PDF/HTML Page 1561 of 4199
single page version
ja gnAnarUp thayelA eTale ke vyavahAr ratnatrayanA vikalpa chhe to gnAnarUp thAy chhe em nahi paN svayam svarUpamAn ekAkAr thaIne gnAnarUp thayelA gnAnIone shubhakarmono abhAv hovA chhatAn chidAnandasvarUpanA antar pariNamanathI prApta chidAnandarasanA anubhavamAn mokShano sadbhAv chhe.
agnAnI jIvoe rAgane potAno mAnI, shubharAgathI lAbh thashe em mAnIne mithyAtvabhAv karyo chhe. e mithyAtvabhAv sansAranA paribhramaNanun ja kAraN chhe. vratAdinA shubhapariNAmathI mane dharma thaI rahyo chhe evI mithyA mAnyatA anant sansAranA dukhanA kAraNarUp chhe, kemake mithyAtvabhAv pote agnAnabhAvarUp ja chhe, arthAt mithyAtvabhAvamAn gnAnano-chaitanyano abhAv chhe.
vratAdinA vikalpa maTatAn je nirvikalpa anubhav thayo, je nirvikalpa AnandanA rasano svAd Avyo, svarUpamAn magna thaI tene ahIn mokShanun kAraN kahyun chhe. rAg to AkuLatA ane dukhanun kAraN chhe. je AkuLatAnun kAraN hoy te nirAkuL sukhanun kAraN kem thAy? (na ja thAy). have A moTo vAndho paDayo chhe panDitone ane padadhArIone teo kahe chhe-sonagaDhanun ekAnta chhe, kemake vyavahAr AcharaN (vratAdinun) je karIe chhIe te mokShanun kAraN chhe em mAnatA nathI. paN bhAI! e mArga nathI; e hitano panth nathI. ahIn to ati spaShTa kahyun chhe ke-agnAnIne vratAdi hovA chhatAn AtmAnA AnandasvabhAvanun gnAn nahi hovAthI mokShano abhAv chhe ane chaitanyasvarUpamAn TharelA gnAnIne vratAdinA vikalpano abhAv hovA chhatAn shuddha chaitanyanI pariNati thaI hovAthI mokShano sadbhAv chhe. bhAI! AvI to chokakhI vAt chhe. AmAn sonagaDhanun shun chhe? A sonagaDhanun chhe ke bhagavAnanun chhe? paN sonagaDhathI chokhavaT bahAr paDI eTale lokone em ke A sonagaDhanun chhe. bhAI! A to anantA tIrthankaronI divyadhvanimAn AvelI vAt chhe.
‘gnAnarUp pariNaman ja mokShanun kAraN chhe.’ eTale shun? ke bhagavAn AtmA trikALI gnAnasvarUp pragnAbrahmasvarUp chhe. enun je nirmaL svabhAvapariNaman te mokShanun kAraN chhe. svabhAv mokShasvarUp ja chhe ne? tethI svabhAvanun gnAnabhAvarUp je pariNaman te mokShanun kAraN chhe.
‘ane agnAnarUp pariNaman ja bandhanun kAraN chhe; vrat, niyam, shIl, tap Adi shubhabhAvarUp shubhakarmo kAI mokShanun kAraN nathI.’
vrat, niyam, shIl, tap Adi badhuy rAg hovAthI agnAnarUp pariNaman chhe ane te bandhanun kAraN chhe. TIkAmAn ‘karma’ shabda vAparyo hato eno ahIn khulAso
PDF/HTML Page 1562 of 4199
single page version
karI nAkhyo ke ‘karma’ eTale A jaDakarmanI vAt nathI paN shubhabhAvarUp shubhakarma - shubhapariNAmanI vAt chhe. e shubhabhAvarUp karma mokShanAn kAraN nathI paN bandhanAn kAraN chhe.
keTalAk kahe chhe ke dev-gurunI bhakti chhe te dharmAnurAg chhe ane te mokShano upAy chhe. mATe ApaNe dev-gurune pakaDavA jethI teo ApaNane tArI deshe.
ahIn kahe chhe ke sAkShAt trilokanA nAthane pakaDo topaN e rAg chhe ane rAg agnAnamay bhAv chhe, bandhanun kAraN chhe. svadravyanA Ashray vinA traN kALamAn samvar, nirjarA ane mokSha thatAn nathI. paradravyano Ashray niyamathI bandhanun kAraN chhe, kadIy parAshrayabhAv mokShanun kAraN thaI shake nahi.
are! rAgathI lAbh thAy evI bhramaNA sevIne jIve anAdithI bhavabhramaN karyun chhe. AvI bhramaNA karIkarIne eNe potAnA chaitanyasvarUpane jANyun nahi. rAg chAhe to guN-guNInA bhedano sUkShma vikalpa ho topaN te Asrav chhe, bandhanun kAraN chhe.
paramAtmaprakAshamAn Ave chhe ke-nishchayanA be bhed chhe ek savikalpa ane bIjo nirvikalpa-potAnA Ashraye je vikalpa uThe ke-hun shuddha chhun, vignAnaghan chhun, ityAdi te savikalpa nishchay chhe ane te Asrav chhe; bandhanun kAraN chhe. ane pote je vikalparahit nirvikalpa chIj chhe enun nirvikalpa tadrUp antaramagna pariNaman thAy te nirvikalpa nishchay chhe ane te ja mokShanun kAraN chhe.
bhAI! anantA tIrthankaro, kevaLIo, gaNadharo, santo ane munivaro pokAr karIne kahI gayA chhe ke anAdikAlIn A ja mokShano mArga chhe. A ja sanAtan satya digambaradarshan arthAt jainadarshan chhe. bhAI! digambar e koI vesh ke vADo nathI; e to vastunun svarUp chhe. ahAhA...! bahArathI sharIr par vastrano dhAgo paN rAkhe ane antaramAn sUkShma vikalpanI lAgaNI paN potAnI chhe, bhalI chhe em mAne te digambar sAdhu nathI. AvI vAt chhe. aho! digambaratva e koI adbhut alaukik chIj chhe! vItarAgatA kaho ke digambaratva kaho, banne ek ja chhe.
AnandaghanajI kahe chhe ke-
mantra, tantra Adi vaDe talavAranI dhAr par nAchavun sahelun chhe; bAjIgaro IjA pAmyA vinA nAche paN chhe, parantu chaudamA bhagavAn anantanAthanI charaNasevA durlabh chhe. eTale shun? eTale ke anant gnAn, darshan ane Anandano nAth je bhagavAn AtmA chhe tenI sevA-upAsanA- prApti anAdikAlIn aNaabhyAsane lIdhe dohyalI chhe. devo paN
PDF/HTML Page 1563 of 4199
single page version
sivAy samyagdarshan antarasthiratA karI shakatA nathI. joke pote sadAy satsvarUpe antaramAn virAjamAn chhe ane antarmukh thaI ekAkArarUpe-chidAkArapaNe pariNamatAn enI prApti sulabh chhe topaN svarUpanAn gnAn-shraddhAn nahi hovAthI paryAyamAn enI prApti thavI dohyalI-durlabh kahI chhe. AtmAno anubhav karyA vinA rAg vaDe AtmaprApti thavI durlabh chhe.
ahIn kahe chhe-gnAnarUpe pariNamelA gnAnIne vrat, tap, shIl, sanyam Adi shubhakarmo nahi hovA chhatAn mokShano sadbhAv chhe arthAt te (gnAnI) mokShane pAme chhe; ane agnAnarUpe pariNamelA agnAnIne vrat, tap, shIl, sanyam Adi shubhakarmo hovA chhatAn, te saghaLAn bandhanAn kAraN hovAthI mokShano asadbhAv chhe arthAt agnAnI mokShane pAmato nathI, bandhane ja pAme chhe.
