PDF/HTML Page 1041 of 4199
single page version
pote pariNamyochhe te arIsAnI svachchhatAno vikAr chhe. tyAn mor pariNamyo chhe em nathI. tathA e darpaNanI vikRuti morane laIne thaI chhe em nathI. mor to nimittamAtra chhe. tem AtmAmAn je vikAr thAy chhe te AtmAnI paryAy chhe. karma tyAn vikArapaNe pariNamyun nathI. karmane laIne vikAr thayo chhe em nathI. karma to nimittamAtra chhe. jIvamAn vikAr tenI potAnI yogyatAthI thayo chhe. agnAnadashAmAn vikAranI kriyA karavAvALo jIv chhe ane bhedagnAnapUrvak samyagdarshan thatAn gnAnI dravyadraShTie vikArane parano jANe chhe kAraN ke te chaitanyano svabhAv nathI. AvI vAt chhe.
prashna– karmanun jor chhe to jIv dharma karI shakato nathI ne?
uttara– nA, em nathI. karmanun jor karmamAn chhe. karmanI jIvamAn nAsti chhe. paN pote Undho puruShArtha karIne paravalaNanA bhAvo kare to dharma thato nathI ane temAn karma to nimittamAtra chhe. pote puruShArthane sulaTAvIne svavalaN kare to dharma avashya thAy chhe. dharma karavAmAn karma naDatun nathI ane vikArapaNe pariName tyAn paN karma kAI karatun nathI.
ek bhAI kahetA hatA ke bhaviShyanun AyuShya bandhAI gayun chhe mATe pariNAm sudharatA nathI. juo, shreNIk rAjAne narakanun AyuShya bandhAI gayun to chAritra laI shakayA nahi. A mAnyatA barAbar nathI. narakanun AyuShya bandhAI gayun hoy topaN jIv samyagdarshan pAme chhe. shreNIk rAjAe sAtamI narakanun AyuShya bAndhyun hatun. pachhI samyagdarshan pAmyA; ane AyuShyanI sthiti tUTI gaI. gati na pharI, paN AyuShyanI sthiti tUTI gaI. shreNIk rAjA kShAyik samakit pAmyA chhe ane tyAn narakamAn kShaNe kShaNe tIrthankaragotra bAndhe chhe. narakagatino bandh paDayo mATe chAritra na laI shakayA e vAt barAbar nathI. potAnA evA ja puruShArthanA kAraNe chAritra laI shakayA na hotA. shreNIk rAjAne narakamAn javAnI bhAvanA na hatI paN karma laI gayA em koI kahe to te vAt paN yathArtha nathI. narakamAn javAnI potAnI vartamAn paryAyanI yogyatAthI te narakamAn gayA chhe. narakanun AyuShya bAndhyun mATe narakamAn javun paDayun em nathI. potAnI paryAyanI yogyatAthI kShetrAntar thaIne narakamAn gayA chhe; karmanA kAraNe bIlakul nahi em ahIn kahyun chhe.
‘pudgalanA paramANuo paudgalik mithyAtvAdi karmarUpe pariName chhe. te karmano vipAk (uday) thatAn temAn je mithyAtvAdi svAd utpanna thAy chhe te mithyAtvAdi ajIv chhe; ane karmanA nimittathI jIv vibhAvarUp pariName chhe te vibhAv pariNAmo chetananA vikAr chhe tethI teo jIv chhe.’
marachAmAn tIkhAshanun jIvane gnAn thatAn tIkhAshano mane svAd Avyo evo
PDF/HTML Page 1042 of 4199
single page version
agnAnIne bhram thAy chhe. sAkaramAn mIThAsh chhe. te jaDanI avasthA chhe. te mIThAshanun jIvane gnAn thatAn mane mIThAshano svAd Avyo em agnAnI bhramathI mAne chhe. tem karmano uday AvatAn temAn mithyAtvAdi svAd utpanna thAy chhe. ahIn svAdano artha em chhe ke karmanA udayano je ras chhe te gnAnamAn khyAlamAn Ave chhe. karmanA udayano ras to jaDanI paryAy chhe. te jaDano svAd AtmAmAn kem Ave? karmano vipAk thatAn temAn mithyAtvAdi svAd utpanna thAy chhe eTale udayanA rasanun jIvane gnAn thAy chhe tyAn agnAnIne em bhram thAy chhe ke jaDanA svAdanun mane vedan thAy chhe.
potAnA upayogamAn mithyAtvAdino ras khyAlamAn Ave chhe paN gnAnamAn eno ras Avato nathI. jem tIkhAsh, mIThAs, khaTAsh gnAnamAn khyAlamAn Ave chhe paN te tIkhAsh, mIThAsh, khaTAsh gnAnamAn AvatI nathI. tem karmanA udayano ras gnAnamAn khyAlamAn Ave chhe paN te svAd potAno nathI; te svAd parano chhe. te mithyAtvAdi ajIv chhe, jaD chhe. jem tIkhAsh, mIThAsh vagere jaD chhe tem mithyAtvAdi karmano uday paN jaD chhe.
jIvane potAnA mithyAtvabhAvanun vedan thAy chhe, paN jaD mithyAtvanun (karmanun) vedan jIvane thatun nathI. gnAnamAn jaDanA rasano khyAl Ave chhe tyAn jaDano hun svAd laun chhun em agnAnI mAne chhe. jaDanI paryAy rUpI chhe te arUpI jIvamAn AvatI nathI. gnAn jaDanA rasane- svAdane jANe chhe paN te jaDano svAd kAI gnAnamAn AvI jato nathI. sUkShma vAt chhe, bhAI! paN A pramANe na mAnatAn jaDano svAd mane Avyo evun mAnIne agnAnI jIv mithyAtvabhAvanun sevan kare chhe. juo, lADu khAy tyAn lADunA svAdanun gnAn thAy chhe, paN lADuno svAd gnAnamAn pesato nathI. lADuno svAd to jaD chhe, rUpI chhe ane bhagavAn AtmA to chaitanyasvarUp arUpI chhe. e arUpIne rUpIno svAd kem Ave? na ja Ave. tem karmano uday chhe te jaD chhe. e jaDano svAd gnAn jANe chhe. paN agnAnIne bhedagnAn nathI tethI jaDanA svAdano gnAnamAn khyAl AvatAn mane jaDakarmano svAd Avyo em mAnI mithyAtvanun sevan kare chhe.
karmano vipAk thatAn je mithyAtvAdi svAd utpanna thAy chhe te mithyAtvAdi ajIv chhe. ahIn to jaDakarma ane AtmA vachche bhedagnAn karavAnI, parathI hun bhinna chhun em pratIti karavAnI vAt chAle chhe. pachhI mithyAtva ane rAgadveShanA vikArI bhAvothI svanA Ashraye bhedagnAn thAy chhe. karmanA udayathI vikAr thayo ane vikAranA kAraNe karmabandhan thayun em mAne ene to vyavahArashraddhAnAn paN ThekANAn nathI. hajI vyavahArashraddhAnAn paN ThekANAn na hoy ene rAgathI bhinna nij chaitanyasvarUpano anubhav kem thAy? aho! jain tattvagnAn bahu gambhIr ane sUkShma chhe!
