PDF/HTML Page 2461 of 4199
single page version
chhe; eṭale nishchay hoy chhe ne vyavahār paṇ hoy chhe. pramāṇadraṣhṭimān banne pradhān chhe, syādvādamatamān kāni virodh nathī. paṇ tethī vyavahārathī nishchay thāy e syādvād chhe-em artha nathī.
ahīn to pūrṇānandano nāth prabhu ātmā chhe tenā āshraye samakit pragaṭatān dharmīne je nishchay niḥshaṅkit ādi guṇo pragaṭ thāy chhe tenī mukhyatāthī ā nirjarā adhikāramān kathan chhe. tyān vyavahāranī mukhyatāthī vāt āve tyāre hamaṇān kahyā evā vyavahāranā āṭh bol āve; ane bannene ek sāthe kahevā hoy to pramāṇathī kahevāmān āve. parantu pramāṇamān, nishchayamān je svīkāryun chhe tene rākhīne vyavahārane sāthe bheḷavavāmān āve chhe. paṇ tyān em nathī ke vyavahārathī nishchay thāy to tene pramāṇagnān kahevāy. vyavahārathī nishchay thāy to nishchay judun na rahyun ane to pramāṇagnān paṇ kyān rahyun? pramāṇagnānamān to nishchay, ne vyavahār banne sāthe chhe em vāt chhe paṇ vyavahārathī nishchay chhe em kyān chhe? ahā! vītarāgano mārag bāpā! bahu gambhīr ne sūkṣhma chhe bhāī! (em ke upayogane sūkṣhma kare to samajāy evo chhe).
have nirjarānun yathārtha svarūp jāṇanār ane karmanā navīn bandhane rokī nirjarā karanār je samyagdraṣhṭi teno mahimā karī nirjarā adhikār pūrṇa kare chheḥ-
‘इति नवम्बन्धं रुन्धन्’ –e pramāṇe navīn bandhane rokato ane ‘निजैः अष्टाभि अंगैः संगतः निर्जरा–उज्जृम्भणेन प्राग्बद्धं तु क्षयम् उपनयन्’ (pote) potānā āṭh aṅgo sahit hovānā kāraṇe nirjarā pragaṭavāthī pūrvabaddha karmone nāsh karī nākhato ‘सम्यग्द्रष्टिः’ samyagdraṣhṭi jīv...’
ahā! param ānandarasamān nimagna evo samyagdraṣhṭi navīn bandhane rokī de chhe ane tene niḥshaṅkit ādi āṭh guṇ pragaṭ thayā hovāthī te karmanī nirjarā karanāro chhe. tene nirantar shuddha gnānamay pariṇaman chhe ne? tethī te vaḍe te pūrvabaddha karmono nāsh karī de chhe. ahā! ‘shuddha’ nun jemān pariṇaman thayun chhe te samakit koi achintya alaukik chīj chhe bāpā! ahā! enā vinā bahāramān game tevī kriyā kare topaṇ e badhān thothān eṭale ekaḍā vinānān mīṇḍān chhe.
ahā! agnānī kahe chhe-samyagdarshan vinā chāritra na hoy e to ṭhīk vāt chhe, paṇ samyagdarshananī khabar kem paḍe? e to bhagavān kevaḷī ja jāṇe. māṭe ā je (āgamamān kahelī) vyavahāranī vratādi kriyā karīe chhīe te sādhan chhe ane māṭe te mokṣhano mārag chhe.
PDF/HTML Page 2462 of 4199
single page version
are bhāī! samakitanī khabar na paḍe e ja agnān chhe. mithyātvamān rahe ene samakitanī khabar kem paḍe? vrat, tap ādi rāgane sādhan mānī temān līn rahe te mithyātvamān rahelo chhe. tene samakit shun samakitanī gandhey āve tem nathī. samajāṇun kāni...?
ahīn kahe chhe-samyagdraṣhṭi jīv ‘अतिरसात्’ ati rasathī arthāt nijarasamān masta thayo thako....’
joyun? samyagdraṣhṭi ānandanā rasamān-chaitanyanā rasamān masta thayo chhe. ahā! dharmīnī dashā atīndriy ānandanā rasamān taraboḷ thai chhe. ahā! sansārī agnānī prāṇīo jyāre viṣhay-kaṣhāyanā rasamān-duḥkhanā rasamān taraboḷ chhe tyāre dharmī jīv shuddha gnānānandasvarūpathī nīpajelā ānandanā rasamān taraboḷ chhe. ahā! viṣhay-kaṣhāyano ras to jherano ras chhe, ākuḷatāno ras chhe. temān samakitīne shun ras hoy? samakitī to ānandano-amr̥utano sāgar prabhu ātmā chhe temān nimagna thavāthī utpanna thayelā atīndriy ānandanā rasamān taraboḷ thayo chhe. samakitīnun nirmaḷ pariṇaman nirākuḷ ānandamān rasaboḷ chhe.
‘अतिरसात्’ -ati rasathī em kahyun ne? tyān ‘ras’ ane tenī sāthe ‘ati’ shabda joḍayo chhe; to ‘nijarasamān masta’ -em eno artha karyo chhe. ahā! shuddha chaitanyaghan prabhu ātmā ānandathī ṭhasoṭhas bharelo bhagavān ānandaghan chhe. temān ekākār thayelī dharmīnī nirmaḷ pariṇati nijarasamān masta thai chhe, nirākuḷ ānandanā rasamān masta thai chhe. āvī dharmīnī pariṇati ne ā dharmīnī vyākhyā!
juo, ahīn ‘स्वयम् अतिरसात्’ –em be shabda paḍayā chhe. arthāt dharmī pote potānā ānandanā rasamān masta thayo chhe em kahe chhe. kevo? to evo masta thayo chhe ke tenī āgaḷ ene indranān indrāsan paṇ phīkāmphach lāge chhe vā jher jevān bhāse chhe. bāpā! samakitīnī antaradashā koi adbhut alaukik hoy chhe. ā viṣhayalolupī jīvo ati rāgathī hāḍ-mānsanān chūnthaṇān kare chhe ne? ahā! samakitīne e jher jevān bhāse chhe. ahā! vītarāgano mārag vītarāgabhāv prabhu! ekalā ānandarasathī bharapūr bharelo chhe; temān viṣhayarasanun jher kyān samāy?
