PDF/HTML Page 761 of 4199
single page version
dukharUp chhe, te kAI nirAkuL chaitanya nathI. A sharIranAn chAmaDAn judAn chhe, jaD karma judAn chhe ane puNya-pApanI chhAl paN judI chhe. ethI bhinna bhagavAn AtmA sachchidAnand svarUp-sat kahetAn shAshvat, chit eTale gnAn ane AnandasvarUp chhe. teno pratyakSha svAd-anubhav te mokShano mArga chhe.
ahA! ahIn to ‘ek ghA ne be kaTakA’ jevI vAt chhe. kahe chhe ke vyavahAraratnatrayano je bhAv chhe te AkuLatAmay hovAthI chaitanya nathI, paN jaD achetan chhe. tenun vartamAn phaL dukh chhe ane bhaviShyamAn paN te dukhanun ja kAraN chhe. 74 mI gAthAmAn paN Ave chhe ke shubhabhAv vartamAnamAn dukharUp chhe ane tethI je puNya bandhAshe tenA kAraNe pachhI sanyogo maLashe ane te sanyogo upar lakSha jashe to rAg-dukh ja thashe. ahAhA! vItarAganI vAt gajab chhe! vItarAg kahe chhe ke mArI sAmun jotAn ke mArI vANI sAmbhaLatAn, bhale tane puNyane laIne Avo yog maLyo chhe topaN, tane rAg ja thashe, dukh ja thashe. mATe tArAmAn tun jo, kem ke chaitanyano anubhav nirAkuL chhe.
svAshray chhoDIne jeTalo parAshrayano bhAv chhe te rAg chhe. ane te rAg dukharUp chhe. jyAre chaitanyano anubhav nirAkuL chhe. samyagdarshan-gnAn-chAritranA pariNAm nirAkuL Anandamay chhe.
prashna– parantu chAritra ‘mINanA dAnte loDhAnA chaNA chAvavA’ jevun kaThaN chhe ne?
uttara– are prabhu! tun em na kahe. chAritranI AvI vyAkhyA na kar. bhAI! chAritra to AnandadAtA chhe. ahA! svarUpanun shraddhAn, enun gnAn ane emAn shAntirUp sthiratA-e to atIndriy AnandanAn denAr chhe. ahA! shuddha ratnatrayano anubhav to atIndriy Anandano anubhav chhe. vyavahAramAtra dukharUp chhe, jyAre bhagavAn AtmAno anubhav AnandarUp chhe. bhAI! A thoDun lakhyun emAn ghaNun jANaje. bAr angamAn paN A ja kahyun chhe. Anandano sAgar prabhu AtmA jyAre rAgathI khasIne svabhAvamAn Ave chhe tyAre tene Anand ja thAy chhe. AvI chAritranI dashA Anandamay chhe topaN tene je kaShTadAyak mAne chhe tene dharmanI shraddhA ja nathI. chhahaDhAlAmAn paN Ave chhe ke-
‘Atamahit hetu virAg gnAn, te lakhai Apako kaShTadAn.’
agnAnI tyAg-vairAgyane dukharUp jANe chhe, sukhanAn kAraNane kaShTadAyak jANe chhe.
ahIn to em kahe chhe ke chaitanyano anubhav nirAkuL chhe ane te ja jIvano svabhAv chhe em jANavun.
have, bhedagnAnanI pravRutti dvArA A gnAtAdravya pote pragaT thAy chhe em kaLashamAn mahimA karI adhikAr pUrNa kare chhe-
PDF/HTML Page 762 of 4199
single page version
‘इत्थं’ A pramANe ‘ज्ञान–क्रकच–कलना–पाटनं’ gnAnarUpI karavatano je vAramvAr abhyAs tene ‘नाटयित्वा’ nachAvIne, -eTale shun? ke gnAnanI ekAgratAno-anubhavano vAramvAr abhyAs karatAn arthAt gnAnasvarUp prabhu AtmAnI ekAgratAno abhyAs vAramvAr karatAn rAg judo paDI jAy chhe. abhyAs kaho ke anubhav kaho, banne ek ja chIj chhe. Anandano nAth shuddha chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA chhe. enI draShTi karI emAn antar-ekAgra thatAn rAg bhinna paDI jAy chhe, dukhanI dashA bhinna paDI jAy chhe ane AnandanI dashA pragaT thAy chhe. gnAn te AtmA chhe evo eno abhyAs-antaraanubhav karavo te gnAnarUpI karavat chhe.
jem karavat be phAD pADe chhe tem antarano anubhav gnAn ane rAganI be phAD karI nAkhe chhe. ahA! ATh-ATh varShanA bALako kevaLagnAn letA hashe te kevun hashe? bhale ATh varShano rAjakumAr hoy paN antaramAn ekAgratA-anubhav dvArA AtmAnA Anandano svAd Avyo chhe ne? e svAdano vAramvAr te abhyAs kare chhe ane ekAgra-sthit thaI antarmuhUrtamAn paramAtmA thAy chhe. AtmA gnAn ane AnandanI utkRuShTa lakShmInun nidhAn trikAL paramAtmasvarUp padArtha chhe. evA AtmAne rAgathI bhinna pADIne svarUpamAn ekAgra thavAno vAramvAr abhyAs karavo-em ahIn kahe chhe. rAgane ane AtmAne pUrA judA pADavA chhe ne? eTale kahe chhe ke gnAnarUpI karavatano vAramvAr abhyAs nachAvavo. vAramvAr antar-anubhav vaDe AnandanA pariNamanamAn sthit thavun. kayAn sudhI? ke ‘यावत्’ jyAn sudhI ‘जीवाजीवौ’ jIv ane ajIv banne ‘स्फुट–विघटनं न एव प्रयातः’ pragaTapaNe judA na thAy. Ano bhAvArthamAn be rIte artha karashe.
jem gulAbanI kaLI sankocharUp hoy ane pachhI vikAsarUp thAy em bhagavAn AtmA je gnAn-darshan-AnandanI shaktirUpe chhe te andaramAn khIle-vikase chhe. mArga to Avo chhe, bhAI! koI kathA-vArtA sAmbhaLIne rAjI thAy chhe paN e kAI dharma nathI. prabhu! tane tArI moTapanI khabar nathI. ahAhA! tun atIndriy Anandano nAth sachchidAnandasvarUp bhagavAn chhe. emAn antarmukh thavAno abhyAs kar. puNya-pAp mArAn chhe evo abhyAs to ten anAdithI karyo chhe. paN e to dukhano abhyAs chhe. have A AnandanA nAthano abhyAs kar. kahe chhe ke-andar chinmAtrashaktirUpe bhagavAn AtmA chhe teno anubhav jyAn karyo ‘तावत्’ tyAn ‘ज्ञातृद्रव्यं’ gnAtAdravya ‘प्रसभ–विकसत्–व्यक्त–चिन्मात्रशक्तया’ atyant vikAs pAmatI potAnI pragaT chinmAtra-shakti vaDe ‘विश्वं व्याप्य’ vishvane vyApIne, ‘स्वयम्’ potAnI meLe ja ‘अतिरसात् उच्चैः चकाशे’ ativegathI ugrapaNe chakAshI nIkaLyun. shun kahyun? gnAnAnandasvarUp bhagavAn AtmA anant shaktiothI paripUrNa prabhu chhe.