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
ahAhA...! kaLashe kaLashe ane gAthAe gAthAe keTalA khulAsA karelA chhe. kahe chhe-‘यद् एतद्’ je A gnAnasvarUp AtmA dhruvapaNe ane achaLapaNe gnAnasvarUpe thato-pariNamato bhAse chhe ‘अयं शिवस्य हेतुः’ te ja mokShano hetu chhe. shun kahyun? dhruvapaNe eTale nishchayapaNe-nakkIpaNe ane achaLapaNe eTale na phare e rIte gnAnasvarUpe thato eTale atIndriy AnandanA svAde pariNamato je A bhagavAn AtmA chhe te ja mokShano hetu chhe.
rAgano je svAd chhe te dukh chhe. ashubharAg-kAm, krodh, mAn, mAyA, lobh, viShayavAsanA ityAdi tIvra dukh chhe to shubharAg-dayA, dAn, vrat, tap, shIl ityAdi paN dukharUp ja chhe, AkuLatA ja chhe. ane e bannethI rahit bhagavAn AtmA chhe jeno gnAn ane Anand svabhAv chhe. AvA gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn AtmAnun atIndriy gnAn ane AnandarUpe pariNamavun e ja mokShanun kAraN chhe. have kAraN darshAve chhe-
‘यतः’ kAraN ke ‘तत् स्वयम् अपि शिवः इति’ te pote paN mokShasvarUp chhe. juo, AtmA pote mokShasvarUp ja chhe ane tenun pariNaman paN mokShasvarUp ja chhe. ahAhA...! vastusvabhAv rAgathI bhinna mokShasvarUp chhe. tethI tenun pariNaman je mokShasvarUp chhe te ja mokShanun kAraN thAy chhe. have AvI vAt bahu AkarI lAge mANasane. shubhathI thAy em mAne chhe ne? tethI AkarI lAge chhe paN shun thAy? have kahe chhe-
‘अतः अन्यत्’ tenA sivAy je anya kAI chhe ‘बन्धस्य’ te bandhano hetu chhe. gnAn ane AnandanA pariNAm sivAy bIjun je kAI eTale shubhAshubharAganA pariNAm
PDF/HTML Page 1564 of 4199
single page version
chhe te bandhano hetu chhe. gnAnIne paN je bAr vratanA ke pAnchamahAvrat AdinA shubhabhAvanA pariNAm hoy chhe te bandhanun kAraN thAy chhe. ‘यतः’ kAraN ke ‘तत् स्वयम् अपि बन्धः इति’ te pote paN bandhasvarUp chhe. je rAg chhe, vyavahAranI kriyA chhe te bandhasvarUp chhe mATe bandhanun kAraN chhe.
chaitanyamUrti bhagavAn AtmAnI je shuddha pariNati-vItarAgI dashA e ja mokShanun kAraN chhe kemake bhagavAn AtmA pote muktasvarUp ja chhe. vastu rAgathI mukta-mUkAyelI chhe ane enun nirmaL pariNaman paN rAgathI mukta hovAthI mokShanun kAraN chhe. paN A sivAy je kAI rAganun pariNaman chhe te bandhanun ja kAraN chhe kemake rAg pote bandhasvarUp chhe. are! rAganI ramatamAn ten anantakAL kADhayo bApu! paN potAnA chaitanyanI ramatamAn tane navarAsh na maLI! have to chet.
jo, A kevaLInA virah bhUlAve evo vAraso AchArya-bhagavanto mUkatA gayA chhe. e bhavyone navajIvan ApanAro chhe. rAganun jIvan chhoDIne shuddhanun jIvan kare e kharun gnAnanun jIvan chhe. rAganun jIvan to bandhanun agnAnamay jIvan chhe. vrat, tap, shIl, sanyam ityAdino je shubhabhAv chhe e bandhanun kAraN chhe kemake te pote bandhasvarUp chhe. ane gnAn ane AnandanA svabhAve je pariNaman thAy te gnAnanun pariNaman mokShanun kAraN chhe kemake pote mokShasvarUp chhe. bhAI! A kAI sanskRit ane vyAkaraN bhaNe to samajAy evun chhe em nathI. AmAn to shuddhanA sanskAr joIe. AtmAnun gnAnasvarUpe, AnandasvarUpe pariNaman thavun e sanskAr chhe ane e ja mokShanun kAraN chhe have kahe chhe-
‘ततः’ mATe ‘ज्ञानात्मत्वं भवनम्’ gnAnasvarUp thavAnun (pariNamavAnun) eTale ke ‘अनुभूतिः हि’ anubhUti karavAnun ja ‘विहितम्’ AgamamAn vidhAn arthAt pharamAn chhe.
lyo, AgamamAn eTale bhagavAnanI vANImAn-bAr angamAn-siddhAntamAn gnAnanun pariNaman arthAt anubhUti karavAnun ja vidhAn chhe paN rAg karavAnun vidhAn nathI. vyavahAranayathI vrat, tap, shIl, sanyam pALavAn em kathan Ave paN nishchayathI e rAg kAI vastu nathI ‘अनुभूतिः हि’ ek mAtra AtmAnubhUti ja nishchayathI karavA yogya kahI chhe. samayasAr nATakamAn paN kahyun chhe ke-
ahIn paN e ja kahyun ke-‘anubhUti hi’ anubhUti ja-AtmAno anubhav ja karavo arthAt AnandanA vedanamAn ja rahevun-Tharavun. bhagavAn AtmA pote gnAn ane AnandanI moTI gAnThaDI chhe tene samyagdarshan-gnAn dvArA kholIne anubhUti ja karavI.
PDF/HTML Page 1565 of 4199
single page version
juo, A samyak ekAnta karyun ke-anubhUtinun ja pharamAn chhe. matalab ke shubhanun ya pharamAn chhe em nathI. anubhUti karavAnun pharamAn chhe ane rAg karavAnun pharamAn nathI em samyak anekAnta chhe. keTalAk kahe chhe-vrat, bhakti, pUjA ityAdi vidhAn vidhipUrvak karavAn tene kahe chhe ke e vidhi-vidhAn nahi paN anubhUti ja karavI e ‘vihitam’ bhagavAne kahelun vidhi-vidhAn chhe.
‘ज्ञानात्मत्वं भवनम्’ em Avyun ne! eno artha em chhe ke AtmA je gnAnasvarUpI vastu chhe tenun te-rUpe thavun e enun bhavan kahetAn ghar-raheThAN chhe ane emAn ja vAstu karavun. loko bichArA Akho divas bAyaDI-chhokarAn sAchavavAmAn ane dhandhA-vepAramAn-ekalI pApanI majUrImAn baLadanI jem vakhat gALe temane A sAmbhaLavAnI phurasad kayAnthI maLe? are! mokShano mArga to chhe nahi ane satsamAgam ane shAstra-svAdhyAyanI phurasadey na maLe, to teo kayAn jashe? rojanun shAstra-shravaN-vAnchan be chAr kalAk joIe e paN jo nathI to bhale moTA sheThIA hoy topaN marIne tiryanche-kUtare-bilADe ja jashe. shun thAy? evA pariNAmanun evun ja phaL chhe. ahIn to kahe chhe-paramAtmAnA AgamamAn anubhUtinun ja vidhAn chhe, shAstra-svAdhyAy Adi shubharAganun ya nahi. kaLashaTIkAmAn (kaLash 13 mAn) Ave chhe ke-‘‘koI jANashe ke dvAdashAngagnAn koI apUrva labdhi chhe. tenun samAdhAn Am chhe ke dvAdashAngagnAn paN vikalpa chhe. temAn paN em kahyun chhe ke shuddhAtmAnubhUti mokShamArga chhe’’ ahAhA...! antarmukh thaIne ek AtmAno anubhav karavo e ja vidhAn AgamamAn kahyun chhe ane e ja vItarAgano mArga chhe.
PDF/HTML Page 1566 of 4199
single page version
अथ पुनरपि पुण्यकर्मपक्षपातिनः प्रतिबोधनायोपक्षिपति–
संसारगणहेदुं पि मोक्खहेदुं अजाणंता।। १५४ ।।
संसारगमनहेतुमपि मोक्षहेतुमजानन्तः।। १५४ ।।
have pharIne paN, puNyakarmanA pakShapAtIne samajAvavA mATe teno doSh batAve chhe-
agnAnathI te puNya ichchhe hetu je sansArano. 1pa4.
gAthArtha– [ये] jeo [परमार्थबाह्यः] paramArthathI bAhya chhe [ते] teo [मोक्षहेतुम्] mokShanA hetune [अजानन्तः] nahi jANatA thakA- [संसारगमनहेतुम् अपि] joke puNya sansAragamanano hetu chhe topaN- [अज्ञानेन] agnAnathI [पुण्यम्] puNyane (mokShano hetu jANIne) [इच्छन्ति] ichchhe chhe.
