Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 75.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 44 of 210

 

PDF/HTML Page 861 of 4199
single page version

vignAnaghan thato jAy chhe em kahyun chhe. jem jem vignAnaghan thato jAy chhe tem tem vikAranA pariNAm ghaTatA jAy chhe, AsravathI nivRutta thato jAy chhe. banneno samakAL chhe em siddha karavun chhe ne? shiShyano prashna hato ke beno samakAL kaI rIte chhe? teno A javAb Apyo ke A rIte banneno samakAL chhe, ek kAL chhe.

pratham AsravathI nivRutti thAy ane pachhI gnAnamAn sthir thAy athavA pratham gnAnamAn ekAgra thAy ane pachhI AsravanI nivRutti thAy em be AgaL-pAchhaL nathI; paN banneno samakAL chhe.

jem jem vignAnaghanasvabhAv thato jAy tem tem AsravothI nivRutta thAy chhe ane jem jem AsravothI nivRutta thato jAy chhe tem tem vignAnaghanasvabhAv thato jAy chhe. arasaparas vAt karI chhe.

‘teTalo vignAnaghanasvabhAv thAy chhe jeTalo samyak prakAre AsravothI nivarte chhe ane teTalo AsravothI nivarte chhe jeTalo samyak prakAre vignAnaghanasvabhAv thAy chhe. A rIte gnAnane ane AsravonI nivRuttine samakALapaNun chhe.’ ahIn samyak prakAre AsravothI nivarte chhe em kahyun eno artha e chhe ke AsravanI utpatti thAy nahi teTalo vignAn-ghanasvabhAv chhe. tathA jeTalo vignAnaghanasvabhAv chhe teTalo samyak prakAre AsravothI nivarte chhe. banneno samakAL chhe. jene svabhAvanA bhAnapUrvak bhedagnAn nathI te AsravothI samyakpaNe nivartato nathI ane te vignAnaghanasvabhAv paN samyakpaNe thato nathI.

jem andhakAr jAy te samaye ja prakAsh thAy ane prakAsh thAy te samaye ja andhakAr jAy, tem je samaye AsravothI nivarte te ja samaye AtmA vignAnaghanasvabhAv thAy chhe ane je samaye vignAnasvabhAv thAy chhe te ja samaye te AsravothI nivarte chhe. aho! shun adbhut TIkA! AchArya shrI amRutachandradeve ekalAn amRut reDayAn chhe! gnAnAnand svarUp bhagavAn AtmA chhe. temAn jem jem svarUpasthiratA thAy tem tem AsravothI nivarte ane jeTalo AsravothI nivarte teTalI svarUpasthiratA thAy. A rIte gnAnane ane AsravonI nivRuttine samakAL chhe.

ahIn vrat, tap, bhakti Adi kare to AsravothI nivarte em kahyun nathI. paN enAthI bhedagnAn karI nirvikArI nij gnAyakasvarUpamAn thambhe-sthir thAy to AsravothI samyak prakAre nivarte chhe em kahyun chhe. bhAI! A tArA svagharamAn javAnI vAto karI chhe. jeTalo paragharathI pAchho phare teTalo svagharamAn jAy chhe. jeTalo svagharamAn jAy chhe teTalo paragharathI pAchho phare chhe. jeTalo svarUpamAn jAmato jAy teTalo AsravothI samyak prakAre haThe chhe ane jeTalo AsravothI samyak haThe chhe teTalo svarUpamAn jAme chhe, vignAnaghan thAy chhe. jeTalo ane teTalo-em arasaparas banne sarakhA batAvI samakAL darshAvyo chhe.


PDF/HTML Page 862 of 4199
single page version

* gAthA 74 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘Asravono ane AtmAno upar kahyo te rIte bhed jANatAn ja, je je prakAre jeTalA jeTalA anshe AtmA vignAnaghanasvabhAv thAy chhe te te prakAre teTalA teTalA anshe te AsravothI nivarte chhe. jyAre sampUrNa vignAnaghanasvabhAv thAy chhe tyAre samasta AsravothI nivarte chhe. Am gnAnano ane AsravanivRuttino ek kAL chhe.’ gAthA 72mAn paN ‘णादूण’ shabda hato. ahIn paN e ja kahyun ke AsravothI bhinna chaitanyasvarUp AtmAne jANIne jeTalo gnAnAnandasvabhAvamAn Tharyo-sthir thayo teTalo AsravothI nivarte chhe. ane jeTalo AsravothI chhUTayo teTalo svarUpasthir vignAnaghan thAy chhe. ahAhA...! jeTalo dharma pragaT thAy teTalo adharmathI nivRutta thAy ane jeTalo adharma-AsravathI nivRutta thAy teTalo dharmamAn sthir thAy chhe, teTalAn samvar-nirjarA thAy chhe.

‘A Asravo TaLavAnun ane samvar thavAnun varNan guNasthAnonI paripATIrUpe tattvArthasUtranI TIkA Adi siddhAntashAstromAn chhe tyAnthI jANavun. ahIn to sAmAnya prakaraN chhe tethI sAmAnyapaNe kahyun chhe.’ A pachchakakhAN karo, sAmAyik karo, posA karo, pratikramaN karo, A tyAg karo, te karo ityAdi karo to dharma thAy, samvar thAy em loko mAne chhe. paN te barAbar nathI. Asrav ane AtmAne bhinna jANyA nathI tyAn samvar kevo? jeno vItarAg vignAnasvabhAv chhe evA AtmAmAn DhaL‌yA vinA AsravathI nivRutti thAy nahi ane tyAn sudhI samvar pragaT thAy nahi. ahA! puNya-pApanA viShamabhAvathI bhedagnAn thayA vinA samatA jenun mUL chhe evI sAmAyik kem thAy? na thAy. bApu! man-vachan-kAyAnI saraLatArUp pravRuttithI puNya bandhAy, paN dharma na thAy. kahyun ne ahIn ke te (shubh) bhAvo dukharUp ane dukhaphaLarUp chhe, paN dharma nathI. dharma to svano Ashray laIne emAn ja Thare to pragaT thAy chhe. Avun ja vastusvarUp chhe tyAn thAy shun? prashna– ‘AtmA vignAnaghanasvabhAv thato jAy chhe eTale shun?’ teno uttara–

uttara– ‘AtmA vignAnaghanasvabhAv thato jAy chhe eTale AtmA gnAnamAn sthir thato jAy chhe.’ gnAnasvarUp bhagavAn AtmA potAmAn sthir thato jAy, Tharato jAy tene vignAnaghan thayo kahevAmAn Ave chhe. jyAn sudhI mithyAtva hoy tyAn sudhI gnAnane-bhale gnAnano ughAD ghaNo hoy topaN-agnAn kahevAmAn Ave chhe. agiyAr ang ane navapUrvanun gnAn hoy paN mithyAtva na gayun hoy to te agnAn chhe, vignAn nathI. tiryanchane gnAnano ughAD bhale ochho hoy, paN jo tenun gnAn andar svabhAvamAn sthir thayun hoy to te vignAn chhe. jem jem te gnAn eTale vignAn andar jAmatun jAy, ghaTTa thatun jAy, sthir thatun jAy tem tem AsravothI nivRutti thatI jAy chhe. ane