PDF/HTML Page 763 of 4199
single page version
teno pUrNa anubhav karatAn kevaLagnAn thAy chhe ane te AkhAy lokAlokane ek samayamAn pratyakSha jANe chhe. ahIn kahe chhe ke AvA bhagavAn AtmAno jyAn anubhav thayo tyAn paryAyamAn chitshaktinI pragaTatA thAy chhe. tathA pragaT thayel e gnAnanI paryAy AkhA lokAlokane jANI shake chhe. shrutagnAnanI paryAyanI paN vishvane-lokAlokane jANavAnI tAkAt chhe. bhale te pratyakSha na jANe paN te paryAyanun sAmarthya parokShapaNe lokAlokane jANe evun vishvavyApI chhe. ahAhA! svAnubhav thatAn pragaT thatI gnAnanI paryAy lokAlokane vyApIne eTale ke lokAlokane jANatI potAnI meLe ja ati vegathI pragaT thAy chhe.
samudramAn jem bharatI Ave chhe tem svAnubhav karatAn antar chitshaktimAnthI paryAyamAn moTI bharatI Ave chhe. Avo mArga chhe. koIne em thAy ke Avo dharma!
prashna– A kaI jAtano dharma chhe? sonagaDhathI navo dharma kADhayo chhe?
uttara– bhAI! A navo dharma nathI. bApu! A to anAdino dharma chhe. ten sAmbhaLyo na hoy eTale tane navo lAge chhe. anAdithI tIrthankaro, kevaLIo ane digambar santo pokArIne A ja kahe chhe.
prashna– A dharma shun videhakShetramAnthI Avyo chhe?
uttara– nA, A to AtmAmAnthI Avyo chhe. ahIn kahe chhe ke chitshaktino anubhav karatAn te svayam potAnI meLe ja ati vegathI pragaT thAy chhe ane te jagatane jorathI ugrapaNe atyant prakAshe chhe. arthAt samyagdarshanamAn prakAshe chhe ane kevaLagnAn thatAn paN te prakAshe chhe-em be artha chhe.
pragnA-brahmasvarUp prabhu AtmA chhe. pragnA kahetAn gnAn ane brahma eTale Anand. AtmA gnAnAnandasvarUp pote ja chhe. tene agnAnI bahAr gote chhe. parantu AvA gnAnasvarUp chaitanya- brahma-AtmAno vAramvAr abhyAs karatAn chaitanyasvarUp chhe te jIv chhe ane rAgAdi ajIv chhe- em jIv ane ajIv banneno bhed jaNAy chhe. ane te kALe tarat ja AtmAno nirvikalpa anubhav thAy chhe. A samakti chhe.
shun kahyun? gnAnasvabhAvI Anandaghan prabhu AtmAno abhyAs karatAn samyagdarshananI prApti thAy chhe, eTale ke koI bAhya nimittathI ke vikalpathI samyadarshananI prApti thAy chhe em nathI. bhAre vAt, bhAI! A vAtano abhyAs na maLe ane A vAt atyAre chAlatI nathI eTale lokone te navI lAge chhe. are! loko to vrat pALo, upavAs karo, bhakti karo, dAn karo, mandir banAvo, rathayAtrA kADho, gajarath chalAvo-ityAdimAn ja dharma mAne chhe. paN bApu! e kAI dharma nathI. bhAI! sAcho gajarath to andar AnandanA nAthanun chakra (pariNati) pherave emAn chhe. A gnAn ane AnandathI bharelA bhagavAnamAn
PDF/HTML Page 764 of 4199
single page version
ekAgra thatAn jIv ane ajIv judA paDI jAy chhe ane tyAre samyagdarshan thAy chhe. koI vyavahAr karatAn karatAn samyagdarshan thAy chhe em nathI.
kahe chhe ke samakitInI paryAyamAn vishvane jANavAnI tAkAt chhe. chAhe tiryanch ho ke sharIrathI ATh varShanI bAlikA ho, parantu jene shuddha chaitanyasvarUp AtmAnA abhyAsathI nirmaL samakit thayun chhe tenI shrutagnAnanI paryAyamAn vishvane jANavAnI tAkAt chhe. ahA! ek samayanI paryAy AkhAy lokAlokanA samasta bhAvone sankShepathI athavA vistArathI jANe chhe. jeno svabhAv ja jANavAno chhe te shun na jANe? nishchayathI vishvane pratyakSha jANavAno jIvano svabhAv chhe. mATe gnAnI vishvane jANe chhe em kahyun chhe. shrutagnAnanI paryAyano paN, bhale parokSha jANe topaN, lokAlokane jANavAno svabhAv chhe.
are! agnAnIne andar AtmA kevaDo moTo chhe enI khabar nathI. ane tethI te potAne ek samayanI paryAy jeveDo rAgAdivALo pAmar mAne chhe. Am mAnIne teNe pUrNAnandanA svabhAvano anAdar karyo chhe. arthAt pUrNAnandanA svabhAvanI je hayAtI chhe eno teNe nakAr karyo chhe ane rAg ane puNyanI hayAtIno svIkAr karyo chhe. ahIn kahe chhe ke gnAnasvarUp bhagavAn AtmAnun antaramAn valaN karI teno abhyAs karatAn rAgathI gnAn bhinna paDe chhe ane tyAre samyagdarshan thAy chhe. tenI sAthe thatun gnAn vishvanA nAthane (AtmAne) jANe chhe. tathA jeNe paryAyamAn vishvanA nAthane jANyo chhe tene-te paryAyane lokAlokane jANavAmAn shun mushkelI paDe? je gnAnanI paryAyamAn ‘vishvanAth’-AtmA jaNAyo te paryAy vishvane jANe ja emAn prashna shun? (emAn navAI shI?) em ahIn kahe chhe bhAI! jinavANI amUlyavANI chhe ane teno ras mITho chhe. paN e to jene vANInun bhAn thAy ene mATe chhe.-Am ek Ashay chhe.
bIjo Ashay A pramANe chhe jIv-ajIvano anAdithI je sanyog chhe te kevaL judA paDayA pahelAn arthAt jIv ane ajIv tadna judA thAy te pahelAn-mokSha thayA pahelAn bhedagnAn bhAvatAn vItarAgatA rahit je dashA hatI te have vItarAgatA sahit dashA thaI. eTale ke antaramAn svabhAvanI ekAgratA thatAn nirvikalpa dhArA jAmI-vItarAgatAnI dhArA andar pariNamI ke jemAn kevaL AtmAno anubhav rahe chhe. ane te antar-ekAgratAnI dhArA vegathI AgaL vadhatAn vadhatAn kevaLagnAn pragaT thAy chhe. pachhI aghAtI karmono nAsh thatAn jIvadravya ajIvathI tadna bhinna paDI jAy chhe. pahelA AshayamAn samyagdarshan sudhInI vAt karI hatI, ahIn bIjA AshayamAn samyagdarshan pachhI dhArA vegathI AgaL vadhatAn paripUrNa Anand ane gnAn thAy chhe ane tyAre jIv ane ajIv tadna judA paDI jAy chhe enI vAt chhe. jIv ane ajIvane bhinna karavAnI A rIt-paddhati chhe. nirmaL shuddha chaitanyasvabhAvamAn ekAgratAno abhyAs karavo te ajIvathI judA paDavAnI rIt ane mArga chhe. rAgane sAthe
PDF/HTML Page 765 of 4199
single page version
laIne ke rAganI madadathI jIv-ajIv judA na thAy. bhAI! jene judo pADavo hoy tenI madad judA pADavAmAn kem hoy? rAg to ajIv chhe ane tene to chaitanyathI judo pADavo chhe. to rAganI sahAyathI rAg judo kem paDe? na paDe. bahu jhINI vAt!
