Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 91 of 210

 

PDF/HTML Page 1801 of 4199
single page version

harigItamAn ‘nay parihINA’ no artha shuddhanayaparichyut’ karyo chhe temAn mUL artha pheravI nAkhyo nathI paN mUL arthanun spaShTIkaraN karyun chhe.

* gAthA 179–180 TIkA uparanun pravachan *

‘jyAre gnAnI shuddhanayathI chyut thAy tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAv thavAthI...,’

juo, Am kahIne shun kahevA mAge chhe? e ja ke nirvikalpa abhed nij chaitanyamahAprabhunI draShTimAn atIndriy Anandanun vedan thavun-Avavun e shuddhanayamAn rahevun chhe, ane tyAnthI-svabhAvathI khasI paryAyabuddhi thaI javI arthAt shubharAgamAn ekatvabuddhie pariName evI rAganI draShTi thaI javI te shuddhanayathI chyut-bhraShTa thaI javun chhe. ahIn kahe chhe-shuddhanayathI bhraShTa thaI jAy tyAre tene mithyAtvasambandhInA arthAt anantAnubandhInA rAgAdibhAvono sadbhAv thAy chhe. ahA! jyAn svabhAvanI ruchi chhUTI rAganI ruchi thaI gaI tyAn (pharI) mithyAtva thaI gayun ane tyAn tene anantAnubandhI rAgadveSh utpanna thAy chhe. ‘rAgAdibhAvono sadbhAv’ no artha mithyAtvasambandhI rAgadveSh utpanna thavAnI vAt chhe. (asthiratAnA rAganI vAt nathI). ahAhA...! bahAramAn dharmIne vrat, sanyam, tap, nirdoSh AhAr ityAdi kriyA evI ne evI dekhAtI hoy paN andaramAn chaitanya bhagavAn je paramAtmasvarUpe virAjamAn chhe enA vedanamAnthI khasI dayA, dAn, vrat, tap AdinA shubharAganI ruchimAn AvI jAy to te mithyAdraShTi thaI jAy chhe ane tene anantAnubandhInA rAgAdino sadbhAv thaI jAy chhe.

have kahe chhe-A rIte tene rAgAdibhAvono sadbhAv thavAthI, ‘pUrvabaddha dravyapratyayo, potAne (-dravyapratyayone) karmabandhanA hetupaNAnA hetuno sadbhAv thatAn hetumAn bhAvanun (- kAryabhAvanun) anivAryapaNun hovAthI, gnAnAvaraNAdibhAve pudgalakarmane bandharUpe pariNamAve chhe.’

ahA! juo! jUnAn karmo to gnAnI ane agnAnI bannene sattAmAn paDayAn chhe paN gnAnIne enA udayakALamAn, draShTinA vedanamAn AtmAnA Anandanun vedan chhe tethI tene mithyAtvasambandhI rAgadveSh thatA nathI ane tethI tene te uday kharI jAy chhe ane navA bandhanun kAraN thato nathI. parantu jyAre te ja AtmA chaitanyasvabhAvanI draShTithI bhraShTa thaI paryAyabuddhi thaI jAy chhe vA rAganI ruchipaNe pariNamI jAy chhe tyAre mithyAtvasambandhI rAgadveShanA sadbhAvane lIdhe dravyapratyayo eTale pUrve bandhAyelAn karmo navA karmabandhanun kAraN thAy chhe. rAgAdibhAvono sadbhAv thatAn tene navA bandhanun anivAryapaNun chhe arthAt have tene navun bandhan thashe ja. jUnAn karmanA udayane, agnAnIno svabhAvathI bhraShTa thavAthI utpanna thayelo rAgadveShano bhAv hetuno hetu hovAthI arthAt navIn bandhanun nimitta hovAthI tene bandhan thashe ja. agnAnI thatAn draShTi palaTI javAthI rAgAdibhAvono


PDF/HTML Page 1802 of 4199
single page version

sadbhAv thAy chhe ane te navIn karmabandhanun nimitta thavAthI tene gnAnAvaraNAdi karmono bandh thashe ja.

‘ane A aprasiddha paN nathI (arthAt Anun draShTAnt jagatamAn prasiddha-jANItun chhe); kAraN ke udarAgni, puruShe grahelA AhArane ras, rudhir, mAns Adi bhAve pariNamAve chhe em jovAmAn Ave chhe.’ jem jaTharAgni puruShe grahaN karelA AhArane ras, rudhir, mAns Adi bhAve pariNamAve chhe tem agnAnIne je rAgadveShamoh thayA e pudgalakarmane gnAnAvaraNAdibhAve bandharUpe pariNamAve chhe. rAgadveShamoh karmabandhanun nimitta chhe ne? tethI karmabandharUpe pariNamAve chhe em vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe. samajANun kAI...?

sUkShma vAt chhe, bhAI! samajavI kaThaN paDe paN ene samajye ja chhUTako chhe. durlabh lAge, Akaro lAge paN mArga to A ja chhe. enA vinA janma-maraNanA ArA nahi Ave. bApu! tArAn mAnelAn vrat, tap ane upavAs to anantavAr karI chUkayo chhun paN tArA AtmAnI up nAm samIp kadIy vasyo nathI.

vyavahAr nathI em koI kahe to em nathI. nimitta chhe, paN nimitta paranun kArya kare chhe em nathI. nimittane nimitta-kAraN, vyavahArane vyavahArakAraN kahevAy paN e andar upAdAnamAn kAI kArya kare chhe em nathI.

have AvI vAto samajAy nahi eTale navA mANasane to em lAge ke ame dharma sAmbhaLavA AvyA chhIe ane AmAn to dharma kem thAy e to Avatun ja nathI. are bhAI! to A shun vAt chAle chhe? vItarAg mArgamAn puNya-pApanA pariNAmathI bhinna paDI nij chaitanyanI draShTi ane eno ja anubhav karavo ene dharma kahe chhe. ane shuddha chaitanyano Adar ane draShTi chhoDI rAgano Adar ane satkAr karavo tene adharma kahe chhe.

agnAnIo kahe chhe-tame game te kaho paN upavAs chhe te tapashcharyA chhe ane tapashcharyAthI nirjarA chhe ane nirjarA chhe te mokShamArga chhe. vaLI teo kahe chhe- shAstramAn paN tapanI vyAkhyA karatAn anashan, uNodarane tap kahyun chhe.

hA, bhAI! paN e to badhAn nimittanAn kathan chhe. Anandano nAth chaitanya mahAprabhu bhagavAn AtmA chhe. emAn sthiratA thatAn sharIr, kuTumb Adi pratye mamatA chhUTI antaramAn kaShAyarahit pariNati thavI tene bhagavAn tap kahe chhe. shuddha nirvikalpa chaitanyasvarUpamAn lInapaNe pratapavun-paryAyanun shobhAyamAnapaNe thavun enun nAm tap chhe.

loko to bahAramAn koI upavAs karI varShItap kare to enA vakhAN karavA lAgI jAy ke-joyun? A karoDapatinA chhokarAnI vahue A sAl varShItap karyun.


PDF/HTML Page 1803 of 4199
single page version

jANe shun e karI nAkhyun em ene thaI jAy chhe. paN emAn to dhULey tap ane dharma nathI, sAmbhaLane. e badhA bahAranA bhapakA to smashAnanA hADakAnA phospharasanI chamak jevA chhe. are! bahAranI chamakamAn jagat phasAI gayun chhe! bhAI! e to badho sthUL rAg chhe ane ene hun karun em mAne e mithyAtva chhe. ahIn to ‘hun shuddha chaitanya chhun’-evA abhiprAyathI khasI ‘rAg te hun chhun’ e abhiprAy thayo tyAn te shuddhanayathI bhraShTa thaI gayo; bhale bahAranA kriyAkAnD evA ne evA ja rahyA kare paN te andarathI bhraShTa thaI gayo chhe ane navIn karmabandh avashya thAy ja chhe...em kahe chhe.