samyagdraṣhṭi jīv ‘स्वयं अतिरसात्’ –āmān ‘svayam’ āvyun lyo. koi agnānī ‘svayam’ eṭale ‘potārūp’ -em artha kare chhe. svayam pariṇame chhe eṭale potārūp pariṇame chhe em artha kare chhe. parantu bāpu! ‘svayam’ eṭale svatantrapaṇe potāthī ja pariṇame chhe em artha chhe. agnānīne nimittādhīn draṣhṭi hovāthī ā vāt goṭhatī nathī. paṇ shun thāy? ahīn kahe chhe-dharmī ‘स्वयं’ eṭale pote potāthī ja ‘अतिरसात्’
PDF/HTML Page 2463 of 4199
single page version
ānandarasamān masta thayo chhe. ahā! narakano nārakī hoy tene bahār sanyog juo to ṭhaṇḍī ane garamīno pār na maḷe, chhatān dharmī jīv tyān pote potāthī ānandarasamān- nijānandarasamān masta thayo chhe. gajab vāt chhe bhāī!
prashnaḥ– to shun ā samakitī chhe em jāṇavāmān āve? uttaraḥ– jāṇavāmān shun na āve? jāṇavāmān na āve evī chīj kyān chhe jagatamān? ane jāṇanār shun na jāṇe? ahā! gnānano svabhāv ja jāṇavāno chhe te shun na jāṇe?
to bījo paṇ jāṇī shake? e ja kahyun ne ke jene gnānasvabhāv andar pragaṭayo chhe te shun na jāṇe? ahā! siddhāntamān-dhavalamān e vāt līdhī chhe. tyān avagrah, ihā, avāy ne dhāraṇānī charchā karī chhe tyān vāt līdhī chhe ke-ā jīv bhavi chhe ke abhavi? -ahā! em jyāre gnānī vichār kare chhe tyāre gnānamān ene em bhāse chhe ke-āne samyagdarshan-gnān-chāritra chhe; māṭe te bhavi ja chhe, -āvo dhavalamān pāṭh chhe. bīje ṭhekāṇe avagrahanī vātamān ā kāṭhiyāvāḍī chhe ke kyānnā chhe? -em bahāranī vāt līdhī chhe; parantu āmān (dhavalamān) to andaranī vāt līdhī chhe. are bhagavān! tārun gnān shun na jāṇe prabhu? ‘na jāṇe’ -e gnānamān hotun ja nathī; gnān svane jāṇe, parane jāṇe, bhagavānaney jāṇe ne badhāyane jāṇe evun enun sāmarthya ja chhe.
prashnaḥ– paṇ samyagdarshan-gnān-chāritra pragaṭ na thayān hoy tene....? (bhavi chhe em jāṇe ke nahi?)
uttaraḥ– e to kahyun ne? ke pragaṭ thayān hoy tene jāṇe chhe ke āne pragaṭ thayān chhe māṭe bhavi chhe. bākī jene nathī teno prashna ja kyān chhe? kemake samyagdarshanādi pragaṭayān chhe māṭe ā bhavi chhe em gnānamān nirṇay thāy chhe. bākī jene pragaṭayān nathī e (bhavi) chhe ke nahi e prashna ja ahīn nathī. ā to bhavi jīvanī lāyakāt -samyagdarshan-gnān- chāritra-pragaṭ thai gai chhe to teno gnānīne khyāl āvī jāy chhe enī vāt chhe. āne samyagdarshan-gnān pragaṭayān chhe evo andaramān nishchay thai jāy chhe; mātra bahāramān vyavahārathī nahi, paṇ andar nishchayathī nirṇay thāy chhe. āvī vāt chhe. ahā! jagat ākhun bahāramān-viṣhay-kaṣhāyamān ne rāgamān ṭhagāi gayun chhe! āve chhe ne ke-
PDF/HTML Page 2464 of 4199
single page version
ahā! shun karavā paraṇyā ‘tā? amane nibhāvavā paḍashe-em strī-parivār ādi lūṇṭe chhe. vyavahār karatān karatān nishchay thāy; vyavahār karavo joie-em jagatanā vyavahāriyā tane lūṇṭe chhe. ahā! juo ā lūṇṭārā! ane pāchho vāṅk anant nākhe hon; bahānān anant kāḍhe.
ahā! ‘viralā ko ugarant re’ -ahā! koi viral emānthī nīkaḷī jāy chhe. mārag bahu viral chhe bhāī! ahā! sarpiṇī bachchānne janma āpī temane kuṇḍāḷun karī gherī le chhe ne ek ek karī badhāne khāi jāy chhe. temānthī koik bahār nīkaḷī jāy te bachī jāy chhe. tem ā jagatanā phandamān gherāyelā jīvo arere! bichārā lūṇṭāi rahyā chhe! koi bhāgyavant viral puruṣh temānthī nīkaḷī jāy chhe.
ahā! jīv ekalo āvyo, ekalo rahe chhe ane ekalo jāy chhe. te ekalo ja chhe; tene jagatathī shun sambandh chhe?
paṇ te em māne to ne? ahā! mānanār mūrkhāipaṇe game te māne. paṇ tethī vastu em thoḍī thai jāy chhe? shrī niyamasāramān (gāthā 101mān) āve chhe ne ke-
ā sharīranā rajakaṇo bhāī! ahīn paḍayā raheshe; ane ā makān mahel paṇ badhā paḍayā raheshe. bāpu! emānnī koi chīj tārā svarūpamān nathī. jīv to prabhu! jīvamān chhe, paṇ ā sharīr, makān, strī ādi kyān jīvamān chhe? teo to badhā bhinna ja chhe. to tun temanā mohapāshamānthī nīkaḷī jā. have lūṇṭāvānun rahevā de prabhu!