TIkA– samasta karmanA pakShano nAsh karavAthI Upajato je AtmalAbh (-nij svarUpanI prApti) te AtmalAbhasvarUp mokShane A jagatamAn keTalAk jIvo ichchhatA hovA chhatAn, mokShanA kAraNabhUt sAmAyikanI-ke je sAmAyik samyagdarshan-gnAn-chAritrasvabhAvavALA paramArthabhUt gnAnanA * bhavanamAtra chhe, ekAgratAlakShaNavALun chhe ane samayasArasvarUp chhe tenI- pratignA laine paN, durant karmachakrane pAr UtaravAnI nAmardAine lIdhe (asamarthatAne lIdhe) paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra je sAmAyik te sAmAyikasvarUp AtmasvabhAvane nahi pAmatA thakA, jemane atyant sthUL sankaleshapariNAmarUp karmo nivRutta thayAn chhe ane atyant sthUl vishuddhapariNAmarUp karmo pravarte chhe evA teo, karmanA anubhavanA gurupaNA-ladhupaNAnI prAptimAtrathI ja santuShTa chittavALA thayA thakA, (pote) sthUL lakShyavALA hoine (sankaleshapariNAmone chhoDatA hovA chhatAn) samasta karmakAnDane mULathI ukheDatA nathI. A rIte teo, pote potAnA agnAnathI kevaL ashubh *bhavan = thavun te; paNiman
PDF/HTML Page 1567 of 4199
single page version
karmane ja bandhanun kAraN mAnIne, vrat, niyam, shIl, tap vagere shubh karmo paN bandhanAn kAraN hovA chhatAn temane bandhanAn kAraN nahi jANatA thakA, mokShanA kAraN tarIke temane angIkAr kare chhe-mokShanA kAraN tarIke temano Ashray kare chhe.
bhAvArtha– keTalAk agnAnI loko dIkShA letI vakhate sAmAyikanI pratignA le chhe parantu sUkShma evA AtmasvabhAvanI shraddhA, lakSha tathA anubhav nahi karI shakavAthI, sthUl lakShyavALA te jIvo sthUl sankaleshapariNAmone chhoDIne evA ja sthUl vishuddhapariNAmomAn (shubh pariNAmomAn) rAche chhe, (sankaleshapariNAmo tem ja vishuddha- pariNAmo banne atyant sthUl chhe; AtmasvabhAv ja sukShma chhe.) A rIte teo joke vAstavik rIte sarvakarmarahit AtmasvabhAvanun anubhavan ja mokShanun kAraN chhe topaN-karmAnubhavanA bahupaNA-thoDApaNAne ja bandh-mokShanun kAraN mAnIne, vrat, niyam, shIl, tap vagere shubh karmono mokShanA hetu tarIke Ashray kare chhe.
have pharIne paN, puNyakarmanA pakShapAtIne samajAvavA mATe teno doSh batAve chhe- sAmAyikasvarUp potAno bhagavAn AtmA chhe enI to khabar nathI ane bahArathI sAmAyik (chAritra) grahaN karIne dayA, vrat, tap, bhakti ityAdi shubharAganun AcharaN karIne dharma thayo mAne chhe tene samajAve chhe ke-bhAI! e dharma nathI; tArun shubhAcharaN chhe e to bandhanun, sansAranun kAraN chhe ane ene tun dharma mAne chhe e mAnyatA mithyAtva chhe.
‘samasta karmanA pakShano nAsh karavAthI Upajato je AtmalAbh (-nijasvarUpanI prApti) te AtmalAbhasvarUp mokShane A jagatamAn keTalAk jIvo ichchhatA hovA chhatAn...’
shun kahe chhe? ke samasta karmanA pakShano nAsh karavAthI-eTale ekalA pApakarmano nAsh karavAthI em nahi, paN pAp ane puNya e bey bhAvono nAsh karavAthI AtmalAbhanI prApti thAy chhe. A Atmopalabdhi e mokSha chhe ane mokShane jagatamAn keTalAk jIvo ichchhatA hovA chhatAn-
kahe chhe-‘mokShanA kAraNabhUt sAmAyikanI-ke je sAmAyik samyagdarshan-gnAn- chAritrasvabhAvavALA paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra chhe, ekAgratAlakShaNavALun chhe ane samayasAr svarUp chhe...’
PDF/HTML Page 1568 of 4199
single page version
ahAhA...! A mokShanA kAraNabhUt je sAmAyik te sAmAyik kone kahevAy te ahIn batAve chhe. e sAmAyik samyagdarshan-gnAn-chAritrasvabhAvavALA paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra chhe. param padArtha, pUrNAnandano nAth prabhu je AtmA tenun gnAn-shraddhAn ane ramaNatArUp je bhavan-pariNaman tene sAmAyik kahIe. Avun sAmAyik shubharAganA sUkShma vikalpanA paN abhAvarUp chhe. shubharAgarUp vikalpa e kAI sAmAyik nathI, vikalpamAtramAn sAmAyikanI nAsti chhe-ane sAmAyikamAn vikalpanI-rAganI nAsti chhe.
sAmAyik paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra eTale AtmAnA bhavanamAtra chhe. bhavanano ek artha ghar (-raheThAN) paN thAy chhe. bhagavAn AtmA sadA AnandasvarUp chhe. enun AnandarUp bhavan thavun e enun ghar chhe. shubhAshubhabhAvano nAsh eTale abhAv karavAthI AnandarUp je nirmaL vItarAg pariNati thAy te enun bhavan-ghar chhe. dayA, dAn Adi je shubhabhAv thAy te kAI chaitanyanun bhavan-ghar nathI. evA bhavanamAn (dayA, dAn AdirUp bhavanamAn) AtmA raheto nathI. bahu sUkShma-jhINI vAt bhAI! kAle (shlok 10p mAn) Avyun hatun ne ke sarvakalyANarUp mokShano hetu gnAnanun bhavan chhe. bhagavAn AtmA puNya-pApathI rahit evo svarUpathI ja vItarAgasvabhAvI chhe. AvA vItarAgamUrti bhagavAn AtmAnun darshan eTale jevun enun pUrNa svarUp chhe tevI enI nirvikalpa pratIti, gnAn eTale jevun pUrNa svarUp chhe tevun enun nirvikalpa (rAg vinAnun) gnAn ane chAritra eTale e svarUpamAn ja ramaNatA-te-rUp je bhavan te enun nijaghar chhe ane te sAmAyik chhe.
sAmAyik samyagdarshan-gnAn-chAritrasvabhAvavALA paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra chhe e ek vAt. vaLI bIjun-te ekAgratAlakShaNavALun chhe. sAmAyik svarUpamAn ekAgratA rUp chhe. ‘sAm’ eTale sAmya-samatA-vItarAgatA ane ‘Ay’ eTale lAbh. jemAn samatAno, vItarAgatAno, Anandano lAbh maLe te pariNAm sAmAyik chhe ane te shuddha chaitanyasvarUpamAn ekAgratAlakShaNavALun chhe. potAnA dhruv ek chaitanyasvarUpane agra banAvIne je pariNati-vItarAgI Anandanun pariNaman-thAy te ekAgratAlakShaNavALun sAmAyik chhe. have AvI khabarey na hoy ane pAtharaNun pAtharIne be ghaDI besI jAy ane jANe ke sAmAyik thaI gaI ane bIjA sheThIAo rUpiyAnI lahANI kare; bas, jANe bannene dharma thaI gayo! paN bhAI! emAn dhULey dharma nathI. emAn to mithyAtva puShTa thAy chhe kemake eNe rAganI kriyAne sAmAyik mAnIne dharma mAnyo. AvI sAmpradAyik draShTi gRuhIt mithyAtva chhe, bAkI agRuhIt to anAdinun chhe ja.
vaLI e sAmAyik samayasAr svarUp chhe. dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmathI rahit je AtmA-samayasAr teno anubhav te sAmAyik-samayasArasvarUp chhe. bhagavAn AtmAnun bhavan thavun te sAmAyik samayasArasvarUp chhe. paN enun bhavan kem thAy?