* gAthA 179–180 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘gnAnI shuddhanayathI chhUTe tyAre tene rAgAdibhAvono sadbhAv thAy chhe.’

vItarAg sarvagnadevanI divyadhvanimAn em Avyun chhe ke-je koI AtmA nimitta, rAg ke ek samayanI paryAyanI draShTi chhoDI anant akaShAy shAntino pinD, chaitanyaprakAshanA pUrasamA chaitanyabimbamay bhagavAn AtmAno nirvikalpa anubhav kare chhe te gnAnI chhe, dharmI chhe. have Avo dharmI potAnA shuddha chaitanyasvabhAvanI mahattAnA mahimAthI chhUTI ek samayanI gnAnanI vartamAn avasthA ke dayA, dAn, vrat Adi shubharAganI avasthAnI ruchimAn garI jAy to te shuddhanayathI chyut chhe. AtmA sadA gnAnAnandasvabhAvI vastu chhe. tenA svabhAvanI draShTimAn rahevun te shuddhanayamAn rahevun chhe, ane enAthI chhUTI dayA, dAn Adi paryAyanI ruchi thaI javI e shuddhanayathI bhraShTa thavApaNun chhe.

jem nALiyeramAn uparanI lAl chhAl, andaranI kAchalI ke goLA uparanI rAtaD e kAI nALiyer nathI. andaramAn saphed mITho goLo chhe te nALiyer chhe. tem AtmAmAn sharIr, karma ke shubhAshubhabhAv te kAI AtmA nathI; andar je nirmaLAnandano nAth shuddha gnAnAnandasvabhAvI bhagavAn birAjI rahyo chhe te AtmA chhe. sharIranI avasthA bAL ho, yuvA ho ke vRuddha ho vA deh puruShano ho ke strIno ho, AbAlagopAL badhAnA AtmA vastusvabhAve AvA ja chhe. AvA AtmAnI draShTi karyA vinA je kAI dayA, dAn, vratAdi karavAmAn Ave e kAI AtmAnun kArya nathI, kemake e to badho rAg chhe. AtmAnun kArya to draShTi shuddha chidAnandaghanamAn prasaratAn paryAyamAn paripUrNa svagneyanun gnAn thAy, anubhav thAy te chhe. tene ja samyagdarshan-gnAn-chAritra kahe chhe. ahA! AvA sukhanA panthe chaDhayo hoy ane tyAnthI bhraShTa thaI pharIne rAganI ruchi thaI jAy, bahAranA vrat, tap AdinA premamAn paDI jAy te shuddhanayathI bhraShTa thaI gayo chhe.

A sharIr, man, vANI, makAn, vAstu AdinA bhapakA to jaD ane nAshavAn


PDF/HTML Page 1804 of 4199
single page version

chhe ane andar puNya ane pApanA pariNAm thAy te paN kShaNik ane nAshavAn chhe. enA premamAn je phasyo e dukhanA panthe chhe. bhAI! bhagavAn to em kahe chhe ke rAg chhe te vyabhichAr chhe. shuddha AtmAnI ruchi chhoDIne rAganA premamAn phasyo te vyabhichArI chhe. padmanandI panchavinshatimAn kahyun chhe ke-potAnA shuddha chaitanyasvabhAvathI khasI shAstramAn je buddhi jAy chhe te buddhi vyabhichAriNI chhe. ahAhA...! prabhu! ekavAr sAmbhaL to kharo ke tun koN chho? pUrNAnandano nAth sachchidAnandasvarUp tun bhagavAn AtmA chho. AvA svarUpathI khasIne shubharAganA premamAn paDavun te vyabhichAr chhe. gajab vAt chhe, prabhu! ahIn kahe chhe-tun tArA svarUpanA premathI khasI jAy chhe tyAre tane rAgAdibhAvono sadbhAv thAy chhe arthAt mithyAtvasahit rAg-dveShanI utpatti thAy chhe.

have kahe chhe-‘rAgAdibhAvonA nimitte dravyAsravo avashya karmabandhanAn kAraN thAy chhe ane tethI kArmaNavargaNA bandharUpe pariName chhe.’ shun kahyun A? andar shuddha gnAnAnandano mITho madhuro amRutamay maherAmaN uchhaLI rahyo chhe. tenI ruchimAnthI chhUTI rAganA premamAn Avyo eTale jUnAn karma je paDayAn hatAn te navA bandhamAn nimitta thAy chhe. ahIn em kahevun chhe ke mithyAtvasambandhI rAg-dveSh utpanna thatAn jUnAn karma navA bandhamAn nimitta kAraN thAy chhe.

ahAhA...! AtmA traNalokano nAth bhagavAn pote gnAnAnandasvabhAvano moTo maherAmaN-dariyo chhe. antaramAn Avo atIndriy Anandano sAgar uchhaLe te kadI mAjhA na mUke.

‘chelaiyo sat na chUke’ evI vaiShNavamAn ek chelaiyAnI kathA Ave chhe. chelaiyo karIne ek chhokaro hato. ek divase enA ghare bhikShA mATe ek bAvo Avyo. teNe bhikShAmAn chelaiyAnun mAns mAgyun. chelaiyAnA bApe kahyun-dIkaro atyAre nishALe gayo chhe; e Ave eTale ene kApIne mAns Apun. nishALamAn chelaiyAne khabar paDI ke A mATe mane gher bolAvyo chhe. to te bolyo-‘chelaiyo sat na chUke.’ game te thAo, hun pitAnI AgnAno bhang na karun, maryAdA-mAjhA na mUkun. em ahIn kahe chhe-AtmA sachchidAnand gnAnAnandano dariyo prabhu enI mAjhA mUkIne (svabhAv mUkIne) rAgamAn na jAy ane arAgI AtmAnI draShTi jene thaI chhe te gnAnI svabhAvane chhoDIne vratAdinA premamAn ruchimAn na jAy. AvI vAtu! samajANun kAI...? bApu! eNe (svarUpanI) samajaN vinA dukhanA panthe anantakAL kADhayo. A sharIranI juvAnI ane pAnch-pachAs lAkh rUpiyAnI honshu e to badhI jheranI honshu chhe. are! andar amRutano sAgar bhagavAn AtmA chhe tenI eNe oLakhAN ane ruchi karI nahi!

ahIn kahe chhe-evA amRutanA sAgar bhagavAn AtmAnI ekavAr ruchi AvI


PDF/HTML Page 1805 of 4199
single page version

ane pAchhI enI ruchi chhoDI rAganA mahimAmAn chAlyo jAy to rAgAdino sadbhAv thavAthI te avashya navAn karma bAndhe chhe. ahIn mithyAtvasahitanA rAgAdinI vAt chhe.

‘TIkAmAn je em kahyun chhe ke-‘‘dravyapratyayo pudgalakarmane bandharUpe pariNamAve chhe’’ te nimittathI kahyun chhe. tyAn em samajavun ke ‘‘dravyapratyayo nimittabhUt thatAn kArmaNavargaNA svayam bandharUpe pariName chhe.’’ matalab ke navAn karma pote potAthI bandhAy chhe-pariName chhe tyAre jUnAn karmane nimitta kahevAmAn Ave chhe.

have AvI vyAkhyA sAmbhaLavAnI-samajavAnI navarAsh kone chhe? chhokarAo laukik bhaNavAmAn mashagul chhe. vepArIo vepAramAn mashagul chhe ane nokariyAto nokarImAn mashagul chhe. paN bhAI! A samajyA vinA jIvan hArI jaIsh hon. anantakALe manuShyabhav maLe chhe; e pharI-pharIne maLavo mushkel chhe. A bhav to bhavanA abhAvanun TANun chhe bhAI! e bhavano abhAv thAy kayAre? ke jemAn bhav ane bhavano bhAv nathI evA nij chaitanyamay AtmAno Ashray le tyAre bhavano abhAv thAy chhe. A chaitanyamay AtmA e tArun nij ghar chhe. temAn tun jA. dolatarAmajIe bhajanamAn kahyun chhe ne ke-

‘‘ham to kabahun na nij ghar Aye,
paraghar phirat bahut din bIte, nAm anek dharAyai.

ahA! ame vANiyA, ame sheTh, ame vepArI, ame puruSh, ame strI, ame puNyashALI, ame dhanavAn, ame rank, ame panDit, ame mUrkha-em anek svAng rachIne bhagavAn! tun mahA kalankit thayo. e badhun nijagharamAn kayAn chhe bhAI? nijaghar to ekalun chaitanya-chaitanya-chaitanya Anandanun dhAm chhe. bas emAn jA jethI tane bhavano abhAv thashe.

have A sarva kathananA tAtparyarUp shlok kahe chhe-

* kaLash 122 shlokArtha uparanun pravachan *

A kaLashamAn ekalun mAkhaN bharyun chhe. bhagavAn! tArA gharamAn shun chhe e jo to kharo em kahe chhe.

‘अत्र’ ahIn ‘इदम् एव तात्पर्यम्’ A ja tAtparya chhe ke ‘शुद्धनयः न हि हेयः’ shuddhanay tyAgavAyogya nathI. lyo, A AkhA Asrav adhikAranA marmanun rahasya kahyun. shun? ke ‘shuddhanaya na hi heya’-paramAnandanA nAth shuddha chaitanya bhagavAnane upAdeyapaNe jANyo te chhoDavA yogya nathI. pote shuddha chidAnandamay paramAtmasvarUp chhe. ene jANIne je eno Ashray lIdho te tyAgavA-yogya nathI em kahe chhe.