ahā! agnānīo parane potānā māne chhe, paṇ ahā! pote ekalo āvyo, ekalo duḥkh bhogave ne potānā ekatvane pāmīne mokṣhamān paṇ ekalo ānand bhogave chhe; tene koi par sāthe sambandh chhe ja nahi, juone ā siddha bhagavān! ahāhā...! samīpamān (ekakṣhetrāvagāhamān) anant siddho chhe topaṇ te potāno ānand ekalā bhogave chhe, bījānā ānandane bhogave nahi ne potāno ānand bījāne āpe nahi. ahā! āvun vastunun ja ekatva-vibhaktapaṇun chhe. samajāṇun kāni...?
ahā! ā sansār to nāṭak chhe bāpā! na ṭake evun chhe māṭe ā badhun nāṭak chhe. ā sharīr, man, vāṇī-badhun na ṭake evun nāṭak chhe. trikāḷ ṭake evo to pote avināshī bhagavān ātmā chhe. bākī to badhān rakhaḍavā māṭenān nāṭak chhe, dhūḷadhāṇī chhe.
ahā! agnānīne viṣhay-kaṣhāyanā ne paisā ne ābarūnān rasanān jher chaḍhī gayā chhe, te vaḍe te behosh-pāgal thai gayo chhe. dharmī to ‘स्वयम् अतिरसात्’ –pote potāthī
PDF/HTML Page 2465 of 4199
single page version
nijānandarasamān masta thai gayo chhe. tenā ānandarasamān koi bhāgīdār nathī. e to agnānīnā duḥkhanā rasamāny bījo bhāgīdār kyān chhe? ahā! te je rasamān tun chhe tene bhogav bāpu!
e to be bhāīnī vāt nahotī kahī? ke nānā bhāī māṭe moṭo bhāī davā lāvato. have nānā bhāīne kāni khabar nahi ke davāmān iṇḍāno ras hato, to nāno bhāī to pī jato. have banyun evun ke nāno bhāī marīne paramādhāmī thayo ane moṭo bhāī nārakī thayo. tyān jātismaraṇamān khyālamān āvī gayun to moṭo bhāī kahe-
are bhāī! paṇ e pāp to men tārā māṭe karyun hatun ne? tyāre nāno bhāī kahe-paṇ koṇe kahyun’ tun ke tun mārā māṭe pāp karaje. māṭe tārān karelān pāp bhogav tun-em kahī nāno bhāī (paramādhāmī) moṭā bhāīne māravā lāgyo, to moṭo bhāī kahevā lāgyo-are! tun mane māre chhe? shun ā ṭhīk chhe? hā, hun to māranār chhun; paramādhāmī chhun ne? nānā bhāīe kahyun.
prashnaḥ– paṇ āp to hajāromānthī ā ek dākhalo āpo chho? samādhānaḥ– are bhāī! āvā ek to shun anant-anant prasaṅg tane thai gayā chhe. ek ek sansārī jīvane āvī anantavār sthiti thai chhe. shun kahīe bāpā? pote marīne nārakī thāy ne strī marīne paramādhāmī thāy. tāre āvā anant prasaṅg thai gayā bhāī! ā to sansāranun rakhaḍapaṭṭīnun nāṭak ja āvun chhe ke bāp thāy nārakī ne chhokaro thāy paramādhāmī. āmān navun shun chhe? (enāthī chhūṭavun hoy to samakit pragaṭ kar.)
ahīn kahe chhe-dharmīne-samakitīne to ātmānā ānandano ras chaḍayo chhe ne bījo (kaṣhāyano) ras utarī gayo chhe. ahāhā....! chhe andar? ke samyagdraṣhṭi jīv ‘स्वयं अतिरसात्’ pote nijarasamān masta thayo thako ‘आदि–मध्य–अन्तमुक्तं ज्ञानं भूत्वा’ ādi-madhya-ant rahit (sarvavyāpak, ek pravāharūp dhārāvāhī) gnānarūp thaine ‘गगन– आभोग–रंगं विगाह्य’ ākāshanā vistārarūpī raṅgabhūmimān avagāhan karīne (arthāt gnān vaḍe samasta gaganamaṇḍaḷamān vyāpīne) ‘नटति’ nr̥itya kare chhe.
ahāhā....! kahe chhe-gnānasvarūpī bhagavān ātmā chhe tene ādi-madhya-ant nathī. ahā! je chhe tenī ādi shun? e to chhe, chhe ne chhe. ahā! tene madhya paṇ nathī ne ant paṇ nathī. bhagavān ātmā ādi-madhya-ant vināno sarvavyāpak chhe. eṭale shun? ke te sarvane jāṇanāro chhe. ahā! sarvane jāṇanāro te ek pravāharūp dhārāvāhī gnānarūp thaine ākāshanā vistārarūpī raṅgabhūmimān avagāhan karīne nr̥itya kare chhe. matalab ke te sarvane jāṇanāro rahīne nijānandamān masta thayo thako nāche chhe.
PDF/HTML Page 2466 of 4199
single page version
ahā! dharmī ānandamān nāchī rahyo chhe. kevo thayo thako? samasta gaganamaṇḍaḷane gnān vaḍe jāṇato thako te nijānandamān nāche chhe. juo ā dharmātmā!
tyāre koi agnānīo vaḷī kahe chhe-ṭoḍaramalajī ne banārasīdāsajī adhyātmanī bhāṅg pīne nāchyā hatā. (em ke teo pāgal-mūrkha hatā).
are bhagavān! ām na kahe prabhu! shrī ṭoḍaramalajī ane banārasīdāsajī to nijānandarasamān nāchanārā samartha gnānī hatā.
agnānīne nishchayasvarūpanī sūjh chhe nahi ane bahāramān te mūḍh thaine rahyo chhe. ahā! shun thāy? jyān sūjh paḍe em chhe tyān tene muñjh (mūḍhapaṇun) chhe ane jyān muñjh (mūḍhatā) paḍe em chhe tyān tene sūjh paḍe chhe. jyān vyavahāramān agnānīne sūjh paḍe chhe tyān to te narī mūḍhatā chhe ane svarūpamān sūjh paḍe tem chhe tyān tenī sūjh nathī. paṇ bāpu! āvo avasar anantakāḷe maḷavo durlabh chhe hon. paisā-dhūḷano pati dhūḷapati-abajopati to tun anantavār thayo paṇ bhāī! samakit thavun mahā mahā durlabh chhe. have ā jinavachan sāmbhaḷavuny na goṭhe tenun shun thāy? (tenun to durbhāgya ja chhe).