PDF/HTML Page 863 of 4199
single page version

jem jem AsravonI nivRutti thatI jAy chhe tem tem vignAn jAmatun jAy chhe, ghaTTa thatun jAy chhe, sthir thatun jAy chhe; arthAt AtmA vignAnaghanasvabhAv thato jAy chhe. gnAn gnAnamAn Thare, gnAn gnAnamAn jAme, gnAn gnAnamAn sthir thAy te vignAn chhe ane te mokShamArga chhe. AgaL jaIne tenun phaL kevaLagnAn Avashe. parantu svabhAvamAn Tharyo ja nathI, AsravathI-shubhAshubhabhAvathI bhedagnAn karyun ja nathI tenun badhun gnAn agnAn chhe. paralakShI shAstragnAnano ughAD, pAnch samiti, traN gupti ityAdinun gnAn bhedagnAnanA abhAvamAn agnAn chhe, vignAn nathI. mATe shubhAshubhabhAvathI bhinna nij gnAtA-draShTA svarUp vastunun lakSha karI emAn ja TharatAn AtmAno vignAnaghanasvabhAv pragaT thAy chhe ane tyAre tene kartAkarmanI pravRutti maTe chhe. * * * have A ja arthanA kaLasharUp tathA AgaLanA kathananI sUchanikArUp kAvya kahe chhe- * kaLash 48 shlokArtha uparanun pravachan * ‘इति एवं’ e rIte pUrvakathit vidhAnathI, ‘सम्प्रति’ hamaNAn ja (tarat ja) ‘परद्रव्यात्’ paradravyathI ‘परां निवृत्तिं विरचय्य’ utkRuShTa (sarva prakAre) nivRutti karIne ‘विज्ञानघनस्वभावम् परम् स्वं अभयात् आस्तिध्नुवानः’ vignAnaghanasvabhAvarUp evA kevaL potAnA par nirbhayapaNe ArUDh thato arthAt potAno Ashray karato (athavA potAne nishankapaNe AstikayabhAvathI sthir karato), ‘अज्ञानोत्थितकर्तृकर्मकलनात् क्लेशात्’ agnAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRuttinA abhyAsathI thayelA kaleshathI ‘निवृत्तः’ nivRutta thayelo, ‘स्वयं ज्ञानीभूतः’ pote gnAnasvarUp thayo thako, ‘जगतः साक्षी’ jagatano sAkShI (gnAtA-draShTA), ‘पुराणः पुमान्’ purANapuruSh (AtmA) ‘इतः चकास्ति’ ahInthI have prakAshamAn thAy chhe. AtmA trikAL gnAnAnandasvabhAvI chhe. vignAnaghan eTale shun? ke rAgano e kartA ane rAg enun karma-e AtmAnun svarUp nathI. ahAhA...! AtmA to shuddha nirmaL chaitanyaghanasvarUp ekarUp vastu chhe. eTale paryAyamAn je puNya-pApanA-AsravanA bhAv chhe tethI bhinna paDI bhedagnAn dvArA nij shuddha chaitanyamay tattvano anubhav karatAn pote vignAn-ghanasvabhAvarUp thAy chhe. kahyun ne ke samprati eTale tarat ja paradravyathI sarva prakAre nivRutti karIne vignAnaghanasvabhAvarUp evA potAnA par nirbhayapaNe ArUDh thaIne kaleshathI-rAgathI nivRutta thAy chhe. rAgathI nivRutta thAy chhe eTale vignAnaghanasvabhAvarUp thAy chhe. A dharma chhe ane A ja upAy chhe. sharIr, man, vANI jaD chhe. enAthI to AtmA-shuddha chaitanyamay vastu bhinna chhe ja. paN puNya-pApanA bhAv je AsravabhAv enAthI paN vignAnaghan bhagavAn bhinna chhe. tathApi AtmA paryAyamAn dukhI chhe. tene sukh kem thAy enI A vAt chhe. paradravyathI


PDF/HTML Page 864 of 4199
single page version

ane puNya-pApanA bhAvathI ektAbuddhi vaDe jIv dukhI chhe. te ektAbuddhi dUr karI bhedagnAn dvArA potAnA vignAnaghanasvabhAv par ArUDh thatAn, shuddha chaitanyano Ashray karatAn atIndriy Anandano svAd Ave chhe, kaleshanI nivRutti thAy chhe. A dharma pAmavAno ane sukhI thavAno upAy chhe. vyavahAr te upAy nathI. enAthI bhinna paDI antaramAn bhedagnAn karavun te upAy chhe. jyAn sudhI hun rAgano kartA ane rAg mArun karma em mAne ane evI agnAnamay kartAkarmanI pravRuttino abhyAs rAkhe tyAn sudhI tene mithyAtva chhe, tyAn sudhI te kalesh pAme chhe, dukh pAme chhe. rAgano hun kartA ane rAg mArun kartavya e mAnyatA agnAn chhe, mUDhatA chhe ane enun phaL chorAsInA avatAranAn janma-maraNanAn dukh chhe, kalesh chhe. mATe vyavahAr karatAn karatAn dharma thashe evI agnAnamay mAnyatAthI bhinna paDIne vastu chidAnandaghan trikAL dhruv andaramAn je paDI chhe te ekano Ashray karIne emAn ja Tharavun te dharma chhe, te janma-maraNanA kalesh nivAravAno upAy chhe. are! lokone anAdino abhyAs nathI eTale kaThaN paDe, paN mArga A ja chhe bhAI! bhedagnAn ek ja taraNopAy chhe. kahyun ne ke-pUrvakathit vidhAnathI hamaNAn ja paradravyathI utkRuShTa eTale sarva prakAre nivRutti karIne vignAnaghanasvabhAv evA potAmAn ArUDh thato te gnAnasvarUp thayo thako jagatano sAkShI-gnAtAdraShTA thAy chhe.

juo, puNya-pApanA bhAv te bhAvakarma, mohanIyAdi ATh dravyakarma ane sharIr, man, indriy, vANI, ityAdi nokarma-e badhAnne paradravya kahe chhe. ane chidAnandaghanasvarUp bhagavAn pote svadravya chhe. ahIn kahe chhe sarva prakAre paradravyanI ruchi chhoDI daIne sachchidAnandasvarUp bhagavAn gnAyakadevamAn draShTi prasarAvI temAn ja ArUDh-sthit thaI jatAn vignAnaghanasvabhAv pragaT thAy chhe. ekAnta chhe, ekAnta chhe em lokone lAge, paN bhAI! koI paN rAg pariNAm, -pachhI te dayA, dAn AdinA shubh pariNAm kem na hoy, dukharUp chhe ane bhAvinA dukhaphaLarUp chhe. A vAt gAthAmAn (74mAn) AvI gaI. bhAI! tun anAdithI paradravyamAn rAgamAn ArUDh hato te have paradravyathI-rAgathI khasI jaIne svadravyamAn ArUDh thaI jA. nirbhay thaIne, nishank banIne svadravyamAn ArUDh thaI jA; kemake em thatAn agnAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRuttinA abhyAsathI utpanna thayelo kalesh maTI jAy chhe, nAsh pAme chhe. kartAkarmanI pravRuttinA abhyAsathI kalesh thato hato te svabhAvamAn ArUDh thatAn maTI jAy chhe ane pote gnAnasvarUp thayo thako jagatano sAkShI pragaT thAy chhe. AtmAmAn kartRutva nAmano guN chhe. eTale pote potAnA nirmaL vItarAgIbhAvarUp karmano kartA thaI rAgathI nivarte tyAre samyagdarshan, samyaggnAn pragaT thAy chhe. ane tyAre te jagatano sAkShI purANapuruSh gnAtA-draShTApaNe prakAshamAn thAy chhe. rAgAdi bhAv ho bhale, paN teno te mAtra jANanAro-dekhanAro sAkShI thAy chhe, kartA nahi. puNya-pApanA


PDF/HTML Page 865 of 4199
single page version

je kRutrim vikArI bhAv tenA kartA thavun e to kalesh chhe, dukh chhe ane dukhaphaL chhe. tyAnthI draShTi pheravI laIne trikALI shuddha gnAyakamAn jyAn draShTi sthApI ane gnAtAbhAve pariNamyo tyAn tarat ja Anandano svAd Ave chhe ane je rAg rahe chhe teno te mAtra sAkShI ja rahe chhe. aho! bhedagnAnano mahimA!

tiryanch paN rAgathI bhinna paDIne Avun samyagdarshan pragaT kare chhe ane AtmAnA Anandano svAd le chhe. vyavahAranun varNan shAstramAn ghaNun Ave chhe paN e to gnAn karavA mATe vAt chhe; vyavahAr te kAI nishchayanun sAdhan chhe em nathI. samayasAr gAthA 11nA bhAvArthamAn panDit shrI jayachandajIe khUb spaShTa kahyun chhe ke-“prANIone bhedarUp vyavahArano pakSha to anAdi kALathI ja chhe ane eno upadesh paN bahudhA sarva prANIo paraspar kare chhe. vaLI jinavANImAn vyavahArano upadesh shuddhanayano hastAvalamb jANI bahu karyo chhe; paN enun phaL sansAr ja chhe.” traNeyanun phaL sansAr chhe. AgaL kahyun chhe- “shuddhanayano pakSha to kadI Avyo nathI ane eno upadesh paN viral chhe-kayAnk kayAnk chhe. tethI upakArI shrI gurue shuddhanayanA grahaNanun phaL mokSha jANIne eno upadesh pradhAnatAthI dIdho chhe...”

mokShamArga prakAshakanA sAtamA adhikAramAn kahyun chhe ke-“vyavahAranay svadravya-paradravyane vA tenA bhAvone vA kAraN-kAryAdine koInA koImAn meLavI nirUpaN kare chhe mATe evA shraddhAnathI mithyAtva chhe tethI teno tyAg karavo, vaLI nishchayanay tene ja yathAvat nirUpaN kare chhe tathA koIne koImAn meLavato nathI tethI evA ja shraddhAnathI samyaktva thAy chhe mATe tenun shraddhAn karavun.”

vaLI bandh adhikAramAn kaLash 173mAn kahyun chhe ke-“sarva vastuomAn je adhyavasAn thAy chhe te badhay jin bhagavAnoe pUrvokta rIte tyAgavAyogya kahyAn chhe tethI ame em mAnIe chhIe ke ‘par jeno Ashray chhe evo vyavahAr ja saghaLoy chhoDAvyo chhe’...” juo, vyavahAraratnatrayano vikalpa je rAg chhe enAthI lAbh (dharma) thAy em tyAn kahyun nathI. ahA! AvI satya vAt bahAr AvI, chhatAn te koIne na bese ane virodh kare to shun thAy? sau saunI lAyakAt svatantra chhe.

ahAhA...! rAg mArun kartavya ane hun rAgano kartA evA agnAnathI khasI je antar svarUpamAn ekAkAr thayo te gnAnasvarUp thayo thako jagatano sAkShI thAy chhe. jene samyagdarshan- gnAn thayun te vikalpathI mAnDIne AkhA jagatano sAkShI jANan-dekhanahAro thAy chhe, kartA thato nathI. AkhA jagatano sAkShI purAN-puruSh AtmA ahInthI prakAshamAn thAy chhe.