A sivAy be-pAnch karoD ke abajanI dhUL (sampatti) bhegI thAy to te kAI


PDF/HTML Page 1806 of 4199
single page version

chIj nathI. ene tun mArI mArI kahe paN bhagavAn! e to jaD chhe; e kayAn tArAmAn chhe? evI rIte A sharIr paN mATI-dhUL chhe. e jaD pudgalanI chIj chhe te tArA chaitanyasvarUp kayAnthI thAy? vaLI andaramAn A je puNya-pApanA bhAv thAy chhe e paN tArI chIj nathI; e to Asrav chhe, AsravanI chIj chhe, jaD chhe, kemake chaitanyano ansh emAn kayAn chhe? (nathI)

tethI to A siddhAnt-rahasya kahyun ke ‘shuddhanay tyAgavAyogya nathI. traN lokanA nAth sarvagna paramAtmAnI divyadhvaninun rahasya A chhe ke-shuddha chaitanyaghanasvarUp bhagavAn AtmA je upAdey chhe te koI kShaNe ke koI kAraNe chhoDavA yogya nathI; ane rAg je anAdithI paryAyamAn upAdey karyo chhe te grahaN karavA yogya nathI, arthAt chhoDavA yogya chhe. A TUnkI ane Tach sAr vAt chhe.

ahA! atyAre sampradAyamAn tattvanA virah paDayA eTale lokone A vAt sAmbhaLatAn dukh lAge chhe. emane thAy chhe-shun ame vrat ne tap karIe chhIe te dharma nahi? AmAn to amArI vAt badhI khoTI paDe chhe.

bApu! tane dukh thAy to kShamA karaje bhAI! paN mArga to A chhe ane satya paN A ja chhe. tAro e bhagavAn (AtmA) pUrNAnand prabhu chhe te kShamA Ape bhAI! bhagavAn! tArI vAt badhI khoTI hoy ane khoTI paDe emAn tArun hit chhe. AmAn koI vyaktino virodh ke tiraskAr nathI. ‘satveShu maitrI’, badhA ja bhagavAn chhe, dravye sAdharmI chhe tyAn konAthI virodh? amane to badhA pratye vAtsalya chhe, koI prati dveSh nathI. gnAnIne to koIno anAdar na hoy. A to vastunun svarUp ane mArganI rIt jem chhe tem ahIn kahe chhe.

ek AryA maL‌yAn hatAn te kahetAn hatAn-bAr prakAranA tapanA bhedamAn pratham ‘anashan’ eTale AhAr chhoDavo tene shAstramAn tap kahyun chhe; ane tap chhe te nirjarA chhe ane nirjarAne bhagavAne mokShamArga kahyo chhe. mATe tame bIjun game te kaho paN upavAs chhe te tap chhe, nirjarA chhe ane dharma chhe.

ahA! AvI vAt, have shun thAy? bhAI! hun AhArano tyAg karun chhun ane upavAsane grahaN karun chhun evo bhAv te upavAs nathI; e to apavAs eTale ke mATho vAs chhe, kemake evI mAnyatA mithyAtva chhe.

AtmAmAn ek ‘tyAgaupAdAnashUnyatva’ nAmanI shakti chhe jenA kAraNe AtmAmAn koI paN paradravyanAn grahaN-tyAg chhe ja nahIn. bhagavAn AtmA to anAdithI paradravyanA grahaN- tyAgarahit ja chhe. phakta eNe paryAyamAn rAgane paDakayo chhe tene


PDF/HTML Page 1807 of 4199
single page version

tyAgavo ane shuddha chaitanyasvabhAvane chhoDayo chhe ene grahaN karavo-bas A vAt chhe. aho! juo, santo paramAtmAnI vANInun rahasya kahe chhe. mULamAn (kaLashamAn) tAtparya kIdhun chhe ne! prathamAnuyog, karaNAnuyog, charaNAnuyog, ke dravyAnuyog hoy, chAre anuyoganun tAtparya vItarAgatA chhe. panchAstikAy, gAthA 172 mAn sarva shAstronun tAtparya vItarAgatA kahyun chhe.

ahIn paN e ja kahe chhe ke bhagavAn pUrNAnandano nAth chaitanya mahAprabhu jene upAdeyapaNe anubhavyo te tyAgavAyogya nathI. sachchidAnandasvarUp bhagavAn AtmAnA tyAgathI ja-eno anAdar-aruchi karavAthI ja bandhan chhe. svabhAvano tyAg e ja bandhan chhe ane eno atyAg e ja abandhan arthAt mukti chhe.

koIne (agnAnIne) em thAy ke AmAn te shun samajavun? (em ke koI dayA, dAn, vrat, tapanI kriyA karavAnI vAt kahe e to samajavA yogya chhe.) bApu! A samajye ja chhUTako chhe, anyathA narak ane nigodanA bhav karI-karIne tArAn chhotAn nIkaLI jashe. Ajey jene loko jIv mAnavAne hA na pADe evA nigodanA anant jIvo chhe. tyAn akSharanA anantamA bhAge ughAD rahI gayo chhe jenI koI gaNatarI nathI. bhagavAn! A samajyA vinA anantakAL tun AvI sthitimAn rahyo hato. bApu! svarUpanI samajaNano tyAg kare to enun paramparA phaL nigod ja chhe. samajANun kAI...?

chhahaDhALAmAn kahyun chhe ke-

‘‘lAkh bAtakI bAt yahI, nishchay ur Ano;
tori sakal jag dvand-phand, nit Atam dhyAo.’’

lyo, sarva shAstronun A rahasya!

shuddhanay tyAgavAyogya nathI; kem? ‘हि’ kAraN ke ‘तत्–अत्यागात् बन्धः नास्ति’ tenA atyAgathI bandh thato nathI ane ‘तत्–त्यागात् बन्धः एव’ tenA tyAgathI bandh ja thAy chhe.

ahAhA...! shuddha chidAnandaghan prabhu paramAtmasvarUpe andar virAjI rahyo chhe tene jeNe upAdey karI satkAryo, sanmAnyo, AshrayabhUt karyo te have tyAgavAyogya nathI kemake enA atyAgathI arthAt grahaNathI-AshrayathI bandh thato nathI. shuddha Anandakand prabhu AtmAno tyAg na thAy. juo A tyAg ane atyAganI vyAkhyA!

vastu AtmA atIndriy Anandano shuddha chaitanyagoLo chhe. enI paryAyamAn puNya-pAp Adi vikAr ho, paN vastunA svabhAvamAn e chhe nahi. AvI vastune je samyagdraShTie


PDF/HTML Page 1808 of 4199
single page version

anubhavI, AdarI, satkArI, svIkArI vA upAdeyapaNe grahaN karI tene karmabandhan thatun nathI. ahAhA...! nij chaitanyavastunA atyAgathI karmabandhan thatun nathI.

ahIn to bhAI! ek AtmAnI ja vAt chhe. duniyAne ruche na ruche, duniyA mAne na mAne enI javAbadArI duniyAne chhe. ahA! duniyA svatantra chhe. tIrthankaranA jIve paN pUrve mithyAtvAdi anant pAp karyAn hatAn. e paN anAdithI ekendriyapaNe nigodamAn hatA. temaNe paN jyAre taravAnA upAyane pakaDayo, potAnA shuddha AtmAne upAdey karyo ane emAn ja TharyA tyAre taryA chhe. samajANun kAI...?

sampradAyamAn to ‘mA haNo, mA haNo’ e bhagavAnano upadesh chhe em prarUpaNA kare chhe; paN parane haNI koN shake? ane paranI dayA pALI koN shake? ek paN par padArthanI avasthAne bIjo koN karI shake? ahIn to em kahyun ke shuddha AtmAne grahaN karI vItarAgatA pragaT karavI e bhagavAnano upadesh chhe. ahIn to pUrNAnandanA nAth bhagavAn AtmAne upAdey karI eno jene atyAg chhe ene karmabandhan nathI em kahe chhe. are! ene satya sAmbhaLavA maL‌yun tyAre paN eNe UndhAI ja UndhAI karI chhe. em ke A to ekAnt chhe; vyavahAr-shubharAg karatAn karatAn ja AtmA upAdey thAy. shAstramAn kayAnk lakhyun hoy ke vyavahAr sAdhan chhe to tene chonTI paDe paN tyAn nimittanun gnAn karAvyun chhe em marma samaje nahi. savAre to Avyun hatun ke vrat ne niyam e kAI kAryakArI nathI arthAt enAthI AtmAnun kArya thAy (AtmAnI nirmaL paryAy pragaT thAy) em chhe nahi.

