PDF/HTML Page 2661 of 4199
single page version
bhagavān! ten ā shun māṇḍayun chhe? potānā ek gnāyakabhāvane bhūlī gayo ne bāyaḍī-chhokarān mārān ne dev-guru mārā ne mane hitakārī em mānavā lāgyo? bhāī! tun ā ūndhe raste kyān dorāī gayo? bhāī! tārun hit tārāthī thāy ke parathī? parathī thāy em tun māne te tāro mithyā adhyavasāy chhe ne tenā garbhamān anant sansār chhe. samajāṇun kāī...?
‘jāṇavāmān āvatā pudgalanā adhyavasānathī potāne pudgalarūp kare chhe’
ahā! pote jāṇanār svarūpe chhe tene jāṇyā vinā, ā sharīr, man, vāṇī, īndriy dhan sampatti, bāg-baṅgalā, hīrā-māṇek-motī ītyādi anek prakāranā pudgalone jāṇatān teo mārā chhe, mane lābhadāyī chhe em adhyavasānathī jīv potāne pudgalarūp kare chhe. pudgalarūp thāy chhe em nahi, paṇ potāne te-rūp māne chhe. hun gnāyakasvarūp chhun em mānavāne badale hun sharīrarūp chhun em potāne agnānī māne chhe.
juo, ek jhaverīne tyān ek ṭhag āvyo pandar-vīs hajār laīne āvyo ne kahe ke māl levo chhe. māl jotān jotān ek pachās hajārano hīro hato te jhaverīnī najar chūkavīne dukānanī pāṭ hatī tenī pāchhaḷ santāḍī dīdho; em ke pharīthī āvīne te laī jaīsh. pachhī pharīthī āvīne vīs hajārano māl laīne paisā gaṇī āpyā ane dhīmethī- chūpakīthī pelo pachās hajārano hīro pāṭ pāchhaḷathī kāḍhīne laī gayo. āvī chālākīo kare ne mā-bāpane khabar paḍe toy pāchhā khush thāy; em ke dīkaro kamāī lāvyo chhe. ām pudgalane potānā mānīne agnānī potāne pudgal rūp kare chhe. ahā! ā adhyavasānanā garbhamān anantā rāgadveṣh bharyā chhe bhāī!
‘jāṇavāmān āvatā lokākāshanā adhyavasānathī potāne alokākāsharūp kare chhe.’
shun kahe chhe? ke agnānī, lokanā ākārano vichār karato je vikalpa ūṭhe temān ekatvabuddhi kare chhe. ā pramāṇe lokākāshanā adhyavasānathī te potāne lokarūp kare chhe ne alokākāshanā adhyavasānathī potāne alokarūp kare chhe. ā pramāṇe ātmā mithyā adhyavasānathī potāne sarvarūp kare chhe.
ahā! anantakāḷathī eṇe ūndhī gulāṇṭ khādhī chhe. pote chhe to svarūpathī sakal gney-gnāyak, tathāpi potānā svarūpane jāṇyā vinā, te je je anyane jāṇe chhe te sarvarūp potāne māne chhe, arthāt te sarva mārān chhe em māne chhe. are! āvī mithyā mānyatā vaḍe te anantakāḷathī sansāramān rakhaḍe chhe, kemake te mithyā mānyatā bandhanun ja kāraṇ chhe.
PDF/HTML Page 2662 of 4199
single page version
‘ā adhyavasān agnānarūp chhe tethī tene potānun paramārthasvarūp na jāṇavun.’ shun kīdhun? ke ā hun par jīvane mārun-jivāḍun, bandhāvun-mūkāvun ītyādi je paramān ekatvabuddhino adhyavasāy chhe te agnānarūp chhe. ahā! jagatanā anya padārthanī vyavasthā hun karī shakun evī mānyatā agnānarūp chhe. tevī rīte par mane māre-jivāḍe ītyādi je adhyavasāy chhe te paṇ agnānarūp chhe. kemake paradravyamān paradravyano pravesh ja nathī, paradravyanun paradravya kāī karī shakatun ja nathī ā mūḷ vāt chhe.