PDF/HTML Page 1043 of 4199
single page version
bhAI! A to antaranI param satyanI vAto chhe; A koI kalpanA nathI. karmanA nimittathI jIv vibhAvarUp pariName chhe. te vibhAv pariNAmo chetananA vikAr chhe tethI teo jIv chhe. jIvanA pariNAmo mithyAtvAdi thAy chhe te potAthI thAy chhe. ane karmano uday je nimitta chhe te jaDanA bhAv chhe tethI jaD chhe, ajIv chhe. jaDanA udayanA pariNAm jaDamAn chhe. be vachche nimittanaimittik sambandh chhe. paN nimitta (karma) kartA chhe ane vikAr enun kArya chhe em traNakALamAn nathI. tem jIvano vikAr kartA ane jaD karmano bandh enun kArya chhe em paN nathI. bhaiyA bhagavatIdAsanA nimitta-upAdAnanA 47 dohA chhe emAn badhun ghaNun spaShTa karyun chhe.
vikAranI paryAy potAnA ShaTkArak-kartA, karma, karaN, sampradAn, apAdAn, adhikaraN-thI thAy chhe; kemake kartA, karma Adi shakti dravyarUp ane guNarUp chhe to paryAyamAn paN ShaTkArak pariNaman chhe. ek samayanI mithyAtvanI paryAyano kartA mithyAtva, enun karma mithyAtva, enun karaN mithyAtva, enun sampradAn mithyAtva ane enAn apAdAn ane adhikaraN mithyAtva chhe. mithyAtvanun kartA Adi jaD karma nathI ane jIvanA dravya-guN paN nathI; kemake jaD karma par chhe ane dravya-guN trikAL shuddha chhe. AmAn nimittano ane nishchay-vyavahArano khulAso AvI jAy chhe.
tevI rIte potAnA dravyano Ashray laIne je samyagdarshan gnAn-chAritrarUp dharmanI paryAy pragaT thaI te paN nirapekSha chhe. temAn vyavahAr ane nimittanI apekShA nathI. niyamasAranI bIjI gAthAmAn A vAt Ave chhe. ahA! param vItarAgadev sarvagnanA shAsanamAn AchAryoe gajab spaShTa karyun chhe. tyAn kahyun chhe-“nij paramAtmatattvanAn samyak shraddhAn-gnAn- anuShThAnarUp shuddharatnatrayAtmak mArga param nirapekSha hovAthI mokShano upAy chhe ane te shuddha ratnatrayanun phaL svAtmopalabdhi chhe.” ahAhA...! shuddha ratnatrayAtmak mokShano mArga param nirapekSha chhe eTale ke nimittanI ane vyavahAranI apekShA rAkhyA vinA mokShamArganI paryAy potAnA ShaTkArakathI pragaT thAy chhe. samyagdarshan-gnAnanI ek samayanI je pariNati pragaTI te potAnA ShaTkArak pariNamanathI pragaTI chhe; dravya-guNathI paN nahi. paryAy dravyanI sanmukh thaI chhe bas eTalI vAt chhe; paN dravya-guNathI paryAy pragaTI chhe em nathI.
moTA mahant nAm dharAvanArA paN atyAre A viShayamAn goTA UbhA kare chhe. arere! bhagavAnano virah paDayo! kevaLagnAn rahyun nahi ane sAthe chAr gnAnane dhAraN karanArA gaNadharanA paN virah paDayA! AvI sthitimAn shAstranA UndhA artha kare tyAn kone kahIe? are! bhagavAnanI hAjarI nahi ane potAnI mati-kalpanAthI phAve tem artha karIne bhAre gaDabaD UbhI karI chhe. jem pitAnA maraN pachhI milkatanI vahenchaNImAn chhokarAo andar-
PDF/HTML Page 1044 of 4199
single page version
andar jhaghaDA kare chhe tem bhagavAnano virah thayA pachhI mArgamAn agnAnIo moTI gaDabaD UbhI karI rahyA chhe. paN bhAI! mArga tun kahe chhe evo nathI. A ja mArga chhe. vyavahAr chhe to samyagdarshan thayun chhe em nathI. samyagdarshananI paryAy trikALI shuddha dravyanA Ashraye utpanna thaI chhe. shuddhanA Ashraye eTale dravyanI sanmukh thaIne te paryAy pragaTI chhe; paN dravyanA kAraNe te paryAy pragaTI chhe em nathI. te paryAy potAthI thaI chhe em bhagavAn pokAr karIne yathArtha tattva kahe chhe. dravya kharekhar to nirmaL paryAyanun paN kartA nathI. dravyasvabhAv chhe te paryAyanun kartA nathI. are bhAI! mokShamArganI paryAyanun dravya kartA nathI. paramAtmaprakAsh dohA 68mAn ane samayasAranI gAthA 320nI jayasenAchAryanI TIkAmAn A vAt spaShTapaNe Ave chhe. tyAre pravachanasAr gAthA 189mAn (TIkAmAn) em kahyun chhe ke-“rAgapariNAm ja AtmAnun karma chhe, te ja puNyapAparUp dvait chhe, rAgapariNAmano ja AtmA kartA chhe, teno ja grahanAr ane chhoDanAr chhe;-A, shuddha dravyanA nirUpaN svarUp nishchayanay chhe.” paryAy potAthI thaI chhe tethI tene nishchayanay kahyo chhe. AtmA vikAr kare ane vikAr chhoDe e shuddhanayanun kathan chhe. eTale ke vikAr potAthI thAy chhe mATe tene shuddha dravyanA nirUpaN svarUp nishchayanay kahyo chhe. nimittanI apekShA vinA vikAr potAmAn thAy chhe mATe tene shuddhanay kahyo chhe. nishchayanay kevaL svadravyanA pariNAmane darshAvato hovAthI tene shuddha dravyanun kathan karanAr kahyo chhe. ane vyavahAranay paradravyanA pariNAmane AtmapariNAm darshAvato hovAthI tene ashuddha dravyanun kathan karanAr kahyo chhe. vikArI pariNAm