ahIn to A spaShTa vAt chhe ke bhagavAn AtmAno atyAg te abandh chhe ane tenA tyAgathI bandhan ja chhe. koI karmane laIne Am chhe (bandhan chhe) em vAt nathI. karmanA jorane laIne bhagavAn AtmAno tyAg thAy ane karma mand paDe to teno atyAg rahe em chhe nahi. (karma to bAhya nimittamAtra chhe).

ahA! trilokanAth sarvagna paramAtmAne sAmbhaLavA mahAvidehakShetramAn ekAvatArI indro svargamAnthI Ave chhe ane jangalamAnthI senkaDo sinh, vAgh ane moTA moTA nAg chAlyA Ave chhe. ahAhA...! e vANI kevI hoy? shun A karo ne te karo-em karavAnI kathA bhagavAnanI hoy? (nA). bhagavAnanI divya vANImAn to em Avyun ke -AtmA rAg vinAnI paripUrNa chaitanyasvabhAvathI bharelI chIj chhe jemAn ek samayanI paryAyano paN nAstibhAv chhe. AvI potAnI chIjano jeNe svIkAr karI Ashray karyo tene karmabandhan hotun nathI ane jeNe potAnI chIjano anAdar karI tyAg karyo tene avashya karmabandhan thAy chhe.

bAhya tyAg kare ene karmabandhan na hoy em nahi ane bAhya tyAg nathI karyo


PDF/HTML Page 1809 of 4199
single page version

ene karmabandhan hoy em paN nahi. gajab vAt bhAI! bahAramAn strI-kuTumbaparivAr, dukAn- dhandhA Adi chhoDIne bese to moTo tyAg karyo em duniyA kahe paN sheno tyAg karyo? paradravyoneeNe ke di’ grahyA hatA ke eno tyAg karyo? ahIn to trikALI shuddha svarUpanun grahaN ane rAgano tyAg e ja vAstavik grahaN-tyAg chhe je abandhanun kAraN chhe. jyAre trikALI svarUpano tyAg ane rAganun grahaN e bandhanun kAraN chhe pachhI bhale bAhya tyAg game teTalo hoy, Avo parameshvarano vItarAg mArga chhe bhAI!

trilokInAth paramAtmA em kahe chhe ke andaramAn shuddha chaitanyamUrti Anandaghan bhagavAn AtmAnI ruchi-draShTi chhoDIne rAgano-shubharAgano prem ane Adar kare chhe e agnAnI bahirAtmA bALak chhe. ane jeNe draShTimAnthI rAgano tyAg karI nij shuddha chaitanyatattvano Adar karyo te antarAtmA yuvAn chhe ane emAnthI paramAtmA thAy tyAre te vRuddha (vardhamAn) thayo. bAkI A sharIranI bAL, yuvA ane vRuddhAvasthA e to jaDarUp jaDanI chhe.

have AvI vyAkhyA ane AvI vAt mAnD koI di’ sAmbhaLavA maLe ane mAnD pakaDAy tyAn vaLI lAkaDAn UndhAn garI gayA hoy ke-k kvrat kare, tap kare to dharma thAy-e Ano nirNay kare kayAre? ane nirNay thayA vinA shuddhAtmAnun grahaN kem thAy? are bhAI! dharmIne evo rAg-vyavahAr Ave chhe, thAy chhe kharo paN e AcharavA lAyak nathI, chhoDavA lAyak ja chhe. haju paramAtmA pUrNa paryAyamAn pragaT thayo nathI chhatAn te pUrNasvarUp chhe te ja upAdey chhe, AdaraNIy ane AcharaNIy chhe AvI vAt chhe.

pharI, ‘‘shuddhanay chhoDavA yogya nathI’’ evA arthane draDh karanArun kAvya kahe chhe-

* kaLash 123 shlokArtha uparanun pravachan *

‘धीर–उदार–महिम्नि अनादिनिधने बोधे धृतिं निबध्नन् शुद्धनयः’ dhIr (chaLAchaLatA rahit) ane udAr jeno mahimA chhe evA anAdinidhan gnAnamAn sthiratA bAndhato shuddhanay-

juo, shun kahe chhe? bhagavAn AtmA dhIr eTale shAshvat sthir chaLAchaLatA rahit chhe. vaLI te udAr chhe arthAt vishvanA game teTalA (anant) gneyo hoy toy te sarvane jANavAnA sAmarthya sahit chhe. ahAhA...! traNakAL traNalokanA anant padArthane jANe evI gnAnasvabhAvanI udAratA chhe. kare koIne nahi ane jANe sarvane evA udAr svabhAvavALo chhe. je Ave tene paisA Ape ene loko udAr mANas chhe em nathI kahetA? em gnAnasvabhAv sarvane jANe evo udAr chhe.

ek bhAI pUchhatA hatA ke-mahArAj! siddha paramAtmA shun kare? koInun bhalun-burun kare ke nahi?


PDF/HTML Page 1810 of 4199
single page version

tyAre kahyun ke-bhAI! siddha paramAtmA paranun kAI na kare, phakta potAnA atIndriy Anand ane vItarAgI shAntino anubhav kare. (nijAnandarasamAn lIn rahe). tyAre e bhAI kahevA lAgyA -ame sAdhAraN mANas chhIe toy ame keTalAyanun bhalun karIe chhIe ane siddha bhagavAn koInun kAI na kare to e bhagavAn kevA? juo A mithyAbhAv! ame paranun karIe chhIe, jIv paranAn kArya kare evun je kartApaNAnun abhimAn te mithyAtva chhe, kemake AtmA paranun dhULey (kAI paN) karato nathI -karI shakato nathI. samajANun kAI...?

aho! traNakAL traNalokane jANe evI gnAnanI shaktinI udAratA chhe. are! enA shrutagnAnamAn paN parokShapaNe lokAlokane jANe eTalI tAkAt chhe. alpagnAnamAn paN lokAlok jaNAy eTalI enI tAkAt chhe. shaktie udAr chhe ane dashAe paN udAr chhe, evo eno mahimA chhe. ahA! enA mahimAnAn gANAn paN eNe sAmbhaL‌yAn nathI, ane kadAch sAmbhaL‌yAn hoy to sAmbhaLIne gAnThe bAndhyAn nathI.

lokamAn koI sarakhAInI gAL Ape to ene pachAs-pachAs varSha sudhI gAnThe bAndhI rAkhe ke ANe mane AvA prasange gAL ApI hatI. A to dAkhalo chhe (em karavun joIe em nahi). tem ahIn kahe chhe-bhagavAn! AvA param mahimAvant tArA AtmAnAn gIt sAmbhaLIne tun gAnThe bAndh ke hun Avo chhun. bhagavAn! tArI pariNatine ek vAr tArA AtmAmAn sthir kar. (pariNatine dhruvanA khIle bAndh).

ahIn kahe chhe ke-dhIr ane udAr jeno mahimA chhe evA anAdinidhan gnAnamAn sthiratA bAndhato shuddhanay arthAt trikALI dhruv gnAyakasvarUpano Ashray laIne emAn ja sthiratA karatI gnAnanI pariNati jene shuddhanay kahIe te, कर्मणाम् सर्वंकषः’ ke je karmone mULathI nAsh karavAno chhe te ‘कृतिभिः’ pavitra dharmI puruShoe ‘जातु’ kadI paN ‘न त्याज्यः’ chhoDavA yogya nathI.

ahAhA...! bhagavAn pUrNAnandano-potAnI pUrNa vastuno Ashray letAn pariNatimAn shuddhatA-pavitratA pragaT thaI, samyagdarshan-gnAn pragaT thayAn. have te samakitI jIv karmone mULathI nAsh karanAro chhe arthAt rAganI utpatti karanAro nathI. ‘कृतिभिः’ kahyun chhe ne? eTale ke dharmAtmA jeNe AtmAnA AnandanA anubhavarUp je kArya karavA yogya hatun te pUrNAnandanA nAthane draShTimAn ane vedanamAn laIne pUrun karyun chhe. rAgathI potAne bahAr kADhI gnAnAnandasvabhAvI AtmAnA Ashraye teNe karavA yogya sukRut-samyagdarshan-gnAn-chAritra karI lIdhun chhe. sukRut eTale satkArya. samyagdarshanAdirUp satkArya pragaT karyun hovAthI have te dharmI pavitra puruSh rAgAdino karanAro nathI.

to shun dharmAtmAne rAg Avato ja nathI?