tethī, kahe chhe, te adhyavasānane potānun paramārthasvarūp eṭale ke vāstavikasvarūp na jāṇavun. ahāhā...! hun to gnānasvarūp chhun, ne par vastu gney chhe e to vāstavik vastusvarūp chhe. paṇ hun paranun karun ke parathī mārāmān thāy e kāī paramārthasvarūp nathī, vastunun yathārtha svarūp nathī. to shun chhe? e to mithyā adhyavasān chhe. have kahe chhe. -
‘te adhyavasānathī ja ātmā potāne anek avasthārūp kare chhe arthāt temanāmān potāpaṇun mānī pravarte chhe.’
paradravyanī kriyā to satat enāthī-te dravyathī thaī ja rahī chhe; tyān ā hun karun chhun evā adhyavasānathī ātmā potāne anek avasthārūp kare chhe arthāt potāne pararūp mānīne pravarte chhe. tenun phaḷ chaturgatirūp sansār chhe.
have ā arthanā kaḷasharūpe tathā āgaḷanā kathananī sūchanikārūpe kāvya kahe chheḥ-
‘विश्वात् विभक्तः अपि हि’ vishvathī (samasta dravyothī) bhinna hovā chhatān ‘आत्मा’ ātmā ‘यत्–प्रभावात् आत्मानम् विश्वम् विदधाति’ jenā prabhāvathī potāne vishvarūp kare chhe ‘एषः अध्यवसायः’ evo ā adhyavasāy-
shun kahe chhe? ke ātmā, gnaptimātra jenī ek svābhāvik kriyā chhe evo gnānānandakand prabhu ākhā vishvathī bhinna chhe. ahāhā...! bhagavān sachchidānandasvarūp prabhu ātmā ā sharīr, man, vāṇī, īndriy, kuṭumb-parivār ītyādi jagatanā sarva anyadravyo ane enā guṇ-paryāyothī bhinna chhe. ā dayā, dān ādi bhāv chhe e paṇ vishvamān jāy chhe hon. bhagavān ātmā dayā, dān ādi bhāvathī bhinna chhe. lyo, āvī vāt chhe!
jagatanā anantā ātmā ne anantānant paramāṇuothī pote vibhakta eṭale judo hovā chhatān koī ne bākī rākhyā vinā e mārān chhe ne hun enī kriyā karun evā adhyavasānathī jīv potāne vishvarūp-anekarūp kare chhe. chhe to pote sadā akhaṇḍ ek gnāyakarūp, paṇ mithyā adhyavasānathī potāne vishvarūp kare chhe. ahā! parane hun
PDF/HTML Page 2663 of 4199
single page version
mārun-jivāḍun ītyādi anek prakāre paranun hun karun chhun em paramān ekatvabuddhi karīne potāne pararūp-vishvarūp kare chhe-te mithyādraṣhṭi chhe.
tyāre koī paṇḍito vaḷī kahe chhe-ātmā paranun na kare-na karī shake em je māne te digambar jain nathī.
are bhagavān! tun shun kahe chhe ā? ābhanā thobh jevā mahān digambar āchārya bhagavān kundakundāchārya ādi to ā kahe chhe ke-paranī kriyā hun karun evo jene adhyavasāy chhe te mithyādraṣhṭi chhe, ane evā adhyavasāyathī rahit je chhe te ja jain chhe, samakitī chhe. bhāī! tārī vātamān bahu pharak chhe bāpu! (jarā uṇḍāṇamān jaī sanshodhan kar).
juo, ā shun kahe chhe? -ke jenā prabhāvathī potāne vishvarūp kare chhe evo ā adhyavasāy-’ मोह–एक–कन्दः’ ke jenun moh ja ek mūḷ chhe te ‘येषां इह नास्ति’ jemane nathī’ ते एव यतयः’ te ja munio chhe.
ahāhā...! potāno to jagatanā sarva padārthone koīne paṇ bākī rākhyā vinā jāṇe evo ek gnāyakabhāv chhe. parantu tene bhūlīne koīne bākī rākhyā vinā e sarva padārtha mārā chhe ane ene hun karun chhun evo je adhyavasāy kare chhe tenun mūḷ ek moh ja chhe em kahe chhe. ahā! paramān ekatvabuddhino je adhyavasāy chhe tenun mūḷ ek mithyātva ja chhe. āvo adhyavasāy jemane nathī teo ja munio chhe. ahīn munidashānī pradhānatāthī vāt chhe, bākī samakitīne chothe ane shrāvakane pāñchame guṇasthāne paṇ āvo paranī ekatvabuddhino adhyavasāy hoto nathī.