PDF/HTML Page 1569 of 4199
single page version
eno Ashray le to enun bhavan thAy. paN enI (-AtmAnI) khabarey na hoy to bhavan kayAnthI thAy? na thAy. shubhAshubhabhAvanA Ashraye enun bhavan na thAy. ek sachchidAnandasvarUp bhagavAn AtmAnA Ashraye chaitanya ane Anandanun bhavan thAy chhe ane te sAmAyik chhe. e samayasArasvarUp chhe.
have kahe chhe-‘tenI (-sAmAyikanI) pratignA laIne paN, durant karmachakrane pAr UtaravAnI nAmardAIne lIdhe (asamarthatAne lIdhe)...’
shun kahyun? sAmAyikanI teo pratignA laIne besI jAy chhe paN durant karmachakrane teo pAr UtaravA nAmarda eTale asamartha rahe chhe. juo, puNya-pApanA je bhAv chhe te drurant karmachakra chhe. eTale shun? eTale ke antaranA mahA puruShArtha vaDe teo oLangI shakAy tem chhe, bIjI koI rIte nahi. puNya-pApanA chakrane oLangI javun e (svasanmukhatAno) prachanD puruShArtha mAge chhe. parantu dayA, dAn, vrat, bhakti ityAdinA je shubhabhAv chhe tene teo oLangI shakatA nathI tethI teo napunsak chhe. sAmAyikamAn NamokAramantra gaNe, anupUrvI gaNe, sajjhAy kare, stuti kare; paN e to badho bahirlakShI shubharAg chhe. te shubharAgane teo nahi chhoDatA hovAthI teo napunsak chhe, hIjaDA chhe, pAvaiyA chhe; kemake jem pAvaiyAne prajA pAke nahi tem Amane paN mAtra puNyabhAvanA AcharaNathI dharmanI prajA pAkatI nathI. aho! jagatane sAmbhaLavA maLavI paN mushkel evI A alaukik vAt chhe.
juo, pAThamAn-sanskRit TIkAmAn ‘क्लीबतया’ em shabda chhe. ahA! ashubh bhAvane to teo chhoDI de chhe paN dayA, dAn AdinA shubhabhAvane ke je karmavairI chhe tene chhoDavAne teo asamartha rahe chhe. temanun vIrya shubhabhAvane chhoDavA samartha nathI tethI teo kalIb eTale napunsak chhe. je sarva rAgane chhoDI paryAyamAn svarUpanI shuddhatAnI rachanA kare tene vIrya kahIe ane te sAchun sAmAyik chhe. enun ja nAm samvar ane mokShano mArga chhe.
have kahe chhe-‘drurant karmachakrane pAr UtaravAnI nAmardAIne lIdhe paramArthabhUt gnAnanA bhavanamAtra je sAmAyik te sAmAyikasvarUp AtmasvabhAvane nahi pAmatA thakA, jemane atyant sthUL sankaleshapariNAmarUp karmo nivRutta thayAn chhe ane atyant sthUL vishuddhapariNAmarUp karmo pravarte chhe evA teo,.. .’
shun kahyun A? ke bhagavAn AtmA je gnAnAnandasvabhAvI shuddha chaitanyadhAtumay chhe tene anusarIne bhavan thavun ene sAmAyik kahe chhe. rAgane anusarIne je bhavan chhe e to napunsakatA chhe, puruShArtha nathI. jem pApane chhoDe chhe tem puNyane paN chhoDIne chaitanyasvarUpano anubhav kare te puruShArtha chhe ane te sAmAyik chhe.
PDF/HTML Page 1570 of 4199
single page version
puNya-pApano je bhAv chhe te ek samayano vikRut bhAv chhe. te sivAy andar AkhI chIj nirmaLAnand chidAnand prabhu chhe. vastupaNe pote andar parameshvar paramAtmasvarUp bhagavAn chhe. paN enI khabar kayAn chhe ene? ane ene e vAt kayAn bese chhe? tethI puNyanA pariNAmamAn rokAI rahIne, atIndriy gnAn ane AnandanA pariNamanarUp-thavArUp je sAmAyik te sAmAyikasvarUp AtmasvabhAvane teo pAmatA nathI. ahAhA...! AtmA to atIndriy gnAn ane atIndriy sukhasvarUp chhe; A indriyagnAn ane indriy-sukh te AtmA nahi. parantu shubhabhAvane chhoDavA asamartha hovAthI teo shuddha chaitanyamay gnAnAnandasvabhAvI AtmAne pAmatA nathI.
AthI teo atyant sthUL sankalesh pariNAmarUp karmo eTale hinsAdinA ashubh bhAvarUp karmothI nivRutta thayA chhe paN atyant sthUl vishuddha pariNAmarUp karmo temane varte chhe. matalab ke pApanA bhAvo to temaNe tajI dIdhA chhe paN vrat, tap, bhakti, bhagavAnanI stuti, vandanA ityAdi shubhabhAvarUp kAryomAn teo varte chhe. ahIn karmo eTale jaDakarmanI vAt nathI paN shubhAshubhabhAvarUp karmonI vAt chhe. ahAhA...! AtmA sUkShma arUpI chaitanyaghanasvarUp mahAprabhu chhe enI ene khabar nathI tethI sAmAyikanI pratignA laIne paN te sthUL evA achetan shubharAgamAn pravarte chhe. parantu bhAI! shubhabhAv e sAmAyik kahetAn AtmAno samabhAvarUp pariNAm nathI; e to viSham bhAv chhe.
juo, ahIn vrat, tap, pUjA bhakti ityAdi shubhabhAvane atyant sthUl eTale jADo kahyo chhe. gAthA 72 mAn ene ashuchi, achetan, ane dukhanun kAraN kahyun chhe. bhAI! e (-shubharAg) mokShanun kAraN to nahi paN dukhanun kAraN chhe em kahyun chhe. have kahe chhe-jemane
‘atyant sthUL vishuddhapariNAmarUp pravarte chhe evA teo, karmanA anubhavanA gurupaNA- laghupaNAnI prAptimAtrathI ja santuShTa chittavALA thayA thakA, (pote) sthUl lakShyavALA hoIne (sankalesh pariNAmone chhoDAtA hovA chhatAn) samasta karmakAnDane mULathI ukheDatA nathI.’
shun kIdhun? ke shubhabhAv chhe e laghu karma chhe ane ashubh chhe e gurubhAre karma chhe. tyAn ashubh je bhAre chhe ene to chhoDayun chhe paN je laghu-haLavo sthUL shubhabhAv chhe ene rAkhyo chhe, sanchit karyo chhe. paN bey karma chhe, bey vikAr chhe, bey doSh-aparAdh chhe. parantu shubhabhAvarUp karmamAn haLavApaNun anubhavIne temAn santuShTa chittavALA thAy chhe. matalab ke shubhabhAvanI haLavAshamAn mIThAsh anubhavIne atIndriy AnandanI prAptino puruShArtha karatA nathI, antar- puruShArtha karatA nathI. A pramANe sthUL lakShyavALA hoIne teo samasta karmakAnDane mULathI ukheDatA nathI. ahAhA...! atyant sUkShmasvarUp
PDF/HTML Page 1571 of 4199
single page version
je chidAnandamay chaitanyasvarUp bhagavAn AtmA tenA lakShyathI rahit hovAthI teo samasta karmakAnDane mULathI ukheDatA nathI.
prashna– pravachanasAramAn chhelle 47 nayonI vAt kIdhI chhe tyAn prachanD karmakAnD vaDe gnAnakAnD prachanD karavAnI vAt Ave chhe ne?