PDF/HTML Page 1811 of 4199
single page version

nA, em nathI; dharmI jIvane kinchit rAg Ave chhe, paN e rAgano te kartA nathI; kemake tene rAg karavAno abhiprAy nathI. e to svarUpamAn sthir thavAno nirantar udyam karIne kramasha rAgano abhAv ja karato hoy chhe.

prashna– dayA pALavI, vrat pALavAn, tapashcharaN karavun ityAdi badhAn shun satkArya-sadAcharaN nahi?

uttara– jemAn AtmAnA atIndriy Anandano svAd Ave te (samyakdarshan-gnAn- chAritra) satkArya nAm sat-AcharaN-sadAcharaN chhe. A sivAy vrat, tap Adino rAg koI sadAcharaN chhe nahi. dharmInA (vratAdine sadAcharaN vyavahArathI kahe chhe e bIjI vAt chhe).

haju mithyAtvathI pAchho pharIne potAnA chaitanyabhagavAnano svIkAr karyo nathI tenA vratAdinA rAgamAn to sadAcharaNano upachAr paN sambhavit nathI kemake tene mUL sAmAyik Adi nirupachAr chAritra kayAn chhe?

jeNe vItarAgamUrti gnAyakasvarUp bhagavAn AtmAno svIkAr karIne eno anubhav karyo chhe te vItarAgatAnA lAbhane pAme chhe. sam+Ay-sAmAyik; samatAno-vItarAgatAno lAbh thAy te sAmAyik chhe. AtmAnA bhAn vinA (svAnubhav vinA) sAchun sAmAyik hotun nathI. e ja pramANe bhagavAn AnandanA nAthane poShavo tenun nAm posah (prauShadh) chhe. rAganun posAN chhoDI, nirmaLAnandanA nAthane draShTimAn laI emAn ja puShTa thavun-sthir thavun te posah chhe. jem chaNAne pANImAn nAkhatAn phUle tem AnandanA nAthane draShTimAn laI temAn sthiratA thatAn AtmA puShTa thAy tene posah kahe chhe. agnAnIne sAchAn sAmAyik ane posah hotAn nathI.

shun thAy? vAte vAte (darek vAtamAn) pher paDe arthAt jene vItarAganI AvI vAt na pache (bese) tene virodh lAge. paN bApu! mArga to A chhe. jyAre paN sukhanA panthe javun hashe tyAre mArga to A ja chhe.

‘kRutibhi’ eTale sukRutavALA pavitra dharmI samyagdraShTi puruShoe andar nij chaitanyamay paramAtmAno je Adar karyo chhe te koI di’ chhoDavA yogya nathI. ahA! vrat, tap, bhakti Adino vikalpa UThe paN potAnI chaitanyamay chIj chhoDavA yogya nathI. je vikalpa Ave te jANavA yogya chhe. vaLI pratikULatAnA ganj Ave, shatruonAn ToLAn gherI vaLe ke dushmano DAre topaN jeNe AtmakalyAN karavun chhe ane janma-maraN rahit thavun chhe evA puruShe svano Ashray chhoDavA yogya nathI. dukhanA dariyAmAn (sansAr-samudramAn) to bhagavAn! anAdithI DUbakI mArI rahyo chhe. have jyAre AtmadraShTi thaI


PDF/HTML Page 1812 of 4199
single page version

chhe to nij AtmasvarUpamAn ja draShTi sthir bAndhavA jevI chhe. ‘gnAnamAn sthiratA bAndhato shuddhanay’ em kahyun chhe ne? eno artha ja e chhe ke andaramAn shuddha chaitanyasvarUpano Ashray pakaDayo chhe eTale shuddhanay svarUpamAn ja sthiratA bAndhe chhe, svarUpathI khasato nathI. samajANun kAI...?

bhAI! A to adhyAtmashAstra chhe bApA! A koI laukik kathA-vArtA nathI, A to bhagavAn AtmA-paramAtmAnI kathA chhe. chidAnand chaitanyamay bhagavAnanI antaranI sthiratA chhoDIne vyavahAranA vikalpanI dashAthI jIvane lAbh thAy em kahe te kukathA-vikathA chhe. shAstramAn chAr prakAre vikathA kahI chhe-strIkathA, rAjakathA, bhojanakathA ane chorakathA. eno ja vistAr karatAn ‘bhAvadIpikA’mAn pachIs prakAranI vikathA kahI chhe. tyAn rAganA vikalpathI dharma thAy evI vAtane vikathA kahI chhe.

are bhagavAn! tane tArI dayA nathI? chaitanyano Adar chhoDIne tun rAganA AdaramAn gayo! prabhu! ten tArI hinsA ja karI chhe. ‘Avo trikAL pavitra prabhu AtmA te hun nahi ane rAg te hun’ -em sahajAnandasvarUp chaitanyamUrti bhagavAn AtmAno InkAr karIne ane kShaNik puNya-pApanA vikalpone svIkArIne bhagavAn! ten jIvatI jyot evI nij chaitanyajyotino nAsh karyo chhe. he bhAI! jo tane hinsA-dukhathI nivRuttinI ichchhA chhe to rAganI draShTi chhoDIne nij chaitanyasvarUpanI draShTi kar, ane shuddha chaitanyasvarUpamAn ja sthir thaI bandhAI jA.

have kahe chhe-‘तत्रस्थाः’ shuddhanayamAn sthit te puruSho, ‘बहिः निर्यत् स्व–मरीचिचक्रम् अचिरात् संहृत्य’ bahAr nIkaLatA evA potAnAn gnAnakiraNonA samUhane alpa kALamAn sameTIne, ‘पूर्ण ज्ञान–घन–ओघम् एकम् अचलम् शान्तम् महः’ pUrNa gnAnaghananA punjarUp, ek, achaL, shAnt tejane-tejapunjane ‘पश्यन्ति’ dekhe chhe arthAt anubhave chhe.

juo, shun kahyun? ke shuddhanayamAn sthit eTale chaitanyamUrti nij gnAyakabhAvamAn sthit te puruSho bahAr nIkaLatA evA potAnA gnAnakiraNonA samUhane sameTIne andar gnAnaghananA punjarUp avichaL ek nij AtmasvarUpane anubhave chhe. gnAnakiraNonA samUhane sameTIne eTale ke je gnAnanI paryAy par ane vyavahAraratnatrayanA avalambanamAn bahAr nIkaLatI hatI tene sankochIne- rokIne shuddha chaitanyaghan evA nij paramAtmadravyamAn lIn-vilIn karI de chhe. ahAhA...! ahIn kahe chhe -gnAnanAn kiraNo arthAt gnAnanI paryAyo shubhAshubhabhAvamAn Am bahAr jAy chhe ene have sameTI le, rokI de, pAchhI vAL ane potAnA svarUpamAn magna kar; kemake te banne bhAvo aThIk chhe. jo tAre shAnti joItI hoy to vikalpamAn jatI gnAnanI paryAyane pAchhI vAL- ashubharAgathI to pAchhI vAL paN vrat, tap Adi shubharAgathI paN pAchhI vAL. gnAn bhedanA lakShe sUkShma paN vikalpamAn rokAI rahe e badhun nukashAn chhe bhAI! kemake potAnA bhagavAnamAnthI bahAr


PDF/HTML Page 1813 of 4199
single page version

nIkaLatI gnAnanI paryAyo parAvalambI thAy chhe. svAvalamban chhoDI parAvalambI thavun e nukashAn ja chhe, dukh ja chhe, samajANun kAI...?

bhAI! A to samajIne andar potAmAn shamAI javAnI vAt chhe. kahe chhe-bharyun ghar chhe ne prabhu! tArun; are! emAnthI bahAr nIkaLavun tane kem goThayun? ahA! dev-guru-shAstramAn jatI paryAy paN parAvalambI ane rAgayukta chhe. draShTimAn to eno niShedh karyo chhe. paN have antasthiratA karI ene (parAvalambanane, rAgane) chhoDI de. ‘alpakALamAn sameTIne’ em lIdhun chhe ne? matalab ke shIghra kAm le, vilamb na kar, lAmbo kAL na thavA de have; bhagavAn! tun alpakALamAn ‘achirAt’ eTale tatkAL pAchho vaLI jA. have Avo mArga! are bhAI! eno nirNay to kar ke mArga A chhe, bIjo koI nahi. aho! A to ek ek kaLash ekalA amRutathI bharelo chhe. AchArya amRutachandre A panchamakALamAn amRut varasAvyAn chhe. aho! ‘amRut varasyAn re panchamakALamAn!’