koī loko vaḷī kahe chhe-e (-shrī kānajīsvāmī) shvetāmbar mānyatāvāḷā chhe. em ke pote lugaḍān pahere chhe ne sādhu nathī chhatān sādhu-guru manāve chhe. pote vastra pahere chhe ane vastrarahitane guru mānatā nathī.
paṇ ame sādhu arthāt nirgranthaguru kyān chhīe bhāī? amārī to gr̥uhasthadashā chhe. nirgranthagurunī, munivaranī to adbhut alaukik antaradashā hoy chhe. bahāramān vastrathī nagna ne antaramān rāgathī nagna jemanī pariṇati thaī chhe evī adbhut dashā munirājanī hoy chhe. paranun bhalun-burun karavānī buddhi jemane nāsh pāmī chhe ane jemanī gnātā- draṣhṭāsvabhāvanī pariṇati prachur ānandarasathī ubharāī chhe evā upashamarasamān taraboḷ munivaro hoy chhe. ahā! mohagranthino jemaṇe nāsh karyo chhe. evā nirgranth guru-sādhu janmyā pramāṇe rūpanā dharanārā (yathājātarūpadhar) hoy chhe. aho! dhanya te munidashā!
ahāhā... jeno sahaj ek gnāyakabhāv chhe evā ātmāno svane parane jāṇavāno
PDF/HTML Page 2664 of 4199
single page version
sahaj ek svabhāv chhe. shun kīdhun? ke ātmā sva-parane jāṇe e eno sahaj svabhāv chhe. ahā! te parane kāraṇe jāṇe chhe em nahi tathā jāṇavā sivāy paranun kāī kare chhe emey nahi. jhīṇī vāt chhe prabhu! nāṭak samayasāramān āve chhe ne ke-
ahāhā...! svaparane jāṇavāmātra ja potāno svabhāv chhe tene grahaṇ na karatān jāṇavāmān āvatā ā dev mārā, ā guru mārā, ā mandir mārun-em paradravyanā adhyavasāy vaḍe potāne pararūp kare chhe tenun moh ja ek mūḷ chhe em kahe chhe. jem dharmanun mūḷ samyagdarshan chhe tem ā paradravyanā adhyavasāyanun mūḷ ek moh ja chhe; ane te adhyavasāy jemane nathī te antaraṅgamān chāritranā dharanārā munivaro chhe.
‘चारित्तं खलु धम्मो’ chāritra chhe te dharma chhe, sākṣhāt mokṣhanun kāraṇ chhe. em bhagavāne kahyun chhe ane ā chāritranun mūḷ samyagdarshan chhe. दंसणमूलोधम्मो’ em chhe ke nahi? ahāhā...! jemān sva-parane jāṇavānā sahaj ek svabhāvavāḷā ātmānī paripūrṇa pratīti varte chhe te samyagdarshan ja dharmanun nām chāritranun mūḷ chhe. āvā chāritravant munivarone ek moh ja jenun mūḷ chhe evo paradravyano-paradravya mārun ane hun ene karun evo-adhyavasān nathī em kahe chhe. ’ मोह–एक–कन्दः– em kahyun ne? moh ja ek jenun mūḷ chhe evun ā adhyavasān jemane nathī teo samyagdarshan jenun mūḷ chhe evā chāritranā dharanārā, prachur ānandamān jhūlanārā munivaro chhe. ahā! jem dharmanun mūḷ samyagdarshan chhe tem adhyavasānanun mūḷ mithyādarshan chhe ane tevun adhyavasān munivarone hotun nathī. samajāṇun kāī......?