uttara– hA, paN eno artha shun? shun rAg chhe mATe sUkShma chaitanya hAth Ave chhe em chhe? shuddha chaitanyanI vItarAgI pariNati shun rAgane laIne chhe? nA; em nathI. e to gnAnakAnDanA sahacharapaNe vartatA karmakAnDane batAvavA evun vyavahAranayanun kathan chhe. bAkI shuddha pariNati svayam potAnA svakALe svata utpAdarUp thAy chhe; ene rAganI ke nimittanI-dev-guru-shAstranI koI apekShA nathI. are ene (-shuddha pariNatine) nij dravyanI paN kayAn apekShA chhe? te paryAy mAtra shuddha chaitanyamay dravyanun lakSha kare chhe bas eTalun ja; bAkI je shuddha ratnatrayanI je vItarAgI paryAy thAy te svatantra potAnA ShaTkArakarUp pariNamanathI thAy chhe ane e ja enI janmakShaN (svakAL) chhe.
ahIn kahe chhe ke teo shubhabhAvamAn varte chhe tethI sthUL lakShyavALA chhe kemake sUkShma chaitanyanA lakShyano temane abhAv chhe. tethI temane sAmAyik kayAnthI hoy? teo be ghaDI mATe sAmAyik laIne besI jAy ane ‘Namo arihantANan’ ityAdi panchaparameShThInun smaraN-stuti kare paN tethI shun? bhagavAn panchaparameShThI nij AtmadravyathI bhinna paradravya chhe ane e paradravyanun smaraN sthUL shubharAg chhe. tyAn (shubharAgamAn) gnAnanA bhavanamAtra sAmAyik kayAn AvI?
ahIn ‘sthUL lakShyavALA hoIne’ em kahIne e paN siddha karyun ke teo je shubhamAn varte chhe te koI jaD pudgalakarmane laIne varte chhe em nathI, paN potAnA UndhA puruShArthathI shubhamAn varte chhe. have jyAn puruShArtha ja Undho chhe tyAn sAmAyik kem hoy? (na ja hoy).
tyAre keTalAk kahe chhe-shubhabhAv hoy to pachhI e kALe shubh chhUTIne shuddhatA thAy paN ashubhanA kALe ashubh chhUTIne kAI shuddhatA thoDI pragaT thAy? svarUpanI draShTi thAy tyAre tenI pahelAn chhello bhAv shubh hoy chhe ane e shubhanA abhAvapUrvak nishchayanI draShTi thAy chhe, paN ashubhane chhoDIne nishchayadraShTi pragaT thAy em banatun nathI. mATe eTalo to shubh sAro chhe em kaho; em ke-shubhabhAv eTalI to madad kare chhe ne?
to kahe chhe-nA; em nathI. bey (shubhAshubh banne) nirarthak, jUThA chhe. e ashubhamAn varte toy karmakAnDamAn varte chhe ane shubhamAn varte toy karmakAnDamAn varte chhe. AtmakAnDamAn (gnAnakAnDamAn) eTale nirmaL vItarAg pariNatimAn te vartyo ja nathI.
PDF/HTML Page 1572 of 4199
single page version
tethI tene sAmAyik hotI nathI.
karmakAnD eTale shubh ane ashubhabhAv e bey karma kahetAn vikAranI dhArA chhe. bey karmadhArA chhe. Ave chhe ne ke gnAnIne gnAnadhArA ane karmadhArA em bey dhArA hoy chhe. tyAn je rAg chhe tene gnAnI hey jANe chhe ane ek shuddha chaitanyamay AtmAne ja upAdey jANe chhe. gnAnIne jeTalI pariNati shuddha nirmaL chhe eTalun mokShanun kAraN bane chhe ane sAthe jeTalo rAg- ashuddhatA chhe te bandhanun kAraN chhe. gnAnI paN em ja yathArtha jANe chhe. pUrNa vItarAg thayA pahelAn tene (-sAdhakane) A bey dhArA hoy chhe. paN agnAnIne ek karmadhArA ja hoy chhe. tathA kevaLIne ek gnAnadhArA ja hoy chhe. AvI vAt chhe.
have kahe chhe-‘A rIte teo pote potAnA agnAnathI kevaL ashubhakarmane ja bandhanun kAraN mAnIne, vrat, niyam, shIl, tap vagere shubhakarmo paN bandhanAn kAraN hovA chhatAn temane bandhanAn kAraN nahi jANatA thakA, mokShanA kAraN tarIke temane angIkAr kare chhe-mokShanA kAraN tarIke temano Ashray kare chhe.’
‘‘A rIte teo pote potAnA agnAnathI...’’-joyun? bhAShA keTalI spaShTa chhe? em ke karmanun jor chhe mATe te shubhathI chhUTatA nathI em nathI; paN Anandano nAth chidAnand bhagavAn pote andar je birAje chhe tenI chaitanyajyotamAn A badhun jaNAy chhe-jANanAro pote jaNAy chhe topaN rAgakALe rAgane jANanAro pote judo chhe evun gnAn nahi hovAthI rAgathI-shubhabhAvathI chhUTatA nathI. ahAhA...! TIkA te kAI TIkA chhe! khUb gambhIr, bhAI! kahe chhe-jenI sattAmAn jANavun varte chhe ane jenI sattA paranI sattAne jANe chhe e sattA potAnI chhe evI nij chaitanyasattA par draShTi nahi hovAthI agnAnI thaIne shubhabhAvamAn aTake chhe. samajANun kAI...?
A pramANe agnAnI jIv agnAnavash hinsA, jUTh, chorI ityAdi ashubh karmane ja bandhanun kAraN mAne chhe paN vrat, niyam, shIl, tap ityAdi shubhabhAv bandhanAn kAraN hovA chhatAn temane bandhanAn kAraN jANato nathI. ulaTun temane mokShanA kAraNapaNe angIkAr karIne shubhabhAvono Ashray kare chhe. vyavahAr chhe te mokShanun kAraN chhe, emAnthI mokShano mArga pragaTashe em agnAnI mAne chhe ne? tethI te shubhabhAvano ja ekAnte Ashray kare chhe.
parantu bhAI! shubh ane ashubh bey ek ja jAt chhe; bey karma rAganI-vikAranI ja jAt chhe. AgaL AvI gayun ne ke bey vibhAvarUp chanDAlaNInA ja putro chhe. jem chanDAlaNIno putra brAhmaNane tyAn Uchharyo eTale kahe ke-mAre madirA Adi khape nahi, paN e chhe to chanDAlaNIno ja dIkaro; tem shubhAcharaNamAn tallIn koI kahe ke-
PDF/HTML Page 1573 of 4199
single page version
amane hinsAdi ashubh khape nahi, paN te shubhAcharaNarUp karma chhe to vibhAvachanDAlaNIno ja dIkaro. bhAI! A vItarAg parameshvar jineshvaradevanun pharamAn chhe. parantu are! agnAnI jIvo sthUL lakShyavALA hoIne shubhabhAvane bandhanun kAraN nahi jANatA thakA, tene mokShanun kAraN jANIne tenun ja sevan kare chhe.
bhAI! jeo vrat, tap, ityAdi shubhAcharaNane mokShanun kAraN jANI angIkAr kare chhe teo mithyAdraShTi chhe. temane jain dharmanI khabar nathI. jain dharma to ek vItarAgabhAv chhe. rAg kadIy jain dharma nathI.
prashna– hA, paN shubharAg, dukAne besavAnA ashubharAg karatAn to sAro kharo ke nahi?
uttara– bhAI! ek ashubharAganI dukAn chhe to bIjI shubharAganI dukAn chhe. (rAgarahitapaNun to ekey nathI). bannemAn paralakShI bhAv chhe. bey ekanI ek karmanI jAt chhe, dharma to ekey nathI. beDI loDhAnI ho ke sonAnI, bandhan apekShAe to beu samAn chhe, sArI to ekey nathI. pAp loDhAnI beDI chhe to puNya sonAnI beDI chhe, paN bey beDI ja chhe.