‘samyagdraṣhṭine shaṅkādikr̥ut navīn bandh to thato nathī ane pote āṭh aṅgo sahit hovāne līdhe nirjarāno uday hovāthī tene pūrvabandhano nāsh thāy chhe.’
ahā! samyagdraṣhṭine eṭale ke jene paramānandamay potāno chaitanya sāhebo draṣhṭimān- pratītimān āvyo chhe tevā sat-draṣhṭivantane kahe chhe, shaṅkādikr̥ut navīn bandh thato nathī. shaṅkā, kāṅkṣhā ādi nahi thavāthī navīn bandh to thatā nathī ane āṭh aṅgo sahit hovāne līdhe tene pūrvabandhano nāsh thai jāy chhe.
‘tethī dhārāvāhī gnānarasanun pān karīne....’ joyun? samakitī dhārāvāhī satat gnānarasanun pān kare chhe. shrī sogānījīe ‘dravyadraṣhṭi prakāsh’ mān nathī lakhyun? ke jem tr̥uṣhā lāgī hoy to sheraḍīno ras ghaṭ-ghaṭ ghūṇṭaḍā bharīne pīve chhe tem ame ānandane pīe chhīe. ahā! gnānī nijānandarasane ghūṇṭ bharī bharīne pīe chhe. āvī vāt!
ahīn kahe chhe- ‘tethī dhārāvāhī gnānarasanun pān karīne, jem koi puruṣh madya pīne magna thayo thako nr̥ityanā akhāḍāmān nr̥itya kare tem, nirmaḷ ākāsharūpī raṅgabhūmimān nr̥itya kare chhe.’
PDF/HTML Page 2467 of 4199
single page version
ahā! gnānī gnānarasanun pān karīne nāche chhe. jyāre! agnānīe ātmānā ānandanā rasanun pīvun te samakit ane te dharma chhe evun kadī sāmbhaḷyun nathī. eṭale bichāro maṇḍī paḍe vratane tap karavā ane māne ke dharma thai gayo. paṇ ahīn kahe chhe-ātmā pūrṇa ānandasvarūp chhe ane gnānī tenā shraddhānarūpe pariṇamyo chhe. eṭale shun thayun? ke enā shraddhānanī sāthe ānand āvyo chhe ane te, madya pīne jem koi nāche tem, ānand pīne nāche chhe arthāt nijānandane bhogave chhe. ānun nām dharma chhe. agnānīnān vrat ne tap to badhān thothān chhe.
prashnaḥ– ‘samyagdraṣhṭine nirjarā thāy chhe, bandh thato nathī em tame kahetā āvyā chho. parantu siddhāntamān guṇasthānonī paripāṭīmān avirat samyagdraṣhṭi vagerene bandh kahevāmān āvyo chhe. vaḷī ghātīkarmonun kārya ātmānā guṇono ghāt karavānun chhe tethī darshan, gnān, sukh, vīrya-e guṇono ghāt paṇ vidyamān chhe, chāritramohano uday navīn bandh paṇ kare chhe. jo mohanā udayamān bandh na mānavāmān āve to te mithyādraṣhṭine mithyātva- anantānubandhīno uday hovā chhatān bandh nathī em kem na manāy?
juo, ā prashna! āmān traṇ vāt mūkī chhe. 1. gnānīne chothe, pāñchame ādi guṇasthāne siddhāntamān bandh kahevāmān āvyo chhe, chhatān tene bandh nathī tem āp kaho chho. samakitī atīndriy ānandamān masta chhee kharun, paṇ tene ā bandh chhe ne? ane ghāt paṇ thāy chhe ne? e ja kahe chhe-
2. tene ghātī karmane laine gnān, darshan, sukh, vīrya-e guṇono ghāt paṇ vidyamān chhe.
3. vaḷī chāritramohanā udayane laine tene navīn bandh paṇ thāy chhe. gnānīne chāritramohano rāg chhe ke nahi? chhe; to navīn bandh paṇ thāy chhe. māṭe, jo chāritramohanā udayamān paṇ bandh na mānavāmān āve to mithyādraṣhṭine mithyātva ne anantānubandhīno uday hovā chhatān bandh nathī em kem na mānavun?
tenun samādhānaḥ– ‘bandh thavāmān mukhya kāraṇ mithyātva-anantānubandhīno uday ja chhe; ane samyagdraṣhṭine to temanā udayano abhāv chhe.’
lyo, ā mūḷ vāt kīdhī. mithyātva kahetān viparīt mānyatā ane anantānubandhīnun pariṇaman e ja bandh thavāmān mukhya kāraṇ chhe. mithyātvanī sāthe rahelo kaṣhāy te anantānubandhī kaṣhāy chhe. ane tene ja bandhanun mukhya kāraṇ kahevāmān āvyun chhe. parantu samyagdraṣhṭine mithyātva paṇ nathī ane anantānubandhī kaṣhāy paṇ nathī. samyagdraṣhṭine to te banneno abhāv chhe. have kahe chhe-
‘chāritramohanā udayathī joke sukhaguṇano ghāt chhe tathā mithyātva-anantānubandhī
PDF/HTML Page 2468 of 4199
single page version
sivāy ane temanī sāthe rahenārī anya prakr̥itio sivāy bākīnī ghāti karmanī prakr̥itiono alpa sthiti-anubhāgavāḷo bandh tem ja bākīnī aghātikarmonī prakr̥itiono bandh thāy chhe, to paṇ jevo mithyātva-anantānubandhī sahit thāy chhe tevo thato nathī.’
juo, mithyātva ane anantānubandhīnī bhūmikāmān jevo bandh thāy chhe tevo bandh gnānīne thato nathī. ane te apekṣhāe tene bandh nathī em ahīn kahevāmān āvyun chhe.