ahā! evo adhyavasāy ke moh ja ek jenun mūḷ chhe te jemane nathī te ja munio chhe. munivarone chha kāyanā jīvonī rakṣhāno vikalpa āve chhe ne? ahā! ‘hun chha kāyanā jīvonī rakṣhā karun’ evo paranā ekatvano adhyavasāy jemane nathī ane je vikalpa āve chhe tenā je svāmī-kartā thatā nathī teo munio chhe em kahe chhe. ahā! jeo sharīrādinī kriyā ne rāganī kriyāne potānāmān bheḷavatā nathī paṇ potāthī pr̥uthak rākhīne tene potāmān rahīne je gnātāpaṇe jāṇe chhe evī jemanī dashā chhe te munio chhe. ahīn utkr̥uṣhṭa vāt levī chhe ne? tethī āvo paradravyano adhyavasāy jene nathī teo munio chhe ke je karmathī lepātā nathī-em ahīn kahe chhe. samajāṇun kāī....?
PDF/HTML Page 2665 of 4199
single page version
एदाणि णत्थि जेसिं अज्झवसाणाणि एवमादीणि। ते असुहेण सुहेण व कम्मेण मुणी ण लिप्पंति।। २७०।।
ते अशुभेन शुभेन वा कर्मणा मुनयो न लिप्यन्ते।। २७०।।
ā adhyavasāy jemane nathī te munio karmathī lepātā nathī-em have gāthāmān kahe chheḥ-
te munivaro lepāy nahi shubh ke ashubh karmo vaḍe. 270.
gāthārthaḥ– [एतानि] ā (pūrve kahelān) [एवमादीनि] tathā āvā bījā paṇ [अध्यवसानानि] adhyavasān [येषाम्] jemane [न सन्ति] nathī, [ते मुनयः] te munio [अशुभेन] ashubh [वा शुभेन] ke shubh [कर्मणा] karmathī [न लिप्यन्ते] lepātā nathī.
ṭīkāḥ– ā je traṇ prakāranān adhyavasāno chhe te badhāy pote agnānādirūp (arthāt agnān, mithyādarshan ane achāritrarūp) hovāthī shubhāshubh karmabandhanān nimitta chhe. te visheṣh samajāvavāmān āve chheḥ- ‘hun (par jīvone) haṇun chhun’ , ityādi je ā adhyavasān chhe te adhyavasānavāḷā jīvane, gnānamayapaṇāne līdhe 1satrūp 2ahetuk 3gnapti ja jenī ek kriyā chhe evā ātmāno ane rāgadveṣhanā udayamay evī 4hanan ādi kriyāono pavisheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan (ashraddhān) hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe. [vaḷī ‘hun nārak chhun’ ityādi je adhyavasān chhe te _________________________________________________________________ 1. satrūp = sattāsvarūp; astitvasvarūp. (ātmā gnānamay chhe tethī satrūp ahetuk gnapti ja tenī
2. ahetuk = jenun koī kāraṇ nathī evī; akāraṇ; svayansiddha; sahaj. 3. gnapti = jāṇavun te; jāṇanakriyā. (gnaptikriyā satrūp chhe, ane satrūp hovāthī ahetuk chhe.) 4. hanan = haṇavun te; haṇavārūp kriyā (haṇavun vagere kriyāo rāgadveṣhanā udayamay chhe.) pa. visheṣh= taphāvat; bhinna lakṣhaṇ.
PDF/HTML Page 2666 of 4199
single page version
adhyavasānavāḷā jīvane paṇ, gnānamayapaṇāne līdhe satrūp ahetuk gnāyak ja jeno ek bhāv chhe evā ātmāno ane karmodayajanit nārak ādi bhāvono visheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe.) vaḷī ‘ā dharmadravya jaṇāy chhe’ ityādi je adhyavasān chhe te adhyavasānavāḷā jīvane paṇ, *gnānamayapaṇāne līdhe satrūp ahetuk gnān ja jenun ek rūp chhe evā ātmāno ane gneyamay evān dharmādik rūpono visheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe. māṭe ā samasta adhyavasāno bandhanān ja nimitta chhe.