[pravachan nan. 127, 128 ane 129 (chAlu) * dinAnk 17-7-76 thI 18-7-76]

PDF/HTML Page 866 of 4199
single page version

gAthA–7p

कथमात्मा ज्ञानीभूतो लक्ष्यत इति चेत्–

कम्मस्स य परिणामं णोकम्मस्स य तहेव परिणामं।
ण करेइ एयमादा जो जाणदि सो हवदि णाणी।। ७५।।

कर्मणश्च परिणामं नोकर्मणश्च तथैव परिणामम्।
न करोत्येनमात्मा यो जानाति स भवति ज्ञानी।। ७५।।

have pUchhe chhe ke AtmA gnAnasvarUp arthAt gnAnI thayo em kaI rIte oLakhAy? tenun chihna (lakShaN) kaho. tenA uttararUp gAthA kahe chhe-

pariNAm karma taNun ane nokarmanun pariNAm je
te nav kare je, mAtra jANe, te ja AtmA gnAnI chhe. 7p.

gAthArtha– [यः] je [आत्मा] AtmA [एनम्] A [कर्मणः परिणामं च] karmanA pariNAmane [तथा एव च] tem ja [नोकर्मणः परिणामं] nokarmanA pariNAmane [न करोति] karato nathI parantu [जानाति] jANe chhe [सः] te [ज्ञानी] gnAnI [भवति] chhe.

TIkA– nishchayathI moh, rAg, dveSh, sukh, dukh AdirUpe antarangamAn utpanna thatun je karmanun pariNAm, ane sparsha, ras, gandh, varNa, shabda, bandh, sansthAn, sthUlatA, sUkShmatA AdirUpe bahAr utpanna thatun je nokarmanun pariNAm, te badhuy pudgalapariNAm chhe. paramArthe, jem ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano (vyApyavyApakapaNAno) sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe tem pudgalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. pudgaladravya svatantra vyApak hovAthI pudgalapariNAmano kartA chhe ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI (vyApyarUp thatun hovAthI) karma chhe. tethI pudgaladravya vaDe kartA thaIne karmapaNe karavAmAn Avatun je samasta karmanokarmarUp pudgalapariNAm tene je AtmA, pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, paramArthe karato nathI, parantu (mAtra) pudgalapariNAmanA gnAnane (AtmAnA) karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe chhe, te AtmA (karmanokarmathI) atyant bhinna gnAnasvarUp thayo thako gnAnI chhe. (pudgalapariNAmanun gnAn AtmAnun karma kaI rIte chhe te samajAve chhe-) paramArthe pudgalapariNAmanA gnAnane ane pudgalane ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvano abhAv hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi chhe


PDF/HTML Page 867 of 4199
single page version

(शार्दूलविक्रोडित)

व्याप्यव्यापकता तदात्मनि भवेन्नैवातदात्मन्यपि
व्याप्यव्यापकभावसम्भवमृते का कर्तृकर्मस्थितिः।
इत्युद्दामविवेकघस्मरमहोभारेण भिन्दंस्तमो
ज्ञानीभूय तदा स एष लसितः कर्तृत्वशून्यः पुमान्।। ४९।।

ane jem ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe tem AtmapariNAmane ane AtmAne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. Atmadravya svatantra vyApak hovAthI AtmapariNAmano eTale ke pudgalapariNAmanA gnAnano kartA chhe ane pudgalapariNAmanun gnAn te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI (vyApyarUp thatun hovAthI) karma chhe. vaLI A rIte (gnAtA pudgalapariNAmanun gnAn kare chhe tethI) em paN nathI ke pudgalapariNAm gnAtAnun vyApya chhe; kAraN ke pudgalane ane AtmAne gneyagnAyakasambandhano vyavahAramAtra hovA chhatAn paN pudgalapariNAm jenun nimitta chhe evun je gnAn te ja gnAtAnun vyApya chhe. (mATe te gnAn ja gnAtAnun karma chhe.)

have A ja arthanA samarthananun kaLasharUp kAvya kahe chhe-

shlokArtha– [व्याप्यव्यापकता तदात्मनि भवेत्] vyApyavyApakapaNun tatsvarUpamAn ja hoy, [अतदात्मनि अपि न एव] atatsvarUpamAn na ja hoy. ane [व्याप्यव्यापकभावसम्भवम् ऋते] vyApyavyApakabhAvanA sambhav vinA [कर्तृकर्मस्थितिः का] kartAkarmanI sthiti kevI? arthAt kartAkarmanI sthiti na ja hoy. [इति उद्दाम–विवेक–घस्मर–महोभारेण] Avo prabaL vivekarUp, ane sarvane grAsIbhUt karavAno jeno svabhAv chhe evo je gnAnaprakAsh tenA bhArathI [तमः भिन्दन्] agnAn-andhakArane bhedato, [सः एषः पुमान्] A AtmA [ज्ञानीभूय] gnAnasvarUp thaIne, [तदा] te kALe [कर्तृत्वशून्यः लसितः] kartRutvarahit thayelo shobhe chhe.

bhAvArtha– je sarva avasthAomAn vyApe te to vyApak chhe ane koI ek avasthAvisheSh te, (te vyApakanun) vyApya chhe. Am hovAthI dravya to vyApak chhe ane paryAy vyApya chhe. dravya- paryAy abhedarUp ja chhe. je dravyano AtmA, svarUp athavA sattva te ja paryAyano AtmA, svarUp athavA sattva. Am hoIne dravya paryAyamAn vyApe chhe ane paryAy dravya vaDe vyapAI jAy chhe. Avun vyApyavyApakapaNun tatsvarUpamAn ja (arthAt abhinna sattAvALA padArthamAn ja) hoy; atatsvarUpamAn (arthAt jemanI sattA-sattva bhinna bhanni chhe evA padArthomAn) na ja hoy. jyAn vyApyavyApakabhAv hoy tyAn ja kartAkarmabhAv hoy; vyApyavyApakabhAv vinA kartAkarmabhAv na hoy. Avun je jANe te


PDF/HTML Page 868 of 4199
single page version

pudgalane ane AtmAne kartAkarmabhAv nathI em jANe chhe. Am jANatAn te gnAnI thAy chhe, kartAkarmabhAvathI rahit thAy chhe ane gnAtAdraShTA- jagatano sAkShIbhUt-thAy chhe. 49.

* samayasAr gAthA 7pa mathALu *

have pUchhe chhe ke AtmA gnAnasvarUp arthAt gnAnI thayo em kaI rIte oLakhAy? tenun chihna shun? lakShaN shun? tenA uttararUp gAthA kahe chhe-

* gAthA 7pa TIkA uparanun pravachan *

‘nishchayathI moh, rAg, dveSh, sukh, dukh AdirUpe antarangamAn utpanna thatun je karmanun pariNAm ane sparsha, ras, gandh, varNa, shabda, bandh, sansthAn, sthUlatA, sUkShmatA AdirUpe bahAr utpanna thatun je nokarmanun pariNAm, te badhuy pudgalapariNAm chhe.’

juo! moh, rAg, dveSh, sukh, dukh ityAdi antarangamAn utpanna thatun karmanun pariNAm em kahyun emAn karmanun pariNAm eTale jIvanA vikArI bhAvakarmanI vAt chhe. rAg, dveSh ane sukh-dukhanI kalpanA ityAdi karmanA sange-nimitte antarangamAn utpanna thatun jIvanun bhAvakarma chhe, vikArI paryAy chhe. ane sparsha, ras, gandh, varNa, shabda, bandh, sansthAn, sthUlatA, sUkShmatA ityAdi bahAr utpanna thatun nokarmanun pariNAm chhe. A badhuy pudgalapariNAm chhe em ahIn kahyun chhe.

