PDF/HTML Page 1401 of 4199
single page version
kathan karavAnI shakti chhe, paN vastunun pariNaman karavAnI shakti nathI. have koI jIv shabdo sAmbhaLIne, teno vikalpa maTADIne chitsvabhAvano punj evA AtmAmAn ekAgra thAy chhe to te samakitanI dashAne, svAnubhavanI dashAne pAme chhe. tyAre shabdone nimitta kahevAmAn Ave chhe. paN nimittathI vastu jaNAy chhe, prApta thAy chhe em chhe nahi.
are! mumbaIthI madrAs jatAn dariyAmAn ekAek eroplen tUTI paDayun ane 90 mANaso kShaNamAn maraNane sharaN thayA! bhAI! AvAn (maraNanAn) dukh ten anantavAr sahan karyAn chhe. je kShaNe deh chhUTavAno hoy te kShaNe chhUTI jAy, ek kShaN paN AgaL-pAchhaL na thAy. A lasaN ane DungaLInI kaTakImAn asankhya sharIr chhe. pratyek sharIramAn anant jIvo chhe. telamAn nAkhIne taLe tyAn te jIvonA dukhanun shun kahevun? e badhA kandamUL anantakAy abhakShya chhe. jain ke Aryane evo khorAk na hoy. paN are! ene taLIne khAy! (nAmadhArI jainane paN na shobhe.) bhAI! svarUpane bhUlIne Am anantavAr tun taLAI gayo chhun, anantavAr bharakhAI gayo chhun. bhagavAn! tun tane bhUlI gayo! tun chitsvabhAvano punj chhe prabhu! ahIn kahe chhe-evA chaitanyasvabhAv vaDe potAnAn utpAd-vyay-dhrauvya karAy chhe. vikalpamAtra AtmAnA svabhAvamAn nathI. dhIrAnAn kAm chhe, bApA! A to vItarAgano mArga chhe. te vItarAg bhAvathI ja pragaT thAy chhe. trikALI tejano punj prabhu AtmA chhe, te vaDe bhAvit thaIne nirmaL paryAyanI dashA utpanna thAy chhe ane tene dharma kahevAmAn Ave chhe.
bhagavAn sarvagnadevanun A pharamAn chhe. shrImade ekavAr kahyun ke amAro nAd koN sAmbhaLashe? ke ek taNakhalAnA be TukaDA karavAnI tAkAt AtmAmAn nathI. matalab ke jaDanI paryAyano kartA AtmA nathI. taNakhalAnA TukaDA enA svakALe je thavAnA hoy te tenA kAraNe thAy chhe, AngaLIthI nahi, chapputhI nahi ke AtmAthI nahi. e badhAn to nimitta chhe. nimitta chhe, nimitta chhe e vAtano ahIn niShedh nathI paN nimittathI upAdAnanun kArya thAy e vAtano ahIn niShedh karavAmAn Ave chhe.
aho! shun saras vAt karI chhe! ke AtmAno chitsvabhAv chhe; rAgabhAv nahi, puNyabhAv nahi, sansArabhAv nahi, ek samayano paryAyabhAv paN eno svabhAv nahi. AvA potAnA chitsvabhAvanA punj vaDe potAnAn utpAd-vyay-dhrauvya karAy chhe. ahAhA...! potAnI vItarAgI nirmaL paryAy utpanna thAy, pUrvanI paryAyano vyay thAy ane dhruv dhruvapaNe rahe te chitsvabhAvanA punj vaDe karAy chhe, hoy chhe.
bhAI! kShaNamAn A deh svakALe chhUTI jashe. mATe chitsvabhAvanA punjarUp tArI vastu chhe tenI bhAvanA kar. A rAganI bhAvanAmAn tane dukhano anubhav chhe. mATe vikalpo chhoDIne svarUpamAn sAvadhAn thA.
PDF/HTML Page 1402 of 4199
single page version
have kahe chhe-gnAnasvabhAvanA punj vaDe ja potAnAn utpAd, vyay ane dhrauvya karAy chhe- evun jenun paramArthasvarUp hovAthI je ek chhe evA ‘अपारम् समयसारम्’ apAr samayasArane hun, ‘समस्तां बंधपद्धतिम्’ samasta bandhapaddhatine ‘अपास्य’ dUr karIne arthAt karmanA udayathI thatA sarva bhAvone chhoDIne ‘चेतये’ anubhavun chhun.
Avun ja AtmAnun paramArtha svarUp chhe mATe te ek chhe. temAn vikalpa Adi bIjI chIj chhe ja nahi. AvA nij svabhAvanI bhAvanA thatAn ekarUp nirmaL dashA pragaT thAy chhe, paryAy ane dravya ekamek thaI jAy chhe; eTale ke tyAn bhedanun lakSha rahetun nathI.
prabhu tun koN chho ane tane dharma kem thAy enI A vAt chAle chhe. kahe chhe-Avun jenun paramArthasvarUp hovAthI je ek chhe evA apAr samayasArane hun anubhavun chhun. jeno gnAn, Anand, shAnti, svachchhatA ityAdi-apAr anant svabhAv chhe evo samayasAr chhe. evA samayasArane hun samasta bandhapaddhatine-vikalpone chhoDIne anubhavun chhun. juo, hun shuddha chhun evo vikalpa paN bandhapaddhatirUp chhe, tene chhoDIne hun samayasArane anubhavun chhun. karmanA udayathI utpanna thatA sarva bhAvone chhoDIne hun apAr evA samayasArane anubhavun chhun panchamahAvratano je vikalpa uThe chhe te bandhapaddhatimay chhe; te vikalpane chhoDIne hun samayasArane anubhavun chhun em AchAryadev kahe chhe. mAno ke na mAno; bhagavAn! mArga to A chhe.
samvat 49nI sAlamAn shrI kundakundAchArya videhakShetramAn padhAryA hatA. ATh divas tyAn rahyA hatA. kevaLI ane shrutakevaLIno parichay karIne pachhI bharatamAn padhAryA hatA. pote vItarAgabhAvamAn jhUlatA hatA. temaNe A paramAgam shAstro rachyAn chhe. teo em kahe chhe ke chhaThThA guNasthAne panchamahAvratAdino shubharAg hoy chhe. tene chhoDIne muni potAnA chitsvabhAvane anubhave chhe. munine sAtamun guNasthAn nirvikalpa dhyAnamAn pragaT thAy chhe. AvI alaukik munidashA chhe.
‘nirvikalpa anubhav thatAn, jenA kevaLagnAnAdi guNono pAr nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhav ja varte chhe, ‘hun anubhavun chhun’ evo paN vikalpa hoto nathI-em jANavun.’
chothA guNasthAne AtmAnA svarUpano nirvikalpa anubhav thatAn jenA kevaLagnAnAdi guNono pAr nathI evA samayasArarUpI paramAtmAno anubhav ja varte chhe. pAnchamA guNasthAnavALA shrAvakane to samyagdarshan uparAnt ghaNI shAnti vadhI chhe. ane munidashAnI to shI vAt! e to prachur Anand ane shAntinA svAmI chhe. ahAhA...! kevaLagnAnAdi eTale ekalun gnAn, ekalun darshan, ekalun sukh, ekalun vIrya, ekalI prabhutA ityAdi
PDF/HTML Page 1403 of 4199
single page version
apAr anant-guNano pinD prabhu samayasAr AtmA chhe. munirAjane tenun svAnubhavamAn prachur samvedan chhe. anubhav kALe ‘hun anubhavun chhun’ evo vikalpa hoto nathI; mAtra paramasvarUp paramAtmAno anubhav ja varte chhe.
A lakShmIno svAmI thAy e to jaDano svAmI chhe; ane dharmI svAnubhavajanit Anandano svAmI chhe. ahA! dharmIne nirvikalpa anubhav thAy tyAre ‘hun anubhavun chhun’ evo vikalpa paN raheto nathI evI adbhut alaukik dharmInI dashA chhe.