‘keTalAk agnAnI loko dIkShA letI vakhate sAmAyikanI pratignA le chhe parantu sUkShma evA AtmasvabhAvanI shraddhA, lakSha tathA anubhav nahi karI shakavAthI, sthUl lakShyavALA te jIvo sthUl sankaleshapariNAmone chhoDIne evA ja sthUl vishuddha pariNAmomAn (-shubh pariNAmomAn) rAche chhe.’
juo, shubh ane ashubh banne pariNAmone sthUl kIdhA ane enAthI bhinna AtmasvabhAv-ek gnAyakabhAvane sUkShma kIdho. ashubhabhAv jevo sthUl chhe tevo ja sthUl shubhabhAv chhe. bandhanA kAraN tarIke beu ek ja chhe.
keTalAk rADo pADe chhe ke A to nishchayanI vAt chhe; em ke enun sAdhan to kAI (- shubhAcharaN) hashe ke nahi?
bhAI! rAgathI bhinna paDI shuddha chaitanyasvabhAvano Ashray karavo, bas e ek ja sAdhan chhe. rAg e sAdhan chhe ja nahi. e to koI ThekANe nishchayanI-shuddhanI bhUmikAmAn rAganI mandatA kaI jAtanI sahacharaNapaNe chhe tenun gnAn karAvavA AropathI tene sAdhan kahyun hoy chhe. paN eno artha ja e chhe ke te (-mand rAg) sAdhan chhe nahi.
agnAnI ashubhane to bandhanun kAraN jANIne chhoDe chhe paN shubhane bandhanun kAraN nahi jANato thako, ene mokShanun kAraN jANIne teno Ashray kare chhe. bhagavAnanI sevA
PDF/HTML Page 1574 of 4199
single page version
karo, deshanI sevA karo, mAnavasevA karo, ‘mAnavasevA te prabhu-sevA’ -Avo Avo upadesh sAmbhaLI agnAnI rAjI rAjI thaI jAy chhe, ane shubhabhAvamAn rAche chhe. bhagavAn vItarAgadeve to vItarAgatAne dharma pharamAvyo chhe, paN enI ene kayAn khabar chhe? Ano (jinAgamano) svAdhyAy kare to khabar paDe ne? paN ene kayAn phurasad chhe? bhAI! ahIn to kahe chhe ke sankalesh pariNAmonI jem ja vishuddha pariNAmo atyant sthUl chhe ane bandhanAn kAraN chhe. ek AtmasvabhAv ja sUkShma chhe ane mokShanun kAraN chhe.
have kahe chhe-‘A rIte teo-joke vAstavik rIte sarvakarmarahit AtmasvabhAvanun anubhavan ja mokShanun kAraN chhe topaN-karmAnubhavanA bahupaNA-thoDApaNAne ja bandh-mokShanun kAraN mAnIne, vrat, niyam, shIl, tap vagere shubhakarmono mokShanA hetu tarIke Ashray kare chhe.’
agnAnI ashubhakarmane bandhanun kAraN mAne chhe paN jemAn karmano bhed anubhav chhe evA shubhane mokShanun kAraN mAne chhe; em ke shubh karatAn karatAn mokShamArga thaI jashe. te em kahe chhe- ApaNe kayAn dukAne beThA chhIe, ApaNe to apAsare beThA chhIe; ApaNe kayAn gharamAn (gRuhavAsI) chhIe, ApaNe to derAsaramAn bhagavAn pAse beThA chhIe; ityAdi. paN bhAI! jyAn tun beTho chhe e badho shubharAg chhe. kAI andar AtmAmAn beTho nathI, sAmAyikasvarUp potAnA bhagavAnamAn beTho nathI.
prashna– shAstramAn shubhane mokShanun paramparA kAraN kahyun chhe ne?
uttara– hA, paN eno artha shun? ke sAdhak dharmIjIv eno (-shubhano) abhAv karIne- eTale ke vartamAnamAn eno pUro abhAv nathI to andar svabhAvano ati ugra Ashray karIne eno abhAv karashe te apekShAe tene paramparA kAraN kahyun chhe. badhAnI A takarAr chhe ke shubhane paramparA kAraN kahyun chhe. paN eno artha shun thAy enI khabar nathI. bhAI! chaitanyanA avalambane je vItarAg pariNati vRuddhigat thatI jAy chhe. te pUrNa vItarAgatAne prApta thAy chhe ane te paramparA mokShanun kAraN chhe. paN te veLA kramasha abhAvarUp thato je shubharAg sahacharapaNe chhe temAn Arop ApIne tene paramparA kAraN kahyun chhe. shubharAg kharekhar paramparA kAraN chhe em chhe nahi; samajANun kAI...! lyo, AvI khabar nathI eTale agnAnI jIvo shubhane ja mokShanun kAraN jANI teno Ashray kare chhe.
PDF/HTML Page 1575 of 4199
single page version
अथ परमार्थमोक्षहेतुं तेषां दर्शयति–
रागादीपरिहरणं चरणं एसो दु मोक्खपहो।। १५५ ।।
रागादिपरिहरणं चरणं एषस्तु मोक्षपथः।। १५५ ।।
have evA jIvone paramArtha mokShakAraN (kharun mokShanun kAraN) batAve chhe-
rAgAdi–varjan charaN chhe, ne A ja muktipanth chhe. 1pap.
gAthArtha– [जीवादिश्रद्धानं] jIvAdi padArthonun shraddhAn [सम्यक्त्वं] samyaktva chhe, [तेषाम् अधिगमः] te jIvAdi padArthono adhigam [ज्ञानम्] gnAn chhe ane [रागादिपरिहरणं] rAgAdino tyAg [चरणं] chAritra chhe;- [एषः तु] A ja [मोक्षपथः] mokShano mArga chhe.
TIkA– mokShanun kAraN kharekhar samyagdarshan-gnAn-chAritra chhe. temAn, samyagdarshan to jIvAdi padArthonA shraddhAnasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun te chhe; jIvAdi padArthonA gnAnasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun te gnAn chhe; rAgAdinA tyAgasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun te chAritra chhe. tethI e rIte em phalit thayun ke samyagdarshan-gnAn-chAritra e traNe ekalun gnAnanun bhavan (-pariNaman) ja chhe. mATe gnAn ja paramArtha mokShakAraN chhe.
bhAvArtha– AtmAnun asAdhAraN svarUp gnAn ja chhe. vaLI A prakaraNamAn gnAnane ja pradhAn karIne vyAkhyAn chhe. tethI ‘samyagdarshan, gnAn ane chAritra-e traNey svarUpe gnAn ja pariName chhe’ em kahIne gnAnane ja mokShanun kAraN kahyun chhe. gnAn chhe te abhed vivakShAmAn AtmA ja chhe-em kahevAmAn kAi paN virodh nathI. mATe TIkAmAn keTalek sthaLe AchAryadeve gnAnasvarUp AtmAne ‘gnAn’ shabdathI kahyo chhe.
have evA jIvone paramArtha mokShanun kAraN (kharun mokShanun kAraN) batAve chhe-
PDF/HTML Page 1576 of 4199
single page version
‘mokShanun kAraN kharekhar samyagdarshan-gnAn-chAritra chhe.’ tattvArthasUtramAn pahelun sUtra chhe ne ke–सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्गः–mokShano mArga samyagdarshan-gnAn-chAritra chhe; ane sansAramAn rakhaDavAno mArga mithyAdarshan-gnAn ane avrat chhe. (mithyAdarshan, mithyAgnAn, mithyAchAritra chhe.)
prashna– avratanA pApabhAv karatAn vratanA shubhabhAv to sArA ne?
uttara– be ya samAn chhe. chorAsInA avatAr-je narak-nigodanA bhav, kIDA, kAgaDA ane kanthavAnA bhav-e sarvanun kAraN mithyAshraddhA, mithyAgnAn ane mithyAAcharaN chhe. mithyAtva sahit sarva AcharaN mithyAchAritra chhe. ethI viruddha mokShanun kAraN samyagdarshan, samyaggnAn ane samyakchAritra chhe. AvI vAt chhe. have kahe chhe-
‘temAn, samyagdarshan to jIvAdi padArthonA shraddhAnasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun te chhe.’
dilhImAn A gAthAnI charchA nIkaLI hatI. teo kahe-gAthAmAn ‘जीवादीसद्दहणं सम्मत्तं’–jIvAdi padArthonun shraddhAn samakit chhe em kahyun chhe. tyAre kahyun ke ahIn eTalo mAtra artha nathI. TIkA juo; TIkAmAn jIvAdi padArthonA shraddhAnasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun samakit kahyun chhe. jhINI vAt chhe. prabhu!