A puNya-pApanA ane harakh-shokanA je bhAv andar thAy e pudgalapariNAm chhe. karma jaD chhe ane enA sange thayelo bhAv paN karmanun ja pariNAm chhe. vikArI bhAv te pudgalapariNAm chhe, jIv nahi. A sharIr, man, vANI, sparsha, ras, gandh, varNa ityAdi je nokarmanA pariNAm chhe te badhAy pudgalapariNAm chhe. gajab vAt chhe! bhagavAnanI bhaktinA pariNAm, dayA, dAn, vratAdinA vikalpa ke pAnchamahAvratanA vikalpa je antarangamAn UThe te pudgalanA pariNAm chhe em jANIne gnAnI enAthI bhinna paDe chhe, eno sAkShI thaI jAy chhe.

bApu! A to dhIrAnI vAto chhe. A mandiro bandhAve ane moTA varaghoDA kADhe ityAdi ho-hA kare to dharma thAy chhe em nathI. ahIn andaranA shubhabhAvathI jyAn nivartavun chhe tyAn bahAranI pravRutti enI chhe e vAt kayAn rahI? bahAranAn kAryo potapotAnA kAraNe potapotAnA kALe thAy ene (bIjo) koN kare? (anya dravya anya dravyanAn kArya kare e vastusthiti ja nathI).

prashna– to nimitta vinA shun e badhun thAy chhe?

uttara– hA, nimitta vinA e kAryo potAthI thAy chhe. nimitta to ene aDatun ya nathI mATe nimitta vinA ja thAy chhe. paranAn kAryone kare koN? sanyogathI kriyA je


PDF/HTML Page 869 of 4199
single page version

kALe thavAnI hoy te thAy ene anya koN kare? ahIn to rAgano hun kartA ane rAg mArun karma evI kartAkarmanI mithyAbuddhi chhoDIne gnAtApaNun pragaT kare enI vAt chAle chhe.

bhAI! upAdAn ane nimitta banne sAthe hoy chhe eTalun barAbar chhe. paN nimitte kArya karyun e vAt bIlakul (barAbar) nathI. samayasAr gAthA 372nI TIkAmAn kahyun chhe ke-‘vaLI jIvane paradravya rAgAdik upajAve chhe em shankA na karavI; kAraN ke anya dravya vaDe anya dravyanA guNano utpAd karAvAnI ayogyatA chhe; kemake sarva dravyono svabhAvathI ja utpAd thAy chhe.’ tyAn AgaL kahyun chhe ke-‘mATI potAnA svabhAvane nahi ullanghatI hovAne lIdhe, kumbhAr ghaDAno utpAdak chhe ja nahi; mATI ja kumbhAranA svabhAvane nahi sparshatI thakI, potAnA svabhAvathI kumbhabhAve upaje chhe.’

mATI ghaDAnI kartA chhe, kumbhAre ghaDo karyo nathI. kumbhAr nimitta bhale hoy, paN kArya (ghaDo) nimittathI-kumbhArathI thatun nathI. roTalI pote potAthI utpanna thAy chhe, te agnithI, tAvaDIthI ke strIthI utpanna thatI nathI. Am darek kAryamAn samajavun. ahIn em kahe chhe ke andaramAn utpanna thatA dayA, dAn, bhakti AdinA pariNAm te karmanA pariNAm chhe. bhAvakarma chhe e badhuy pudgalapariNAm chhe, jIvasvarUp nathI.

have kahe chhe-‘paramArthe jem ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe tem pudgalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe.’ juo, mATI vyApak chhe, ghaDo tenun vyApya chhe. mATI kartA chhe, ghaDo tenun karma chhe. ghaDo kumbhAranun karma nathI. ghaDo enA thavA kALe mATIthI thAy chhe. te mATInA (sva) bhAvathI thAy chhe, kumbhAranA abhAvathI thAy chhe. AkarI vAt, bhAI! A pustakanun pAnun phare chhe ne! te AngaLIthI-AngaLIne laIne nahi. roTalInA baTakA thavAnun kArya chhe e paramANuthI thAy chhe, dADhathI nahi; A pANI unun thAy chhe te potAthI thAy chhe, agnithI nahi; je chokhA chaDhe chhe te svakALe potAthI ja chaDhe chhe, pANIthI ke agnithI nahi. ahAhA...! vItarAgabhAv thAy chhe te karma khare chhe enAthI nahi. nimitta ho bhale, paN ene laIne (upAdAnamAn) kArya nIpaje chhe em chhe ja nahi. jainadarshan ghaNun jhINun chhe. moTA moTA panDito gothAn khAI jAy em chhe. ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI ghaDo te karma ane mATI teno kartA chhe. ghaDAno kartA kumbhAr nathI. ahAhA...! duniyAthI tadna ulaTI vAt chhe.

prashna– to shun A mAnavun paDashe?

uttara– bhAI! jem chhe em nakkI karIne mAnavun paDashe. thAy shun? vastusthiti ja A chhe. jem mATI ane ghaDAne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe tem


PDF/HTML Page 870 of 4199
single page version

pudgalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. A vikArI pariNAm je shubhAshubh bhAv chhe te pudgalanA pariNAm chhe. pudgal prasarIne vikArabhAv thayo chhe. pudgalapariNAm eTale A je rAgAdi bhAv chhe te pudgalathI thayA chhe, jIvathI nahi. te pudgalanA AshrayathI thayA chhe.

AtmA ane jaDakarmano anAdithI sambandh chhe. karmanI paryAy anAdithI karmapaNe thayelI chhe, te jIve karI nathI; jIvanA pariNAm karme karyA nathI. anAdithI ek kShetre rahyA chhatAn ekabIjAne kartAkarmapaNun nathI. jIv jIvanI paryAy kare, karma karmanI paryAyane kare. jIv karmanI avasthAne kare ane karmano uday jIvanI avasthAne-rAgane kare em nathI. Am pratham be dravyanI paryAyanun svatantrapaNun siddha karIne pachhI dravyadraShTi karAvavA rAganA pariNAmano kartA jIv nahi em ahIn kahe chhe. pudgal-pariNAm eTale rAg ane pudgalane vyApya-vyApakabhAv hovAthI kartAkarmano sadbhAv chhe. pudgal kartA ane vikArI bhAv pudgalanun karma chhe. jIv teno kartA nathI.

ahIn to jIvanun kArya gnAtAdraShTApaNun chhe em siddha karavun chhe. vastudraShTi karAvavI chhe ne! AtmA je chaitanyamay vignAnaghanasvabhAv vastu chhe te enA nirmaL chaitanyapariNAmane kare paN vikArI pariNAm thAy te enun kartavya nathI. tethI je rAgapariNAm thAy te pudgalanun kArya chhe pudgal teno kartA chhe em ahIn kahyun chhe. gnAtAdraShTAnA pariNamanamAn je rAg thAy te pudgalanun kArya chhe, jIv teno jANanahAr chhe, kartA nathI.

‘pudgaladravya svatantra vyApak hovAthI pudgalapariNAmano kartA chhe ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtu hovAthI (vyApyarUp thatu hovAthI) karma chhe.’ A dayA, dAn Adi puNyanA pariNAm vyApya chhe ane pudgal svatantra vyApak chhe. pudgal prasarIne rAgAdi pariNAm kare chhe. vastu to chaitanyasvabhAvI chhe. jIvamAn ek vaibhAvik shakti chhe. paN tenAthI vibhAv thAy chhe. em nathI. pote nimittAdhIn thAy to vibhAv thAy chhe. e vibhAv pudgalanun kArya chhe, pudgal svatantra vyApak thaIne vibhAvane kare chhe.

gnAnAvaraNIy karmathI gnAn rokAy chhe em je gommaTasAramAn Ave chhe e to nimittanun gnAn karAvanArun kathan chhe. bAkI gnAnamAn je ochhAvattApaNun thAy chhe te potAthI thAy chhe. karmathI nahi. Am darek dravyanI paryAyanI svatantratA chhe. ahIn trikALI shuddha gnAyakasvabhAvanI draShTimAn je nirmaL gnAnapariNaman thAy te gnAtAnun kArya chhe, paN je rAgAdi bhAv thAy te gnAtAnun kArya nathI. tethI te rAgano kartA pudgal chhe ane rAg te pudgalanun karma chhe em ahIn siddha karyun chhe.

paramArthe ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. mATI vyApak te kartA ane ghaDo vyApya te enun karma chhe. ahIn be kAraNathI kArya thAy


PDF/HTML Page 871 of 4199
single page version

e vAt lIdhI ja nathI. mATI pote kartA ane ghaDo tenun kArya chhe; kumbhAr to nimitta chhe, kartA nathI. tem pudgalapariNAm eTale ke sharIrAdine, puNyapApanA bhAvane, vyavahAr-ratnatrayanA pariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe.

ahIn to bhedagnAnanI vAt chhe. sharIrAdithI, puNyapApanA bhAvathI ke vyavahAraratnatrayanA pariNAmathI bhagavAn AtmA bhinna chhe. tethI AtmAne bhinna evA rAgAdi sAthe abhinnapaNun nathI. rAgAdi chhe tene pudgal sAthe abhinnapaNun chhe. pudgal temAn prasarIne-vyApIne rahelun chhe tethI rAgAdi sarva pudgalanA pariNAm chhe. juo! be kartAthI kArya thAy chhe e vAt ahIn uDI jAy chhe. pramANanun gnAn karAvavAnA kAryakALe bIjI chIj nimittarUpe hoy chhe evI vAt shAstromAn Ave chhe paN e to (bahirvyApti batAvatun) vyavahAranun kathan chhe. are! vAstavik nishchayano viShay jene antaramAn beTho nathI tene pramANanA viShayanun yathArtha gnAn hoI shake nahi.