‘anant sansāranun kāraṇ to mithyātva-anantānubandhī ja chhe; temano abhāv thayā pachhī temano bandh thato nathī; ane jyān ātmā gnānī thayo tyān anya bandhanī koṇ gaṇatarī kare?’
joyun? mithyā shraddhān ne anantānubandhī kaṣhāy ja anant sansāranī vr̥uddhinun kāraṇ chhe. e ja bandhanun ne sansāranun mūḷ kāraṇ chhe. ahā! ātmā gnānī thayo tyān anant sansāranun bandhan rahyun nahi ne je alpa bandhan chhe tenī, kahe chhe gaṇatarī shun?
‘vr̥ukṣhanī jaḍ kapāyā pachhī līlān pāndaḍān rahevānī avadhi shun?’ moṭo āmbo ke moṭī āmbalī hoy, paṇ tenun mūḷ nīchethī kāpī nākhe to pachhī pāndaḍān rahevāno kāḷ keṭalo? bahu thoḍo; kemake tene poṣhaṇ nathī tem mithyātvādi nāsh pāmī jatān kiñchit bandhan chhe paṇ tene poṣhaṇ nathī, te bandhan nāsh pāmī javā māṭe ja chhe.
‘māṭe ā adhyātmashāstramān sāmānyapaṇe gnānī-agnānī hovā viṣhe ja pradhān kathan chhe.’
lyo, ahīn to gnānī-agnānī viṣhe ja mukhya kathan chhe. asthiratānī vāt ahīn mukhya nathī. ā adhyātmashāstra chhe ne? to temān gnānī-agnānī hovā viṣhe ja mukhya kathan chhe.
‘gnānī thayā pachhī je kāni karma rahyān hoy te sahaj ja maṭatān javānān.’ shun kahyun? ke ‘gnānī thayā pachhī....’ ahā! chhe andar? ahā! bhagavān ātmā trikāḷ shuddha ek chaitanyamātra vastu chhe. paṇ anantakāḷathī tenun vedan na hatun; anādithī tene vikāranun- duḥkhanun vedan hatun. parantu svasanmukh thai pariṇamatān antaramān gnānanī paryāyamān svagney prabhu ātmā jaṇāyo tyāre tene vikāranun vedan khasīne nirvikār shuddha ānandanun vedan sharū thayun ane te gnānī thayo. have tene gnānamay pariṇaman nirantar rahetun hovāthī kahe chhe, gnānī thayā pachhī je kāni pūrvanān karma rahyān hoy te sahaj ja maṭatān javānān.
nīchenā draṣhṭānt pramāṇe gnānīnun samajavunḥ- ‘koi puruṣh daridra hovāthī jhūmpaḍīmān raheto hato. tene bhāgyanā udayathī dhan sahit moṭā mahelanī prāpti thai tethī te mahelamān rahevā gayo, joke te mahelamān
PDF/HTML Page 2469 of 4199
single page version
ghaṇā divasano kacharo bharyo hato topaṇ je divase teṇe āvīne mahelamān pravesh karyo te divasathī ja te mahelano dhaṇī banī gayo, sampadāvān thai gayo. have kacharo jhāḍavāno chhe te anukrame potānā baḷ anusār jhāḍe chhe. jyāre badho kacharo jhaḍāi jashe ane mahel ujjvaḷ banī jashe tyāre te paramānand bhogavashe. āvī ja rīte gnānīnun jāṇavun.’
ahā! anādikāḷathī ātmā puṇya-pāparūp vā rāgadveṣh vikāranī jhūmpaḍīmān hato. paṇ puṇyanā phaḷamān to mahel hoy ne? samādhānaḥ– dhūḷey mahel nathī sāmbhaḷane. e kyān mahelamān chhe? e to jyān hoy tyān rāgamān-kaṣhāyamān chhe. are bhāī! e mahelamān rahyo chhe ke vikāramān-kaṣhāyamān? anādithī te to rāganī -kaṣhāyanī jhūmpaḍīmān rahyo chhe. ahīn draṣhṭāntamān jem bhāgyanā udayathī sampadā sahit mahel maḷyo tem dharmīne svasanmukhatānā puruṣhārthathī ānandanā anubhav sahit bhagavān ātmā prāpta thayo chhe. ahā! jhūmpaḍīmān raheto hato tene mahel maḷyo ane pāchho dhanasahit hon; tem dharmī jīv kaṣhāyanī jhūmpaḍīmān raheto hato tene ānand sahit gnānānandamay ātma-mahel maḷyo. have te te mahelano svāmī thai gayo. have to kacharo kāḍhavāno chhe te haḷave-haḷave kāḍhashe.
ahā! agnānabhāve pūrve karma bandhāyelān chhe ne? to te andar kacharo paḍayo chhe em kahe chhe. paṇ have anantalakṣhmīnā bhaṇḍār sahit bhagavān ātmāno dharmī svāmī thayo chhe. ahā! puruṣhārthanī jāgr̥utithī potānān samyak prakāre gnān-shraddhān thayān tyārathī dharmī jīv anantī chaitanyasampadā sahit bhagavān ātmāno svāmī thai gayo chhe. tyān draṣhṭāntamān to bhāgyanā udayathī lakṣhmīyukta mahelano svāmī thayo chhe paṇ dharmī jīv to puruṣhārthanī jāgr̥utithī chaitanyalakṣhmīrūp ātmāno svāmī thayo chhe; bemān āṭalo pher chhe.
ahāhā....! ātmā anantaguṇariddhithī samr̥uddha pūraṇ gnān ne ānandathī bharelo bhagavān chhe. ‘bhag’ nām gnān ne ānandanī lakṣhmīthī bharelo ātmā bhagavān chhe. āvā shuddhachidānandaghan prabhu ātmānī draṣhṭi-pratīti thatān te ātmāno svāmī thai gayo chhe. have tene vikāranī draṣhṭi ane vikāranun svāmitva nāsh pāmī gayā chhe. tethī pūrvanān karmo koi haju paḍayān chhe, kacharo paḍayo chhe te svarūpanī ekāgratānā abhyās vaḍe haḷave- haḷave ṭaḷī jashe, jharī jashe, nāsh pāmī jashe.