-A pramANe jIv-ajIv judA judA thaIne rangabhUmimAnthI bahAr nIkaLI gayA. arthAt jIv jIvarUpe thaI gayo ane ajIv ajIvarUpe thaI gayun.
jIv ane rAgAdik je ajIv chhe te bannenI ahIn vAt chhe. jem nATakamAn naT svAng laIne Ave chhe tem gnAyakasvabhAvI chaitanyasvarUp jIv ane ajIv rAganun rUp dhAraN karIne akhADAmAn pravesh kare chhe. e bannee ekapaNAno svAng rachyo chhe. AtmAe rAgano svAng rachyo chhe ane rAg jANe ke AtmA hoy evo svAng rachyo chhe, parantu bhedagnAnI samyagdraShTi puruSh bhedagnAn-samyaggnAn vaDe te jIv ane ajIvane, temanA lakShaNabhedathI parIkShA karIne, bannene judA jANe chhe. AtmAnun lakShaN chaitanya chhe, jyAre rAg-vyavahAraratnatrayano rAg paN achetan chhe. Am bannenA bhinna lakShaNo vaDe temane bhinna vastuo tarIke dharmI jANe chhe. dharmIjIv bannenI lakShaNabhedathI parIkShA kare chhe ke-A jANanAr te hun AtmA ane A anubhavathI bhinna raheto achetan rAg te hun nahi. Am bannene jyAn judA jANI lIdhA tyAn svAng pUro thAy chhe, ane banne judA judA thaIne rangabhUmimAnthI bahAr nIkaLI jAy chhe. eTale ke AtmA AtmAmAn AnandarUpe rahe chhe ane rAg, rAgarUpe rahI nIkaLI jAy chhe. A pramANe alankAr karIne varNan karyun chhe.
have TUnkamAn kahe chhe ke-A jIv ane ajIvano anAdithI sanyog chhe. parantu jenI draShTi sanyogI chhe te agnAnI, sanyogIbhAv potAnA chhe em mAnIne bhinna AtmAnA chaitanyasvarUpane pAmato nathI. paN jyAre bhedagnAn-samyaggnAn thAy chhe tyAre gnAnI, gnAn potAnun lakShaN chhe em jANI rAgane judo pADe chhe. nij svabhAv to gnAnAnandasvarUp chhe ane te hun chhun, A rAgAdibhAv te hun nahi-em gnAnalakShaNathI gnAyakane pakaDatAn rAg bhinna paDI jAy chhe ane AtmAnA Anandano anubhav thAy chhe. ahAhA! sadguruno upadesh sAmbhaLI sAro divas pAmatAn (kALalabdhi pAktAn) agnAn dUr thAy chhe ane tyAre jagatamAn mahant-mahAtmA kahevAy chhe ane mokSha prApta karIne sadAy nij AnandarUpe rahe chhe.
ahIn sadguruno upadesh sAmbhaLatAn agnAn dUr thAy chhe em kahyun emAn nimittanun gnAn karAvyun chhe em samajavun. paN nimitta-upadeshathI gnAn thayun chhe em na jANavun. koI dravyanI paryAy koI anyadravya vaDe nIpaje chhe em traNakALamAn nathI. gAthA 308 thI 311 nI TIkAmAn Ave chhe ke-‘sarva dravyone anya dravya sAthe utpAdya-utpAdakabhAvano abhAv chhe.’ vaLI gAthA 372nI TIkAmAn lIdhun chhe ke-‘vaLI jIvane paradravya rAgAdik upajAve chhe em shankA na karavI; kAraN ke anyadravya vaDe anyadravyanA guNano (paryAyano)
PDF/HTML Page 766 of 4199
single page version
utpAd karavAnI ayogyatA chhe.’ tathA tyAn to chhelle em lIdhun chhe ke-‘kumbhAr ghaDAno utpAdak chhe ja nahi.’
prashna– parantu kAryamAn be kAraN hoy chhe ne?
uttara– bhAI! A gAthAmAn kayAn be kAraN lIdhAn chhe? bIjun kAraN (nimitta kAraN) to upachAr-Arop karIne enun gnAn karAvavA kahyun chhe.
kharekhar to nishchay ane vyavahAr-mokShamArga paN dhyAnamAn pragaT thAy chhe. mATe vyavahArathI nishchayamokShamArga thAy chhe e vAt ja rahetI nathI. dravyasangrahanI gAthA 47mAn kahyun chhe ke-‘दुविहंपि मोक्खहेउं झाणे पाउणदि जं मुणी णियमा।’ (dhyAn karavAthI muni niyamathI nishchay ane vyavahArarUp mokShamArga pAme chhe.) be prakAranun mokShanun kAraN (mokShamArga) dhyAnamAn pragaT thAy chhe. eTale ke nij chaitanyano Ashray karatAn je nishchay mokShamArga pragaTe chhe te ja kALe je rAg bAkI chhe tene AropathI vyavahAramokShamArga kahevAy chhe. tethI vyavahAramokShamArgathI nishchayamokShamArga pragaTe chhe em ja nahi; kem ke banne ek sAthe pragaT thAy chhe. Anandano nAth bhagavAn AtmA chhe. tene dhyey banAvI svAshraye dhyAn karatAn nishchay-mokShamArga pragaTe chhe. te ja kALe je rAg bAkI rahe chhe tene vyavahAr kahevAmAn Ave chhe. tethI vyavahAr ane nishchay AgaL-pAchhaL chhe em nathI. mATe vyavahArathI nishchay thAy chhe em mAnavun yathArtha nathI.
prashna– parantu ahIn to deshanAlabdhi maLatAn agnAn dUr thAy chhe em lakhyun chhe ne?
uttara– bhAI! e to nimittanun gnAn karAvavAnI vAt chhe. e to tyAn em samajAvyun chhe ke samyagdarshan thavA pahelAn deshanAlabdhi hoy chhe, bas eTalun; parantu tethI karIne enAthI (deshanAlabdhithI) samyagdarshan thAy chhe em nathI. tathA jyAre paranun lakSha chhoDIne svamAn jAy chhe tyAre gurunA upadeshane nimitta kahevAmAn Ave chhe.