nishchayathI bhagavAn AtmA rAgathI bhinna chhe. rAganA pariNAm te jIvanA kartavyapaNe nathI. rAganA pariNAm thAy te vakhate rAgane jANanArun je gnAn te gnAnamAn rAganA pariNAm nimitta chhe. AvA je gnAnanA pariNAm teno kartA jIv ane rAgane jANanArun (karanArun nahi) je gnAn pragaTayun te jIvanun karma chhe. bhAI! sUkShma vAt chhe. khUb dhIrajathI samajavAnI A vAt chhe. shiShyano prashna chhe ke samakitIne-gnAnIne oLakhavAnun chihna shun chhe eno uttar A chAle chhe. rAgathI, vyavahAranA vikalpathI bhinna paDIne antarmukh thatAn bhagavAn AtmAnun gnAn thayun, svAnubhav thayo tyAn je rAgAdi bhAv thAy te jIvanun kartavya nathI. te rAg pariNAm pudgalanun kArya chhe. pudgal svatantra vyApak thaIne malin pariNAmane utpanna kare chhe.

ahAhA...! AtmA ekalo chidAnandaghan prabhu chhe. e rAganA-AkuLatAsvarUp dukhanA pariNAmathI bhinna chhe. dharmIne sachchidAnandasvarUp bhagavAn sivAy bIje kayAny sukhabuddhi nathI, kemake nirmaLAnandasvarUp bhagavAn AtmAnA anubhavathI sukhanun nidhAn pote ja chhe em eNe jANyun chhe. Avun trikALI nij chaitanyanidhAn jeNe jANyun evA samyagdraShTi dharmI jIvane je paryAyamAn rAg, vyavahAranA pariNAm thAy tene te pudgalanA kartavyapaNe jANe chhe, potAnA kAryapaNe nahi. bahu sUkShma vAt, bhAI! lokone ekAnta chhe em lAge paN vastusvarUp je chhe tenun A samyak nirUpaN chhe. teo em mAne ke vyavahArathI lAbh thAy, paN bhAI! e vyavahArano rAg to pudgalapariNAm chhe, enAthI AnandanA pariNAm nIpaje e kem banI shake? (na ja banI shake).

nishchayathI vastunA svabhAvamAn jem pudgal nathI tem rAg paN nathI. banney par chhe tethI banneney AtmAmAnthI ek sAthe kADhI nAkhyA chhe. A kartAkarma adhikAr chhe ne?


PDF/HTML Page 872 of 4199
single page version

tethI chaitanyasvabhAvathI bAhya gaNIne banneno kartA pudgal ane banne pudgalanAn karma chhe em ahIn siddha karyun chhe.

astikAyanI apekShAe vikAranI paryAy paN potAthI potAmAn potAne kAraNe thAy chhe, parathI nahi. e to dravya-guN-paryAy em traNe thaIne astikAy siddha karavAnI vAt chhe. have ahIn dravyadraShTi pragaT karIne paryAyadraShTi chhoDavAnI vAt chhe. panchAstikAyamAn dravya-guN-paryAy traNe potAthI chhe em kahyun chhe. vikArI paryAy paN potAthI ane nirmaL paryAy paN potAthI thAy chhe. parathI nahi em paryAyane tyAn svatantra siddha karI chhe. have ahIn jyAn trikALI shuddha ek dravyasvabhAv upar draShTi karavI chhe tyAn vikArI pariNAmano kartA pudgal chhe, jIv teno kartA nathI em kahyun chhe aho! janma- maraNane maTADanAro vItarAg parameshvarano mArga adbhut alaukik chhe. bhAI! khUb shAntithI ekavAr tun sAmbhaL.

kahe chhe ke-ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAv hovAthI jem kartAkarmapaNun chhe tem vikArI pariNAmane ane pudgalane vyApyavyApakabhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. ahAhA...! sharIrAdi avasthA ane andar thatA puNya-pApanA bhAvanI avasthA te badhAnne ahIn pudgalanAn kArya kahyA chhe. kemake nij chaitanyasvabhAvane jyAn rAgathI bhinna jANyo-anubhavyo tyAn nirmaL pariNAm je thayun te jIvanun vyApya ane jIv temA svatantra vyApak chhe. te kALe vikAranA je pariNAm thAy te to jIvathI bhinna chhe. teno vyApak pudgal chhe ane te vikArI pariNAm pudgalanun vyApya karma chhe. vastu AtmA vikAramAn vyApe evo eno svabhAv (shakti) ja kayAn chhe? A vAt sAmbhaLavA maLI na hoy eTale bichArA kakaLAT kare ke ekAnta chhe, ekAnta chhe, paN bhAI! A samyak ekAnta chhe. A gAthA 7p, 76, 77 bahu UnchI chhe.

are prabhu! A to tAro antarano mArga chhe. samajAy chhe kAI? pudgaladravya svatantra vyApak hovAthI pudgalapariNAmano kartA chhe, ane pudgalapariNAm te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI karma chhe. je shubhAshubh vikAranA pariNAm chhe eno pudgal svatantra vyApak hovAthI kartA chhe. svatantrapaNe kare te kartA ane kartAnun iShTa te karma. A sharIr, man, vANI Adi avasthA tathA puNyapApanA bhAvanI avasthA chhe teno kartA pudgal chhe, AtmA nahi. sharIr AdinI avasthA thAy temAn rAg paN vyApak nathI. je rAgAdi bhAv thAy temAn jaD pudgal svatantra kartA thaIne paranI apekShA vinA pudgalapariNAmane kare chhe.

bhAI! anant janma-maraNanAn dukhano ant lAvavAnI A vAt chhe. sundar rUpALun sharIr hoy, pAnch-pachAs lAkhanI sampatti hoy eTale rAjI-rAjI thAy. paN bhAI! emAn dhULe ya rAjI thavA jevun nathI. duniyAne bahAranI mIThAsh chhe eTale ke sharIr, indriyo ane viShayomAn sukhabuddhi chhe, Atmabuddhi chhe; paN ene mithyAtva chhe. e mithyAtvamAn agnAnI taNAI gayo chhe. ahIn gnAnIne mithyAtvanA pariNAm nathI, sAthe gnAn paN


PDF/HTML Page 873 of 4199
single page version

samyak chhe. tethI chAritramohanA je pariNAm thAy chhe te badhA pudgalanA pariNAm chhe em te jANe chhe. pudgal svatantrapaNe temAn vyApIne teno kartA chhe, jIv teno kartA nathI. judI chIjano kartA judI chIj chhe. vikAr AtmAthI judI chIj chhe to teno kartA paN gnAyakathI bhinna pudgal chhe. AvI vAt chhe.

have kahe chhe-‘tethI pudgaladravya vaDe kartA thaIne karmapaNe karavAmAn Avatun je samasta karmanokarmarUp pudgalapariNAm tene je AtmA, pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, paramArthe karato nathI. parantu (mAtra) pudgalapariNAmanA gnAnane (AtmAnA) karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe chhe, te AtmA (karmanokarmathI) atyant bhinna gnAnasvarUp thayo thako gnAnI chhe.’

juo! ghaDo ane kumbhAr e bene vyApyavyApakabhAvano abhAv hovAthI kartAkarmapaNun nathI. tem AtmAne ane vikArI pariNAmane vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe mATe kartA- karmapaNun nathI. dayA, dAn, vrat, bhakti Adi pariNAmano AtmA kartA nathI. paranI dayA pALavI em paranA kAryano to AtmA kartA nathI paN paranI dayA pALavAno je vikalpa UThayo tenoy e kartA nathI.

prashna– ‘दयावरं धम्मं’ dharma to dayA pradhAn chhe em shAstromAn Ave chhe ne?

uttara– hA, paN dayA kone kahevI enI lokone khabar nathI. rAganI utpattino abhAv tenun nAm dayA chhe, tenun nAm ahinsA chhe. AtmA shuddha chaitanyaghan vastu chhe. tenA Ashraye, temAn sthir thatAn vItarAgI paryAyanI utpatti thavI tene dayAdharma kahe chhe.

ahIn kahe chhe ke-jem kumbhAr ane ghaTane kartAkarmanI asiddhi chhe tem AtmA ane pudgalapariNAm je vikArI karma e bene kartAkarmapaNun nathI. jem ghaTano kartA kumbhAr nathI tem vikArI pariNAmano kartA AtmA nathI. ahAhA...! bhagavAn AtmA gnAnasvabhAvI akhanD ekarUp vastu chhe evI jyAn draShTi thaI ane emAn antarlIn thayo tyAn vikArI pariNAmano AtmA kartA thato nathI. kemake vastu svabhAve nirvikAr, nirmaL chhe ane paryAyamAn je vikAr chhe tene pudgalamAn nAkhI dIdho. dravyanA svabhAvanI draShTi karI rAg sAthe kartAkarmapaNun samApta karI dIdhun.