hā, paṇ e badhun ā bahāranun (strī-parivār ādi) chhoḍashe tyāre ne? samādhānaḥ– bahāranun koṇ chhoḍe? ane shun chhoḍe? e badhān parane shun eṇe grahyān chhe ke chhoḍe? are bhāī! parane hun chhoḍun chhun e mānyatā ja mithyātva chhe
PDF/HTML Page 2470 of 4199
single page version
kemake paranān grahaṇ-tyāg ātmāne chhe ja nahi. ahā! ātmāmān tyāgaupādānashunyatva nāmanī shakti chhe. ā shaktinā kāraṇe te paranān grahaṇ-tyāg kare evun chhe ja nahi. potānāmān parano jyān trikāḷ tyāg ja chhe tyān tyāg kono kahevo? ahā! mithyātva ane rāgane chhoḍayān em kahevun e paṇ vyavahār chhe. pūrṇānandano nāth prabhu ātmā jyān draṣhṭimān āvyo tyān mithyātva utpanna ja thayun nahi to mithyātvane chhoḍayun em kahevāmān āve chhe. ahā! svabhāvanun grahaṇ thatān vibhāv chhūṭī gayo, utpanna thayo nahi to vibhāvane chhoḍayo em nāmamātra kathanathī kahevāmān āve chhe.
e to gāthā 34mān (ṭīkāmān) āve chhe ke ātmāne rāganā tyāganun kartāpaṇun chhe e nāmamātra chhe. have tyān paranā (dhan, kuṭumbādinā) tyāg-kartānī to vāt ja kyān rahī? teo kyān ātmāmān chhe ke teno tyāg kare? parano to svadravyamān trikāḷ abhāv ja chhe. parantu andaramān pūrṇānandanā nāth prabhu ātmānun gnān-shraddhān chhoḍīne anantakāḷathī te ‘rāg ne puṇya-pāpanā bhāv te hun’ -evī pratītimān vasyo chhe. te vikāranī jhūmpaḍīmān vaselo daridrī bhikhārī chhe. ahā! ahīn bahāramān moṭo abajapati sheṭhīo hoy paṇ vikāramān te vase chhe to bhikhārī chhe, daridrī chhe. jhīṇī vāt chhe bhāī!
ahā anādithī je vikāramān vasyo hato tene sansāranī prāpti hatī. parantu have puruṣhārtha jāgrat karīne andar bhagavān ātmāne bhāḷyo to, draṣhṭāntamān jem koine lakṣhmī sahit mahel maḷyo tem, tene anant anant ānandanī lakṣhmī sahit bhagavān ātmānī prāpti thai. have dhīme-dhīme te andar je pūrvano kacharo-karma chhe tene svarūpanī ekāgratā vaḍe ṭāḷashe. ā nirjarā adhikār chhe ne? eṭale kahe chhe ke tene ā bāju (svabhāvamān) ekāgratā-līnatā karatān karatān pūrvanī prakr̥iti-karmaashuddhatā chhe te ṭaḷī jashe ane tethī te paramānandane bhogavashe. ahā! gnānīne ānandano anubhav to thayo chhe, paṇ pūrṇa ānandano anubhav nathī. eṭale have te potānā svabhāvamān sthiratā karīne pūrvanān karma chhe tene kheravī nākhashe ane tyāre te paramānandane bhogavashe, arthāt param ānandarūp muktadashāne prāpta thai thashe. āvo mārag chhe.
‘ā pramāṇe nirjarā (raṅgabhūmimānthī) bahār nīkaḷī gai.’ eṭale shun? eṭale ke nirjarānun gnān-bhān thai gayun.
‘e rīte, nirjarā ke jeṇe raṅgabhūmimān pravesh karyo hato te potānun svarūp pragaṭ batāvīne bahār nīkaḷī gai.’
have badhāno (ākhā adhikārano) saravāḷo-ṭoṭal kahe chhe-
PDF/HTML Page 2471 of 4199
single page version
pūraṇ aṅg sudarshanarūp dharai nit gnān baḍhai nij pāye,
yon shivamārag sādhi nirantar ānandarūp nijātam thāye.”
juo, āmān ākhā nirjarā adhikārano sār kahyo. ‘samyakvant mahant....’ ahā! jene andar potānā chidānandaghanasvarūp ātmānun bhān thayun chhe te mahant kahetān mahān ātmā chhe. ahā! samakitī puruṣh mahant chhe. rāgane ātmā mānanāro bahirātmā durātmā chhe ane samakitī mahā ātmā chhe, mahant chhe. ā lokomān mahant kahevāy chhe te mahant nahi, ā to andar chaitanyamahāprabhu paḍayo chhe tenī jene nirmaḷ pratīti thai chhe te samakitī mahant chhe em vāt chhe.
‘samyakvant mahant sadā samabhāv rahai duḥkh saṅkaṭ āye.’ ahāhā...! shun kahe chhe? ke duḥkh nām pratikūḷatānā sanyogonā ḍhagalāmān hoy topaṇ gnānī dharmī puruṣh to samabhāvamān rahe chhe. gnānī chhe ne? to pratikūḷatānā kāḷe je dveṣh thato te anukūḷatānā kāḷe je rāg thato te vāt have rahī nathī kemake have paravastumān iṣhṭa-aniṣhṭapaṇānī buddhi nathī. ahā! samyakvant nām sat-draṣhṭivant mahant chhe ane te sadā samabhāvamān rahe chhe. ‘sadā samabhāv rahai’ -joyun? ‘sadā samabhāv rahai’ -em kahyun chhe. matalab ke samakitīne koi vakhate paṇ viṣhamabhāv chhe nahi. e to sadā gnātā- draṣhṭābhāve samapaṇe ja pariṇame chhe.
to shun be bhāīo (bharat, bāhubalī) laḍayā hatā toy temane samabhāv hato? hā, temane antaramān to samabhāv ja hato. bharat ne bāhubalī be laḍayā-e to uparathī chāritranī asthiratāno doṣh chhe. antaramān to rāg-roṣhano abhiprāy chhūṭī gayelo chhe. temane pratikūḷatā pratye dveṣh chhūṭī gayelo chhe. kiñchit alpa dveṣh thayo chhe to te pratikūḷatāne kāraṇe thayo chhe em nathī paṇ potānī nabaḷāine laine kiñchit dveṣh utpanna thayo chhe. tene paṇ samakitī to hey jāṇe chhe ane svarūpanī ekāgratānā abhyās vaḍe alpakāḷamān teno nāsh karī de chhe.