PDF/HTML Page 1404 of 4199
single page version
पक्षातिक्रान्त एव समयसार इत्यवतिष्ठते–
सव्वणयपक्खरहिदो भणिदो जो सो समयसारो।। १४४ ।।
सर्वनयपक्षरहितो भणितो यः स समयसारः।। १४४ ।।
pakShAtikrAnt ja samayasAr chhe em niyamathI Thare chhe-em have kahe chhe-
nayapakSha sakal rahit bhAkhyo te ‘samayano sAr’ chhe. 144.
gAthArtha– [यः] je [सर्वनयपक्षरहितः] sarva nayapakShothI rahit [भणितः] kahevAmAn Avyo chhe [सः] te [समयसारः] samayasAr chhe; [एषः] Ane ja (-samayasArane ja) [केवलं] kevaL [सम्यग्दर्शनज्ञानम्] samyagdarshan ane samyaggnAn [इति] evI [व्यपदेशम्] sangnA (nAm) [लभते] maLe chhe. (nAm judAn hovA chhatAn vastu ek ja chhe.)
TIkA– je kharekhar samasta nayapakSho vaDe khanDit nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAr aTakI gayo chhe evo chhe, te samayasAr chhe; kharekhar A ekane ja kevaL samyagdarshan ane samyaggnAnanun nAm maLe chhe. (samyagdarshan ane samyaggnAn samayasArathI judAn nathI, ek ja chhe.)
pratham, shrutagnAnanA avalambanathI gnAnasvabhAv AtmAno nishchay karIne, pachhI AtmAnI pragaT prasiddhine mATe, par padArthanI prasiddhinAn kAraNo je indriyadvArA ane man dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAn lAvIne jeNe matignAn-tattvane (-matignAnanA svarUpane) Atmasammukh karyun chhe evo, tathA nAnA prakAranA nayapakShonA AlambanathI thatA anek vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI shrutagnAnanI buddhione paN maryAdAmAn lAvIne shrutagnAn-tattvane paN Atmasammukh karato, atyant vikalparahit thaine, tatkAL nij rasathI ja pragaT thatA, Adi-madhya-ant rahit, anAkuL, kevaL ek, AkhAy vishvanA upar jANe ke tarato hoy tem akhanD pratibhAsamay, anant, vignAnaghan, paramAtmArUp samayasArane jyAre AtmA anubhave chhe te vakhate ja AtmA samyakpaNe
PDF/HTML Page 1405 of 4199
single page version
सारो यः समयस्य भाति निभृतैरास्वाद्यमानः स्वयम्।
विज्ञानैकरसः स एष भगवान्पुण्यः पुराणः पुमान्
ज्ञानं दर्शनमप्ययं किमथवा यत्किञ्चनैकोऽप्ययम्।। ९३ ।।
दूरादेव विवेकनिम्नगमनान्नीतो निजौघं बलात्।
विज्ञानैकरसस्तदेकरसिनामात्मानमात्माहरन्
आत्मन्येव सदा गतानुगततामायात्ययं तोयवत्।। ९४ ।।
dekhAy chhe (arthAt shraddhAy chhe) ane jaNAy chhe tethI samayasAr ja samyagdarshan ane samyaggnAn chhe.
bhAvArtha– AtmAne pahelAn AgamagnAnathI gnAnasvarUp nishchay karIne pachhI indriyabuddhirUp matignAnane gnAnamAtramAn ja meLavI daIne, tathA shrutagnAnarUpI nayonA vikalpone maTADI shrutagnAnane paN nirvikalpa karIne, ek akhanD pratibhAsano anubhav karavo tej ‘samyagdarshan’ ane ‘samyaggnAn’ evAn nAm pAme chhe; samyagdarshan ane samyaggnAn kAi anubhavathI judAn nathI.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
shlokArtha– [नयानां पक्षैः विना] nayonA pakSho rahit, [अचलं अविकल्पभावम्] achaL nirvikalpabhAvane [आक्रामन्] pAmato [यः समयस्य सारः भाति] je samayano (AtmAno) sAr prakAshe chhe [सः एषः] te A samayasAr (shuddha AtmA) - [निभृतैः स्वयम् आस्वाद्यमानः] ke je nibhRut (nishchaL, AtmalIn) puruSho vaDe svayam AsvAdyamAn chhe (-AsvAd levAy chhe, anubhavAy chhe) te- [विज्ञान–एक–रसः भगवान्] vignAn ja jeno ek ras chhe evo bhagavAn chhe, [पुण्यः पुराणः पुमान्] pavitra purAN puruSh chhe; [ज्ञानं दर्शनम् अपि अयं] gnAn kaho ke darshan kaho te A (samayasAr) ja chhe; [अथवा किम्] athavA vadhAre shun kahIe? [यत् किञ्चन अपि अयम् एकः] je kAI chhe te A ek ja chhe (-mAtra judAn judAn nAmathI kahevAy chhe). 93.
A AtmA gnAnathI chyut thayo hato te gnAnamAn ja AvI maLe chhe em have kahe chhe-
shlokArtha– [तोयवत्] jem pANI potAnA samUhathI chyut thayun thakun dUr gahan vanamAn bhamatun hoy tene dUrathI ja DhALavALA mArga dvArA potAnA samUh taraph baLathI
PDF/HTML Page 1406 of 4199
single page version
न जातु कर्तृकर्मत्वं सविकल्पस्य नश्यति।। ९५ ।।
vALavAmAn Ave; pachhI te pANI, pANIne pANInA samUh taraph khenchatun thakun pravAharUp thaIne, potAnA samUhamAn AvI maLe; tevI rIte [अयं] A AtmA [निज–ओधात् च्युतः] potAnA vignAnaghanasvabhAvathI chyut thayo thako [भूरि–विकल्प–जाल–गहने दूरं भ्राम्यन्] prachur vikalpajALanA gahan vanamAn dUr bhamato hato tene [दूरात् एव] dUrathI ja [विवेक–निम्न– गमनात्] vivekarUpI DhALavALA mArga dvArA [निज–ओधं बलात् नीतः] potAnA vignAnaghanasvabhAv taraph baLathI vALavAmAn Avyo; [तद्–एक–रसिनाम्] kevaL vignAnaghananA ja rasIlA puruShone [विज्ञान–एक–रसः आत्मा] je ek vignAnarasavALo ja anubhavAy chhe evo te AtmA, [आत्मानम् आत्मनि एव आहरन्] AtmAne AtmAmAn ja khenchato thako (arthAt gnAn gnAnane khenchatun thakun pravAharUp thaIne), [सदा गतातुगतताम् आयाति] sadA vignAnaghanasvabhAvamAn AvI maLe chhe.
bhAvArtha– jem jaL, jaLanA nivAsamAnthI koi mArge bahAr nIkaLI vanamAn anek jagyAe bhame; pachhI koi DhALavALA mArga dvArA, jem hatun tem potAnA nivAsasthAnamAn AvI maLe; tevI rIte AtmA paN mithyAtvanA mArge svabhAvathI bahAr nIkaLI vikalponA vanamAn bhramaN karato thako koi bhedagnAnarUpI DhALavALA mArga dvArA pote ja potAne khenchato potAnA vignAnaghanasvabhAvamAn AvI maLe chhe. 94.
have kartAkarma adhikArano upasanhAr karatAn, keTalAnk kaLasharUp kAvyo kahe chhe; temAn pratham kaLashamAn kartA ane karmanun sankShipta svarUp kahe chhe-
shlokArtha– [विकल्पकः परं कर्ता] vikalpa karanAr ja kevaL kartA chhe ane [विकल्पः केवलम् कर्म] vikalpa ja kevaL karma chhe; (bIjAn koI kartA-karma nathI;) [सविकल्पस्य] je jIv vikalpasahit chhe tenun [कर्तृकर्मत्वं] kartAkarmapaNun [जातु] kadI [नश्यति न] nAsh pAmatun nathI.
bhAvArtha– jyAn sudhI vikalpabhAv chhe tyAn sudhI kartAkarmabhAv chhe; jyAre vikalpano abhAv thAy tyAre kartAkarmabhAvano paN abhAv thAy chhe. 9p.