‘bahAr nIkaLatA evA potAnA gnAnakiraNonA samUhane’ -ahA! A bhAShA to juo,. gnAnanI paryAyo pote bahAr nIkaLe chhe, parane avalambI parAvalambI thAy chhe; koI karmane laIne parAvalambI thAy chhe em nahi. karma shun kare? karma to nimittamAtra chhe. karma nimitta chhe paN karma (upAdAnamAn) kAI kare chhe em nathI. nimitta upAdAnanun kare to te nimitta kahevAy nahi. koIe sandeshamAn (chhApAmAn) lakhyun chhe ke-sonagaDhavALA nimittano niShedh nathI karatA, nimitta nathI em nathI kahetA paN nimitta paranA (upAdAnanA) kAryanA kartA nathI em kahe chhe. vAt to em ja chhe bApA! nimitta chhe avashya paN nimitta paramAn kAI kare chhe e vAt nathI.

have evA puruSho kevA AtmAne anubhave chhe te kahe chhe. bhAI! tun koN chho ane tAre kayAn javun nAth? anAdi anant dhIr ane udAr evA ek gnAnaghananA punjarUp tun tattva chho, ahAhA...! gnAn-gnAn-gnAn sAmAnya abhed ek chhe temAn je visheSh-bhed paDe chhe tyAnthI (bhedanA lakShathI) pAchho vaLI sAmAnyamAn jA; trikALI gnAnaghan bhagavAn anAdithI ek samayanI paryAyamAn ramatu ramato hato e ramatu pherav ane nijAnandaghanasvarUpamAn ramatu mAnD em kahe chhe. tethI tane pUrNagnAnaghanano punj paramAtmasvarUpe andar virAjI rahyo chhe te dekhAshe. kevo chhe te? to kahe chhe gnAtA draShTAnA svabhAve bharelo te ‘ek’ chhe arthAt abhed chhe. vaLI te ‘achaL’ arthAt chaitanyasvarUpathI chaLe nahi tevo chhe. vaLI shAnt tejapunj chhe arthAt avikArI shAntinA tejano goLo chhe.

ahAhA...! bahAr jatI paryAyone bahAramAnthI pAchhI vALI tyAn andaramAn Avo AtmA dekhe chhe-anubhave chhe. bhAI! A bhagavAnanI vANI chhe. kundakundAchArya to enA ADatiyA chhe. aho! ekalAn hitanAn amIjharaNAn chhe. bhagavAn! tArA AtmAnA hitanI


PDF/HTML Page 1814 of 4199
single page version

vAt sAmbhaLIne honsh karaje-hA pADaje, nA na pADIsh. ‘nA’ pADIsh to kayAny narak-nigodamAn chAlyo jaIsh; ane hA pADIsh to hAlat thaI jashe. asthiratA chhoDI daIne svabhAvamAn jaIsh to shAnt-akaShAy tejane anubhavIsh. ‘anubhave’ chhe em kahyun ne? eTale ke pratyakSha anubhave chhe-vede chhe.

kalakattAmAn banelI ek ghaTanA chhe. mA, bAp ane emano dIkaro ek divas sAnje pharavA nIkaL‌yAn. tyAn traNe hoDImAn beThAn. hoDImAn bIjA paN sAt-ATh mANas hatAn. evAmAn pelA chhokarAe hoDInI bahAr pag kADhayo ane banyun em ke ek magaramachchhe eno pag pakaDay o. hoDIvALAe A joyun ane kahevA lAgyo-are bhAI! e chhokarAne phenkI do nahitar jotajotAmAn AkhI hoDI DUbI jashe kemake magaramachchhe teno pag pakaDayo chhe. jo tame na phenkI shako to mAre e kAm karavun paDashe. have karavun shun? mA-bAp munjhAyAn; paN roShe bharAIne hoDIvALAe jhaDap karavA kahyun. Akhare mAbApe chhokarAne sagA hAthe dariyAmAn phenkI devo paDayo-kare paN shun? nahi to badhAn ja DUbI marat. jenun jatan karIne rakShA karI tene ja mArI nAkhavAnI taiyArI?

em bhagavAn kahe chhe-bhAI! tArI hoDI bhavasamudramAn na DUbe mATe emAnthI (bhavanA bhAvamAnthI) khasI jA ane Am andaramAn (chaitanyasvarUpamAn) jA. rAge tane bhavasamudramAn andar khenchI nAkhyo chhe; chAhe shubharAg ho topaN te sansArasamudrano mahA magaramachchha chhe. e tane bhavasamudramAn DUbADIne ja raheshe. mATe rAganA pAshamAnthI khasI jA ane tArA antasvarUpamAn lIn thaI jA. AvI vAt chhe.

tyAre ek dAktar vaLI kahetA hatA ke jo ApaNe A badhI mahArAjanI vAt sAmbhaLIshun to A sansAranun kAI karI shakIshun nahi. are bhAI! sansAranun koN karI shake chhe? bApu! e jaDanI kriyA to svayam jaDathI thAy chhe. A AnkhamAn davAnun TIpun nAkhe ane Ankh UnchI-nIchI thAy e kriyA jaDanI (AnkhanA paramANuonI) chhe. agnAnIne em lAge chhe ke jANe e kriyA AtmA (pote) kare chhe. dhULey AtmA karato nathI, sAmbhaLane. bApu! tane khabar nathI ke emAn (evI kriyAmAn) tane je kartApaNAnun abhimAn thAy e mithyAtvabhAv chhe ane e mithyAtva tane chAragatimAn rajhaLAvI mArashe; tane emAnthI bahAr nIkaLavun mushkel paDashe. bhAI! mithyAtvanun paramparA phaL nigod chhe jyAnthI anantakALe nIkaLI tras thavun mushkel chhe.

lAThInI A vAt chhe. aDhAr varShanI ek rUpALI chhoDI hatI. enA patine be varShanun paraNetar, pahelI vahu marI gaI pachhI AnI sAthe tene bIjI vAranun lagna hatun. ene shItaLA nIkaL‌yA, AkhA sharIre dANA-dANA phUTI nIkaL‌yA. ahA! dANe-dANe


PDF/HTML Page 1815 of 4199
single page version

IyaLo paDI. taLAImAn sUtelI jyAn paDakhun pherave tyAn pArAvAr vedanA thAy. bichArI ruve-ruve- ruve, chIs pADIne bhAre Akrand kare. enI mAne kahe-bA men A bhavamAn to AvAn pAp karyAn nathI ane AvI pIDA! pIDA-pIDA-pIDA-asahya pIDA, paN narakanI pIDAthI to anantamA bhAge ho.

ek chhoDI hatI. ene haDakAyun kUtarun karaDelun. te evI to vedanAbharI rAD nAkhe ke-mane koI mArI nAkho, mArAthI A sahan thatun nathI, mane pavan nAkho; are! shun thAy chhe enI mane khabar paDatI nathI. ahA! aDatAlIs kalAk Am ne Am rAD nAkhatI marI gaI. evI bhayAnak pIDA ke jonAr paN trAsI UThe.

bhAI! Anandano nAth bhagavAn pote jyAre ulaTo paDe tyAre enI paryAyamAn AvAn bhayAnak dukh UbhAn thAy chhe. bhAI! AvAn dukh ten anantavAr sahaj karyA chhe. paN bhUlI gayo tun. ahIn tane tenun smaraN karAvI e dukhane maTADavAno AchArya upAy batAve chhe tene tun grahaN kar.

* kaLash 123 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘shuddhanay, gnAnanA samasta visheShone gauN karI tathA paranimittathI thatA samasta bhAvone gauN karI, AtmAne shuddha, nitya, abhedarUp ek chaitanyamAtra grahaN kare chhe ane tethI pariNati shuddhanayanA viShayasvarUp chaitanyamAtra shuddha AtmAmAn ekAgra-sthir thatI jAy chhe.’

juo, shuddhanay, A mati-shrut Adi je gnAnanA bhedo paDe chhe-jene samayasAr gAthA 204 mAn te bhedo ek abhedane ja abhinande chhe em kahyun chhe-te bhedone tathA karmanA nimittathI thatA samasta puNya-pApanA vikArI bhAvone gauN karIne ek chaitanyamAtra shuddha gnAyakane ja grahaN kare chhe. gauN karIne eTale ke bhed ane vikAr paranun lakSha chhoDI daIne dravyanA lakShe shuddhatAnA ansho vadhatA jAy chhe ane e vadhatA jatA ansho ek abhedane ja abhinande chhe. e bhedo upar lakSha karavAyogya nathI em ahIn kahe chhe.

te bhAvone ‘gauN karIne’ em kahyun chhe, abhAv karIne-em nahi. samayasAr gAthA 11 mAn vyavahAranayane gauN karIne abhUtArtha kahyo chhe, abhAv karIne nahi. mukhya ane gauN evA be bhed to gnAnamAn paDe chhe, shraddhAmAn nahi. dharmIne to sadA potAnI shuddha chaitanyamay chIj upar ja draShTi hoy chhe.

bIjI vAt-mukhya te nishchay ane gauN te vyavahAr-em vastunun svarUp chhe; nishchay te mukhya ane vyavahAr te gauN-em nahi. (jo em thAy to paranI apekShAe paryAy paN nishchayano viShay chhe tethI paryAy paN AshrayarUp mukhya thaI jAy). bemAn bahu pher chhe.