dravyakarmanA nimittathI thayA chhe e ashuddhanayanun kathan chhe ane vikArI pariNAm potAthI thayA chhe e shuddhanayanun kathan chhe. “shuddhapaNe tathA ashuddhapaNe banne prakAre dravya pratIt karAy chhe. parantu ahIn nishchayanay sAdhakatam hovAthI grahaN karavAmAn Avyo chhe; (kAraN ke) sAdhya shuddha chhe tethI dravyanA shuddhatvano dyotak hovAne lIdhe nishchayanay ja sAdhakatam chhe, paN ashuddhatvano dyotak vyavahAranay sAdhakatam nathI.” A gney adhikAr chhe mATe rAg, dveSh, puNya, pAp, dayA, dAn ane mithyAtvabhAv potAnI paryAyamAn potAthI thAy chhe te shuddhanayanun kathan chhe em kahyun chhe. shuddhanay sAdhakatam chhe mATe ashuddhanayanun lakSha chhoDI de-em kahe chhe prashna– dravyasAmAnyanun Alamban ja upAdey chhe, chhatAn ahIn rAgapariNAmanA grahaN- tyAgarUp paryAyono svIkAr karanAr nishchayanayane upAdey kem kahyo chhe? uttara– ‘rAgapariNAmano karanAr paN AtmA ja chhe ane vItarAgapariNAmano karanAr paN AtmA ja chhe; agnAnadashA paN AtmA svatantrapaNe kare chhe ane gnAnadashA paN AtmA svatantrapaNe kare chhe’-AvA yathArtha gnAnanI andar dravyasAmAnyanun gnAn garbhitapaNe samAI ja jAy chhe.
PDF/HTML Page 1045 of 4199
single page version
jene paryAyanI svatantratAnun bhAn nathI tene dravyanI svatantratA kem bese? karmathI vikAr thAy em mAnanArane hun gnAtA-draShTA chhun em kem bese? karmathI vikAr mAnanAre potAnI paryAyane parAdhIn mAnI chhe. tene dravyanI svatantratAnI vAt kem samajAy?
have kahe chhe-‘ahI em jANavun ke- mithyAtvAdi karmanI prakRitio chhe te pudgaladravyanA paramANu chhe. jIv upayogasvarUp chhe. tenA upayoganI evI svachchhatA chhe ke paudgalik karmano uday thatAn tenA udayano je svAd Ave tenA AkAre upayog thaI jAy chhe. agnAnIne agnAnane lIdhe te svAdanun ane upayoganun bhedagnAn nathI tethI te svAdane ja potAno bhAv jANe chhe. jyAre temanun bhedagnAn thAy arthAt jIvabhAvane jIv jANe ane ajIvabhAvane ajIv jANe tyAre mithyAtvano abhAv thaIne samyaggnAn thAy chhe.’
gnAnamAn jaDanA svAdano khyAl Ave chhe, paN jaDano svAd gnAnamAn Avato nathI. karmanA udayano svAd Ave eTale ke tenA AkAre upayog thAy chhe. gnAnanI paryAyamAn jaDanI paryAyano khyAl Ave chhe. kharekhar to vikArane gnAn jANatun nathI, karmanA udayane paN gnAn jANatun nathI; parantu te vikAr sambandhInun je gnAn potAmAn thayun tene gnAn jANe chhe.
darek paryAy potAthI thAy chhe ane te paN kramabaddha thAy chhe. je samaye je thavAnI hoy te ja paryAy te samaye ja thAy chhe, AgaL pAchhaL thatI nathI. sAmAnyanun te paryAy visheSh chhe. Avun na mAne te vaisheShik matane mAnanAr mithyAdraShTi chhe. paryAyanI sthiti ekarUp rahetI nathI. eTale agnAnIne bhram thaI jAy chhe ke nimitta Avyun to paryAy badalI gaI. pANI ThanDI avasthA badalIne uShNa thayun tyAn agnAnIne bhram thAy chhe ke agni AvI to pANI unun thayun parantu em chhe nahi. pANI potAthI uShNa thayun chhe, agnithI nahi.
samayasAr kaLash 211mAn kahyun chhe ke-“vastunI ekarUp sthiti hotI nathI; mATe vastu pote ja potAnA pariNAmarUp karmanI kartA chhe”-e nishchay siddhAnt chhe. pratyek padArthanI ek avasthA badalIne bIjI thAy chhe te potAthI thAy chhe, nimittathI nahi-evo vastuno svabhAv chhe.
vastu dravyaparyAyasvarUp hovAthI sarvathA nityapaNun bAdhA sahit chhe. mATe vastu pote ja potAnA pariNAmasvarUp karmanI kartA chhe. gnAnano svabhAv svaparaprakAshak chhe. eTale rAganun gnAn thAy chhe tyAn rAg chhe to rAganun gnAn thAy chhe em nathI. gnAn svane jANe ane rAgane paN jANe-evo gnAnanI paryAyano svaparaprakAshak svabhAv chhe. rAgane gnAn
PDF/HTML Page 1046 of 4199
single page version
jANe chhe em kahevun te vyavahAr chhe. kharekhar to AtmA potAnA gnAnane jANe chhe. A vAt gAthA 7pamAn AvI gaI chhe.
agnAnIne agnAnane lIdhe te svAdanun ane upayoganun bhedagnAn nathI. tethI te svAdane ja potAno bhAv jANe chhe. agnAnIne khabar nathI ke A svAd jANavAmAn Ave chhe te parachIj chhe ane potAnI paryAyamAn je mithyAtvAdi bhAv thAy chhe te mArI chIj chhe. Avun agnAnIne bhedagnAn nathI.
jyAre temanun bhedagnAn thAy arthAt jIvabhAvane jIv jANe ane ajIvanA bhAvane ajIv jANe tyAre mithyAtvano abhAv thaIne samyaggnAn thAy chhe. ane tyAre gnAnanI paryAy svane jANe chhe ane rAgane paN (bhinnapaNe) jANe chhe. bhedagnAn thatAn gnAnano svaparaprakAshakasvabhAv hovAthI gnAn potAmAn rahIne svaparane jANe chhe ane te samyaggnAn chhe.