je kare chhe te kare ja chhe, je jANe chhe te jANe ja chhe-em have kahe chhe-
PDF/HTML Page 1407 of 4199
single page version
यस्तु वेत्ति स तु वेत्ति केवलम्।
यः करोति न हि वेत्ति स क्वचित्
यस्तु वेत्ति न करोति स क्वचित्।। ९६ ।।
ज्ञप्तौ करोतिश्च न भासतेऽन्तः।
ज्ञप्तिः करोतिश्च ततो विभिन्ने
ज्ञाता न कर्तेति ततः स्थितं च।। ९७ ।।
shlokArtha– [यः करोति सः केवलं करोति] je kare chhe te kevaL kare ja chhe [तु] ane [यः वेत्ति सः तु केवलम् वेत्ति] je jANe chhe te kevaL jANe ja chhe; [यः करोति सः क्वचित् न हि वेत्ति] je kare chhe te kadI jANato nathI [तु] ane [यः वेत्ति सः क्वचित् न करोति] je jANe chhe te kadI karato nathI.
bhAvArtha– kartA chhe te gnAtA nathI ane gnAtA chhe te kartA nathI. 96.
evI ja rIte karavArUp kriyA ane jANavArUp kriyA banne bhinna chhe em have kahe chhe-
shlokArtha– [करोतौ अन्तः ज्ञप्तिः न हि भासते] karavArUp kriyAnI andaramAn jANavArUp kriyA bhAsatI nathI [च] ane [ज्ञप्तौ अन्तः करोतिः न भासते] jANavArUp kriyAnI andaramAn karavArUp kriyA bhAsatI nathI; [ततः ज्ञप्तिः करोतिः च विभिन्ने] mATe gnaptikriyA ane ‘karoti’ kriyA banne bhinna chhe; [च ततः इति स्थितं] ane tethI em Tharyun ke [ज्ञाता कर्ता न] je gnAtA chhe te kartA nathI.
bhAvArtha– ‘hun paradravyane karun chhun’ em jyAre AtmA pariName chhe tyAre to kartAbhAvarUp pariNamanakriyA karato hovAthI arthAt ‘karoti’ kriyA karato hovAthI kartA ja chhe ane jyAre ‘hun paradravyane jANun chhun’ em pariName chhe tyAre gnAtAbhAve pariNamato hovAthI arthAt gnaptikriyA karato hovAthI gnAtA ja chhe.
ahIn koI pUchhe chhe ke avirat-samyagdraShTi Adine jyAn sudhI chAritramohano uday chhe tyAn sudhI te kaShAyarUpe pariName chhe to tene kartA kahevAy ke nahi? tenun samAdhAna-avirat- samyagdraShTi vagerene shraddhA-gnAnamAn paradravyanA svAmIpaNArUp kartApaNAno abhiprAy nathI; kaShAyarUp pariNaman chhe te udayanI baLajorIthI chhe; teno te gnAtA chhe; tethI agnAn sambandhI kartApaNun tene nathI. nimittanI baLajorIthI thatA pariNamananun phaL kinchit hoy chhe te sansAranun kAraN nathI. jem vRukShanI jaD kApyA pachhI te vRukSha kinchit kAL rahe
PDF/HTML Page 1408 of 4199
single page version
द्वन्द्वं विप्रतिषिध्यते यदि तदा का कर्तृकर्मस्थितिः।
ज्ञाता ज्ञातरि कर्म कर्मणि सदा व्यक्तेति वस्तुस्थिति–
र्नेपथ्ये बत नानटीति रभसा मोहस्तथाप्येष किम्।। ९८।।
अथवा नानटयतां, तथापि–
ज्ञानं ज्ञानं भवति च यथा पुद्गलः पुद्गलोऽपि।
ज्ञानज्योतिर्ज्वलितमचलं व्यक्तमन्तस्तथोच्चै–
श्चिच्छक्तीनां निकरभरतोऽत्यन्तगम्भीरमेतत्।। ९९।।
athavA na rahe-kShaNe kShaNe teno nAsh ja thato jAy chhe, tem ahIn samajavun. 97.
pharIne e ja vAtane draDh kare chhe-
shlokArtha– [कर्ता कर्मणि नास्ति, कर्म तत् अपि नियतं कर्तरि नास्ति] kartA nakkI karmamAn nathI, ane karma chhe te paN nakkI kartAmAn nathI- [यदि द्वन्द्वं विप्रतिषिध्यते] em jo banneno paraspar niShedh karavAmAn Ave chhe [तदा कर्तृकर्मस्थितिः का] to kartAkarmanI sthiti shI? (arthAt jIv-pudgalane kartAkarmapaNun na ja hoy shake.) [ज्ञाता ज्ञातरि, कर्म सदा कर्मणि] A pramANe gnAtA sadA gnAtAmAn ja chhe ane karma sadA karmamAn ja chhe [इति वस्तुस्थितिः व्यक्ता] evI vastusthiti pragaT chhe [तथापि बत] topaN are! [नेपथ्ये एषः मोहः किम् रभसा नानटीति] nepathyamAn A moh kem atyant jorathI nAchI rahyo chhe? (em AchAryane khed ane Ashcharya thAy chhe.)
bhAvArtha– karma to pudgal chhe, teno kartA jIvane kahevAmAn Ave te asatya chhe. te bannene atyant bhed chhe, jIv pudgalamAn nathI ane pudgal jIvamAn nathI; to pachhI temane kartAkarmabhAv kem hoI shake? mATe jIv to gnAtA chhe te gnAtA ja chhe, pudgalakarmano kartA nathI; ane pudgalakarma chhe te pudgal ja chhe, gnAtAnun karma nathI. AchArye khedapUrvak kahyun chhe ke-Am pragaT bhinna dravyo chhe topaN ‘hun kartA chhun ane A pudgal mArun karma chhe’ evo agnAnIno A moh (-agnAn) kem nAche chhe? 98.
athavA jo moh nAche chhe to bhale nAcho; tathApi vastusvarUp to jevun chhe tevun ja chhe- em have kahe chhe-
shlokArtha– [अचलं] achaL, [व्यक्तं] vyakta ane [चित्–शक्तीनां निकर–भरतः
PDF/HTML Page 1409 of 4199
single page version
अत्यन्त–गम्भीरम्] chitshaktionA (-gnAnanA avibhAgaparichchhedonA) samUhanA bhArathI atyant gambhIr [एतत् ज्ञानज्योतिः] A gnAnajyoti [अन्तः] antarangamAn [उच्चैः] ugrapaNe [तथा ज्वलितम्] evI rIte jAjvalyamAn thaI ke- [यथा कर्ता कर्ता न भवति] AtmA agnAnamAn kartA thato hato te have kartA thato nathI ane [कर्म कर्म अपि न एव] agnAnanA nimitte pudgal karmarUp thatun hatun te karmarUp thatun nathI; [यथा ज्ञानं ज्ञानं भवति च] vaLI gnAn gnAnarUp ja rahe chhe ane [पुद्गलः पुद्गलः अपि] pudgal pudgalarUp ja rahe chhe.
bhAvArtha– AtmA gnAnI thAy tyAre gnAn to gnAnarUp ja pariName chhe, pudgalakarmano kartA thatun nathI; vaLI pudgal pudgal ja rahe chhe, karmarUpe pariNamatun nathI. Am yathArtha gnAn thaye banne dravyanA pariNAmane nimittanaimittikabhAv thato nathI. Avun gnAn samyagdraShTine hoy chhe. 99.
TIkA– A pramANe jIv ane ajIv kartAkarmano vesh chhoDIne bahAr nIkaLI gayA.
bhAvArtha– jIv ane ajIv banne kartA-karmano vesh dhAraN karI ek thaIne rangabhUmimAn dAkhal thayA hatA. samyagdraShTinun gnAn ke je yathArtha dekhanArun chhe teNe jyAre temanAn judAn judAn lakShaNathI em jANI lIdhun ke teo ek nathI paN be chhe, tyAre teo vesh dUr karI rangabhUmimAnthI bahAr nIkaLI gayA. bahurUpInun evun pravartan hoy chhe ke dekhanAr jyAn sudhI oLakhe nahi tyAn sudhI cheShTA karyA kare, parantu jyAre yathArtha oLakhI le tyAre nij rUp pragaT karI cheShTA karavI chhoDI de. tevI rIte ahImpaN jANavun.
tAkari bandhan An taNUn phal le sukh dukh bhavAshramavAso;
gnAn bhaye karatA na bane tab bandh na hoy khulai parapAso,
AtamamAnhi sadA suvilAs karai siv pAy rahai niti thAso.