mātra jemane ā adhyavasāno vidyamān nathī te ja koīk (viral) munikuñjaro (munivaro), satrūp ahetuk gnapti ja jenī ek kriyā chhe, satrūp ahetuk gnāyak ja jeno ek bhāv chhe ane satrūp ahetuk gnān ja jenun ek rūp chhe evā bhinna ātmāne (- sarva anyadravyabhāvothī judā ātmāne) jāṇatā thakā, samyak prakāre dekhatā (shraddhatā) thakā ane anucharatā thakā, svachchha ane svachchhandapaṇe udayamān (arthāt svādhīnapaṇe prakāshamān) evī amand antarjyotine agnānādirūpapaṇāno atyant abhāv hovāthī (arthāt antaraṅgamān prakāshatī gnānajyoti jarā paṇ agnānarūp, mithyādarshanarūp ane achāritrarūp nahi thatī hovāthī) shubh ke ashubh karmathī kharekhar lepātā nathī.
bhāvārthaḥ– ā je adhyavasāno chhe te ‘hun parane haṇun chhun’ e prakāranān chhe, ‘hun nārak chhun’ e prakāranān chhe tathā ‘hun paradravyane jāṇun chhun’ e prakāranān chhe. teo, jyān sudhī ātmāno ne rāgādikano, ātmāno ne nārakādi karmodayajanit bhāvono tathā ātmāno ne gneyarūp anyadravyono bhed na jāṇyo hoy, tyān sudhī pravarte chhe. teo bhedagnānanā abhāvane līdhe mithyāgnānarūp chhe, mithyādarshanarūp chhe ane mithyāchāritrarūp chhe; em traṇ prakāre pravarte chhe. te adhyavasāno jemane nathī te munikuñjaro chhe. teo ātmāne samyak jāṇe chhe, samyak shraddhe chhe ane samyak āchare chhe, tethī agnānanā abhāvathī samyagdarshanagnānachāritrarūp thayā thakā karmothī lepātā nathī.
_________________________________________________________________ *ātmā gnānamay chhe tethī satrūp ahetuk gnān ja tenun ek rūp chhe.
PDF/HTML Page 2667 of 4199
single page version
ā adhyavasāy jemane nathī te munio karmathī lepātā nathī-em have gāthāmān kahe chheḥ-
‘ā je traṇ prakāranān adhyavasāno chhe te badhāy pote agnānādirūp (arthāt agnān, mithyādarshan ane achāritrarūp) hovāthī shubhāshubh karmabandhanān nimitta chhe.’
shun kahe chhe? ke ā je kāī parane mārun-jivāḍun ītyādithī māṇḍīne hun dev, hun nārakī ītyādi ne ā bījā jīv, pudgal, dharma, adharma, ākāshādi mārān-em parane potānā mānavārūp adhyavasāno chhe te badhāy agnānādirūp hovāthī shubhāshubh karmabandhanān nimitta chhe. parane jivāḍavāno ke sukhī karavāno bhāv shubh chhe ane māravāno ke duḥkhī karavāno bhāv ashubh chhe. paṇ e banney ek sarakhī rīte bandhanān ja kāraṇ chhe. ahā! pote badhāyano jāṇavārūp chhe ene badale badhāy mārān chhe em māne te mānyatā bandhanun kāraṇ chhe. āvī vāt chhe. have kahe chheḥ-
te visheṣh samajāvavāmān āve chheḥ- ‘hun par jīvone haṇun chhun-ītyādi je ā adhyavasān chhe te adhyavasānavāḷā jīvane, gnānamayapaṇāne līdhe satrūp, ahetuk gnapti ja jenī ek kriyā chhe evā ātmāno ane rāgadveṣhanā udayamay evī hanan ādi kriyāono visheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan (ashraddhān) hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe.