[pravachan nan. 1pa2 sheSh, 1pa3, 1pa4 * dinAnk 10-8-76 thI 12-8-76]
PDF/HTML Page 1047 of 4199
single page version
काविह जीवाजीवाविति चेत्–
उवओगो अण्णाणं अविरदि मिच्छं च जीवो दु।। ८८।।
उपयोगोऽज्ञानमविरतिर्मिथ्यात्वं च जीवस्तु।। ८८।।
have pUchhe chhe ke mithyAtvAdikane jIv ane ajIv kahyA te jIv mithyAtvAdi ane ajIv mithyAtvAdi koN chhe? teno uttar kahe chhe-
gAthArtha– [मिथ्यात्वं] je mithyAtva, [योगः] yog, [अविरतिः] avirati ane [अज्ञानम्] agnAn [अजीवः] ajIv chhe te to [पुद्गलकर्म] pudgalakarma chhe; [च] ane je [अज्ञानम्] agnAn, [अविरतिः] avirati ane [मिथ्यात्वं] mithyAtva [जीवः] jIv chhe [तु] te to [उपयोगः] upayog chhe.
TIkA– nishchayathI je mithyAdarshan, agnAn, avirati ityAdi ajIv chhe te to, amUrtik chaitanyapariNAmathI anya evun mUrtik pudgalakarma chhe; ane je mithyAdarshan, agnAn, avirati ityAdi jIv chhe te, mUrtik pudgalakarmathI anya evo chaitanyapariNAmano vikAr chhe.
have pUchhe chhe ke mithyAtvAdine jIv ane ajIv kahyA te jIv mithyAtvAdi ane ajIv mithyAtvAdi koN chhe? teno uttar kahe chhe-
‘nishchayathI je mithyAdarshan, agnAn, avirati ityAdi ajIv chhe te to, amUrtik chaitanyapariNAmathI anya evun mUrtik pudgalakarma chhe, ane je mithyAdarshan, agnAn, avirati ityAdi jIv chhe te, mUrtik pudgalakarmathI anya evo chaitanyapariNAmano vikAr chhe.’
PDF/HTML Page 1048 of 4199
single page version
mithyA shraddhA, mithyAgnAn ane mithyAchAritra-e jIvanI paryAy chhe. te amUrtik chaitanyanA (vikArI) pariNAm chhe. ane je darshanamohanIy, gnAnAvaraNIy ane chAritra- mohanIyanI paryAy chhe te paudgalik karma chhe, jaD chhe, mUrtik chhe. banne chIj paraspar bhinna chhe. matalab ke mithyAdarshan, agnAn ane avirati je jIvanI paryAy chhe te jIvano potAno doSh chhe ane te potAthI thayo chhe, karmathI thayo chhe em nathI.
pudgalanI avasthAthI bhinna, rAgadveSh rahit evo AtmA trikALI shuddha chaitanyatattva chhe. tathApi hun rAgI-dveShI chhun evI mAnyatA te chaitanyano vikAr chhe ane te mithyAtva chhe. je gnAn potAnA trikALI shuddha svadravyane na jANe ane ekalA paradravyane jANe te agnAn chhe. ane rAgadveSharUpe je pariNaman chhe te aviratirUp doSh chhe. A mithyAtva, agnAn ane avirati te chaitanyanA vikArI pariNAm chhe ane te potAthI thayA chhe, pudgalakarmathI thayA chhe em nathI; kemake te banne bhinna bhinna chhe.
samyagdraShTine svabhAvasanmukhatAnun jor chhe. tethI tene je rAg Ave chhe teno tene khed hoy chhe. dharmI rAgano svAmI nathI. juo, pratham svargano indra ekabhavatArI chhe. te aShTAhnikA mahotsavamAn nandIshvaradvIpamAn jAy chhe. nandIshvaradvIpamAn bhagavAnanI manohar shAshvat pratimAo chhe. tyAn jaIne te bhagavAnanI pUjA-bhakti kare chhe ane khUb ullAsathI nAche chhe. e badhA shubhabhAv chhe ane te dukharUp chhe em te jANe chhe. chhatAn ashubhathI bachavA evA shubhabhAv dharmIne Ave ja chhe. ahAhA...! kevI vichitratA! bahArathI harakh dekhAy chhatAn andarathI teno khed hoy chhe. dharmIne jene atIndriy AnandanA nAthano svAd Avyo chhe tene je koI rAgAdi doSh AvI jAy chhe tenun alpa bandhan tene paN thAy chhe, paN te dravyadraShTinI pradhAnatAmAn mukhya nathI.
prashna– to gnAnIne bhog nirjarAno hetu kahyo chhe ne?
uttara– hA, paN kaI apekShAe? gnAnInI draShTi nirmaLAnandanA nAth bhagavAn shuddha chaitanyamay AtmA upar sthir thaI chhe ane tene anantAnubandhI Adi kaShAyano abhAv varte chhe tethI vratAdi kriyAmAn vA kinchit bhogAbhilAShanI kriyAnA prasangamAn paN tene gnAnabhAv ja chhe. mATe tene nirantar nirjarA thatI hovAthI gnAnIne bhog nirjarAno hetu chhe em AropathI kahyun chhe. shun bhog te nirjarAno hetu hoy? shun gnAnI nirankush bhogamAn rahe ane nirjarA thAy? em nathI, bhAI! gnAnIne draShTinI pradhAnatA chhe. tene bhoganI ichchhA nathI. e to bhog prati udAsIn ja hoy chhe. bhoganA svAmIpaNe nahi pariNamatA gnAnIne bhog nirjarA hetu chhe em upachArathI kahyun chhe. bhAI! jyAn je apekShA hoy te yathArtha samajavI joIe.
gnAnIne paN je kinchit rAg Ave chhe te doSh chhe ane te dukharUp chhe em te
PDF/HTML Page 1049 of 4199
single page version
jANe chhe, kemake rAg bandhananun kAraN chhe. munine mahAvratano je vikalpa Ave chhe te rAg chhe, te jagapanth chhe kemake te udayabhAv chhe. ahA! muninA panchamahAvratanA bhAv paN jo dukharUp jagapanth chhe to ashubhabhAvanun to kahevun ja shun? e to nukashAn ja nukashAn chhe. mithyAdraShTine je viShayavAsanA ane parastrIsevan AdinA tIvra ashubhabhAv thAy chhe te durgatinun ja kAraN chhe.