Am shrI samayasAranI (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt shrI samayasAr paramAgamanI) shrImad amRutachandrAchAryadevavirachit AtmakhyAti nAmanI TIkAmAn kartAkarmano prarUpak bIjo ank samApta thayo.
pakShAtikrAnta ja samayasAr chhe em niyamathI Thare chhe-em have kahe chhe-
hun abaddha chhun, ek chhun, shuddha chhun-evo je pakShano rAg chhe ene je chhoDI de chhe te samayasAr chhe, enun nAm AtmA chhe em niyamathI Thare chhe e vAt have gAthAmAn kahe chhe.
PDF/HTML Page 1410 of 4199
single page version
‘je kharekhar samasta nayapakSho vaDe khanDit nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAr aTakI gayo chhe evo chhe, te samayasAr chhe; kharekhar A ekane ja kevaL samyagdarshan ane samyaggnAnanun nAm maLe chhe. (samyagdarshan ane samyaggnAn samayasArathI judAn nathI, ek ja chhe.)’
hun shuddha chhun, abaddha chhun, ek chhun-evA je nayapakShanA vikalpa uThe te vaDe je khanDit thato nathI te samayasAr chhe. shun kahyun? bhagavAn AtmA sadA gnAnAnandasvabhAvI nityAnand prabhu chhe; A nayapakShano vikalpa chhe te tenI shAntino khanD kare chhe. je jIv nayapakShanA vikalpa kare chhe te AtmAnI shAntino khanD eTale bhang kare chhe. samasta nayapakSho vaDe khanDit nahi thato hovAthI em kahyun tyAn matalab em chhe ke pUrve nayapakSha vaDe khanDit thato hato te have shuddha chaitanyasvarUpanA lakShe samasta nayapakSha chhUTI javAthI jene sarva vikalpono vyApAr aTakI gayo chhe evo te samayasAr chhe. juo, A vItarAg sarvagnadevanI vANIno sAr bhagavAn kundakundAchAryadev jAher kare chhe.
mahAvidehamAn vartamAnamAn sAkShAt sImandharasvAmI sarvagnapade birAjI rahyA chhe. pa00 dhanuShyano deh chhe, kroD pUrvanun AyuShya chhe. abajo varShothI birAje chhe ane haju abajo varSha pachhI nirvANapadane pAmashe. bhagavAn kundakundAchAryadev tyAn padhAryA hatA. ATh divas tyAn rahIne bharatamAn bhagavAnano A sandesh lAvyA chhe. devasen AchArya nAmanA mahAmuni thaI gayA. teo shrI darshanasAr nAmanA shAstramAn kahe chhe-‘(mahAvidehakShetranA vartamAn tIrthankaradev) shrI sImandharasvAmI pAsethI maLelA divyagnAn vaDe shrI padmanandinAthe (shrI kundakundAchAryadeve) bodh na Apyo hot to munijano sAchA mArgane kem jANat?’ ahA! AvA shrI kundakundAchAryadev kahe chhe ke je kharekhar samasta nayapakSho vaDe khanDit nahi thato hovAthI jeno samasta vikalpono vyApAr aTakI gayo chhe evo chhe te samayasAr chhe. jaDakarma, sharIrAdi nokarma ane vikalparUpI bhAvakarmathI je rahit thayo chhe te samyak prakAre samayasAr chhe. kharekhar A ekane ja kevaL samyagdarshan ane samyaggnAnanun nAm maLe chhe.
bhagavAn AtmA gnAtA-draShTAnA svabhAvathI, ekalA chaitanyarasathI bharelun anAdi anant nirmaL tattva chhe. AtmA trikALI shuddha, ek, param pavitra paramAtmadravya chhe e to barAbar ja chhe. paN Avo je nayapakShano vikalpa uThe chhe te vastunA svabhAvamAn nathI. vikalpa chhe te chaitanyasvabhAvathI bhinna chhe. antarasvabhAvanI draShTi thatAn ja sarva nayapakShanA vikalpa khanDit thaIne vilay pAmI jAy chhe arthAt nAsh pAmI jAy chhe. (utpanna thatA nathI.) ahAhA...! hun gnAnasvabhAvI trikALI dhruv paramAtmadravya chhun evo vikalpa paN
PDF/HTML Page 1411 of 4199
single page version
jemAn nathI evo chaitanyamahAprabhu AtmA chhe. tenA upar draShTi paDatAn arthAt vartamAn gnAnanI paryAy trikALI dravyamAn ekatva pAmatAn samasta vikalpano vyApAr jene aTakI gayo chhe evo te samayasAr chhe. jevo shuddha chaitanyamay AtmA chhe tevo nirvikalpa anubhavamAn AvatAn A samayasAr chhe em jANavAmAn Ave chhe ane e ja AtmA chhe. A apUrva vAt chhe, bhAI! A sivAy rAganI ke vikalpanI vRutti uThe te anAtmA chhe, jaD chhe, achetan chhe.
svAnubhav dashAmAn pragaT thatA samyagdarshan vinAnAn vrat, tap, bhakti ityAdi ekaDA vagaranAn mIDAn chhe. vaLI e rAgamAn tanmay thavun e mithyAtvabhAv chhe. ahA! jIv pUrve anantavAr nagna jain sAdhu thayo ane panchamahAvrat ane aThThAvIs mUlaguNanun eNe pAlan karyun. paN e to badho shubharAg hato. temAn (shubharAgamAn) ekatA karIne pariNamavun e mithyAtvabhAv chhe ane enun phaL sansAr ja chhe.
ahIn kahe chhe-nayapakShathI rahit thaIne je potAnA shuddha chaitanyasvarUpane anubhave chhe te samayasAr chhe. ahAhA...! ekalun gnAn-gnAn-gnAn! jANagasvabhAvanun daL prabhu AtmA chhe. tenI sanmukh thaIne tene anubhavatAn samasta vikalpano nAsh thaI jAy chhe arthAt tyAre koI vikalpa utpanna ja thatAn nathI. Ane samayasAr arthAt AtmA kahe chhe ane te ekane ja samyagdarshan ane samyaggnAnanun nAm maLe chhe. juo, A chothA guNasthAnanI vAt chhe. shrAvakapaNun ane munipaNun to tenAthI AgaLanI koI adbhut alaukik dashAo chhe. dev-guru-shAstranun bAhya shraddhAn ke navatattvanun bhedarUp shraddhAn e samyagdarshan nathI.
rahasyapUrNa chiThThImAn panDitapravar shrI ToDaramalajIe kahyun chhe ke-‘‘jainamatamAn kahelAn dev, guru ane dharma e traNene mAne chhe tathA anyamatamAn kahelAn devAdi vA tattvAdine mAne nahi to evA kevaL vyavahArasamyaktva vaDe te samyaktvanI nAmane pAme nahi, mATe sva- parabhedavignAnapUrvak je tattvArthashraddhAn hoy te samyaktva jANavun.’’ vItarAgasvabhAvI shuddha chaitanyamUrti prabhu AtmA chhe, teno antar-anubhav karavo te ekane samyagdarshan ane samyaggnAn evun nAm maLe chhe, te samyagdarshan ane samyaggnAn sayamasArathI judA nathI, samayasAr ja chhe.
jem siddha paramAtmAne koI paradravya ke vikalpa sAthe sambandh nathI tem paramAnandasvarUp bhagavAn AtmAne koI paradravya ke vikalpa sAthe sambandh nathI. are bhAI! paradravyanI vyavasthA kare evun AtmAnun svarUp nathI. shubhAshubh rAg kare evun paN AtmAnun svarUp nathI. shubhAshubh rAgano je kartA thAy e mithyAdraShTi chhe, anAtmA chhe. paradravyanI koI paryAyane AtmA kare (karI shake) e to vAt chhe ja nahi, paN potAnI paryAyamAn rAg kare, vikalpa kare (kartA thaIne) e mithyAdraShTi chhe. juo, A kartAkarma adhikAr
PDF/HTML Page 1412 of 4199
single page version
chhe ne! vikalpa karavo e chaitanyanA svarUpamAn nathI. tathApi koI vikalpano kartA thAy ane vikalpa potAnun kartavya mAne te mithyAdraShTi chhe.