ahā! kahe chhe- ‘samabhāv rahai, duḥkh saṅkaṭ āye’ -saṅkaṭ nām anek prakāre bahāramān pratikūḷatā āve topaṇ samakitī samabhāv rākhe chhe, jāṇavā-dekhavānā bhāve pariṇame chhe. 20 varṣhano juvān dīkaro avasān pāmī jāy toy samakitīne tyān samabhāv chhe. jem gher mahemān āvyā hoy te thoḍo vakhat rahī chālyā jāy tem kuṭumbījano paṇ thoḍo kāḷ rahī mudat pākī jatān chālyā jāy chhe; sanyoganun svarūp ja āvun chhe em gnānī jāṇe chhe. tene kiñchit rāgādi thāy topaṇ te sanyoganā kāraṇe
PDF/HTML Page 2472 of 4199
single page version
nahi paṇ potānī kamajorīnā kāraṇe thāy chhe. gnānīne bāhya anukūḷ-pratikūḷ gneyane kāraṇe rāgadveṣh thatā nathī paṇ potānī kamajorīne laine kiñchit rāgādi thāy chhe ane tene te hey jāṇe chhe. agnānīne to sanyogamān iṣhṭa-aniṣhṭapaṇun hovāthī tene sanyoganā kāraṇe (sanyogamān joḍāvāthī) rāgadveṣh thāy chhe. ām bemān bahu moṭo pher chhe. vītarāg mārag bahu alaukik bāpā! ene je samajyo eno to beḍo pār thai gayo.
ahā! traṇalokanā nāth arihant paramātmāne je anantasvabhāvo (anant chatuṣhṭay) pragaṭ thayā tenī to shī vāt! paṇ tene bahāramān je atishay pragaṭ thayā chhe te paṇ adbhut āshcharya upajāve tevā chhe. ahā! juo to kharā! enī sabhāmān so so indro natamastak chhe. moṭā moṭā kesarī sinho galuḍiyānnī jem sabhāmān chālyā āve chhe ane atyant vinamrapaṇe bhagavānanī vāṇī sāmbhaḷe chhe. jaṅgalamānthī sinh, vāgh, hāthī, pachīs-pachīs hāth lāmbā kāḷā nāg samosaraṇamān āve chhe ne bhagavānanī vāṇī sāmbhaḷe chhe. aho! shun te vāṇī! bhavya jīvone ānand āpanārī ne bhavahārī te vāṇī koi judī jātanī hoy chhe. ahā! te param adbhut vāṇī ahīn samayasāramān āchāryadeve pravāhit karī chhe. to kahe chhe-
dharmī-samakitī ke jene anantasvabhāvathī bharelo potāno chidānandasvarūp ātmā prāpta thayo chhe te mahant chhe ane te sadā samabhāvamān rahe chhe. eṭale shun? ke anukūḷ- pratikūḷ sanyogamān tene sadā samabhāv chhe, ānand chhe. te sarva sanyogo prati gnātā-draṣhṭānā bhāve ja rahe chhe, paṇ temān viṣhamatāne prāpta thato nathī. te kāraṇe ‘karma navīn bandhai na tavai’ -dharmī puruṣh navān karma bāndhato nathī. ahā! bāpu! samakit shun alaukik chīj chhe tenī lokone khabar nathī. ahīn kahe chhe-samakitī navīn karma bāndhato nathī.
ahā! agnānīne antaramān potānī moṭap beṭhī nathī tethī bahāramān vrat, tap ādi rāganā bhāv vaḍe kalyāṇ thai jashe em māne chhe, paṇ ethī to dhūḷey kalyāṇ nahi thāy. ahā! prabhu! tane tārī moṭap beṭhī nathī ne tun dharma karavā nīkaḷyo? bāpu! em dharma nahi thāy. dayā, dān, vrat ādi to badhī rāganī rāṅkāi chhe. andar pūrṇa bhagavān svarūpe tun andar paḍayo chhe teno mahimā lāvī teno āshray kar jethī tane samakit-pahelāmān pahelo dharma-pragaṭashe ane te pragaṭatān navīn karmabandh nahi thāy em kahe chhe. samajāṇun kāni....?
ahāhā....! kahe chhe- ‘karma navīn bandhai na tavai ar pūrav bandh jhaḍai bin bhāye’
PDF/HTML Page 2473 of 4199
single page version
joyun? karma to ‘bin bhāye’ -vagar bhāvanāe kharī jāy chhe em kahe chhe. ahā! ānhī jyān svabhāvamān ekāgra thayo to karma tenī meḷe kharī jāy chhe. ‘bin bhāye’ eṭale ke bhāvanā karyā vinā enī meḷe kharī jāy chhe. āvo mārag chhe. koine thāy ke vaḷī āvo to jainadharma hashe? em ke vrat karavā, upavās karavā, bhakti karavī, jātrā karavī ityādi to jainadharmamān kahyān chhe paṇ ā te kevo dharma? are bāpu! tane khabar nathī bhāī! tun je kriyāo kahe chhe e to badho rāg chhe, te kāni shuddha chaitanyanī kriyā nathī, ane tethī te jainadharma nathī. ahā! jagatathī sāv judī ja vāt chhe. (dharmīne tevo rāg āve chhe e judī vāt chhe paṇ te kāni dharma nathī, dharma to antar ekāgratārūp chhe).