kahyun ne ke-sarvadravyone anya dravya sAthe utpAdya-utpAdakabhAvano abhAv chhe. eTale bIjI chIj jIvanI paryAyane kare ke paranI paryAy utpanna karavAne jIv lAyak thAy-evA bhAvano abhAv chhe. nahIntar to be dravyo vachche kAraN-kAryabhAv siddha thaI jAy. paN tenI to ahIn nA pADe chhe. ane tethI jIv ane ajIvanun (paraspar) rktAkarmapaNun siddha thatun nathI. eTale ke jIvanun kArya rAg chhe ane rAgathI jIvanun kArya thAy chhe em siddha thatun nathI. jIv potAnAn pariNAmane anyanirapekShapaNe pote rktA thaIne kare chhe. jIv ajIvanun kArya kare ane ajIv jIvanun kArya kare e vAt traNakALamAn chhe ja nahi. gAthA 372mAn kahyun chhe ne ke-‘sarvadravyone nimittabhUt anyadravyo potAnA
PDF/HTML Page 767 of 4199
single page version
(arthAt sarvadravyonAn) pariNAmanA utpAdak chhe ja nahi.’ ahAhA! nimitta je paradravya chhe te svadravyanA pariNAmano utpAdak chhe ja nahi-A nirNay rAkhIne nimittanun gnAn karAvyun chhe. Avo nirNay je kALe thAy chhe te kALe bAkI rahelA rAgane vyavahAr kahe chhe. have AmAn vyavahArathI nishchay thAy e kayAn rahyun? bApu! nishchayamokShamArga ane vyavahAramokShamArga ek ja kALe sAthe hoy chhe tyAn te vyavahAr shun kare? ane e ja rIte nimittathI upAdAnamAn kArya thAy chhe e vAt paN traNakALamAn satya nathI.
prashna– parantu nimitta madadarUp-sahAyarUp to thAy ne?
uttara– bhAI! madadarUp thAy eno artha shun? Teko Ape. Teko eTale shun? AtmA jyAre gatirUp pariName chhe tyAre dharmAstikAy nimitta chhe. dharmAstikAy to em ne em ja chhe, to teNe shun karyun? parantu nimittathI em kahevAy chhe ke tene lIdhe gati thaI. parantu tethI shun dharmAstikAy chhe mATe jIv gatirUpe pariName chhe em chhe? jo em hoy to dharmAstikAy to sadAy chhe, tethI jIvamAn sadAy gati thavI joIe. parantu em to banatun nathI. jIv jyAre gati karavAnA pariNAmane pote utpanna kare tyAre dharmAstikAyane nimittano Arop ApavAmAn Ave chhe. arthAt koInI paryAy koI anya dravyathI thatI nathI.
kALalabdhi eTale shun? darek dravyanI samaye samaye je paryAy thAy chhe te svakALe thAy chhe ane te enI kALalabdhi chhe. tyAre nimitta ho bhale, parantu nimitte paryAy utpanna karI chhe em nathI. tevI rIte vyavahArathI nishchay utpanna thAy chhe em paN nathI. vyavahAr to nimitta chhe, ane nimitta jem paramAn kAI utpanna karatun nathI tem vyavahAr nishchayane utpanna karato nathI satya to A ja chhe. tene machaDatAn ke kachaDatAn satya hAth nahi Ave, bhAI!
ahA! ahIn to kahe chhe ke kumbhAr ghaDAno utpAdak chhe ja nahi. tevI ja rIte chokhA je pAke chhe tene pANI pakAve chhe em traNakALamAn nathI. je dravyanI je paryAy je kALe thAy chhe te paryAyano rktA te dravya chhe. dravya pote rktA thaIne paryAyanA kAryane kare chhe, temAn bIjAno jarAy adhikAr nathI. bIjAn shAstromAn jyAn be kAraNathI kArya thAy chhe em kahyun chhe e to nimittanun gnAn karAvavA kahyun chhe. nishchayathI kArya to upAdAnathI ja thAy chhe. A nishchayane rAkhIne pramANagnAn karAvyun chhe ke be kAraNathI kArya thAy chhe. upAdAnathI kArya thAy chhe-e nishchayane rAkhIne je bIjI chIj-nimitta chhe tenun gnAn karAvyun chhe. vyavahArathI-nimittathI kArya thAy chhe em kahyun hoy eno artha ja e chhe ke tenAthI kAI thatun nathI.
nishchay mokShamArga thAy tyAre vyavahAr sAthe hoy chhe. nishchayanI sAthe je kaShAyanI
PDF/HTML Page 768 of 4199
single page version
mandatA, dev-guru-shAstranI shraddhAno rAg chhe tene vyavahAr samakit kahevAmAn Ave chhe. parantu vyavahArathI nishchay thAy chhe em traNakALamAn nathI. tevI rIte nimittathI upAdAnamAn kArya thAy em paN traNakALamAn banatun nathI. nishchay (upAdAn) hoy tyAre vyavahAr (nimitta) hoy bhale, parantu nimittathI kArya nIpajatun nathI. gAthA 372mAn Ave chhe ke ‘sarva dravyo ja nimittabhUt anyadravyonA svabhAvane nahi sparshatAn thakAn....’ shun kahe chhe? koI paN dravya nimittabhUt anyadravyonA svabhAvane aDatAn nathI. eTale mATImAnthI ghaDo thAy chhe paN te mATI kumbhArane aDatI nathI. ahAhA! jyAre chokhA pAke chhe tyAre tene agni aDatI ja nathI. pANIne agni aDatI nathI ane pANI garam thAy chhe. gajab vAt chhe!
prashna– parantu samyagdarshan nisargaj ane adhigamaj em be prakAre kahyun chhe ne?
uttara– bhAI! adhigamaj samyagdarshan paN thayun chhe to potAthI ja, parantu nimittanI tyAre upasthiti hoy chhe tethI enAthI samyagdarshan thayun chhe em kahevAy chhe. nimittathI samyagdarshananI utpatti thAy chhe em traNakALamAn nathI. nimitta kAryane utpanna kare ke nimittamAn kArya utpanna karAvavAnI tAkAt chhe ke utpanna thanArI paryAy nimittanI apekShA rAkhIne utpanna thAy chhe em chhe ja nahi. gAthA 308 thI 311 ane gAthA 372 mAn A ja vAt karelI chhe.
‘shrIguruke upadesh sunai ru bhale din pAy agnAn gamAvai’ em je kahyun chhe e to nimittathI kathan karyun chhe, bAkI agnAn to pote svanA Ashraye ja gamAvai-nAsh kare chhe. mATe vyavahArathI nishchay na thAy ane nimittathI paramAn utpAd na thAy em yathArtha nakkI karavun. kharekhar to dravya paryAyane kare chhe e paN paryAyArthik nayathI kathan chhe em jANavun. mATIthI ghaDo thayo chhe em kahevAmAn e parathI thayo nathI em batAvavun chhe. bAkI dhruv mATI ghaDAnI paryAyane kare nahIn. ahAhA! bhagavAn dhruv AtmA (nishchayathI) paryAyane aDato nathI, ane paryAyane karato paN nathI. loTamAnthI roTalI thAy chhe tyAre velaNathI goraNun lAmbu thAy chhe em traNakALamAn nathI, kAraN ke valaNane loT aDato ja nathI ane velaN goraNAne aDatun ja nathI. tevI rIte jyAre nishchay ane vyavahAr ek sAthe pragaTe chhe tyAre vyavahArane nishchay aDayo ja nathI. ahAhA! nirmaL paryAy rAgane aDatI ja nathI. bhAI! bhagavAn sarvagnadeve kahelun satya to Avun chhe. tene te rIte samajavun joIe.
vyavahAr Ave chhe, hoy chhe. tenI AvavAnI yogyatA hoy tyAre te Ave chhe, parantu enAthI nishchay pragaTe chhe em nathI.
prashna– sAmbhaLavAthI to gnAn thAy ne?