AtmA vignAnaghan pragnAbrahmasvarUp paramAtmA chhe, emAn parano ane vikalpano kayAn avakAsh chhe? kShullak dharmadAsajIe ene saptam dravya kahyun chhe. samayasAr gAthA 49 nI TIkAmAn avyaktanA chha bol chhe. temAn pahelA bolamAn kahyun chhe ke-‘‘chha dravyasvarUp lok je gney chhe ane vyakta chhe tenAthI jIv anya chhe mATe avyakta chhe.’’ chha dravya gnAnamAn jaNAvA lAyak chhe mATe vyakta chhe. tenAthI bhagavAn AtmA bhinna chhe. chhamAn hovA chhatAn chha dravyathI bhinna chhe mATe tene saptam dravya kahyun chhe. ekakor rAm ane ekakor Akhun gAm, arthAt A vishvanA chha dravyo badhA AtmAthI bhinna chhe ane AtmA e sarvathI bhinna chhe. pote svane jANatAn e sarvane jANe evo eno gnAnasvabhAv chhe. potAno svaparaprakAshakasvabhAv hovAthI potAne jANatAn e badhun sahaj jaNAI jAy chhe. parantu ekalun parane ja jANavun e mithyAgnAn chhe. svabhAvamAn tanmay thaIne potAne jANatAn par jaNAI jAy tene vyavahAr kahe chhe. Anun nAm samyaggnAn chhe. samyaggnAn svarUpanA anubhav sahit hoy chhe. samyagdarshan ane samyaggnAn e kAI AtmAthI judo bhAv nathI. ATalI vAt pratham karIne have sharUAt kem karavI te have kahe chhe-
‘pratham, shrutagnAnanA avalambanathI gnAnasvabhAv AtmAno nishchay karIne-’ shun kahyun? ke vItarAg sarvagna parameshvaranAn je shAstro chhe tenA avalambanathI pratham gnAnasvabhAv AtmAno nishchay karavo. A nirNay pratham vikalpa dvArA karavAnI vAt chhe. nirvikalpa thavA mATe gnAnasvabhAvI AtmAno vikalpathI nirNay karavo em kahyun tyAn em na samajavun ke A vikalpAtmak nirNay nirvikalpanun kAraN chhe. A to vikalpAtmak nirNay pratham dashAmAn hoy chhe enI ahIn vAt karI chhe. hun trikALI shuddha gnAnasvabhAvI nityAnandasvarUp prabhu AtmA chhun em pratham shrutagnAnanA avalambanathI rAgamishrit vichArathI nirNay kare chhe. ‘shrutagnAnanA avalambanathI’-em kahyun eno artha em chhe ke jIv sarvagnadev ane sAchA nirgranth guru AgamanI je vAt kahe te sAmbhaLIne nirNay kare chhe. gurue kahyun-vikalpathI mAnDIne sarva lokAlokathI bhinna tAro AtmA shuddha gnAnasvabhAvI chhe tene tun jAN. Am sAmbhaLIne pratham te mananA sambandhathI vikalpAtmak nirNay kare chhe tenI A vAt chhe. samyagdarshan to hajI pachhInI vAt chhe. A to (vikalpanA) AngaNAmAn Ubho rahIne pratham andarano nirNay kare chhe enI vAt chhe.
pratham, AtmAnA anubhavanI sharUAt jene karavI chhe, jene samyagdarshan prApta karavun chhe teNe pratham shrutagnAnanA avalambanathI gnAnasvabhAv AtmAno nishchay karavo em kahe chhe. dayA, dAn AdinA vikalpa chhe te vibhAv chhe, chaitanyano svabhAv nathI ane bhagavAn AtmA enAthI bhinna ekalo jANag-jANagasvabhAvI chaitanyano pinD chhe. anAdinun
PDF/HTML Page 1413 of 4199
single page version
A ja prabhu AtmAnun astitva chhe em shrIguru pAsethI sAmbhaLIne hun ekalo gnAnapunj nirvikalpasvarUp AtmA chhun em vikalpa dvArA pratham nirNay kare chhe. have kahe chhe-
Am nirNay karIne, ‘pachhI AtmAnI pragaT prasiddhine mATe par padArthanI prasiddhinAn kAraNo je indriy dvArA ane man dvArA pravartatI buddhio te badhIne maryAdAmAn lAvIne jeNe matignAn-tattvane (-matignAnanA svarUpane) Atmasammukh karyun chhe...’
shun kahe chhe A? -ke gnAnasvarUp AtmA chhe evo vikalpa dvArA nirNay karyo paN emAn AtmAnI pragaT prasiddhi na thaI. nirNay to karyo ke AtmA kevaLagnAnasvabhAvI (kevaLagnAn paryAyanI vAt nathI) eTale ke ekalo gnAnano pinD chhe, paN e vikalparUp nirNayamAn Atmaprasiddhi kahetAn AtmakhyAti pragaT na thaI. A TIkAnun nAm AtmakhyAti chhe. AtmakhyAti ja prayojan chhe ne? kahe chhe-vikalpa dvArA avyaktapaNe AtmAno nirNay karyo paN temAn Atmaprasiddhi arthAt AtmAnubhav na thayo.
juo, sarvagna parameshvaranI je vANI chhe te dravyashrutarUp chhe. dhavalamAn Ave chhe ke kevaLI bhagavAn shrutagnAn dvArA upadesh Ape chhe. Ashay em chhe ke samajanAr dravyashrutadvArA samaje chhe eTale bhagavAnanI vANI dravyashrutarUp chhe em kahyun chhe. ane te bhAvashrutagnAn pragaT thavAmAn nimitta chhe. kharekhar vANI to jaD chhe ane bhagavAn AtmA chaitanyamUrti andar bhinna chhe. paN je bhagavAnanI vANI sAmbhaLIne hun bhinna chaitanyatattva chhun evo nirNay karI vikalparahit thaIne antar-svarUpamAn ekAgra thaI jAy chhe tene vANI bhAvashrutagnAn pragaT thavAmAn nimitta thAy chhe.
ahIn kahe chhe ke bhagavAnanI vANI sAmbhaLIne hun gnAnasvabhAvI AtmA chhun evo vikalpamAn nirNay karyo paN hajI AtmAnI pragaT prasiddhi arthAt AtmAno anubhav nathI thayo. jem koI jhaverAtanI dukAnanI bahAr AngaNAmAn Ubho rahe paN andar dukAnamAn praveshe nahi to tene jhaverAtanI kAI samaj nathI, tem vikalpanA AngaNAmAn Ubho rahIne nirNay kare ke AtmA gnAnasvabhAvI chhe paN andar vastumAn praveshe nahi tyAnsudhI tene AtmAnubhav thato nathI, AtmAnI pragaT prasiddhi thatI nathI. vikalpa dvArA nirNay kare paN vikalpamAn AtmAnubhav pragaT karavAnI gunjAsh (shakti) nathI.
paryAyamAn AtmAnI pragaT prasiddhi mATe matignAn-tattvane Atmasammukh karavAnI vAt kahe chhe. juo, A samyagdarshan pragaT karavAnI vidhi batAve chhe. bahAramAn dev-guru-shAstra ane navatattvanun bhedarUp shraddhAn kare enun nAm samyagdarshan nathI. navatattvane bhedathI jANe e to rAg chhe ane bhagavAn AtmA to trikAL shuddha bhinna gnAyak tattva chhe. ahAhA...! nigodanI avasthAmAn jIv hoy te kALe paN te bhinna gnAyak tattva chhe. Avo gnAyakasvarUp AtmA paryAyamAn pragaT kem thAy enI ahIn vAt chAle chhe.