ahIn kahe chhe-mithyAdarshan Adi bhAv ke je ajIv chhe te to mUrtik pudgalakarma chhe ane te amUrtik chaitanyapariNAmathI anya chhe; ane je mithyAdarshan Adi bhAv jIv chhe te chaitanyapariNAmano vikAr chhe ane te mUrtik pudgalakarmathI anya chhe. ahAhA...! keTalun spaShTa karyun chhe! bhedagnAn karavAnI vAt chhe!
bhAI! bhedagnAn ane samyagdarshan koI alaukik chIj chhe. uparathI mAnI le tevI chIj nathI. potAno chaitanya bhagavAn anAkuL shAntarasano dhruvakand chhe. tenI draShTi karatAn rAganI draShTi chhUTI jAy chhe ane te samyagdarshan chhe. dharmIne vyavahAraratnatrayano rAg Ave chhe paN enI ruchi ene chhUTI jAy chhe. je bhAvathI tIrthankaranAmakarma bandhAy te bhAvanI ruchi dharmIne chhUTI gaI hoy chhe. AvI vAt chhe. 88 pUrI thaI.
PDF/HTML Page 1050 of 4199
single page version
मिथ्यादर्शनादिश्चैतन्यपरिणामस्य विकारः कुत इति चेत्–
मिच्छत्तं अण्णाणं अविरदिभावो य णादव्वो।। ८९।।
मिथ्यात्वमज्ञानमविरतिभावश्च ज्ञातव्यः।। ८९।।
have pharI pUchhe chhe ke mithyAdarshanAdi chaitanyapariNAmano vikAr kayAnthI thayo? teno uttar kahe chhe-
gAthArtha– [मोहयुक्तस्य] anAdithI mohayukta hovAthI [उपयोगस्य] upayoganA [अनादयः] anAdithI mAnDIne [त्रयः परिणामाः] traN pariNAm chhe; te [मिथ्यात्वम्] mithyAtva, [अज्ञानम्] agnAn [च अविरतिभावः] ane aviratibhAv e traN) [ज्ञातव्यः] jANavA.
TIkA– joke nishchayathI potAnA nijarasathI ja sarva vastuonun potAnA svabhAvabhUt evA svarUp-pariNamanamAn samarthapaNun chhe, topaN (AtmAne) anAdithI anya-vastubhUt moh sAthe sanyuktapaNun hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarshan, agnAn ane avirati em traN prakArano pariNAmavikAr chhe. upayogano te pariNAmavikAr, sphaTikanI svachchhatAnA pariNAmavikAranI jem, parane lIdhe (-paranI upAdhine lIdhe) utpanna thato dekhAy chhe. te spaShTapaNe samajAvavAmAn Ave chhe- jem sphaTikanI svachchhatAnun svarUp-pariNamanamAn (arthAt potAnA ujjvaLatArUp svarUpe pariNamavAmAn) samarthapaNun hovA chhatAn, kadAchit (sphaTikane) kALA, lIlA ane pILA evA tamAl, keL ane kAnchananA pAtrarUpI AdhArano sanyog hovAthI, sphaTikanI svachchhatAno, kALo, lIlo ane pILo em traN prakArano pariNAmavikAr dekhAy chhe, tevI rIte (AtmAne) anAdithI mithyAdarshan, agnAn ane avirati jeno svabhAv chhe evA anya-vastubhUt mohano sanyog hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarshan, agnAn ane avirati em traN prakArano pariNAmavikAr dekhavo.
PDF/HTML Page 1051 of 4199
single page version
bhAvArtha– AtmAnA upayogamAn A traN prakArano pariNAmavikAr anAdi karmanA nimittathI chhe. em nathI ke pahelAn e shuddha ja hato ane have temAn navo pariNAmavikAr thayo chhe. jo em hoy to siddhone paN navo pariNAmavikAr thavo joie. paN em to thatun nathI. mATe te anAdithI chhe em jANavun.
have pharI pUchhe chhe ke mithyAdarshanAdi chaitanyapariNAmano vikAr kayAnthI thayo? teno uttar kahe chhe-
‘joke nishchayathI potAnA nijarasathI ja sarva vastuonun potAnA svabhAvabhUt evA svarUp-pariNamanamAn samarthapaNun chhe-’ shun kahe chhe? AtmA ane paramANu Adi pratyek padArthamAn potAnA svabhAvanA rasathI svabhAvabhUt evA svarUpapariNamanamAn samarthapaNun chhe. bhagavAn AtmAmAn nishchayathI potAnA nijarasathI-gnAnarasathI, AnandarasathI, shAntarasathI nirvikArarasathI potAnA svabhAvabhUt evA svarUpapariNamanamAn samarthapaNun chhe. puNya-pApanA je bhAv thAy e to svabhAvabhUt svarUpapariNaman nathI. ahIn kahe chhe ke bhagavAn AtmA potAnA anAkuL Anand, atIndriy gnAn ane atIndriy svachchhatAnA potAnA shuddha svabhAve pariName evun emAn sAmarthya chhe. to vikAr kem chhe? to kahe chhe-
‘topaN anAdithI anyavastubhUt moh sAthe sanyuktapaNun hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarshan, agnAn, avirati em traN prakArano pariNAmavikAr chhe.’ anyavastubhUt moh sAthe sanyuktapaNun hovAthI eTale enA sanyoganA AshrayathI vikAr utpanna thAy chhe. sanyogathI vikAr utpanna thAy chhe em nahi, paN jaD mohanA sanyoganA AshrayathI, parano sambandh karavAthI AtmAnA upayogano mithyAdarshan, agnAn ane avirati em traN prakArano pariNAmavikAr chhe.