have mAtra pudgalapariNAmanA gnAnane AtmAnA karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe chhe. rAg thAy tenun je gnAn thAy te gnAn to potAnun chhe, svanun chhe. rAg sambandhInun gnAn te AtmAno svaparaprakAshak svabhAv hovAthI AtmAnun karma chhe ane te gnAnapariNAmano AtmA kartA chhe. ahAhA...! rAg sambandhInun je gnAn te gnAnane potAnA karmapaNe karato te AtmAne jANe chhe, rAgane jANe chhe em nahi. A alaukik vAt chhe, bhAI! atyAre to


PDF/HTML Page 874 of 4199
single page version

ghaNI gaDabaD thaI gaI chhe pudgalapariNAmanun gnAn eTale ke je kALe je prakAranA rAgAdi pariNAm thAy te kALe, tenun gnAn thavAnI potAnI lAyakAt hovAthI, te rAgAdine jANe chhe. rAgAdi thayA chhe mATe gnAn tene jANe chhe em nathI. paN je te kALe svaparane jANavAnI dashA potAne potAthI thaI chhe. e gnAnanA pariNAm jIvanun potAnun karma chhe ane jIv teno svatantrapaNe kartA chhe. aho! adbhut vAt ane koI adbhut shailI chhe! tArI samajamAn to le ke mArga A ja chhe, bhAI!

bhAI! A to dhIrAnAn kAm chhe. jenI najar svabhAv upar gaI chhe, jenI najaramAn nij chaitanya bhagavAn taravare chhe ene je rAg thAy tenun tene gnAn thAy, e gnAnano te kartA chhe, rAgano nahi. pudgalapariNAm eTale ke je je prakArano dayA Adi je bhAv thayo te sambandhI tenun gnAn thayun. te kALe te gnAnanI dashAno svakAL ja evo chhe ke svane jANatAn te dayA Adi je bhAv chhe tene paN jANatun gnAn thAy chhe. te gnAnapariNAmano AtmA kartA chhe ane gnAnapariNAm AtmAnun karma chhe. pudgalapariNAmane jANatun gnAn te pudgalapariNAmanun gnAn nathI. jevA prakAre pudgalapariNAm chhe te ja prakAranun AtmAnun gnAn potAthI thAy chhe tene ahIn pudgalapariNAmanun gnAn kahyun chhe.

bhAI! A to ekAnt chhe, nishchay chhe em kahIne A alaukik mArganI upekShA karavA jevI nathI ho. vyavahAr karatAn karatAn paN mokSha thAy ane nishchay karatAn karatAn paN mokSha thAy em je rIte vastunun svarUp nathI te rIte nirUpaN karIsh to duniyA bhale rAjI thashe, paN bhAI! temAn tAro AtmA rAjI nahi thAy, tAro AtmA nahi rIjhe. tane potAne to moTun (mithyAtvanun) nukashAn ja thashe. (ane duniyA to nukashAnamAn pahelethI chhe ja). tun vyavahArane paramparA kAraN mAne chhe paN vyavahAr to kAraN ja nathI. jene ahIn pudgalapariNAm kahyo chhe te vyavahAr paramparA mokShanun kAraN kem hoy? na ja hoy. gnAnIne rAgathI bhinna AtmAnun svasamvedanagnAn thayun chhe. tene shubhabhAvamAn ashubh TaL‌yo chhe. te AgaL vadhIne svabhAvano ugra Ashray laIne rAgane TALashe. A apekShAe gnAnInA shubhabhAvane vyavahArathI paramparA kAraN kahyun chhe. nimitta dekhIne em kahyun chhe, paN svabhAvano ugra Ashray karI teno paN abhAv karashe tyAre mokSha thashe.

potAnun kArya potAthI thAy. rAg par chhe. te rAganun gnAn thAy chhe te gnAn AtmAnun kArya chhe, AtmA te gnAnano kartA chhe. rAganun gnAn thAy chhe tathApi gnAnamAn rAgano abhAv chhe. bahu sUkShma vAt, bhAI. Avo kartA-karma adhikAr digambar sivAy bIje kayAny nathI. rAgano kartA je potAne mAne chhe te agnAnI vikArIbhAvanI chakkImAn paDayo chhe. te dukhathI pIlAy chhe, atishay pIDAy chhe. vastusthiti ja AvI chhe. ahIn kahe chhe-kumbhAr ane ghaTanI jem AtmA ane pudgalapariNAmane (rAgAdine) kartAkarmapaNAno abhAv chhe. tethI svabhAvanA avalambane pariNamelo chhe je jIv te pudgalapariNAmanA


PDF/HTML Page 875 of 4199
single page version

(rAgAdinA) gnAnane AtmAnA karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe chhe ane te karmanokarmathI atyant bhinna gnAnasvarUp thayo thako gnAnI chhe. ahAhA...! gnAtAdraShTAnA bhAvane kAryapaNe karato te potAnA AtmAne jANe chhe, rAgane jANe chhe em na kahyun. rAg sambandhInun te kALe potAmAn potAnA sAmarthyathI thayelun je gnAn te gnAnane te (sAkShIpaNe) jANe chhe. AvI vAt chhe. potAnA sAmarthyathI thayelun je gnAn te gnAn potAnA svarUpamAn tanmay rahI sAkShI bhAve rahe chhe. badhAno jANanAr mAtra sAkShI bhAv rahe chhe.

vItarAg sarvagna parameshvaranA mAragaDA bahu judA chhe, bApu! bhagavAn AtmAmAn anant shaktio chhe. te sarva shaktio atyant nirmaL chhe. 47 shaktionun jyAn nirUpaN chhe tyAn kramarUp, akramarUp pravartatA anant dharmonI vAt karI chhe. tyAn anant shaktio nirmaLapaNe uchhaLe chhe em kahyun chhe. tyAn vikAranI vAt ja karI nathI, kemake vikAr pariNati te jIvanI shaktinI paryAy ja nathI. 47 shaktinA varNanamAn dravya shuddha, shakti shuddha ane enI draShTi thatAn je pariNaman thayun te paN shuddha ja hoy em vAt lIdhI chhe. ashuddhatAnI tyAn vAt ja lIdhI nathI.

A pramANe anant shaktiono pinD prabhu chinmAtra nij AtmAne jANe chhe te rAgAdithI atyant bhinna gnAnasvarUp thayo thako gnAnI chhe. tene gnAnI ane dharmI kahe chhe. have pudgalapariNAmanun gnAn AtmAnun karma kaI rIte chhe te samajAve chhe- je kAI rAgAdi bhAv-puNyanA bhAv thAy chhe tenun gnAn AtmAmAn thAy te gnAn AtmAnun karma kaI rIte chhe te visheSh spaShTa kare chhe. gnAn enun potAnun kArya chhe. rAganun gnAn thayun mATe rAg enun kArya chhe em nathI. tem rAganun gnAn thayun te gnAn rAganun kArya chhe em paN nathI. rAg chhe em jANyun tyAn jANavAnI je gnAnanI paryAy thaI te rAganun kArya nathI; tem jANavAnI paryAyamAn rAg jaNAy chhe mATe rAg te gnAnanun kArya chhe em nathI. bhAI! A samajavun paDashe ho. A sharIrAdi badhun vinkhAI jashe. A jIvanamAn jo nirNay na karyo to shun karyun? pachhI kayAn ene javun? bhAI! sau pratham karavAnun A ja chhe.

bahAranA padArthanI mIThAsh lakShamAnthI chhoDI de shubharAganI mIThAsh paN chhoDI de. tyAre andarathI AnandanI mIThAsh Avashe. rAgane lakShamAnthI chhoDI gnAnamAtra nij vastune adhikapaNe lakShamAn le. parathI bhinna te chaitanya bhagavAn adhik chhe. te adhik adhikapaNe na bhAse ane bIjI chIj adhikapaNe bhAse te sansAr chhe, chAr gatinI rajhaLapaTTI chhe, dukh chhe.

‘paramArthe pudgalapariNAmanA gnAnane ane pudgalane ghaT ane kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvano abhAv hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi chhe ane jem ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe tem AtmapariNAmane ane AtmAne vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe.’