PDF/HTML Page 1414 of 4199
single page version
kahe chhe-A indriyo ane man chhe te par padArthanI prasiddhinAn kAraNo chhe. sparsha, rasanA, ghrAN, chakShu ane karNa-em je pAnch indriyo chhe te par padArthanI prasiddhinAn kAraNo chhe. indriyo vaDe bhagavAn AtmA prasiddha thAy evI chIj AtmA nathI. vItarAganI vANI ane panch parameShThI bhagavAn e badhAn paradravya chhe. indriyo ane man dvArA A badhA par padArtha prasiddha thAy chhe paN AtmA prasiddha thato nathI. ‘जो इंदिये जिणित्ता...’ em gAthA 31mAn je vAt karI hatI e vAt ahIn bIjI rIte kahe chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA chaitanyamUrti mahA chaitanyahIralo chhe, tenI prasiddhi mATe eTale paryAyamAn teno anubhav karavA mATe par padArthanA prasiddhinAn kAraNo je indriy dvArA ane man dvArA pravartatI buddhio te badhAne maryAdAmAn lAvIne matignAnatattvane Atmasammukh karavun em kahe chhe.
sharIr, man, vANI e badhA par padArtha chhe. bhagavAnanI pratimA paN par padArtha chhe. traNalokanA nAth sarvagnadev sAkShAt samosaraNamAn birAjamAn hoy te paN par padArtha chhe. e badhA parapadArtha indriyo dvArA prasiddhi thAy chhe arthAt jaNAy chhe. ahIn to svadravyane-AtmAne jANavAnI vAt chhe. tethI kahe chhe-indriy ane man dvArA pravartatI je buddhio eTale gnAnanI avasthAo-te badhIne maryAdAmAn lAvIne matignAnatattvane Atmasanmukh karatAn AtmA prasiddha thAy chhe. indriy ane man dvArA pravartatA gnAnano je parasanmukh jhukAv chhe tene tyAnthI sameTI laIne svasanmukh karatAn bhagavAn AtmA jaNAy chhe, anubhavAy chhe.
jene samyagdarshan pragaT karavun chhe te pratham svarUpano vikalpa dvArA nishchay karIne pachhI pAnch indriy ane chhaThThA man dvArA par padArthanI prasiddhi karanArun je gnAn tene tyAnthI maryAdAmAn lAvIne arthAt sameTI laIne jeNe matignAnanA svarUpane Atmasammukh karyun chhe evo thAy chhe. ahAhA...! matignAnanA svarUpane teNe jANanAr prati vALI dIdhun chhe, paragneyathI haThAvIne matignAnanA svarUpane svagneyamAn joDI dIdhun chhe. Avo mArga ane AvI vidhi chhe. bApu! ene jANyA vinA em ne em avatAr pUro thaI jAy chhe! arere! Avun satya svarUp sAmbhaLavA maLe nahi te bichArA ke di dharma pAme? keTalAk to mithyAtvane ati puShTa karatA thakA sampradAyamAn paDayA chhe. ahA! kriyAkAnDanA rAgamAn teo bichArA jindagI veDaphI nAkhe chhe!
ahIn kahe chhe ke matignAn je man ane indriyo dvArA par padArtha prati jhukelun hatun tene tyAnthI vALIne Atmasammukh karyun chhe evo thayo chhe. A ek vAt thaI. have bIjI vAt kare chhe-
PDF/HTML Page 1415 of 4199
single page version
‘tathA nAnA prakAranA nayapakShonA AlambanathI thatA anek vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI shrutagnAnanI buddhione paN maryAdAmAn lAvIne shrutagnAn-tattvane paN Atmasammukh karato, atyant vikalparahit thaIne,.. .’
juo, shrutagnAnanA anek prakAranA nayapakShonA AlambanathI anek prakAranA vikalpo utpanna thAy chhe. hun abaddha chhun, ek chhun, abhed chhun, shuddha chhun ityAdi nayapakShanA AlambanathI anek vikalpa utpanna thAy chhe. te badhA rAganA bhAv AkuLatA utpanna karanArA chhe. hun baddha chhun, ashuddha chhun ityAdi nayapakShanA vikalpa to AkuLatA utpanna karanArA chhe je, paN hun abaddha chhun, shuddha chhun ityAdi je svarUp sambandhI vikalpa chhe te paN AkuLatA utpanna karanArA chhe. vrat, tap, bhakti ityAdino je rAg chhe e to AkuLatA upajAvanAr chhe ja, paN nayapakShano je rAg chhe te paN AkuLatA upajAvanAro chhe, dukhakArI chhe.
parantu bhagavAn AtmA shuddha gnAnaghanasvarUp vastu chhe. temAn rAg ane dukh kayAn chhe? shrutagnAnanA vikalpathI utpanna thatI AkuLatA te vastumAn kayAn chhe? hun pUrNa chhun, shuddha chhun, nirlep chhun -evA je vikalpa UThe te AtmAthI bhinna chhe. AvA vikalpathI bhinna AtmAne anubhavavo te samyagdarshan chhe.
rahasyapUrNa chiThThImAn Ave chhe ke-have savikalpa dvAr vaDe nirvikalpa pariNAm thavAnun vidhAn kahIe chhIe. tyAn A samyagdarshan thayA pachhInI vAt chhe. AtmAnun jene bhAn thayun chhe tene svAnubhav pUrve ‘hun chidAnand chhun, shuddha chhun’ evo vikalpa UThe chhe. tyArapachhI evo vichAr chhUTI jaIne svarUp kevaL chinmAtra bhAsavA lAge ane pariNAm svarUp viShe ekAgra thaI pravarte tene nirvikalpa anubhav kahe chhe ane enun ja nAm shuddhopayog chhe.
samayasAr to have gher gher pahonchI gayun chhe. tenAn svAdhyAy ane manan karavAn joIe. dukAnanA chopaDA pherave chhe paN A vItarAgano chopaDo man daIne jue to tArI svarUpalakShmInI tane khabar paDe. aho! A (144mI) gAthA bahu UnchI chhe! bhAgyashALIne kAne paDe evI A vAt chhe. kahe chhe-bhagavAn! tun to bhAgavatasvarUp shuddha chaitanyasvarUp chho. temAn hun Avo chhun ne tevo chhun evA nayavikalpane kayAn avakAsh chhe? paranun tun kare ane par tArun kare e vAt to chhe ja nahi. ahIn to kahe chhe ke AkuLatAne utpanna karanArA je nayapakShanA vikalpa chhe enAthI bhagavAn! tun bhinna chho. Avun tArun svarUp nirvikalpa anubhavamAn prasiddha thAy tem chhe. nirvikalpa anubhavamAn bhagavAn Anandano nAth prasiddha thAy chhe. tethI shrutagnAnanI buddhione paN maryAdAmAn lAvIne eTale ke shrut-vikalpathI haThAvIne shrutagnAnatattvane paN Atmasammukh karavun em kahe chhe.
PDF/HTML Page 1416 of 4199
single page version
jem matignAnane svAbhimukh vALyun chhe tem shrutagnAnanA svarUpane paN Atmasanmukh vALavun em kahe chhe. shrutagnAnanI buddhio eTale gnAnanI dashAo je nayavikalpamAn gUnchavAI paDI hatI tene tyAnthI sameTIne svasanmukh vALavI em kahe chhe. juo, A dharmanI vidhi batAve chhe. shIro banAvavAnI vidhi hoy chhe ne? loTane pahelAn ghImAn sheke, pachhI sAkaranun pANI nAkhe to shIro taiyAr thAy. paN enA badale jo koI sAkaranA pANImAn loT sheke ane pachhI ghI nAkhe to evI vidhithI shIro taiyAr nahi thAy; shIro to shun, gumaDA par chopaDavAnI poTIsh (loparI) paN nahi thAy. tem samasta nayapakShanA vikalpathI chhUTIne shrutagnAnatattva antar- svarUpamAn ekAgra thAy tyAre AtmAno nirvikalpa anubhav thAy chhe. A samyagdarshan ane dharma chhe ane te pragaT karavAnI A ja vidhi chhe.
parantu A vidhi chhoDI daIne koI agnAnIo pahelAn vrat, tap, pUjA, bhakti, dayA, dAn Adi karavA manDI paDe to tethI samyagdarshan nahi thAy. jem sAkaranA pANImAn loT shekanArane ghI, loT ane sAkar traNe pANImAn phogaT jashe tem AtmAnA bhAn vinA kriyAkAnDamAn rokAy tenAn darshan, gnAn ane chAritra-traNemAn viparItatA thashe arthAt tene mithyAdarshan, mithyAgnAn ane mithyAchAritra thashe. bhAI! chAritra shun chhe bApu! enI tane khabar nathI. chAritra eTale to svarUpamAn charavun, ramavun, Tharavun, sthir thavun. paN svarUpanA shraddhAn-gnAn vinA shAmAn charavun ane shAmAn ramavun? chaitanyasvarUpanA anubhav vinA chAritra hoI shake ja nahi.