ahAhA...! AtmAmAn nijarasathI chaitanyamayasvabhAvano anubhav thaIne pariNaman thAy evun enun sAmarthya chhe. AtmAnA dravya-guN ane teno vartamAn vartato ansh kAraNashuddhaparyAy to shAntaras, chaitanyaras, akaShAyaras vaDe shuddha, pavitra chhe. ane samyagdarshan-gnAn-chAritranI nirmaL pariNatirUpe pariNaman kare evun enun sAmarthya chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA to atIndriy Anandaras ane atIndriy gnAnarasano svAmI thaIne atIndriy AnandarUpe pariName evun enun sAmarthya chhe. tathApi anAdi kALathI anya vastu je jaD moh tenI sAthe sambandh karyo chhe te kAraNe tenA upayogamAn vikArapariNAm
PDF/HTML Page 1052 of 4199
single page version
utpanna thAy chhe. bhagavAn AtmAno jANavA-dekhavAno upayog to sadA nirmaL, shuddha chhe. temAn anAdi mohakarmanA sanyoganA vashe mithyAtva, agnAn ane avirati-em traN prakAre vikArapariNAmanI potAthI utpatti chhe.
samayasAr kaLash 17pamAn kahyun chhe ke-sUryakAntamaNi potAthI ja agnirUpe pariNamato nathI, tenA agnirUp pariNamanamAn sUryanun bimb nimitta chhe. tem AtmA potAne rAgAdikanun nimitta kadI paN thato nathI, temAn nimitta parasang ja-paradravyano sang ja chhe. Avo vastusvabhAv prakAshamAn chhe. vikAr parasangathI nahi paN paradravyano sang pote kare chhe to thAy chhe. mithyAtvAdi pariNAm potAnA ShaTkArakanA pariNamanathI thAy chhe em shrI panchAstikAyanI gAthA 62mAn kahyun chhe. shuddha chaitanyasvabhAvamay svano sang chhoDI jIv karmano sang kare chhe to potAmAn vikArabhAv potAthI utpanna thAy chhe. A mahA siddhAnt chhe.
bhagavAn vItarAgadevano A alaukik mArga chhe. gaNadharadevo ane ekAvatArI indroe jeno svIkAr karyo chhe te A mArga chhe. madhyalokamAn asankhya dvIp-samudra chhe, temAn chhello svayambhUramaN nAmano samudra chhe. temAn hajAr jojan lAmbA sharIravALA magaramachchha chhe. temAn pancham guNasthAnavALA jIvo paN chhe. AtmA chhe ne! antardraShTi karatAn AtmAnun bhAn pragaT thaI gayun hoy chhe. ahIn kahe chhe-AtmA to chaitanyanI jhaLahaL jyotisvarUp shAntino sAgar chhe. temAn A rAg kayAnthI Avyo? to kahe chhe-paryAyamAn pote parano sang karyo to rAg utpanna thayelo chhe. potAno sang kare to rAg utpanna na thAy. potAno svabhAv sadA shuddha chhe. teno sang kare, tenun lakSha kare to shuddhatA ja utpanna thAy.
bhAI! A sAmbhaLIne vastutattvano andar nirNay karavo. koI to evA hoy chhe ke ahIn sAmbhaLe eTale A vAtanI hA pADe ane vaLI bIje bIjI vAt sAmbhaLe to tenI paN hA pADe. em ke saunAn man rAjI rAkhavAn paDe. bhAI! gangA kinAre gangAdAs ane jamanA kinAre jamanAdAsanI rItathI sau rAjI thashe paN AtmA rAjI nahi thAy. sAmbhaLavAnun tAtparya to andar rAgathI bhinna shuddha chaitanyasvabhAvamay paripUrNa prabhu AtmA birAje chhe teno nirNay karI tenI pratIti karavI, teno anubhav karavo e chhe. A kAI lokaranjananI vAt nathI; A to AtmAnA hitanI vAt chhe, ane AtmAnA hit mATe kahevAy chhe.
ahIn kahe chhe ke sarva padArtho potAnA nijarasathI potAnA svabhAvabhUt svarUp- pariNamanamAn samartha chhe. paramANumAn te chhUTo hoy tyAre shuddha pariNaman thAy evun enun sAmarthya chhe. parantu te (paramANu) bIjA skandhanA sangamAn jAy to vibhAvaparyAye thAy chhe. be paramANuthI mAnDI anant paramANuonA skandhamAn vibhAvaparyAy utpanna thAy chhe. te vibhAv parasangathI
PDF/HTML Page 1053 of 4199
single page version
potAnA kAraNe thAy chhe. dharmAstikAy Adi chAr dravyamAn to dravya, guN ane paryAy traNe shuddha chhe. temAn vibhAv pariNAm thatA nathI. paramANu ane AtmA-A be dravyamAn vibhAv pariNAm thAy chhe.
AtmAnA upayoganun par upar lakSha hovAthI mithyAshraddhA, agnAn ane avirati em traN prakAranA vikAr utpanna thAy chhe. paranA kAraNe nahi paN parano sang karavAthI traN prakAranA vikArI pariNAm potAmAn potAthI utpanna thAy chhe. are! ATalI svatantratA na bese to te andaramAn kem jaI shake?
‘upayogano te pariNAmavikAr, sphaTikanI svachchhatAnA pariNAmavikAranI jem, parane lIdhe (paranI upAdhine lIdhe) utpanna thato dekhAy chhe. te spaShTapaNe samajAvavAmAn Ave chhe- ’
sphaTikamaNimAn kALI, pILI, lIlI Adi jhAny dekhAy chhe te paranA sanyoganA sangathI potAmAn potAnA kAraNe utpanna thAy chhe. lokhanDano chAr hAthano lAmbo saLiyo ek chheDe garam thatAn bIje chheDe garam thaI jAy chhe; te potAnI yogyatAthI thAy chhe, agninA kAraNe nahi. lAkaDu chAr hAth lAmbu hoy teno ek chheDo garam thatAn bIjo chheDo garam thato nathI, kemake lAkaDAnI paryAyanI evI yogyatA nathI.