PDF/HTML Page 1816 of 4199
single page version

trIjI vAt-samayasAr gAthA 16 nA kaLashamAn bhedane mechak-malin kahyo chhe; paN e chhe, nishchayasahit bhed-malinatA evo vyavahAr chhe; vyavahAr nathI em nahi; nahitar to vedAnt thaI jAy.

have A vAtane samajatA nathI eTale amuk loko kahe chhe ke-bhagavAn kundakundAchArye samayasArane vedAntanA DhAnchAmAn DhALI dIdhun chhe. AvA lokone tattvanI kAI khabar ja nathI. are bhAI! vedAntamAn anant sansArI AtmA, anant siddha paramAtmA ityAdi vAt chhe ja kayAn?

ahIn (jainamAn) to jem pote ek AtmA evA anant bhinna bhinna AtmAo ane ethI paN anantaguNA bhinna bhinna rajakaNo ityAdi badhun chhe. paN shuddhanay tene gauN kare chhe. e to ThIk paN dayA, dAn, vrat Adi je shubh vikalpa UThe tene tathA ek samayanI paryAyane paN gauN karI-lakSha chhoDI shuddhanay AtmAne shuddha, abhed, nitya, ek chaitanyamAtra grahaN kare chhe.

ahAhA...! jene ahIn shuddha, nitya, abhedarUp ek chaitanyamAtra kahyo ene ja samayasAr gAthA 14-1p mAn abaddhaspRuShTa, ananya, nitya, avisheSh ane asanyukta kahyo chhe, ene ja samayasAr gAthA 7 mAn gnAn, darshan ane chAritranA bhedane gauN karIne ek shuddha gnAyakabhAv kahyo chhe. kemake chhadmastha rAgI jIvane bhed upar lakSha jatAn rAg-vikalpa thayA vinA rahetA nathI tethI ja bhedane gauN karIne shuddhanay trikALI abhed dravyane grahaN kare chhe. gAthA 11 mAn ene ja bhUtArtha kahyo chhe. bhAI! A ekarUp gnAyakabhAv ja mukhya chhe, moTo chhe. enAn ja moTap ane mahattA chhe. are bhagavAn! ene chhoDI bahAramAn konAn mAn ane konAn sanmAn? bahAranAn mAn ane moTapamAn tun marI gayo paN andar moTo bhagavAn chhe tyAn gayo ja nahi!

ahAhA...! anantavAr hajAro rANIo chhoDI tathA panchamahAvrat pALIne digambar sAdhu thayo, paN ramatu badhI paryAyamAn ja ramyo, ek vAr paN dravyamAn-dhruvamAn Avyo nahi; andar bhagavAn chaitanyano dariyo bharyo chhe temAn DUbakI lagAvI nahi. panchamahAvratanA rAganI ruchinI ADamAn trikALI shuddha gnAyakasvarUpanI draShTi thaI nahi, pachhI sthiratAnI to vAt ja kayAn rahI? are bhagavAn! jenI draShTi rAg ane paryAy par chhe te moTo sAdhu thayo hoy toy mithyAdraShTi chhe ane te mithyAdarshananA kAraNe deh chhoDIne chorAsInA avatAramAn chAlyo jashe; UndhI shraddhAnA loDhamAn taNAto taNAto narak ne nigodamAn chAlyo jashe. shun thAy? evA (mithyAdarshananA) pariNAmanun evun ja phaL chhe.

jyAnsudhI pUrNAnandanI pUrNa prApti thaI nathI tyAnsudhI bhed to utpanna thAy ja. paN e bhedane gauN karIne-bAju par ekakor rAkhIne shuddhanay ek, abhed chaitanyamAtrane


PDF/HTML Page 1817 of 4199
single page version

grahaN kare chhe. ek eTale vedAnt jem badhA thaIne ek kahe chhe em nahi; A to vastu pote ekarUp-bhed vinAnI sAmAnya je chhe tene ek kahe chhe. pravachanasAr gAthA 172 mAn alingagrahaNanA 1p mA bolamAn badhun thaIne ek sarvavyApak AtmAne mAnanArane pAkhanDI kahyA chhe.

ahIn kahe chhe-shuddhanay ek abhedarUp chaitanyamAtra vastune grahaN kare chhe ane tethI pariNati shuddhanayanA viShayabhUt chaitanyamAtra AtmAmAn ekAgra-sthir thAy chhe. ahAhA...! jeNe potAnI gnAnanI paryAyane abhed taraph vALI chhe e krame-krame abhedamAn ekAgra thatI jAy chhe. rAganI ekAgratA chhUTI svabhAvanI ekAgratA thaI tyAn pariNati shuddha thaI-samyagdarshan ne samyaggnAn thayun ane te pachhI visheSh ekAgra thatAn chAritra thayun.

‘e pramANe shuddhanayano Ashray karanArA jIvo alpakALamAn bahAr nIkaLatI gnAnanI visheSh vyaktione sankelIne, shuddhanayamAn (AtmAnI shuddhatAnA anubhavamAn) nirvikalpapaNe TharatAn sarva karmothI bhinna, kevaLagnAnasvarUp, amUrtik puruShAkAr, vItarAg gnAnamUrtisvarUp potAnA AtmAne dekhe chhe ane shukaladhyAnamAn pravRutti karIne antarmuhUrtamAn kevaLagnAn pragaTAve chhe. shuddhanayanun Avun mAhAtmya chhe. mATe shuddhanayanA Alamban vaDe jyAn sudhI kevaLagnAn upaje nahi tyAn sudhI samyagdraShTi jIvoe shuddhanay chhoDavA yogya nathI em shrI guruono upadesh chhe.’ lyo, kundakund, amRutachandra Adi santono A upadesh chhe em kahe chhe.

pahelAn vikalpa sahit paN nirNay to kar ke mArga A chhe. vikalpa sahitanA nirNayamAn paN nakkI to kar ke bhedane lakShamAnthI chhoDI abhedanI draShTi thatAn je anubhav thAy te samyagdarshan chhe ane pachhI emAn ja sthiratA jAmatI jAy te chAritra chhe, ane te chAritramAn antarmuhUrta shukaladhyAnapaNe pravartatAn kevalagnAn thAy chhe. A rIt chhe.

have, Asravono sarvathA nAsh karavAthI je gnAn pragaT thayun te gnAnanA mahimAnun kAvya kahe chhe-

* kaLash 124 shlokArtha uparanun pravachan *

‘नित्य–उद्योतं’ jeno udyot (prakAsh) nitya chhe evI ‘किम् अपि परमं वस्तु’ koI param vastune ‘अन्तः सम्पश्यतः’ antarangamAn dekhanArA puruShane, ‘रागादीनां आस्रवाणाम्’ rAgAdik Asravono ‘झगिति’ shIghra ‘सर्वतः अपि’ sarva prakAre ‘विगमात्’ nAsh thavAthI, ‘एतत् ज्ञानम्’ A gnAn ‘उन्मग्नम्’ pragaT thayun-

juo, jeno gnAnaprakAsh nitya chhe evI abhed ekarUp dravyavastune antarangamAn jevI chhe tevI pratyakSha dekhanAr puruShane rAgAdik Asravono sarva prakAre shIghra nAsh


PDF/HTML Page 1818 of 4199
single page version

thavAthI A gnAn pragaT thayun eTale kevaLagnAn pragaT thayun. jem phUlanI kaLI sarva pAnkhaDiye khIlI nIkaLe tem gnAnanA paripUrNa sAmarthyarUp gnAnasvarUp bhagavAnamAn pUrNa ekAgra thatAn gnAn kevaLagnAnarUpe khIlI nIkaL‌yun. ahIn rAganI koI kriyA karavAthI khIlI nIkaL‌yun em nahi, rAgano to nAsh karIne khIlI nIkaL‌yun chhe; ekAgratAnI antakriyA vaDe khIlI nIkaL‌yun chhe. AvI vAt!