ahIn AtmAnA anubhavanI vidhi batAve chhe. kahe chhe-anek vikalpo vaDe AkuLatA utpanna karanArI shrutagnAnanI buddhione paN maryAdAmAn lAvIne shrutagnAnatattvane Atmasammukh kare chhe te vakhate ja vikalparahit thayelA tene AtmA samyakpaNe dekhAy chhe, shraddhAy chhe. vikalpa chhe te bahirmukh bhAv chhe. je vikalpamAn ja aTakI rahe chhe te bahirAtmA chhe. tethI shrutagnAnanI buddhione je maryAdAmAn lAvIne shrutagnAnane antaramAn AtmAbhimukh vALe chhe tene AtmAnubhav ane Atmadarshan thAy chhe. A samyagdarshan pAmavAnI rIt chhe.
sampradAyamAn to A vAt chAlatI ja nathI. vrat karo, tap karo, jAtrA karo-bas, AvI vikalpanI, rAganI vAto chhe. ahIn to kahe chhe ke hun gnAnasvarUp AtmA chhun evo vikalpa uThe te AkuLatAmay rAg chhe; te par taraph jatI buddhine antaramAn vALavI te svAnubhavanI rIt chhe.
pratham kahyun ke matignAn tattvane Atmasammukh karavun. ahIn kahyun ke shrutagnAnatattvane paN Atmasammukh vALavun. ahAhA...! AmAn keTalo puruShArtha chhe! AkhI dishA (parathI svadravya taraph) badalI nAkhavAnI vAt chhe. have kahe chhe-
‘shrutagnAnatattvane paN Atmasammukh karato, atyant vikalpa rahit thaIne, tatkAL
PDF/HTML Page 1417 of 4199
single page version
nijarasathI ja pragaT thatA, Adi-madhya-ant rahit, anAkuL, kevaL ek, AkhAy vishvanA upar jANe ke tarato hoy tem akhanD pratibhAsamay, anant, vignAnaghan, paramAtmarUp samayasArane jyAre AtmA anubhave chhe te vakhate ja AtmA samyakpaNe dekhAy chhe (arthAt shraddhAy chhe) ane jaNAy chhe, tethI samayasAr ja samyagdarshan ane samyaggnAn chhe.’
matignAn ane shrutagnAn Atmasammukh thatAn je anubhav thAy temAn atyant vikalpa rahitapaNun chhe. hun Avo chhun ane Avo nathI evA vikalpane paN jo avakAsh nathI to pachhI paranun A karavun ane te karavun e vAt kayAn rahI? ahA! Am thatAn atyant vikalpa rahit thaIne tatkAL nijarasathI ja AtmA pragaT thAy chhe. antaramAn jyAn draShTi paDI, gnAnanI dashA jyAn gnAtA taraph vaLI ke tarat ja te ja kShaNe nijarasathI ja bhagavAn AtmA pragaT thAy chhe. nijaras eTale gnAnaras, chaitanyaras, Anandaras, shAntaras, samaras, vItarAgarasathI tatkAL bhagavAn AtmA prasiddha thAy chhe.
AtmA Adi, madhya ane antarahit vastu chhe. ene Adi kayAn chhe? ant kayAn chhe? e to chhe, chhe ne chhe. ene madhya kevo? Anandakand prabhu gnAnano pinD anAdi-anant evo ne evo virAjamAn chhe. kayAre na hato? kayAre nahi hoy? sadAy chhe, chhe, chhe. Avo trikAL astirUp bhagavAn AtmA chhe. tene vikalparahit thaIne jyAre svasanmukh thaIne jIv anubhave chhe tyAre te ja kShaNe te nijarasathI pragaT prasiddha thAy chhe. te vikalpathI pragaT thato nathI. hun shuddha chhun evo je vikalpa UThe chhe te vyavahAr chhe ane enAthI AtmA prasiddha thato nathI.
vikalpanA Ashraye samyagdarshan, samyaggnAn pragaT thatun nathI paN antaramAn svabhAv- sanmukh thatAn tatkAL nijarasathI ja AtmA pragaT thAy chhe. ‘nijarasathI ja’-em ‘ja’ nAkhyo chhe. samyak ekAnta karyun chhe. eTale nijarasathI paN thAy ane vikalpanA rAgathI paN thAy evun enun svarUp nathI. TIkAmAn chhe-‘स्वरसत एव व्यक्तिभवन्तम्’-matalab ke nijarasathI ja AtmA pragaT thAy chhe. (anyathI nahi.) mArga to A chhe, bApu! tane na bese tethI virodh kare, paN shun thAy? kharekhar to tun potAno ja virodh kare chhe; kemake parano virodh shun koI karI shake chhe? (paramAn koI kAI karI shakatun nathI).
ahIn kahe chhe-rAg ane nayapakShanA vikalpone chhoDI jyAn matignAn ane shrutagnAnatattvane antarmukh vALyun tyAn tatkAL nijarasathI ja bhagavAn AtmA prasiddha thAy chhe. pahelAn vikalpanI ADamAn aprasiddha hato te nirvikalpa thatAn prasiddha thAy chhe. ahAhA...! shun TIkA chhe? ekalo amRutaras reDayo chhe. Atmaprasiddhi thatAn samyagdarshan thayun, samyaggnAn thayun, samyakchAritra thayun- em anantaguNano nirmaL ras vyakta thayo. vastu chhe te anantaguNamay chhe. temAn gnAn mukhya chhe, gnAn sAthe sarva anantaguN avinAbhAvI chhe.
PDF/HTML Page 1418 of 4199
single page version
Akhun je trikALI dhruv dravya chhe enI sanmukh thatAn te tatkAL nijarasathI ja pragaT thAy chhe; Adi-madhya-antarahit, anAdi anant paramAtmarUp samayasAr te vakhate ja samyakpaNe shraddhAy chhe, jaNAy chhe. vastu to trikAL chhe, ne chhe. pahelAn na hato ane have thayo em nathI. paryAyamAn prasiddhi AvI chhe chhe tyAn prasiddhimAn AvI evI chIj je chhe e to Adi-madhya- antarahit trikAL chhe. anAdithI bhagavAn AtmA to gnAn ane AnandanA svarUpe ja chhe. Avo te nirmaLAnandano nAth prabhu shrutanA vikalponI AkuLatAne chhoDIne nirAkuL AnandarUpe paryAyamAn pragaT thAy chhe. samyagdarshan pragaT thatAn nirAkuL Anandano svAd bhego ja hoy chhe. anAkuL, kevaL ek AkhAy vishvanA upar jANe tarato hoy tem gnAnI nij AtmAne anubhave chhe. kevaL ekane ja anubhave chhe-eTale ke A dravya ane A paryAy evo bhed paN tyAn anubhavamAn nathI.
kevaL ek evo je gnAyakasvabhAvabhAv AkhA vishvanA upar jANe ke tarato hoy em paramAtmarUp samayasArane gnAnI anubhave chhe. vikalpathI mAnDIne Akho je lokAlok tenAthI bhinna bhagavAn AtmA tarato hoy em gnAnI anubhave chhe. bhAI! A bhagavAnanI sIdhI vANIno sAr chhe. kahe chhe-AkhA vishva upar jANe tarato hoy evo eTale ke vishvathI bhinna potAne gnAnI anubhave chhe. bhinna chhun ke abhinna chhun evo vikalpa paN emAn kayAn chhe? A anubhav karun chhun evun paN tyAn anubhavamAn nathI. pANInun game teTalun daL hoy chhatAn tumbaDI to upar tare chhe, tem vikalpathI mAnDIne AkhA lokAlokathI bhagavAn AtmA bhinnapaNe jANe tarato hoy evun gnAnIne anubhavAy chhe.