uttara– bhAI! bhAShA to jaD chhe, enAthI gnAn kem thAy? sAmbhaLavAthI kAI
PDF/HTML Page 769 of 4199
single page version
gnAn thatun nathI. vANInI paryAy utpAdak ane gnAn utpAdya em chhe ja nahi. e to potapotAnA kALe ane potapotAnA kAraNe gnAnanI tathA vANInI paryAy thaI chhe, ekabIjAnA kAraNe thaI chhe em nathI. bhAI! vItarAg sarvagnano mArga bahu jhINo ane hitakArI chhe. shrImad rAjachandre paN kahyun chhe ke-
bhAI! vItarAganI vANI em pokAre chhe ke-ame sambhaLAvIe chhIe mATe tane gnAn thAy chhe em nathI, kAraN ke bIjA dravyanI paryAyathI bIjA dravyanI paryAyano utpAd thAy em chhe ja nahi. be dravyo vachche utpAdya-upAdak sambandh chhe ja nahi. vastu svatantra chhe, tethI je samaye teno je paryAy thAy chhe te teno janmakShaN-nijakShaN chhe. te samaye paryAyanI utpattino kAL chhe tethI te potAthI ja thAy chhe, nimittathI nahi. AvI vAt chhe. agnAnI sAthe to vAte vAte pher chhe. paN bhAI! mArga to A ja chhe. niyamasAramAn Ave chhe ke-AvA sundar mArganI jo koI agnAnI nindA kare to tethI tun mArganI abhakti na karIsh. agnAnIo nindA kare ethI tAre shun? tun svarUpanI bhakti chhoDIne abhakti na karIsh.
chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA potAnA Ashraye andaramAn jyAre samyagdarshan-gnAnanI paryAy utpanna kare chhe tyAre te dharmanI utpatti thavAnI pratham kShaN chhe. have te vakhate rAg- vyavahAr hato mATe dharmanI utpatti thaI chhe em nathI. vyavahAr-rAganI upasthiti bhale hoy, paN enAthI dharmanI paraNiti thaI nathI. be mokShamArga dhyAnamAn pragaT thAy chhe eno artha shun? ke AnandanA nAth bhagavAn chaitanyadevane jeNe andaramAn pakaDayo chhe-anubhavyo chhe te nirmaL pariNati nishchay mokShamArga chhe ane te vakhate je rAg bAkI chhe teno Arop ApIne vyavahAr mokShamArga kahyo chhe. kharekhar to je rAg chhe te bandhanun kAraN chhe, paN svAshraye pragaTelI nishchay shraddhA-gnAn-chAritranI nirmaL pariNati sAthe je rAganI mandatAnI hAjarI chhe tene upachArathI mokShamArga kahelo chhe. vyavahAr samakti e kAI samakti nathI, kAraN ke te shraddhA-samyaktva guNanI paryAy nathI. e to rAganI paryAy chhe ane nishchay sAthe dekhIne temAn (vyavahAr) samaktino upachAr karyo chhe.
prabhu! tArI moTap pAr vinAnI apAr chhe. tArI moTap pragaT karavA mATe rAganI hINI dashAnA AlambananI tane jarUr nathI. e (dharmanI) paryAy to nimittanI apekShA rAkhyA vinA pragaT thAy chhe. (juo, gAthA 308 thI 311). ahAhA! vyavahAranI apekShA rAkhyA vinA ja potAnA svabhAvanI utpatti potAne laIne svakALe svAshrit puruShArtha dvArA thAy chhe. bhAI! A vAtane barAbar rAkhIne pachhI joDe je nimitta-rAg chhe tene
PDF/HTML Page 770 of 4199
single page version
vyavahAr kahevAy chhe. rAgane vyavahArasamakit kahyun chhe to te shun sAchun samakit chhe? nA. tem nimittane vyavahArakAraN kahyun chhe paN te sAchun kAraN nathI. AvI vAt bhAI! duniyA sAthe meLavavI kaThaN chhe kAraN ke agnAnI ghaNA bhinna matavALA-abhiprAyavALA chhe. parantu teno abhiprAy judo paDe tethI karIne kAI satya pharI jAy? jene satya meLavavun hashe teNe potAno abhiprAy pheravavo paDashe. [pravachan nan. 110 (sheSh) 111 thI 11p ane 19 mI vAranAn 139 thI 141 dinAnk 29-6- 76 thI 4-7-76 tathA 18-11-78 thI 20-11-78]
PDF/HTML Page 771 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 772 of 4199
single page version
4 gAthA-72
12 gAthA-77 133-134 128
13 gAthA-78 133-134 13p
14 gAthA-79
19 gAthA-8p
PDF/HTML Page 773 of 4199
single page version
इत्यज्ञानां शमयदभितः कर्तृकर्मप्रवृत्तिम्।
ज्ञानज्योतिः स्फुरति परमोदात्तमत्यन्तधीरं
________________________________________________________________________
pratham TIkAkAr kahe chhe ke ‘have jIv-ajIv ja ek kartAkarmanA veshe pravesh kare chhe.’ jem be puruSho mAnhomAnhe koI ek svAng karI nRityanA akhADAmAn pravesh kare tem jIv- ajIv banne ek kartAkarmano svAng karI pravesh kare chhe em ahIn TIkAkAre alankAr karyo chhe.
have pratham, te svAngane gnAn yathArtha jANI le chhe te gnAnanA mahimAnun kAvya kahe chhe-
shlokArtha– ‘[इह] A lokamAn [अहम् चिद्] hun chaitanyasvarUp AtmA to
PDF/HTML Page 774 of 4199
single page version
अण्णाणी ताव दु सो
जीवस्यैवं बन्धो भणितः खलु सर्वदर्शिभिः।। ७०।।
________________________________________________________________________ [एकः कर्ता] ek kartA chhun ane [अमी कोपादयः] A krodhAdi bhAvo [मे कर्म] mArAn karma chhe’ [इति अज्ञानां कर्तृकर्मप्रवृत्तिम्] evI agnAnIone je kartAkarmanI pravRutti chhe tene [अभितः शमयत्] badhI taraphathI shamAvatI (-maTADatI) [ज्ञानज्योतिः] gnAnajyoti [स्फुरति] sphurAyamAn thAy chhe. kevI chhe te gnAnajyoti? [परम–उदात्तम्] je param udAtta chhe arthAt koIne AdhIn nathI, [अत्यन्तधीरं] je atyant dhIr chhe arthAt koI prakAre AkuLatArUp nathI ane [निरुपधि–पृथग्द्रव्य–निर्भासि] paranI sahAy vinA judAn judAn dravyone prakAshavAno jeno svabhAv hovAthI [विश्वम् साक्षात् कुर्वत्] je samasta lokAlokane sAkShAt kare chhe-pratyakSha jANe chhe.
bhAvArtha– Avo gnAnasvarUp AtmA chhe te, paradravya tathA parabhAvonA kartApaNArUp agnAnane dUr karIne, pote pragaT prakAshamAn thAy chhe. 46.
have, jyAn sudhI A jIv AsravanA ane AtmAnA visheShane (taphAvatane) jANe nahi tyAn sudhI te agnAnI rahyo thako, AsravomAn pote lIn thato, karmono bandh kare chhe em gAthAmAn kahe chhe-
krodhAdimAn sthiti tyAn lagI agnAnI evA jIvanI. 69.
sahu sarvadarshI e rIte bandhan kahe chhe jIvane. 70.
gAthArtha– [जीवः] jIv [यावत्] jayAn sudhI [आत्मास्रवयोः द्वयोः अपि तु] AtmA ane Asrav-e bannenA [विशेषान्तरं] taphAvat ane bhedane [न वेत्ति] jANato
PDF/HTML Page 775 of 4199
single page version
nathI [तावत्] tyAn sudhI [सः] te [अज्ञानी] agnAnI rahyo thako [क्रोधादिषु] krodhAdik AsravomAn [वर्तते] pravarte chhe; [क्रोधादिषु] krodhAdikamAn [वर्तमानस्य तस्य] vartatA tene [कर्मणः] karmano [सञ्चयः] sanchay [भवति] thAy chhe. [खलु] kharekhar [एवं] A rIte [जीवस्य] jIvane [बन्धः] karmono bandh [सर्वदर्शिभिः] sarvagnadevoe [भणितः] kahyo chhe.