aho! santonI kevI karuNA chhe! keTalun spaShTa karyun chhe! parantu are! jIvone samajavAnI darakAr nathI! duniyA samaje to mane lAbh chhe em santone nathI tathApi vikalpa Avyo chhe to jagat samakSha satya vAt jAher karI chhe. kahe chhe-
‘jem sphaTikanI svachchhatAnun svarUp-pariNamanamAn (arthAt potAnA ujjvaLatArUp svarUpe pariNamavAmAn) samarthapaNun hovA chhatAn, kadAchit sphaTikane kALA, lIlA ane pILA evA tamAl, keL ane kAnchananA pAtrarUpI AdhArano sanyog hovAthI, sphaTikanI svachchhatAno, kALo, lIlo, ane pILo em traN prakArano pariNAmavikAr dekhAy chhe.’ juo, sphaTik to svachchhatAnA svarUpapariNamanamAn samartha chhe. chhatAn paranA sangathI kALA, lIlA, pILA rangarUpe paryAyamAn pariNaman thAy chhe. sphaTikamAn je kALI jhAny dekhAy chhe te kharekhar to potAnA ShaTkArakanA pariNamanathI thaI chhe; paranA kAraNe nahi ane potAnA dravya-guNanA kAraNe paN nahi. mArga sUkShma chhe prabhu! santo pokAr kare chhe ke tArA aparAdhathI tArAmAn rAg pariNAm thAy chhe, paranA kAraNe nahi.
koI kahe ke bIjAe gAL ApI to mane krodh thayo to e vAt khoTI chhe. gAL to parachIj chhe. tane krodh thayo te tArA kAraNe thayo chhe, gALanA kAraNe nahi. pravachanasAr gAthA 67mAn kahyun chhe ke-rAgadveSh utpanna thavAmAn viShayo akinchitkar chhe. viShayo to jaD chhe; teo jIvane rAg utpanna kem kare? rAg potAthI utpanna thAy chhe.
PDF/HTML Page 1054 of 4199
single page version
parapadArtho jIvane rAg thavAmAn akinchitkar chhe. pAnch indriyanA viShayo jIvane rAg utpanna karAvatA nathI. gALanA shabdo kAne paDayA mATe dveSh utpanna thayo ane koIe prashansA karI mATe harakh thayo e vAt bIlakul nathI. maisUb ane rasagullAn khAvAno rAg thayo temAn maisUb tathA rasagullAn rAg thavAmAn akinchitkar chhe. rAg thavAmAn viShayo bIlakul kAraN nathI.
tyAn pravachanasAr gAthA 67nA bhAvArthamAn kahyun chhe ke-“sansAramAn ke mokShamAn AtmA potAnI meLe ja sukharUp pariName chhe; temAn viShayo akinchitkar chhe arthAt kAI karatA nathI. agnAnIo viShayone sukhanAn kAraN mAnIne nakAmA temane avalambe chhe!” strI rAgano viShay chhe; te viShay tenA pratye rAg thavAmAn akinchitkar chhe. strInun komaL sharIr dekhIne rAg thayo emAn strInun sharIr akinchitkar chhe. nimittane akinchitkar kahevAmAn Avyun chhe.
samayasAr kaLash 221mAn em kahyun chhe ke-“jeo rAganI utpattimAn paradravyanun ja nimittapaNun (kAraNapaNun) mAne chhe, (potAnun kAI kAraNapaNun mAnatA nathI) teo-jemanI buddhi shuddhagnAnarahit andh chhe evA (arthAt jemanI buddhi shuddhanayanA viShayabhUt shuddha AtmasvarUpanA gnAnathI rahit andh chhe evA)-mohanadIne pAr UtarI shakatA nathI.” jIvane rAg potAnA kAraNe thAy chhe. emAn paravastu akinchitkar chhe. sheraDIno ras dekhIne te sambandhI je rAg thayo te potAthI svatantrapaNe thayo chhe, rasanA kAraNe nahi. sphaTikanI svachchhatAno, kALo, lIlo ane pILo em traN prakArano pariNAmavikAr dekhAy chhe tyAn tamAl, keL, ane kAnchananA pAtrarUpI AdhArano je sanyog chhe te nimitta chhe; paN te nimittakartA nathI. kALI jhAny dekhAy chhe te tamAlanA kAraNe nathI. A draShTAnt pramANe have siddha kahe chhe-
‘tevI rIte (AtmAne) anAdithI mithyAdarshan, agnAn ane avirati jeno svabhAv chhe evA anyavastubhUt mohano sanyog hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarshan, agnAn ane avirati em traN prakArano pariNAmavikAr dekhavo.’
juo, mithyAdarshan, agnAn, avirati chhe te anyavastubhUt mohano svabhAv chhe; te mohano sanyog eTale nimitta hovAthI AtmAmAn mithyAdarshan Adi pariNAm thAy chhe. sanyog nimitta chhe paN sanyoganA kAraNe mithyAtvAdi vikArapariNAm thAy chhe em nathI. jem sphaTikamAn kALI, lIlI, pILI jhAny dekhAy chhe te vAsaNanA kAraNe nathI; vAsaN to nimitta chhe, nimittakartA nathI. sphaTikamAn je kALI, lIlI, pILI jhAny dekhAy chhe te sphaTikanI paryAyanI yogyatAthI thaI chhe, vAsaNe karI chhe em nathI. tem jIvamAn thatA mithyAtvAdi bhAvo jIvanI paryAyanI yogyatAthI thayA chhe, jaD mohakarme karyA chhe em nathI. jaDamoh to nimitta chhe bas.
PDF/HTML Page 1055 of 4199
single page version
loDhAnA saLiyAnI uShNa avasthA thAy chhe teno kartA loDhAnI paryAy chhe (abhedathI kahetAn te dravya chhe), paN agni eno kartA nathI. A viShayo-rUp, ras, gandh, sparsha, shabda-te sukhadukh thavAmAn nimitta chhe paN te kAI sukhadukh UpajAvatAn nathI. pravachanasAr gAthA 66mAn kahyun chhe ke-“ekAnte arthAt niyamathI svargamAn paN deh dehIne (AtmAne) sukh karato nathI; parantu viShayonA vashe sukh athavA dukharUp svayam AtmA thAy chhe.” svargamAn je sukh thAy chhe te sukhano kartA deh nathI. deh sukhamAn nimitta chhe. eno artha shun? ke sukhanI je kalpanA thaI te sundar vaikriyak dehanA kAraNe thaI nathI. te sukhanI kalpanAno kartA te te pariNati chhe. aho! digambar munio dvArA rachAyelAn shAstromAn param satyanun nirUpaN thayelun chhe. bhAI! A sarvagnanI vANI chhe. vANInI paryAy nishchayathI vANInI kartA chhe, vANInA kartA sarvagna nathI; nimitta ho; paN nimitta upAdAnanA kAryamAn akinchitkar chhe.