ahā! sarvagna vītarāg parameshvare jevo ā ātmā andar chhe tevo joyo ane kahyo chhe. to temaṇe jevo ātmā joyo chhe tevo ja jeṇe andaramān joyo chhe te jīv gnānī dharmī chhe; ane tene navīn bandh nathī tathā pūrvanān karma āp meḷe kharī jāy chhe. have kahe chhe-
ahā! pūraṇ aṅg-samakitanā āṭhe guṇ sahit te sudarshan nām samyagdarshan dhare chhe arthāt niḥshaṅkit ādi āṭhe guṇ sahit te shuddha pūrṇa samakitane dhāre chhe. tethī ‘nit gnān baḍhai’ gnān nām antaḥshuddhatā vadhatī jāy chhe. nirjarā chhe ne? ahā! thoḍā shabdomān keṭalun mūkayun chhe? kahe chhe-
‘nit gnān baḍhai nij pāye’ -ahā! shuddha svarūpane je prāpta thayo chhe tene gnānanī shuddhatā nirantar vadhatī jāy chhe. āvo dharma lokone ākaro paḍe chhe eṭale kahevā lāge chhe ke ā sonagaḍhathī navo kāḍhayo chhe. are bhāī! ā navo nathī bāpā! ā to vītarāg sarvagnano mārga anādithī chhe bhāī! bhagavān! tane khabar nathī paṇ mārag to ā ja anādithī chhe.
tyāre vaḷī koi kahe chhe-tame gharanā artha karo chho. em nathī bāpu! ā to je chhe teno artha karīe chhīe. tane bese nahi eṭale tun game tem māne; atyāre puṇya hashe to ‘phāvyo’ -em lāgashe paṇ enān (viparīt mānyatānān) phaḷ sārān nahi āve bhāī! ahā! vastu to āvī ja chhe prabhu!
ahīn kahe chhe- ‘pūraṇ aṅg sudarshanarūp dharai’ -sudarshan eṭale samyagdarshan. ‘su’ chhe ne? to āṭho guṇ sahit samyagdarshan dhare chhe tene ‘nij pāye’ -ātmānī prāpti dvārā nirantar gnān nām gnānanī shuddhatā-ātmānī shuddhatā vadhatī jāy chhe. ahā! jem jem gnānamān ekāgratā vadhatī jāy chhe tem tem tenī shuddhatā vadhatī jāy chhe; arthāt ashuddhatānī visheṣh-visheṣh nirjarā thatī jāy chhe. āvī vāt chhe.
PDF/HTML Page 2474 of 4199
single page version
have kahe chhe-
ahāhā....! ‘yon’ -eṭale ā rīte matalab ke bījī rīte nahi tem-ā rīte bhagavān kevaḷīe je shivamārag nām mokṣhano mārga kahyo chhe tene nirantar sādhato thako potāno ātmā ānandarūp vā pūrṇa atīndriy ānandasvarūp thai jāy chhe. ānun nām paramānandasvarūp mokṣha chhe. ahā! antaramān svarūpanun dhyān kare te sādhan chhe, ane te vaḍe dharmī puruṣh sādhya je paramānandasvarūp mokṣha tene prāpta thai jāy chhe; parantu em nathī ke te rāganā sādhan vaḍe param ānandadashārūp mokṣhane prāpta thāy chhe. samajāṇun kāni?
have ātmā shun? ne dharma shun? -enī khabarey na maḷe ane sāmāyik ādi kriyā kare paṇ ethī shun? emān kyān sāmāyik chhe? pote ātmā shun chīj chhe ane temān ṭharavun kai rīte te jāṇyā vinā agnānī ṭharashe shemān? rāgamān ṭharashe. ātmāmān ṭharyā vinā ene sāmāyikey nathī ne dharmey nathī; to pachhī mokṣhanī to vāt ja kyān rahī? bāpu! mārag to āvo andar svarūpamān ṭharavārūp chhe ane te shuddha chaitanyasvarūpanā āshraye pragaṭ thāy chhe, paṇ rāganā āshraye kadīy pragaṭato nathī. samajāṇun kāni....?
ā pramāṇe ā samayasār shāstra upar param kr̥upāḷu sadgurudevashrī kānajīsvāmīnān pravachanano chhaṭhṭho nirjarā adhikār samāpta thayo.
PDF/HTML Page 2475 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 2476 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 2477 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 2478 of 4199
single page version
PDF/HTML Page 2479 of 4199
single page version
saritā vahāvī sudhā taṇī prabhu vīr! ten sañjīvanī;
shoṣhātī dekhī saritane karuṇābhīnā hr̥udaye karī,
munikund sañjīvanī samayaprābhr̥ut taṇe bhājan bharī.
granthādhirāj! tārāmān bhāvo brahmāṇḍanā bharyā.
anādinī mūrchhā viṣh taṇī tvarāthī ūtaratī,
vibhāvethī thambhī svarūp bhaṇī doḍe pariṇati.
tun pragnāchhīṇī gnān ne udayanī sandhi sahu chhedavā;
sāthī sādhakano, tun bhānu jagano, sandesh mahāvīrano,
visāmo bhavaklāntanā hr̥udayano, tun panth mukti taṇo.
jāṇye tane hr̥uday gnānī taṇān jaṇāy;
tun ruchatān jagatanī ruchi āḷase sau,
tun rījhatān sakalagnāyakadev rījhe.
tathāpi kundasūtronān aṅkāye mūlya nā kadī.
PDF/HTML Page 2480 of 4199
single page version
gnānī sukānī maḷyā vinā e nāv paṇ tāre nahīn;
ā kāḷamān shuddhātmagnānī sukānī bahu bahu dohyalo,
muj puṇyarāshi phaḷyo aho! guru khān tun nāvik maḷyo.
bāhyāntar vibhavo tārā, tāre nāv mumukṣhunān.
ane gnaptimānhī darav-guṇ-paryāy vilase;
nijālambībhāve pariṇati svarūpe jaī bhaḷe,
nimitto vahevāro chidaghan viṣhe kāī na maḷe.
je vajre sumumukṣhu sattva jhaḷake; paradravya nāto tūṭe;
-rāgadveṣh ruche na, jamp na vaḷe bhāvendrimān-anshamān,
ṭaṅkotkīrṇa akamp gnān mahimā hr̥udaye rahe sarvadā.
karuṇā akāraṇ samudra! tane namun hun;
he gnānapoṣhak sumegh! tane namun hun,
ā dāsanā jīvanashilpī! tane namun hun.
vāṇī chinmūrti! tārī ur-anubhavanā sūkṣhma bhāve bharelī;
bhāvo ūṇḍā vichārī, abhinav mahimā chittamān lāvī lāvī,
khoyelun ratna pāmun, -manarath manano; pūrajo shaktishāḷī!