TIkA– jem A AtmA, jemane tAdAtmyasiddha sambandh chhe evAn AtmA ane gnAnamAn visheSh (taphAvat, judAn lakShaNo) nahi hovAthI temano bhed (judApaNun) nahi dekhato thako, nishank rIte gnAnamAn potApaNe varte chhe, ane tyAn (gnAnamAn potApaNe) vartato te, gnAnakriyA svabhAvabhUt hovAne lIdhe niShedhavAmAn AvI nathI mATe, jANe chhe-jANavArUp pariName chhe, tevI rIte jyAn sudhI A AtmA, jemane sanyogasiddha sambandh chhe evA AtmA ane krodhAdi AsravomAn paN, potAnA agnAnabhAvane lIdhe, visheSh nahi jANato thako temano bhed dekhato nathI tyAn sudhI nishank rIte krodhAdimAn potApaNe varte chhe, ane tyAn (krodhAdimAn potApaNe) vartato te, joke krodhAdi kriyA parabhAvabhUt hovAthI niShedhavAmAn AvI chhe topaN te svabhAvabhUt hovAno tene adhyAs hovAthI, krodharUp pariName chhe, rAgarUp pariName chhe, moharUp pariName chhe. have ahIn, je A AtmA potAnA agnAnabhAvane lIdhe, 1gnAnabhavanamAtra je sahaj udAsIn (gnAtAdraShTAmAtra) avasthA teno tyAg karIne agnAnabhavanavyApArarUp arthAt krodhAdivyApArarUp pravartato pratibhAse chhe te kartA chhe; ane gnAnabhavanavyApArarUp pravartanathI judAn, je 2kriyamANapaNe antarangamAn utpanna thatAn pratibhAse chhe, evAn krodhAdik te, (te kartAnAn) karma chhe. A pramANe anAdi kALanI agnAnathI thayelI A (AtmAnI) kartAkarmanI pravRutti chhe. e rIte potAnA agnAnane lIdhe kartAkarmabhAv vaDe krodhAdimAn vartatA A AtmAne, te ja krodhAdinI pravRuttirUp pariNAmane nimittamAtra karIne pote potAnA bhAvathI ja pariNamatun paudgalik karma ekaThun thAy chhe. A rIte jIv ane pudgalano, paraspar avagAh jenun lakShaN chhe evA sambandharUp bandh siddha thAy chhe. anekAtmak hovA chhatAn (anAdi) ek pravAhapaNe hovAthI jemAnthI itaretarAshray doSh dUr thayo chhe evo te bandh, kartAkarmanI pravRuttinun nimitta je agnAn tenun nimitta chhe.
bhAvArtha– A AtmA, jem potAnA gnAnasvabhAvarUp pariName chhe tem jyAn sudhI krodhAdirUp paN pariName chhe, gnAnamAn ane krodhAdimAn bhed jANato nathI, tyAn sudhI tene kartAkarmanI pravRutti chhe; krodhAdirUp pariNamato te pote kartA chhe ane krodhAdi tenun ________________________________________________________________________ 1. bhavan = thavun te; pariNamavun te; pariNaman. 2. kriyamAN = karAtun hoy te
PDF/HTML Page 776 of 4199
single page version
karma chhe. vaLI anAdi agnAnathI to kartAkarmanI pravRutti chhe, kartAkarmanI pravRuttithI bandh chhe ane te bandhanA nimittathI agnAn chhe; e pramANe anAdi santAn (pravAh) chhe, mATe temAn itaretar- Ashray doSh paN Avato nathI. A rIte jyAn sudhI AtmA krodhAdi karmano kartA thaI pariName chhe tyAn sudhI kartA- karmanI pravRutti chhe ane tyAn sudhI karmano bandh thAy chhe. * * * lyo, have kartA-karmano adhikAr Ave chhe. A samayasAr to bharatakShetrano bhagavAn chhe. ahAhA....! shun adbhut enI rachanA chhe! alaukik gAthAo ane alaukik TIkA chhe. devAdhidev arihantadevanI sAkShAt divya-dhvanino sAr laIne shrI kundakundAchAryadeve A samayasAranI rachanA karI chhe. aho samayasAr! bhAvo brahmAnDanA bharyA! (tArAmAn).
pahelA adhikAramAn AchAryadevashrIe jIv-ajIv dravyanI bhinnatAnI vAt karI; jIv ane ajIv dravyo sau svatantra ane bhinna chhe em siddha karyun. have jIv ane ajIv dravyonI paryAyamAn (kartA-karma sambandhI) je bhUl thAy chhe tenI A adhikAramAn vAt chhe. bhAI! paryAyamAn je bhUl chhe te sansAr chhe, ane te bhUl maTatAn, bhUlano abhAv thatAn mokSha prApta thAy chhe. A vAt chhe.
have pratham panDit shrI jayachandrajI mAngaLikanun pad kahe chhe-
kartA eTale thanAro. svatantrapaNe kare te kartA ane kartAnun iShTa te karma. gnAnInun iShTa gnAn chhe ane agnAnInun rAg-dveSh. ahIn kahe chhe ke AtmA kartA ane rAg-dveShAdi vikAr enun karma-e vibhAv eTale svabhAvathI viruddha bhAv chhe, agnAn chhe. ahAhA! hun kartA ane paryAyamAn je rAg-dveShAdi vikAr thAy ke te veLA je gnAnAvaraNAdi karma bandhAy te mArun karma-e agnAn chhe. AvA agnAnane dUr karIne je gnAnabhAve pariName te rAg-dveShano kartA maTIne gnAtA thAy chhe. prashna– ahIn paryAyamAn rAgAdi bhAv chhe tethI paramANuo gnAnAvaraNAdi karmapaNe pariName chhe ne?
uttara– em nathI, bhAI! e karmayogya paramANuonI karmabhAve pariNamavAnI je te samaye yogyatA ane janmakShaN chhe tethI svayam gnAnAvaraNAdi karmabhAve pariName chhe ane tyAre rAgAdi bhAv chhe te emAn nimitta chhe. rAgAdithI gnAnAvaraNAdi karma
PDF/HTML Page 777 of 4199
single page version
bandhAy chhe em kahevun e to nimittanun kathan chhe. A pramANe vastusvarUp jem chhe tem yathArtha samajavun joIe.