PDF/HTML Page 876 of 4199
single page version

paramArthe pudgalapariNAmanA gnAnane ane pudgalane ghaT-kumbhAranI jem vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe. AtmAne rAganun gnAn potAmAn rahIne svaparaprakAshakapaNe thayun evun je pudgalapariNAmanun gnAn ane pudgal kahetAn rAg-e bene vyApyavyApakapaNun nathI. rAg vyApak ane rAganun gnAn te vyApya em nathI. tethI rAg ane gnAnane kartAkarmapaNAnI asiddhi chhe. pudgalapariNAm je rAg te kartA ane gnAnapariNAm tenun karma em nathI.

vaLI AtmapariNAmane ane AtmAne ghaDA ane mATInI jem vyApyavyApakabhAvano sadbhAv hovAthI kartAkarmapaNun chhe. ahAhA...! potAne jANatAn rAg sambandhI je gnAn thayun te gnAn vyApya chhe ane AtmA vyApak chhe. gnAn te AtmAnun karma chhe ane AtmA teno kartA chhe. AtmAnA pariNAm eTale gnAtAdraShTAnA vItarAgI nirmaL pariNAm ane AtmA e bene vyApyavyApakapaNun chhe tethI tyAn kartAkarmapaNun siddha thAy chhe. AtmA kartA ane dayA, dAn Adi vikalpanun je gnAn thayun te gnAn AtmAnun karma chhe. parantu rAg kartA ane gnAn enun (rAganun) karma-em nathI. aho! gAthA khUb gambhIr chhe! AtmA (gnAn) kartA ane rAg enun kArya em nathI ane rAg kartA ane (rAganun) gnAn enun kArya emey nathI.

bhAI! A gAthA mahAn chhe! AtmAnA pariNAm ane AtmAne kartAkarmapaNun chhe. lakShamAn levA A dhIme dhIme kahevAy chhe. ‘Atmadravya svatantra vyApak hovAthI Atma-pariNAmano eTale ke pudgalapariNAmanA gnAnano kartA chhe ane pudgalapariNAmanun gnAn te vyApak vaDe svayam vyapAtun hovAthI (vyApyarUp thatun hovAthI) karma chhe.’ juo! Atmadravya svatantra vyApak chhe. je jAtano rAg chhe te jAtanun gnAn thayun tyAn AtmA svatantra vyApak chhe. rAg chhe mATe rAganun gnAn thayun em nathI. AtmA svatantra vyApak hovAthI pudgalapariNAmanA gnAnano kartA chhe. ahInyAn gnAnanA pariNAmamAn je rAg jaNAyo te gnAnanA pariNAmamAn AtmA svatantra vyApak chhe. ahA! dravya svatantra vyApak thaIne rAganun gnAn kare chhe. AtmA vyApak ane gnAn enun karma svatantra chhe.

prashna– Atmadravya svatantra vyApak chhe eTale shun? rAganun gnAn chhe eTalIy apekShA chhe ke nahi?

uttara– Atmadravya svatantra vyApak chhe eTale te kALe je rAgane jANavAnA gnAnanA pariNAm thayA te gnAnapariNAm enun vyApya karma chhe ane AtmA svatantrapaNe teno kartA chhe. rAganun ke vyavahAranun gnAn thayun mATe gnAn thavAmAn eTalI paratantratA ke rAg ke vyavahAranI apekShA chhe em chhe ja nahi. e to AtmA svatantrapaNe kartA thaIne gnAnarUpe svayam pariName chhe. gnAnano svaparaprakAshak svabhAv chhe. e svabhAvanA kAraNe te svane ane parane jANato pariName chhe. rAg chhe mATe paraprakAshak gnAn thayun em chhe ja nahi. samayasAranI vAt bahu sUkShma chhe, paN shAstramAn je chhe e vAt kahevAy chhe. loko bichArA


PDF/HTML Page 877 of 4199
single page version

sthULabuddhine lIdhe antaranun kAm kem karavun enI khabar na hoy eTale A to nishchayano mArga, nishchayano mArga!-em pokAre. paN nishchay eTale satya, nishchay eTale yathArtha, anupachAr vAstavik. bhAI! duniyA mAne na mAne tenI sAthe satyane sambandh nathI. satyane sankhyA sAthe shun sambandh chhe?

bhagavAn AtmA svaparaprakAshak gnAnashaktino pinD chhe. te pote kartA thaIne svaparane prakAshe chhe. parane prakAshavAmAn ene paranI apekShA nathI. rAg pariNAm, vyavahAranA pariNAm thayA mATe enun gnAn thayun eTalI apekShA gnAnanA pariNAmane nathI. ahAhA...! AtmA svatantrapaNe kartA thaIne gnAnapariNAmarUp kAryane kare chhe. bahu sUkShma vAt, bhAI! vyavahAr chhe mATe nishchay chhe em nahi tathA vyavahAr chhe mATe ene laIne enun gnAn thAy chhe em paN nahi.

lokoe bIjI rIte mAnyun chhe. vyavahAranA Ashray vaDe, nimittanA Ashray vaDe kalyAN thashe em lokoe mAnyun chhe. paN te yathArtha nathI. vyavahAranun ane nimittanun pote svatantrapaNe kartA thaIne gnAn kare chhe ane te gnAn enun karma chhe. bhAI! svatantrapaNe kare tene kartA kahIe. shun lokAlok chhe mATe lokAlokanun gnAn thAy chhe? bhAI! em nathI. lokAlokane jANavAnun gnAn svatantra potAthI thAy chhe. lokAlok chhe mATe tene jANavAnun kArya gnAnamAn thAy chhe em chhe ja nahi. bhagavAn AtmA sahaj gnAnasvabhAv chhe. mATe gnAtAnA pariNAmanun kArya potAthI thAy chhe. pudgalapariNAmanun gnAn vyApak AtmA vaDe svayam vyApyarUp thatun hovAthI AtmAnun svatantra karma chhe. AvI vAt chhe.

A paranI dayA pALavI e to AtmAnun kArya nahi ane paranI dayA pALavAno vyavahArano je rAg thAy te paN AtmAnun kArya nahi. kharekhar to vyavahArano je rAg chhe te ja kALe gnAnanI paryAy potAne jANatI potAthI pariName chhe. rAg ho, dehanI sthiti ho; paN e badhun paramAn jAy chhe. je kALe je prakArano rAg thayo, je prakAre dehanI sthiti thaI te kALe te ja prakAre jANavAnI gnAnanI paryAy svatantra potAthI thAy chhe. aho! AchArya amRutachandradeve gajab TIkA karI chhe!

bAramI gAthAmAn kahyun chhe ne ke vyavahAranay te kALe jANelo prayojanavAn chhe. ahAhA...! jene akhanD chaitanyasvarUp bhagavAn AtmAnun bhAn thayun chhe, trikALI dhruvano Ashray thayo chhe tene paryAyamAn k kapUrNatA chhe, ashuddhatA chhe. A apUrNatA ane ashuddhatA te kALe jANelAn prayojanavAn chhe. te kALe je vyavahArano rAg chhe te jANelo prayojanavAn chhe. ahIn paN spaShTa kahe chhe ke vyavahArano je rAg chhe tene te kALe pote potAthI svatantrapaNe jANe chhe. rAganun, vyavahAranun ane dehanun je gnAn thayun te gnAn


PDF/HTML Page 878 of 4199
single page version

AtmAnun karma chhe. ahAhA...! vastu gnAnasvabhAvI chhe te jANavA sivAy bIjun shun kare? je svabhAvathI ja pragnAbrahma, chaitanyabrahma chhe te AtmA shun pudgalapariNAmanun kArya kare? na ja kare.

A gAthA jainadarshanano marma chhe. kahe chhe ke pudgalapariNAmanun gnAn te vyApak AtmA vaDe, kartA vaDe svayam vyapAtun hovAthI AtmAnun karma chhe, kArya chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA chaitanyaprakAshanI mUrti, chaitanyanA nUranun pUr prabhu chhe. te jeNe draShTimAn lIdho tene svaparaprakAshak gnAn pragaT thayun. te gnAnamAn rAg, vyavahAr, karmanokarma ityAdinun yathA avasare gnAn thayun te potAthI thayun chhe. te gnAnano AtmA kartA chhe ane te gnAn svayam AtmA vaDe vyapAtun hovAthI te AtmAnun kArya chhe. are! loko to dayA pALavI, bhagavAnanI bhakti karavI, shAstrasvAdhyAy karavun ityAdine dharma kahe chhe paN e to saghaLI bahAranI vAto chhe. gnAnI to e sarvane (sAkShIpaNe) mAtra jANe chhe. ane te vyavahArane jANanArun je gnAn te gnAtAnun potAnun karma chhe. lokone ekalo nishchay, nishchay em lAge paN nishchay ja bhavasAgaramAnthI nIkaLavAno panth chhe.