anyavastubhUt mohanA sanyogathI jIvamAn vikArapariNAm thAy chhe. jaDakarma mithyAdarshan eTale darshanamoh, agnAn eTale gnAnAvaraNIy karma ane avirati nAm chAritramohanIy karma- te jeno svabhAv chhe evA anyavastubhUt mohanA sanyogathI-nimittathI AtmAnA upayogamAn mithyAdrarshan, agnAn ane avirati evA traN prakAranA vikArapariNAm thAy chhe. 90mI gAthAmAn visheSh khulAso karashe.
kevaLagnAnamAn lokAlok nimitta chhe; eTale shun lokAlok kevaLagnAnanun kartA chhe? bIlakul nahi. vaLI kevaLagnAn lokAlokane nimitta chhe; to shun kevaLagnAn lokAlokanun kartA chhe? nahi; bIlakul nahi.
samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp shuddharatnatrayanA pariNAm te nishchay mokShamArga chhe ane te ja yathArtha mokShamArga chhe. paN sAthe vyavahAraratnatrayano je rAg chhe tene sahachar vA nimitta dekhIne upachArathI mokShamArga kahevAmAn Avyo. A vAt mokShamArgaprakAshakanA sAtamA adhikAramAn kahI chhe. vyavahAraratnatrayane nimitta dekhIne AropathI mokShamArga kahyo chhe. paN te nimitta chhe te nishchay mokShamArganun kartA chhe em nathI. vyavahAraratnatray chhe te shuddharatnatrayanun kartA nathI.
A lAkaDI UnchI thAy temAn AngaLI nimitta chhe, paN lAkaDI je UnchI thaI te kriyAno AngaLI kartA nathI. A bhAShA je bolAy chhe temAn jIvanAn rAg ane gnAn nimitta chhe; paN te rAg ane gnAn bhAShAnI paryAyanA kartA nathI. traNekAL nimitta ane upAdAnanI svatantratA chhe evo A spaShTa khulAsA bharyo DhanDhero chhe.
‘AtmAnA upayogamAn A traN prakArano pariNAmavikAr anAdi karmanA nimittathI chhe.’ Atmavastu svabhAvathI to trikAL shuddha chhe. paN tenI avasthAmAn anAdithI vikAr
PDF/HTML Page 1056 of 4199
single page version
chhe ane temAn mohakarma nimitta chhe. nimitta chhe eTale karme vikAr karAvyo chhe em nathI. karma jIvanA vikAranun kartA nathI. paN jIvamAn vikAr potAthI chhe emAn mohakarma nimitta chhe. AtmAmAn anAdi mithyAtvadashA chhe temAn darshanamohakarma nimitta chhe; paN darshanamohakarma mithyAtvadashAnun kartA nathI.
‘em nathI ke pahelAn e shuddha ja hato ane have temAn navo pariNAmavikAr thayo chhe.’ paryAyamAn vikAr anAdino chhe ane karmanun nimitta paN anAdinun chhe. samay samay thaIne anantakALathI pravAharUpe AtmAnI paryAyamAn vikAr chhe. sharIr mArun, indriyo mArI, rAg mAro evI mAnyatA sahit jIvane anAdi paramparAthI vikAr chhe. A pariNAmavikAr kAI navo nathI. jo em hoy to siddhone paN navo pariNAmavikAr thavo joIe, paN em to thatun nathI. mATe te anAdithI chhe em jANavun.
prashna– sphaTikamAn je lAl jhAny dekhAy chhe te pratyakSha lAl vAsaNane lIdhe dekhAy chhe ne?
uttara– nahi. sphaTikamAn je lAl jhAny dekhAy chhe te lAl vAsaNane lIdhe nathI. sphaTik pote potAnI ujjvaL avasthA palaTIne lAl jhAnyanI avasthApaNe pariNamyo chhe. lAl vAsaNano sanyog chhe e to nimitta chhe ane te sphaTikanI lAl jhAnyanI avasthAno kartA nathI. potAnI lAl jhAnyanI avasthAno kartA sphaTik pote chhe. tevI ja rIte jIvanA vikArano kartA darshanamohakarma nathI. darshanamohakarma to nimittamAtra chhe. jIvanA vikArano kartA nishchayathI vikAr pote chhe. (ane abhedathI kahIe to jIv pote chhe).
PDF/HTML Page 1057 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 1058 of 4199
single page version
saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIr! ten sanjIvanI;
shoShAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRudaye karI,
munikund sanjIvanI samayaprAbhRut taNe bhAjan bharI.
granthAdhirAj! tArAmAn bhAvo brahmAnDanA bharyA.
mumukShune pAtI amRutaras anjali bharI bharI;
anAdinI mUrchhA viSh taNI tvarAthI UtaratI,
vibhAvethI thambhI svarUp bhaNI doDe pariNati.
tun pragnAchhINI gnAn ne udayanI sandhi sahu chhedavA;
sAthI sAdhakano, tun bhAnu jagano, sandesh mahAvIrano,
visAmo bhavaklAntanA hRudayano, tun panth mukti taNo.
jANye tane hRuday gnAnI taNAn jaNAy;
tun ruchatAn jagatanI ruchi ALase sau,
tun rIjhatAn sakalagnAyakadev rIjhe.
tathApi kundasUtronAn ankAye mUlya nA kadI.
PDF/HTML Page 1059 of 4199
single page version
gnAnI sukAnI maLyA vinA e nAv paN tAre nahIn;
A kALamAn shuddhAtmagnAnI sukAnI bahu bahu dohyalo,
muj puNyarAshi phaLyo aho! guru khAn tun nAvik maLyo.
bAhyAntar vibhavo tArA, tAre nAv mumukShunAn.
ane gnaptimAnhI darav-guN-paryAy vilase;
nijAlambIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe,
nimitto vahevAro chidaghan viShe kAI na maLe.
je vajre sumumukShu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe;
-rAgadveSh ruche na, jamp na vaLe bhAvendrimAn-anshamAn,
TankotkIrNa akamp gnAn mahimA hRudaye rahe sarvadA.
karuNA akAraN samudra! tane namun hun;
he gnAnapoShak sumegh! tane namun hun,
A dAsanA jIvanashilpI! tane namun hun.
vANI chinmUrti! tArI ur-anubhavanA sUkShma bhAve bharelI;
bhAvo UnDA vichArI, abhinav mahimA chittamAn lAvI lAvI,
khoyelun ratna pAmun, -manarath manano; pUrajo shaktishALI!
PDF/HTML Page 1060 of 4199
single page version