AtmA trikAL ekarUp chaitanyasvabhAvamay bhagavAn chhe. te shun kare? shun te rAgAdi vikAr kare? shun te gnAnAvaraNAdi karma kare? ahAhA....! gnAnAnandasvarUpI sarvagnasvabhAvI bhagavAn AtmA rAgAdi vikAr kare ke gnAnAvaraNAdi jaD karma kare e vAt jUThI chhe. mAtra jANavun, jANavun, jANavun e ja jeno svabhAv chhe te rAgAdi parane jANe e to ThIk chhe paN te rAgAdi parane kare e mAnyatA viparIt chhe, agnAn chhe. bhAI! A dayA, dAn Adi je bhAv thAy teno hun kartA ane dayA, dAn Adi bhAv te mArun karma tathA te samaye je puNyakarma bandhAy te paN mArun karma evI mAnyatA te agnAn chhe.
A kartAkarmavibhAvane-agnAnane meTIne je gnAtAbhAve ek gnAyakanA lakShe pariName te karmano nAsh karIne shivamAn vase chhe. shivamAn vase chhe eTale kalyANapadane-siddhapadane prApta thAy chhe. lyo, ek kor em kahe ke bhAvakarmano AtmA nAsh kare chhe e kathanamAtra chhe (samayasAr gAthA 34), ane jaD dravyakarmanA nAshano kartA to AtmA chhe ja nahi kAraN ke dravyakarmanun akarmapaNe pariNaman thavun e to paramANuonun kArya chhe, AtmAnun nahi; jyAre ahIn kahe chhe ‘karma nAshI shivamAn vase’-A kevun! bhAI, AtmA paramArthe bhAvakarma-dravyakarmano nAsh karato nathI. parantu jyAn svayam, shuddha ek chidrUp gnAyakanA lakShe pariNamyo ane TharyAe tyAn pote vItarAgadashAne pAmyo tathA rAgAdi utpanna ja thayA nahi, ane dravyakarma paN akarmapaNe pariNamyAn to eTalun dekhIne vyavahArathI em kahevAmAn Ave chhe ke eNe bhAvakarma-dravyakarmano nAsh karyo. ‘Namo arihantANan’ nathI kahetA? eTale ke karmarUpI vairIne bhagavAne haNyA. paramArthe bhagavAne jaDakarmane to haNyAn nathI paN rAgAdi bhAvakarmane paN haNyAn nathI. bhagavAn to svarUpastha thaI pUrNa vItarAgatAne ane sarvagnatAne pAmyA chhe. tyAre rAgAdi bhAvakarma utpanna ja thayAn nahi ane dravyakarma akarmapaNe pariNamI gayA; tethI bhagavAne bhAvakarma- dravyakarmano nAsh karyo em vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe. Avo vItarAgano mArga bahu sUkShma chhe, bhAI! tene samajavA tattva-draShTi keLavavI joIe.
A pramANe shivapadane prApta param pavitra paramAtmAne, mad khoIne eTale ke nirmAnatA pragaT karIne atyant pavitra bhAvathI hun namaskAr karun chhun-em panDit shrI jayachandrajIe mAngaLik karyun chhe.
pratham TIkAkAr kahe chhe ke-‘have jIv-ajIv ja ek kartAkarmanA veshe pravesh kare chhe.’ jem be puruSho mAnhomAnhe koI ek svAng karI nRityanA akhADAmAn pravesh kare chhe tem jIv-ajIv banne ek kartAkarmano svAng karI pravesh kare chhe em ahIn TIkAkAre
PDF/HTML Page 778 of 4199
single page version
alankAr karyo chhe. A samayasAr nATak chhe ne? jIv-ajIv chhe to banney bhinna-bhinna, parantu banney jANe ek hoy tem kartAkarmano svAng rachIne pravesh kare chhe.
kartAkarmano svAng eTale hun AtmA kartA ane A rAgAdi bhAv te mArun karma-em svAng rachIne pravesh kare chhe. A svAng jUTho chhe kemake AtmA chaitanyaprakAshano punj, ekalA gnAnano rasakand prabhu te dayA, dAn Adi vikArI pariNAmane kem kare? e to sarvane jANe- bandhane jANe, udayane jANe, nirjarAne jANe ane mokShane jANe-evo gnAnasvarUpI bhagavAn chhe. (juo samayasAr gAthA 320) tathApi hun kartA ane rAgAdi achetan vikAr te mArun karma em agnAnIne bhAse chhe. ahAhA! hun akhanD ek gnAyakasvabhAvI AtmA chhun-evo je vikalpa UThe teno kartA agnAnI thAy chhe, gnAnI nahi. shubhAshubh banney bhAvano agnAnI kartA thAy chhe, gnAnI nahi.
have pratham, te svAngane gnAn yathArtha jANI le chhe tethI te gnAnanA mahimAnun kAvya kahe chhe te svAngane gnAn yathArtha jANI le chhe eTale je samaye avasthAmAn rAg chhe te samaye gnAnanI paryAy svane svapaNe ane rAgane parapaNe jANavArUpe ja pragaT thAy chhe. ahAhA....! rAgano kartA to jIv nathI, paN rAg chhe mATe rAgasambandhI gnAn thayun chhe em paN nathI. rAganun gnAn e to kathanamAtra chhe. gnAnanun gnAn chhe ane te gnAn AtmAnun karma chhe, rAg AtmAnun karma nathI ane gnAn rAganun karma nathI. ahAhA! Am svAngane yathArtha jANanArun gnAn te gnAnanA mahimAnun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
A kartAkarma adhikArano pahelo kaLash chhe. shun kahe chhe emAn? ke-‘इह, ’ A lokamAn ‘अहम् चिद्’ hun chaitanyasvarUp AtmA to ‘एकः कर्ता’ ek kartA chhun ane ‘अमी कोपादयः’ A krodhAdi bhAvo ‘मे कर्म’ mArAn karma chhe ‘इति अज्ञानाम् कर्तृकर्म–प्रवृत्तिम्’ evI agnAnIonI je kartAkarmanI pravRutti chhe tene shun kahyun? agnAnI em mAne chhe ke hun kartA ane A krodhAdi mArAn karma chhe. krodhAdi kahyAn emAn pratham krodh kem lIdho? kAraN ke munirAj chhe te (krodhanA abhAvapUrvak) uttamakShamAnA bhanDAr chhe. ahAhA....! munirAj to chaitanyasvabhAvamay bhagavAn AtmAnI ruchi ane ramaNatAnA svAmI chhe. bhAI! AtmA shuddha chidAnandamay akhanD ekarUp vastu chhe. teno jene prem nathI, ruchi nathI tene potAnA AtmA prati krodh chhe. dveSh arochak bhAv. svabhAvanI aruchi-aNagamo te anantAnubandhI krodh chhe. puNya-pApanA bhAvo ane dev-shAstra-guru ityAdi par padArthonI ruchi ane svasvarUpanI aruchi te AtmA pratyeno dveSh chhe ane te anantAnumbandhI krodh chhe. tevI rIte puNya-pAp Adi par padArthomAn ahambuddhi thavI e anantAnubandhI
PDF/HTML Page 779 of 4199
single page version
mAn chhe; puNya-pAp Adi par padArthonA premanI ADamAn chaitanyasvabhAvamay nij AtmAno InkAr karavo te anantAnubandhI mAyA chhe tathA svabhAvane bhUlIne puNya-pAp Adi par padArthonI abhilAShA-vAnchhA karavI te anantAnubandhI lobh chhe.
ahAhA....! nirmaLAnandano nAth bhagavAn AtmA shuddha chaitanyano dariyo chhe. tene draShTimAn na letAn hun ek kartA chhun ane andar je puNya-pApanA krodhAdi vikAr thAy chhe te mArun ekanun (ek svabhAvI AtmAnun) kartavya chhe evI je mAnyatA chhe te agnAn chhe, mithyAdarshan chhe.
ahIn kahe chhe ke A lokamAn anAdithI agnAnIone A agnAnamay kartAkarmapravRutti chhe. dayA, dAn, vrat, tap, Adi shubh pariNAm ane hinsAdi ashubh pariNAm-em shubhAshubh pariNAmono hun kartA chhun ane te mArAn kArya chhe, kartavya chhe-evI agnAnIonI kartAkarmanI pravRutti chhe.