AtmAvalokanamAn Ave chhe ke-vItarAgadevanI je pratimA chhe te pratimA sthir bimb chhe, hAlatI-chAlatI nathI ane AnkhanI pAmpaNey pharakatI nathI. AvI sthir-sthir jinapratimA dekhIne em vichAr Ave chhe ke-vItarAgane pahelAn je rAg hato te rAg TaLIne vastu je vItarAgasvabhAve hatI te, tevI vItarAg rahI gaI. eTale ke vItarAganI mUrti hoy ke sAkShAt vItarAg parameshvar hoy, beyane dekhIne Avo vichAr thavo joIe ke bhagavAnane pahelAn je dayA, dAn, vrat, pUjA, upavAs ityAdinA shubharAganA je vikalpa hatA ke jene loko atyAre dharma mAne chhe-te nIkaLI gayA ane vItarAg sthir bimb je potAnun hatun te rahI gayun. bhagavAnamAn je vItarAgapaNun chhe te potAnI vastu chhe. rAg je potAno nahoto te nIkaLI gayo. are! Am chhe chhatAn loko atyAre rAgane dharma mAne chhe! (khedanI vAt chhe).
atyAre loko A sAmAyik, posA ne pratikramaN kare chhe ne? bhAI! e dharma nathI, e to badho rAg chhe. bhAI! AtmAnubhav vinA jeTalA koI pariNAm thAy chhe te badhA rAgAdi ja chhe, dharma nathI.
bhagavAn sarvagna vItarAgadev chhe temane hinsAdinA jem pariNAm nathI tem ahinsAdi vratanA shubharAganA pariNAmey nathI. e badhA rAganA pariNAm to kRutrim
PDF/HTML Page 1577 of 4199
single page version
hatA, enI vastumAn na hatA. potAnI vastumAn je na hatA te vastuno Ashray thatAn nIkaLI gayA ane vastu jevI vItarAg hatI tevI rahI gaI. samajANun kAI...? vItarAg eTale vIt+rAg- vItI gayo chhe rAg jene te vItarAg chhe. ethI e siddha thayun ke-rAg vastuno-AtmAno svabhAv na hato te nIkaLI gayo ane vItarAgatA rahI gaI.
have guruno vichAr karIe-ke jene samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp shuddha ratnatrayanun nirmaL vItarAg pariNAm thayun chhe ane je vItarAgasvabhAvI shuddha chaitanyasvarUpanun ja kathan kare chhe te guru chhe. je bahAranA dayA, dAn, vrat, tap, bhakti ityAdinA shubhabhAvamAn dharma thavAnun mAne ane manAve te sAchA guru nathI, te digambar sAdhu nathI. guru svayam shuddha chaitanyasvabhAvI AtmAnA Ashraye vItarAgabhAvane prApta thayelA chhe ane vItarAgI pariNamananI ja prarUpaNA kare chhe. vItarAgapaNun pragaT karo em emanA upadeshamAn Ave chhe ane te vItarAgatA chaitanyasvabhAvanA Ashraye pragaT thAy chhe, kriyAkAnDanA Ashraye nahi evo spaShTa temano upadesh hoy chhe. kriyAkAnD vaDe vItarAgatA pragaT thAy evI prarUpaNA kare te sAchA jain guru nathI.
evI ja rIte je vItarAgasvabhAve AtmAnun bhavan-pariNaman thAy te dharma chhe. ahIn kahyun ne ke-jIvAdi padArthonA shraddhAnasvabhAve AtmAnun thavun-pariNamavun te samakit chhe. bhagavAn AtmA anant gnAn ane Anandano sAgar chhe. tenA shraddhAnapaNe je antaramAn tadrUp pariNaman thAy te samakit chhe. ahAhA...! hun sadAy vItarAgasvarUp ja chhun, A je paryAyamAn rAg chhe e to Agantuk chhe; mahemAnanI jem te Ave ne jAy, e kAI mArI chIj nathI; Avo je pratItibhAv te samakit chhe. Avun je nirmaL gnAn te samyaggnAn chhe ane shuddha svarUpanA Ashraye je rAgano abhAv thavo te vItarAgI chAritra chhe ane AtmAnun samyagdarshan-gnAn-chAritrarUp pariNaman te dharma chhe.
A pramANe dev, guru ane dharma traNey vItarAgasvarUp ja hoy chhe. lyo, A bhagavAnanI vANI je bAr ang ane chaudapUrvanA vistArarUp chhe tenun tAtparya ek vItarAgatA ja chhe. e badhun vistArapUrvak je varNan chhe te ek samabhAvane-vItarAgabhAvane ja prasiddha kare chhe. ahAhA...! bhagavAn sarvagnadev param vItarAg samabhAvI, nirgranth digambar guru samabhAvI ane emano prarUpelo dharma paN vItarAg-samabhAvarUp ja chhe. vItarAg kaho ke samabhAv kaho, banne ek ja chhe. A puNya-pApanA je bhAv chhe te viShamabhAv chhe ane enAthI rahit je chaitanyanA nirmaL pariNAm chhe te samabhAv chhe, vItarAgabhAv chhe ane te dharma chhe. ahA! vItarAgano dharma bahu jhINo chhe bApu! are! atyAre lokoe temAn pheraphAr karI nAkhyo chhe!
dharmanA yathArtha svarUpane samajyA vinA mand kaShAyanA pariNAm karI karIne jIv
PDF/HTML Page 1578 of 4199
single page version
anantakALathI dukhano bhAr bharI-bharIne marI rahyo chhe. upavAs kare, proShadh kare, pratikramaN vagere kare ane mAne ke ame dharma karIe chhIe, paN bhAI! emAn to dhULey dharma nathI, sAmbhaLane. e to badho rAg chhe ane je tun em mAne chhe ke-A rAg karun chhun te dharma chhe ane kartavya chhe e mAnyatA mithyAdarshan chhe. bahu gambhIr vAt chhe prabhu! bhagavAn jain parameshvar to vyavahArathI paN jain ene kahe chhe jene, dev vItarAgI, guru nirgranth vItarAgI ane emano prarUpelo dharma paN vItarAgI ja hoy evun vAstavik shraddhAn chhe. antarang jainapaNun to koI alaukik chIj chhe bhAI! e vADAnI chIj nathI. samajANun kAI...?
shubhAshubharAgathI rahit bhagavAn AtmA ekalo shuddha chaitanyaghanasvarUp chhe. enun potAnA shraddhAnasvabhAve je nirmaL vItarAgI pariNaman thAy te samyagdarshan chhe. jIvAdi padArthonun je bhedarUp shraddhAn te samyagdarshan nahi. e to rAg chhe. samyagdarshan to shuddha chaitanyasvarUp AtmAnA antarang shraddhAnanA rAgarahit pariNamanarUp chhe. have AvI khabar na maLe ane anek prakAre kriyAkAnDanI dhamAl kare ane mAne ke pAp dhovAI gayA to kahIe chhIe ke dhULey pAp dhovAyAn nathI. e kriyAkAnDamAn AtmA kayAn chhe, dharma kayAn chhe ke pAp dhovAy?
bhAI! samyagdarshan koI apUrva ane alaukik chIj chhe. dharmI jIv em vichAre chhe ke- A sharIr, man, vANI, karma ityAdi ajIv chhe ane A puNya-pApanA je bhAv chhe te Asrav chhe, bandh chhe. ane e sarvathI judo pote jIv gnAyakatattva chhe. e puNya-pAp Adi sarvathI lakSha chhoDIne bhagavAn gnAyakanA shraddhAnapaNe thavun-pariNamavun te samyagdarshan chhe. ahAhA...! je gnAyakanI anubhUtinA pariNAm thatAn atIndriy Anandano svAd Ave, ane AtmA Anandanun dhAm prabhu Avo ja chhe evo pratItino bhAv Upaje te samyagdarshan chhe. A dharmanun pahelun pagathiyun chhe. AvA samyagdarshan vinA gnAn paN sAchun nahi ane chAritra paN sAchun nahi. are! A vrat, tap, shIl, sanyam ityAdi to ekaDA vinAnAn mIDAn chhe.
prashna– hA; paN e (-vratAdi) vaDe paramparA to dharma thashe ne?
uttara– are bhAI! samyagdarshananun je bAhya nimitta dev ane guru te vItarAgI ja hoy evI ya haju jene khabar nathI te mithyAdraShTinA kriyAkAnDamAn paramparA dharma kevo? bhAI! shubharAganI kriyAne je paramparAe dharma kahyo chhe e to Arop ApIne kahyo chhe ane e Arop to samakitInI bAhya kriyAmAn lAgu paDe chhe. (mithyAdraShTine jyAn dharmapariNati ja nathI tyAn kono Arop karavo?). mArga bahu Akaro chhe bhAI! paN shun thAy?