AtmA gnAnasvabhAvI vastu trikAL satya chhe. e trikALI satnA Ashraye je svaparaprakAshak gnAn pragaT thayun te parane paN svatantrapaNe prakAshe chhe. svane jANato te te kALe rAganI dashAne potAnA gnAnamAn svatantrapaNe jANe chhe. TIkAmAn chhe ke pudgalapariNAmanA gnAnane karato te potAnA AtmAne jANe chhe. rAgane jANe chhe, dehAdine jANe chhe emey nahi, te kALe AtmAne jANe chhe em lIdhun chhe. svaparaprakAshakapaNe pariNamyo teNe AtmAne jANyo chhe em vAt chhe. satya to A chhe, bhAI. vAdavivAd karavAthI kAI satya bIjI rIte nahi thAy.

have kahe chhe-‘vaLI A rIte (gnAtA pudgalapariNAmanun gnAn kare chhe tethI) em paN nathI ke pudgalapariNAm gnAtAnun vyApya chhe; kAraN ke pudgalane ane AtmAne gneyagnAyakasambandhano vyavahAramAtra hovA chhatAn paN pudgalapariNAm jenun nimitta chhe evun je gnAn te ja gnAtAnun vyApya chhe. (mATe te gnAn ja gnAtAnun karma chhe).’

juo! AtmA pudgalapariNAmanun gnAn kare chhe tethI pudgalapariNAm eTale ke dayA, dAn, vrat AdinA pariNAm AtmAnun vyApya karma chhe em nathI. pahelAn to rAgane pudgalapariNAm kahyA ane have ahIn rAgane pudgal kahyo. dayA, dAn ityAdi bhAv pudgal chhe em kahyun. pudgal ane AtmA bhinna dravyo chhe. AtmA ane dayA, dAn Adi pariNAm bhinna chhe em ahIn kahyun chhe. paranI dayA pALe, jAtrA kare, bhakti kare to dharma thAy e vAt ahIn rahetI nathI. bhagavAn AtmA nirmaLAnandano nAth chaitanyaghan prabhu chhe temAn ArUDh thAy te ja sAchI dayA, sAchI jAtrA ane sAchI bhakti


PDF/HTML Page 879 of 4199
single page version

chhe, ane te dharma chhe. bhagavAn AtmA pote tIrthasvarUp chhe. temAn ArUDh thavun te jAtrA chhe.

pudgalane ane AtmAne gneyagnAyakasambandhano vyavahAr mAtra chhe. eTale ke rAg gney chhe ane AtmA gnAyak jANanAr chhe. A vyavahAraratnatray ityAdi je vikalpa chhe te pudgal chhe. te paragney chhe ane AtmA teno jANanAr gnAyak chhe. rAganA pariNAm je pudgal chhe tenun gnAn to potAnA upAdAnathI thayun chhe, rAganA pariNAm to temAn nimitta chhe. gnAnamAn rAg nimitta chhe evun je gnAn thayun te gnAtAnun vyApya karma chhe. rAg gnAnamAn nimitta chhe mATe rAg gnAtAnun vyApya kArya chhe em nathI. aho! gAthA shun alaukik chhe! mAno bAr angano sAr bharI dIdho chhe.

dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi rAganun gnAn thavAmAn gnAn pote upAdAn chhe ane dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdi bhAv gnAnamAn nimitta chhe. nimitta chhe eTale bIjI chIj chhe bas eTalun ja. te vakhate gnAn potAthI utpanna thayun tyAre te te rAgane nimitta kahevAmAn Ave chhe. kharekhar te nimitta chhe mATe gnAn thayun chhe em nathI. nimittanun-rAganun gnAn kahyun mATe nimitta- rAg kAraN ane gnAn enun kArya em artha nathI. svaparaprakAshak gnAnanI pariNati svatantrapaNe jIvadravye karI chhe. e gnAnapariNati jIvanun karma chhe. ahAhA...! jevun jevun (rAgAdi vikalpo) nimitta chhe tevun gnAn ahIn potAthI (nij upAdAnathI) svatantrapaNe thayun chhe. te gnAn ja gnAyakanun-AtmAnun vyApya karma chhe. (rAg AtmAnun vyApya nathI). aho! gajab vAt karI chhe! nimitta-upAdAn ane nishchay-vyavahAranA badhA khulAsA AvI jAy chhe. vyavahAranun je gnAn thayun e gnAnamAn vyavahAr nimitta hovA chhatAn e gnAtAnun vyApya nathI, je gnAn thayun te gnAn ja gnAtAnun vyApya chhe. tattvadraShTino viShay Avo sUkShma chhe, bhAI!

A makAnAdi ame karIe e mAnyatA to mithyAdarshan chhe. makAn makAnathI (thavA kALe) thAy ane rAg rAgathI thAy. rAg thAy te AtmAthI nahi, ane rAg chhe mATe tenun AtmAmAn gnAn thayun em paN nahi. gnAnamAn rAg nimitta chhe paN nimittathI gnAn thayun chhe em nathI. gnAnanI paryAy svatantra potAthI thaI tyAre Ane (rAgane) nimitta kahevAmAn Ave chhe. upAdAn potAnA svabhAve jyAn jAgrat thAy chhe te kALe te te gnAnanA pariNAmamAn te te rAg nimitta hovA chhatAn te rAg AtmAnun vyApya nathI, gnAnanA pariNAm ja AtmAnun vyApya karma chhe. nishchayamokShamArga je chhe te AtmAnun vyApya chhe. vyavahAr mokShamArga chhe te nimitta chhe. nimitta hovA chhatAn vyavahAr mokShamArga AtmAnun vyApya chhe em nathI. keTalI spaShTa vAt chhe!

vyavahArano rAg Ave, paN e pudgalanA pariNAm chhe. gnAnamAn, potAne jANatAn ene jANavAno svabhAv chhe. parantu e gnAnanA pariNAm potAnA shuddha upAdAnathI thayA


PDF/HTML Page 880 of 4199
single page version

chhe. emAn vyavahAranun nimitta hovA chhatAn, gneyagnAyakasambandhano vyavahAr hovA chhatAn te rAg gnAtAnun vyApya nathI. vyavahAr gney chhe ane AtmA gnAyak chhe ATalo sambandh vyavahAramAtra hovA chhatAn te rAg AtmAnun kArya-karma nathI.

juo! sAme hIrA hoy to hIrAnun gnAn thAy, kolasA hoy to kolasAnun gnAn thAy, rAg hoy to rAganun gnAn thAy ane dveSh hoy to dveShanun gnAn thAy. paN A badhun chhe mATe ahIn tenun gnAn thAy chhe em nathI. gnAn thayun temAn e badhun nimitta chhe, paN enAthI gnAn thayun em chhe ja nahi. AvI satya vAt sAmbhaLavA maLe nahi te arere! satyapanthe ke di’ jAy? juone, keTalI vAt karI chhe! A sAme samayasAr chhe enun je gnAn thayun te gnAn potAthI thayun chhe. te gnAnamAn samayasAr nimitta chhe chhatAn te (samayasAr shAstra) AtmAnun vyApya karma nathI. bhAI! vastunI sthiti ja AvI chhe.

prashna– Ap samayasAr kem vAncho chho? padmapurAN kem nahi? ATalo nimittano pher chhe ke nahi?

uttara– are bhagavAn! em vAt nathI. samayasAranA shabdo ane tenA vAnchanano vikalpa te AtmA vaDe svatantrapaNe thatA gnAnamAn nimitta chhe, paN nimitta chhe mATe ahIn enun gnAn thayun chhe em nathI. AtmAnun bhAn thatAn je svaparaprakAshak gnAnanA pariNAm thayA teno AtmA pote svatantra vyApak thaIne kartA chhe. bhAI! bhAv to sUkShma chhe, paN bhAShA sAdI chhe; samaje to samajAy em chhe, prabhu!

jene svabhAvanI draShTi thaI chhe te gnAnIne heyabuddhie (svAdhyAy Adi) vyavahAranA je vikalpa UThe te vikalpa tenA gnAnanun gney chhe ane AtmA gnAyak chhe. Avo gney-gnAyakano sambandh vyavahAramAtra hovA chhatAn te (svAdhyAy Adi) paragney AtmAnun vyApya nathI, arthAt te gnAnInun kArya nathI. tene pragaT thayelun svaparaprakAshak gnAn ja gnAtAnun vyApya karma chhe.

AtmA potAnA svabhAvanI draShTirUpe pariNamatAn tenI gnAnanI paryAyamAn vyavahArano vikalpa nimitta hovA chhatAn gnAnanun pariNaman te nimittathI thayun nathI, paN gnAtAthI ja svatantrapaNe thayelun chhe. tathA te nimitta gnAtAnun vyApya karma nathI paN gnAn ja gnAtAnun vyApya karma chhe. potAnA svabhAvanA shuddha upAdAnathI te gnAnanun kArya thayun chhe.

prashna– nimitta ane upAdAn em kArya prati be kAraN hoy chhe ne?

uttara– nimitta ane upAdAn em be kAraNothI kArya thAy e vAtano ahIn niShedh chhe. be kAraN kahyAn chhe e to kathanamAtra chhe. kAryanA kALe nimitta koN chhe em bIjI chIjanI upasthitinun gnAn karAvavA tyAn be kAraN kahyAn chhe. vAstavik kAraN to ek upAdAn ja chhe.