samajAy eTalun samajo, bApu! bAr angano sAr A chhe. samyagdarshan shun chIj chhe ane te kem pragaT thAy enI A vAt chAle chhe. chAritra to bahu AgaLanI vAt chhe, prabhu! kahe chhe- bhagavAn AtmA sadA siddhasvarUp paramAtmA chhe. nATak samayasAramAn Ave chhe ke-
bhagavAn AtmA sadAy siddhasvarUp chhe. temAn sansAranA vikalpa to dUr raho, nayapakShanA vikalpa paN enA svarUpamAn nathI. AvA nijasvabhAv taraph jhukavAthI AtmA nijarasathI ja pragaT thAy chhe. rAg ane nayanA vikalpathI te prasiddha thAy evI chIj te nathI. aho! jainadarshan-vItarAgadarshan koI alaukik chIj chhe! A vAt bIje kayAny chhe nahi.
digambar santo kahe chhe-bhagavAn! tArI vartamAn matignAn ane shrutagnAnanI paryAy par taraph jhuke chhe tethI tane parapadArthanI prasiddhi thAy chhe. have svapadArthanI prasiddhi mATe matignAn ane shrutagnAnanA tattvane antarasvabhAv taraph vALIne svasanmukh
PDF/HTML Page 1419 of 4199
single page version
thA; tethI AtmA nijarasathI ja paryAyamAn pragaT thashe. AtmA nirvikalpa, vItarAgabhAvathI ja pragaT thAy chhe. mArga Avo chhe, bhAI!
bhagavAn AtmA nayapakShanA vikalpanI lAgaNIthI pragaT thAy evI vastu nathI; kemake vikalpathI to AtmA khanDit thAy chhe. hun shuddha chhun, abaddha chhun, siddhasvarUp chhun-ityAdi je badhA nayavikalpa chhe te vaDe akhanD AtmAmAn khanD paDe chhe, bhed paDe chhe. bhagavAn AtmA anant-anant gnAnano pinD prabhu abhed vignAnaghanasvabhAv chhe. temAn antardraShTi karatAn te nijarasathI ja tatkShaN paryAyamAn pragaT thAy chhe. koI dev-guru-shAstrathI nahi, ke vikalpathI paN nahi; paN nijarasathI ja pragaT thAy chhe. em ahIn spaShTa kahyun chhe.
samyagdarshan eTale dharmanun pratham sopAna tenI ahIn vAt chAle chhe. gnAnanI dashA par taraphanA jhukAvathI khasIne jyAn svasanmukh thaI tyAn nijarasathI ja bhagavAn AtmA paryAyamAn prasiddha thAy chhe, anubhavAy chhe. tyAn je anubhavamAn Avyo te AtmA kevo chhe? to kahe chhe- Adi-madhya-antarahit, anAkuL Anandanun dhAm, kevaL ek, jANe AkhAy vishvanA upar tarato hoy tevo vishvathI bhinna akhanD pratibhAsamay vastu AtmA chhe. paryAyamAn vastu paripUrNa, akhanD pratibhAsamay pratibhAse chhe. paryAyamAn dravya Avatun nathI, paN paripUrNa akhanD dravyano paryAyamAn pratibhAs thAy chhe. AkhI vastunA pUrNa sAmarthyanun paryAyamAn gnAn thAy chhe. vikalpathI chhUTIne antaramAn jAy chhe tene vartamAn gnAnanI dashAmAn trikALI ekarUp akhanDano pratibhAs thAy chhe.
lokone Avo satyamArga sAmbhaLavA maLato nathI eTale bahAranI kriyAkAnDanI kaDAkUTamAn jindagI niShphaL vitAvI de chhe. ahIn kahe chhe ke bhagavAn AtmA jIvatI-jAgatI chaitanyajyot vishvathI bhinna anAdi-anant vastu chhe. jANe vishvanI upar taratI hoy evI vishvathI bhinna chhe. ahAhA...! shuddha chaitanyavastu vishvanI sAthe kadIy tanmay nathI. ahA! par taraphanun valaN chhoDIne AvA paripUrNa svadravyamAn je gnAnanI paryAy jhuke chhe te paryAyamAn AkhAy padArthanun parignAn karavAnun sAmarthya chhe ane te samyaggnAn chhe.
dev-guru-shAstranI shraddhAno ane panchamahAvratano je vyavahAr ne vikalpa uThe chhe te shubharAg chhe. te shubharAg AkuLatAmay chhe. dukharUp chhe. tenAthI shun AtmAnun sukh prApta thAy? na thAy. are, hun shuddha chhun, abaddha chhun, ek chhun -evo nirNay je vikalpamAn thayo te vikalpa paN dukharUp chhe ane tenAthI AtmAnun sukh prApta na thAy to sthUL rAganI to shun vAt kahevI? shrutanA sUkShma vikalpa paN chhUTIne, gnAnanI dashAmAn jene trikALI dhruv, kevaL ek, anAkuL, akhanD vignAnaghanasvarUp svadravyano pratibhAs thAy tene AtmA ane AtmAnun sukh paryAyamAn pragaT thAy chhe. Avun ja vastusvarUp chhe, ane Avo ja mArga chhe.
PDF/HTML Page 1420 of 4199
single page version
atyAre to mArgamAn khUb garabaD thaI chhe. shubharAg karatAn karatAn dharma thAy evI prarUpaNA thavA lAgI chhe; parantu te yathArtha nathI. ahIn kahe chhe-bhagavAn AtmA anant vignAnaghanasvarUp vastu chhe. temAn ‘hun shuddha chhun’ evo vikalpa paN praveshI shakato nathI. ahA! A to 144 mI gAthA chhe! jem sarakAramAn 144 mI kalam chhe ke be mANaso bhegA na thaI shake ane thAy to danDapAtra thAy tem bhagavAnanI A 144 mI kalam chhe ke AtmA ane rAg kadI bhegA na thAy; ane (abhiprAyamAn) thAy to chAragatirUp sansAranI jel thAy. gajab vAt chhe 144 mAn! 144 no Ank chhe enA ankono saravALo 1+4+4=9 Ave. A navanI guNak sankhyAnA anko paN maLIne nav thAy chhe; jemake-
9×1= 9 9×2=18; 1+8=9 9×3=27; 2+7=9 9×4=36; 3+6=9 ityAdi. A navano ank (nav kevaLalabdhi pragaT karanAr) vItarAgabhAvano sUchak chhe.
gnAtAdravyamAn ekAgra thayelI gnAnanI paryAyamAn Adi-madhya-antarahit anAdianant, kevaL ek, akhanD pratibhAsamay, anant, vignAnaghanarUp vastuno je pratibhAs thayo te paramAtmarUp samayasAr chhe. ahAhA...! AtmAnI shakti, enun sAmarthya, enun svarUp paramAtmarUp chhe. AtmAnun siddhasvarUp kaho ke paramAtmasvarUp kaho-ek ja vAt chhe. AvA akhanD pratibhAsamay paramAtmarUp samayasArane jyAre AtmA anubhave chhe te vakhate ja AtmA samyakpaNe dekhAy chhe; dekhAy chhe eTale shraddhAy chhe ane jaNAy chhe. tethI samayasAr ja samyagdarshan ane samyakgnAn chhe.
AtmAno anubhav eTale shuddha dravyano anubhav, anAdi anant, kevaL ek, akhanD pratibhAsamay, anant vignAnaghan paramAtmarUp samayasArano anubhav. A anubhavamAn AtmA samyakpaNe dekhAy chhe, shraddhAy chhe. Anun nAm samyagdarshan ane samyaggnAn chhe ane te bhagavAn samayasArathI bhinna nathI, ek ja chhe bhAI, dev-shAstra-gurunI bAhya shraddhA te samyagdarshan ane laI lyo vrat eTale chAritra-em keTalAk mAne chhe paN e to tadna viparIt mAnyatA chhe.
paramAtmarUp AtmadravyanI samyagdarshan ane samyaggnAnanI dashAo kevI hoy chhe te ahIn samajAve chhe. jyAre AtmA vignAnaghanasvarUp nij paramAtmarUp samayasArano anubhav kare chhe te samaye ja AtmA samyak prakAre dekhavAmAn Ave chhe ane te ja samaye AtmAnAn samyak shraddhAn ane gnAn pragaT thAy chhe.