juo, bhagavān ātmā nirmaḷānandano nāth prabhu sadā ek gnānamay; gnānavāḷo emey nahi, paṇ ek gnānamay arthāt gnānarūp ja chhe. emān paranun karavāpaṇun kyān chhe? nathī. ahīn kahe chhe-gnānamayapaṇāne līdhe sat ahetuk gnapti ja ek enī kriyā chhe. shun kīdhun? bhagavān ātmāne gnapti ja ek kriyā chhe ane te sat ne ahetuk chhe. gajab vāt chhe bhāī! ā vartamān jāṇavārūp je gnaptikriyā chhe te kriyā pote potāthī sat chhe ne tenun koī bījun kāraṇ nathī. ahāhā...! ā nirmaḷ nirupachār ratnatrayanī-samyagdarshan-gnān- chāritranī je kriyā pragaṭ thaī te svayam sat chhe, ane tenun bījun koī kāraṇ nathī; ā vyavahāraratnatrayanā pariṇām chhe enāthī e pragaṭ thaī chhe em nathī. vyavahārathī nishchay thāy em koī loko kahe chhe ne? e ahīn ā nā pāḍe chhe, kahe chhe ke-e nirmaḷ ratnatrayanī kriyā ahetuk chhe, arthāt vyavahāraratnatray eno vāstavik hetu nathī. samajāṇun kāī...?
PDF/HTML Page 2668 of 4199
single page version
ahīn kahe chhe-sat ahetuk gnapti ja ek jenī kriyā chhe tevā ātmāno ane rāgadveṣhanā udayamay hanan ādi (māravun-jivāḍavun, sukhī-duḥkhī karavun vagere) kriyāono bhed nahi jāṇavāne līdhe ene bhinna ātmānun agnān chhe. shun kīdhun? bhagavān ātmā gnapti ja jenī ek kriyā chhe evo prabhu gnāyak chhe; paṇ tene nahi jāṇatān je rāgadveṣhanā udayamay hananādi kriyāo thāy te mārī potānī chhe em mānī paramān ekapaṇārūp je adhyavasān kare chhe tene shuddha gnāyak prabhu ātmānun agnān chhe. tethī te adhyavasān bhinna ātmānun agnān hovāthī, pratham to agnān chhe; bhinna ātmānun adarshan hovāthī te adhyavasān mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī te achāritra chhe. lyo, āvī vāt chhe!
bhagavānanī stutimān āve chhe ne ke-
ne haiyun ā pharī pharī prabhu! dhyān tārun dhare chhe;
ātmā māro prabhu! tuj kane āvavā ullase chhe,
āpo evun baḷ hr̥udayamān māharī āsh e chhe.
juo, ā samakitī stuti kare chhe. kahe chhe-he prabho! hun āpanī pāse āvavā māgun chhun, arthāt ahīn alpagnadashāmān hun rahevā māgato nathī. ahāhā...! rāgamān ke paramān to hun na rahun, paṇ ā adhurī alpagnadashāmān, jo ke te potānī-gnapti gnānakriyā chhe topaṇ temān, kem rahun? bhagavān! hun to kevaḷagnānanī paripūrṇa dashāmān ja rahevā māgun chhun. juo, ā samakitīne kanīk adhūrī dashā chhe ne temān kāīk rāg chhe te tene posāto nathī; te to pūraṇ dashāne ja jhaṅkhe chhe. āvī vāt chhe.
ahāhā...! bhagavān tun koṇ chho? to kahe chhe gnapti ja ek jenī kriyā chhe tevo pragnābrahmasvarūp prabhu tu ātmā chho. temān vartamān rāgarahit je gnānanī kriyā, dharmanī- mokṣhamārganī kriyā thāy tene, koī bījo hetu nathī. ā vyavahāraratnatray kāraṇ ne nishchayaratnatray kārya em chhe nahi.
paṇ shāstramān vyavahārane nishchayanun sādhan kahyun chhe ne? hā; paṇ bāpu! e to nimittanun gnān karāvavā māṭe vāt chhe. bhāī! bhagavānanī vātu bhagavānanī shailīthī (syādvād shailīthī) yathārtha samajavī joīe. koī ekānte em māne ke ā vrat pāḷīye ne tapasyāo karīe eṭale dharma thaī jashe vā dharmanun kāraṇ thashe to enī e mānyatā vastusvarūpathī viruddha hovāthī taddan jūṭhī-mithyā chhe. bhāī! ā pañcham ārānā munivaro-digambar santo ke jeo bhagavān pāse javā jhaṅkhī rahyā chhe (- kevaḷagnānane bolāvī rahyā chhe) teo pokār karī kahe chhe ke-
PDF/HTML Page 2669 of 4199
single page version
amārī je gnaptikriyā-dharmanī kriyā chhe te ahetuk chhe arthāt tenun koī bījun (- vyavahāraratnatray ke dev-guru ādi) kāraṇ nathī. (ene kāraṇ kahevun te upachār-mātra chhe).