A je agnAnamay kartAkarmapravRutti chhe tene ‘अभितः शमयत्’ badhI taraphathI shamAvatI (maTADatI) ‘ज्ञानज्योतिः’ gnAnajyoti ‘स्फुरति’ sphurAyamAn thAy chhe.
ahAhA....! A sharIr, man, vANI, indriy ityAdi par padArthonI avasthA to mArAn kArya nathI paN andar je puNya-pApanA shubhAshubh bhAvo thAy chhe te paN mArAn kArya-kartavya nathI. em sarva parabhAvothI bhinna paDI jyAn nirdoSh, pavitra chaitanya-svabhAvamAn ekAgra thayo tyAn kartA-karmanI pravRuttine maTADatI gnAnajyoti pragaT thAy chhe. je bhAve sarvArthasiddhano bhav maLe ke je bhAve tIrthankaragotra bandhAy te bhAv mArun-AtmAnun kArya nathI. bhAI! svabhAvanI draShTimAn sarva shubhAshubh vikalponun svAmitva sahaj chhUTI jAy chhe. ahAhA....! indra-ahamindrAdi pad ke chakravartIpad ityAdi badhun dhUL chhe, paramANunun kArya chhe, AtmAnun nahi. Am badhI taraphathI kartA-karmanI pravRuttine maTADatI gnAnajyoti pragaT thAy chhe.
have kahe chhe-kevI chhe te gnAnajyoti? ‘परम–उदात्तम्’ param udAtta chhe arthAt koIne AdhIn nathI. ahAhA....! sahaj gnAn ane AnandanI lakShmIvALo mAro aparimit-behad gnAnAnandasvabhAv chhe te param udAtta chhe, svAdhIn chhe. Am gnAnI gnAnamAn potAne jANato kartA-karmanI pravRuttine maTADI de chhe. gnAnAnandasvabhAvI AtmAnun jene bhAn nathI evo agnAnI karmane AdhIn thaIne-vikArI bhAvane potAno mAnIne rAgano-vikArano kartA thAy chhe. svAdhInapaNe vikArano nAshak mAro svabhAv chhe enun ene bhAn nathI. ahIn kahe chhe ke param udAtta je AtmA gnAnAnandasvabhAvamay vastu-tene lakSha karIne, tenI sanmukh jhukIne vA temAn DhaLIne je svAdhIn gnAnapariNati pragaT thaI te param udAtta chhe, svAdhIn chhe, parAdhIn nathI. paranI ke rAganI tene apekShA nathI.
PDF/HTML Page 780 of 4199
single page version
A badhun karavun, karavun, karavun, -evo je bhAv chhe te rAg chhe, ane rAg mAro e mAnyatA mithyA darshan chhe. A mithyAdarshanayukta je kartAkarmanI pravRutti chhe tene gnAnajyoti maTADe chhe. kevI chhe te gnAnajyoti? to kahe chhe-trikALI gnAnAnandarUp svarUpalakShmI te AtmasvabhAv chhe ane te param udAtta chhe. AvA dravyasvabhAvamAn abhed thaI, arthAt emAn DhaLIne ekAgra thaI je nirmaL gnAnapariNati pragaT thaI te em jANe chhe ke hun param udAtta chhun, pUrNAnandano nAth, param utkRuShTa padArtha chhun ahAhA....! gnAnIne potAnI vartamAn alpagna dashAmAn hun sarvagnasvabhAvI paripUrNa Atmadravya chhun em jaNAy chhe ane em te mAne chhe.
are! lokone AvI vAt sAmbhaLavA maLe nahi eTale bichArA shun kare? bahAranI pravRutti ane kriyAkAnDanA kartRutvanA phandamAn phasAI jAy chhe. dayA karo, dAn karo, tap karo ityAdi karo-karo-karo em karavAnA-kartRutvanA phandamAn phasAI jAy chhe. parantu bApu! karavun e to vastunA (AtmAnA) svarUpamAn ja nathI. (kemake AtmA to sarvagnasvabhAvI chhe). ahAhA....! jemAn behad gnAnasvabhAv tirachho (tiryak, sarva pradeshe) bharyo paDayo chhe, evo Anand, evI shraddhA, evI kartA-karma-karaN ityAdi anant aparimitta shaktiono je bhanDAr chhe te paramAnandano nAth prabhu AtmA chhe. AvA AtmAne antarmukh thaI andarathI pakaDatAn- grahatAn je gnAnajyoti pragaT thaI emAn gnAnIe jANyun ke hun param udAtta chhun, udAr chhun, svAdhIn chhun, koIne AdhIn nathI. ahAhA....! vastu (AtmA) svAdhIn ane tene grahanArI- jANanArI gnAnajyoti paN (paranI apekShA rahit) svAdhIn!
Avun vastusvarUp bhUlIne rAgAdi kriyAno jyAn sudhI kartA thAy tyAn sudhI jIv agnAnI chhe, mithyAdraShTi chhe. agnAnabhAve te vikArano-doShano kartA chhe. vikArano kartA koI jaD karma chhe em nathI. parantu vastusvarUpanA abhAnamAn agnAnI jIv vikArano kartA chhe. A badhI agnAnamay kartAkarmanI pravRuttine badhI taraphathI shamAvatI je gnAnajyoti pragaT thaI te param udAtta chhe, svAdhIn chhe enI vAt thaI.
vaLI kevI chhe te gnAnajyoti? to kahe chhe-‘अत्यन्त धीरं’ atyant dhIr chhe arthAt koI prakAre AkuLatArUp nathI. agnAnIo paranAn kAryo karavAmAn ane paranun pariNaman badalavAnA vikalpomAn ghaNI badhI AkuLatA kare chhe. kuTumbanun A karun ane samAjanun A karun-em kuTumbanAn, samAjanAn, deshanAn kAryo karavAnA vikalpothI teo khUb AkuL-vyAkuL thatA hoy chhe. parantu bhAI! ek rajakaN paN badalavAnun tArun-AtmAnun sAmarthya nathI. tAro to gna-svabhAv chhe ane tenA Ashraye utpanna thayelI gnAnajyoti dhIr chhe, anAkuLasvarUp chhe, atyant AnandarUp chhe. chaitanyamay gnAnajyoti sAthe atIndriy Anand paN bhego ja chhe.