PDF/HTML Page 1579 of 4199
single page version
janma-maraN rahit thavAno bhagavAn jinavaradevano mArga ekalo vItarAgatArUp chhe. samyagdarshan e AtmAnI pratItirUp vItarAgI paryAy chhe.
prashna– to ‘sarAg samakit’-em Ave chhe ne?
uttara– samakit to sarAg nathI; je pratItirUp pariNaman chhe e to shuddha vItarAg ja chhe. parantu dharmIne sahakArI chAritranA doSharUp je sarAgatA hoy chhe teno Arop ApIne sarAg samakit em upachArathI kahevAmAn Ave chhe.
AtmA shuddha chidAnandakand prabhu sadA vItarAgasvabhAvI chhe. tenA shraddhAnarUp je bhavan- pariNaman te samakit chhe. te vItarAgI paryAy chhe. A chothA guNasthAne je samakit pragaT thAy chhe enI vAt chhe. atyAre to chIj AkhI jANe durlabh thaI paDI chhe! shrAvakanA pAnchamA ane muninA chhaTThA guNasthAnanI vItarAgatAnI (-chAritranI) to koI or vAt chhe. A vADAnA je shrAvak te shrAvak nahi, e to shrAvak chhe ja nahi. A to sAchA samakitI shrAvakanI vAt chhe. hajI samakitanA svarUpanIy khabar na hoy te vaLI shrAvak kevo? vaLI pAnch mahAvrat pALe, samiti, gupti pALe, 28 mUlaguN pALe mATe sAdhu-em jainadarshanamAn ene sAdhu kahyA nathI, kemake e badho rAg-vikalpa chhe. A to rAgarahit shuddha chaitanyasvarUpanA Ashraye traN kaShAyanA abhAvapUrvak je vItarAgatA pragaT thAy te sAdhupaNun chhe, dharma chhe.
‘jIvAdinun shraddhAn samakit’-em je kahyun tyAn A (ekendriyAdi) jIv chhe ane A (ghaTapaTAdi) ajIv chhe evI shraddhAnI vAt nathI. parantu jIv gnAyakabhAve- vItarAgasvabhAve chhe ane rAgasvabhAve-karmasvabhAve nathI evI svabhAv-vibhAvanI bhinnatAnA shraddhAnarUp je vItarAgI pariNati thavI te samakit chhe. ‘shraddhAnasvabhAve gnAnanun thavun’-em chhe ne TIkAmAn? tyAn gnAn eTale AtmA; gnAn kem lIdhun? ke olo rAg nahi; rAgano abhAv sUchavavo chhe. vratAdino rAg je vibhAv chhe, vikAr chhe tenAthI rahit gnAnanun thavun eTale ke AtmAnun pariNamavun em vAt chhe. ahAhA...! vItarAgasvarUpI AtmA svarUpanA shraddhAnarUp vItarAg pariNatie pariName tene samyagdarshan kahyun chhe. bahu sUkShma vAt chhe bhAI!
prashna– to k ksahelun batAvo ne?
uttara– sahelun kaho to sahelun ane agharUn kaho to agharUn kArya karavAnun A chhe. bhAI! vepAr-dhandhA Adi pApanI majUrImAn DaTayA rahevun ane pUchho chho ke jhaT samajAI jAy evun sahelun batAvo to kahIe chhIe ke-e bey sAthe bane em nathI. samajANun kAI...? A to phurasad laIne samajavA jevI chIj chhe.
PDF/HTML Page 1580 of 4199
single page version
ahIn kahe chhe ke-jIvAdi padArthonA (nav padArthonA) shraddhAnasvabhAve eTale ke jevo andar potAno shraddhAsvabhAv chhe tevA shraddhAnasvabhAve paryAyamAn AtmAnun thavun te samyagdarshan chhe. ahAhA...! AtmA pote sadAy vItarAgasvarUp ja chhe ane enA shraddhAnarUp je dashA thAy te paN vItarAgI paryAy chhe.
have kahe chhe-‘jIvAdi padArthonA gnAnasvabhAve gnAnanun thavun-pariNamavun te gnAn chhe.’
juo, A shAstranun je gnAn chhe te gnAn-em nahi. e to paralakShI gnAn chhe. ahIn to AtmAnA gnAnanun antaramAn svasamvedanarUpe, svanA pratyakSha gnAnapaNe thavun tene gnAn kahe chhe. koIne shAstronun jhAjhun bhaNatar hoy eTale ene gnAn chhe em vAt nathI. A to sadA gnAnasvabhAvI bhagavAn AtmA potAnA svarUpanA gnAnarUpe thaI pariName ene gnAn kahe chhe ane e vItarAgI paryAy chhe. bhAI! trilokInAth vItarAg sarvagnadeve indro ane gaNadharonI vachche dharmasabhAmAn je prarUpyo chhe te A mArga chhe. bAkI bIjA badhA kalpit mArga chhe.
jIvAdi padArthonA gnAnasvabhAve gnAnanun eTale AtmAnun thavun-pariNamavun arthAt gnAnanI paryAyanun ek gnAyakanA lakShe gnAnarUpe pariNamavun ene samyaggnAn kahe chhe. emAn puNya-pApanI bhagavAn gnAyakamAn nAsti chhe evun gnAn bhegun AvI jAy chhe. ahAhA...! jemAn puNya-pApanI nAsti chhe evA gnAyakane jANanArun gnAyakanA lakShe pariNamanArun gnAn paN puNya-pApanA bhAvathI rahit chhe. bhAI! A samyaggnAnanI je paryAy chhe te vItarAgI paryAy chhe. gAthA 17-18 mAn AvI gayun ne ke-gnAnanI paryAyamAn gnAyak AtmA ja jaNAy chhe, paN agnAnInun gnAyak upar lakSha-draShTi nathI tethI tenun gnAn mithyA chhe ane gnAnInun lakSha-draShTi gnAyak upar chhe tethI tenun gnAn samyaggnAn chhe. gnAnasvabhAvanA lakShe pariNamatun gnAn te gnAn chhe.
have AvI vAt; navA navA sAmbhaLavA AvyA hoy tene to em lAge ke A shun kahe chhe? shun jainamArga Avo hashe? em ke choviyAr karavo, kandamUL na khAvAn, parva-tithie lIlotarI na khAvI, brahmacharya pALavun ane posA-pratikramaN karavAn e to badhun jainamAn sAmbhaLyun chhe paN A shun? bhagavAn! jarA dhIro thaIne sAmbhaL. tun je kahe chhe e to badhI rAganI kriyAnI vAto chhe. emAn bhagavAn AtmA kayAn chhe? (nathI). ane jo emAn AtmA nathI to e dharma kem hoy? (na hoy).
‘anubhavaprakAsh’ mAn Ave chhe ke-sAnjanI sandhyA (lAlI) sUryane asta thavAnI nishAnI chhe ane savAranI sandhyA (lAlI) sUryano uday thavAnI nishAnI chhe. tem A sharIr, bAyaDI-chhokarAn, kuTumb, dhanasampatti pratyeno je rAg chhe te AtmAno asta thavAnI nishAnI chhe, arthAt e rAg vaDe karIne AtmA andh banI chAr gatimAn