‘rAgAdik Asravono nAsh thavAthI’ em kahyun ne! tyAn koIne thAy ke-lyo, AmAn kramabaddha kayAn rahyun? to kahe chhe-bhAI! kramabaddha ja rahyun-kramabaddha ja chhe. svabhAvamAn ekAgra thanAr jIv rAgAdino abhAv karIne alpakALamAn mukti pAme evo ja eno kram hoy chhe. rAgano sarvathA abhAv thaIne kevaLagnAn pragaT thayun e kramabaddha ja chhe -samajANun kAI...?

have kahe chhe-A gnAn pragaT thayun-‘स्फारस्फारैः’ ke je gnAn atyant atyant (-anant anant) vistAr pAmatA ‘स्वरसविसरैः’ nijarasanA phelAvathI ‘आ–लोक अन्तात्’ lokanA antasudhInA ‘सर्वभावान्’ sarva bhAvone ‘प्लावयत्’ taraboL karI de chhe arthAt sarva padArthone jANe chhe-lok-alok badhAne jANI le chhe. ‘plAvayat’ em kahyun ne? matalab ke pUraNapoLI jem ghImAn taraboL thaI jAy chhe tem samasta lokAlokane gnAn taraboL karI de chhe arthAt AkhA lokAlokane jANI le chhe. AnAthI viruddha je gnAn rAganI sAthe ekatA kare chhe te gnAn DUbI jAy chhe eTale ke paryAyamAn DhankAi jAy chhe. vastuno Adar karI temAn ja ekAgra thatAn shaktino vistAr phelAv thAy chhe ane jem hajAr pAnkhaDiye gulAb khIlI nIkaLe tem anantaguNanI pAnkhaDiye AtmA khIlI nIkaLe chhe.

kevun chhe te gnAn? to kahe chhe-‘अचलम्’ je gnAn pragaT thayun tyArathI sadAkAL achaL chhe arthAt pragaTayA pachhI sadA evun ne evun ja rahe chhe-chaLatun nathI; gulAbanI kaLI to khIlyA pachhI be-chAr divasamAn karamAI jAy paN kevaLagnAn to ek vakhat pragaTayA pachhI evun ne evun ja rahe chhe. vaLI ‘अतुलं’ je gnAn atul chhe arthAt enA tulya bIjun koI nathI, upamA vinAnun nirupam chhe. ahAhA...! kevaLagnAn thatAn jANe badhun ane kare koInun nahi. AvI vAto ne Avo dharma! AthI keTalAk kahe chhe ke sonagaDhamAn to ekalI nishchay-nishchayanI vAto kare chhe. paN bhAI! nishchay eTale ja paramArtha param satya ane vyavahAr eTale upachAr-aparamArtha.

aho! A to bhagavAnanI dhvaninI mIThI madhurI moralIno nAd! gAjIne kahe chhe- bhagavAn! tArA svarUpamAn andar jatAn tane Anand pragaTashe, emAn ja visheSh ekAgra thatAn tane chAritra-shAnti vRuddhi pAmashe ane paripUrNa ekAgra thatAn kevaLagnAn pragaT thashe. ahA! e kevaLagnAn achaL ane atul chhe.


PDF/HTML Page 1819 of 4199
single page version

have Avo AtmA eNe sAmbhaL‌yoy nathI. AtmAne (-potAne pAmar mAnIne eNe ene maraNatol karI nAkhyo chhe. parathI sukh mAne e badhA paryAye pAmar chhe. jyAn pAnch-pachAs lAkhanun dhan thAy ke bAyaDI k ksArI rUpALI maLe, ke dIkaro kamAu pAke tyAn mAne ke ame sukhI chhIe. k ksanjog ThIk maLe ke sanjoganA mohamAn taNAI jAy. are bhAI! A shun thayun tane? tArI anantI mahattA bhUlIne tun paranI mahattAmAn mUrchhAI gayo! bApu! ethI to tArA chaitanyasvarUpano ghAt thayo chhe.

are bhAI! jenAn jIvan Am ne Am agnAnamAn chAlyA jAy chhe e badhA DhoramAn jaI narak-nigodamAn chAlyA jashe. tattvano virodh karanArA nigodadashAne pAme chhe, ane tattvanun ArAdhan karanArA avichaL mokShadashAne pAme chhe. bAkInI be-narak ane svarganI gati to shubhAshubhabhAvanun phaL chhe. (kharekhar to be ja gati chhe).

A vepArAdi vaDe paisAnI kamANI thAy e to badhI pApanI kamANI chhe. andar nij chaitanyabhagavAnanun sharaN letAn pavitratAnI kamANI thAy chhe. aho! andar Akhun chaitanyanidhAn paDayun chhe ne? anant satnun sattva, anantaguN-svabhAvanI khAN andar paDI chhe. ahAhA...! anant guNanun godAm, anant shaktionun sangrahasthAn prabhu AtmA chhe. enI paryAyamAn rAg thAy e ene moTun nukashAn chhe. gnAnIne vachamAn vratAdino vyavahAr-rAg Ave chhe paN chhe e nukashAn. gnAnI tene antaekAgratAnA abhyAs vaDe dUr kare chhe ane antaramAn paripUrNa ekAgratA karI kevaLagnAn upajAve chhe. Avun kevaLagnAn sadA achal ane atul chhe em ahIn kahe chhe.

* kaLash 124 bhAvArtha uparanun pravachan *

‘je puruSh antarangamAn chaitanyamAtra param vastune dekhe chhe ane shuddhanayanA Alamban vaDe temAn ekAgra thato jAy chhe te puruShane, tatkAL sarva rAgAdik AsravabhAvono sarvathA abhAv thaIne, sarva atIt, anAgat ne vartamAn padArthone jANanArun nishchaL, atul kevaLagnAn pragaT thAy chhe. te gnAn sarvathI mahAn chhe, tenA samAn anya koI nathI.’

prashna– darek dravyanI paryAy kramabaddha chhe ane bhagavAnanA kevaLagnAnamAn vartamAn jaNAI rahI chhe to puruShArtha karavo kayAn rahyo?

uttara– darek dravyanI paryAy kramabaddha chhe ane je samaye je paryAy thavAnI te samaye te ja thashe em jene yathArtha nirNay thayo tene to svabhAvanI antardraShTi-pUrvak samyagdarshan thayun ane e ja puruShArtha chhe. paryAyabuddhi-paryAyadraShTi dUr thaIne antardraShTi-dravyadraShTi thAy tene ja kramabaddhano yathArtha nirNay hoy chhe ane te ja puruShArtha chhe. kramabaddhanA nirNayamAn Akhun kartApaNun chhUTI akartApaNun vA gnAtApaNun pragaT thAy chhe.

AgaLanI TIkA– A rIte Asrav (rangabhUmimAnthI) bahAr nIkaLI gayo.


PDF/HTML Page 1820 of 4199
single page version

bhAvArtha– ‘Asravano svAng rangabhUmimAn Avyo hato tene gnAne tenA yathArtha svarUpe jANI lIdho tethI te bahAr nIkaLI gayo.’ puNya-pApanA bhAv dukhasvarUp chhe ane bhagavAn AtmA AnandasvarUp chhe evun bhedagnAn thatAn AtmA AtmAmAn Tharyo-sthit thayo ane tyAre Asravano nAsh thaI gayo; tene Asravano svAng rangabhUmimAnthI nIkaLI gayo em kahe chhe. ‘yog kaShAy mithyAtva asanyam, Asrav dravyat Agam gAye’

A nimittarUp je dravyAsravo chhe te kahyA. have- ‘rAg virodh vimoh vibhAv agnAnamayI yah bhAv jatAye’

A panktimAn bhAvAsravanI vAt kahI chhe. have trIjI panktimAn kahe chhe- ‘je munirAj karai ini pAl suriddhi samAj laye siv thAye’

je munirAj nij nirmaL vignAnaghan-svabhAvamAn Thare chhe eNe rAganI ADe pAL bAndhI dIdhI chhe ane te Anand Adi anantaguNanI vRuddhine pAmI mokShamAn jAy chhe. ahAhA...! atIndriy Anandano sAgar bhagavAn jyAre Asravane roke chhe tyAre enI paryAyamAn atIndriy Anandano ubharo Ave chhe. e enI riddhi ne vaibhav chhe. ‘samAj’ eTale anantaguNanI paryAyamAn vRuddhi thaIne mokShane pAme chhe. chhellI panktimAn panDit shrI jayachandajI kahe chhe-

‘kAy navAy namun chit lAy kahUn jay pAl lahUn man bhAye.’

chittane svarUpamAn lAvIne kAyA vaDe naman karun chhun; ekalun kAyAthI namun chhun em nahi. AvI taiyArIvALA santo shivapadane pAme chhe; emano jay thayo chhe em jANIne enI hun bhAvanA bhAvun chhun.

Am shrI bhagavAn kundakundAchArya-rachit samayasAr, Asrav adhikAr paranAn paramapUjya gurudev shrI kAnajIsvAmInAn pravachan samApta thayAn.