ahāhā...! ātmāmān vartamān gnaptikriyā-dharmanī kriyā je thaī te svataḥ sat ne ahetuk chhe. eṭale emān enun tatkāl kāraṇ dravyane paṇ na līdhun, paṇ eno utpād svataḥ utpādathī chhe ane tatkālīn paryāyanī yogyatā ja tenun kāraṇ chhe. samajāṇun kāī...? (dharmanī kriyāne dravyano-bhagavān trikāḷīno-āshray chhe e bījī vāt chhe, paṇ trikāḷī dravya enī utpattinun sīdhun kāraṇ nathī.)
ahā! āvī gnaptikriyā dharmanī kriyā ek vītarāgasvabhāvamay chhe, jyāre hanan ādi kriyāo chhe te to kevaḷ rāg-dveṣhamay chhe. have ā benī judāī-bhed nahi jāṇavāne līdhe ene bhinna ātmānun agnān hovāthī, paranī ekatvabuddhirūp je adhyavasān chhe te agnān chhe. ahāhā...! hun paranī dayā pāḷī shakun ne parane dān daī shakun evo je adhyavasāy chhe te agnānabhāv chhe.
have māṇasane āvī vāt dharmanī agharī paḍe eṭale olī bahāranī kriyā ‘paḍikkammāmi bhante...’ ītyādimān rāche ane māne ke thaī gayun sāmāyik ne thaī gayun paḍikamaṇ; paṇ dhūḷey thayun nathī sāmbhaḷane e māragaḍā tārā judā bāpā! andar gnaptikriyā-dharmanī kriyā vinā bhagavān! chorāsīnā avatār karī karīne anantakāḷathī tārā sothā nīkaḷī gayā chhe. tane khabar nathī bhāī! paṇ e narak-tiryañchādinān duḥkho atyāre sāmbharī āve to rūdan āve ane rūvān ūbhān thaī jāy evun chhe. juone! ā vādirāj muni stutimān shun kahe chhe?
ahā! munirāj kahe chhe-bhagavān! hun bhūtakāḷamān narak ane pashunā je anant anant bhav thayā tenā duḥkhone yād karun chhun to āyudhanī peṭhe chhātīmān ghā vāge tem thaī āve chhe. ahā! agnānī paisā, ābarū ītyādi bhūtakāḷanī jahojalālīne yād karīne ruve chhe e to ārttadhyān hovāthī ekalun pāp chhe. paṇ ā to janma-janmamān je duḥkh thayān te yād āvatān bhagavān! āyudh jem chhātīmān vāge tem thaī āve chhe em kahīne munirāj vairāgyanī bhāvanā draḍh kare chhe. ahā! munirāj ām vairāgyane draḍh karīne svarūpamān antarlīn thaī jāy chhe, dhyānārūḍh thaī jāy chhe. ā dharmanī kriyā chhe.
ā vādirāj munirājane sharīre koḍh nīkaḷyā hatā. rājānā darabāramān charchā thaī ke munirājane koḍh chhe. to tyān koī shraddhāḷu shrāvak hato teṇe kahyun ke-amārā muni nīrogī chhe, koḍh rahit chhe. pachhī to te shrāvak munirāj pāse āvyo ne khūb
PDF/HTML Page 2670 of 4199
single page version
namra thaī nivedan karavā lāgyo ke-mahārāj! hun to rājā pāse kahī āvyo chhun ke āpane koḍh nathī; paṇ have shun? munirāj kahe-shānt thā bhāī! dhīro thā.
pachhī to munirāje bhagavānanī stuti upāḍī ke-nāth! āpano janma je nagarīmān thāy te nagarī sonānī thaī jāy, enā kāṅgarā maṇimayaratnanā thaī jāy, ane āp jyān garbhamān rahyā te mātānun peṭ sphaṭik jevun nirmaḷ svachchha thaī jāy, to prabhu! hun āpane mārā antaramān padharāvun ne ā sharīramān koḍh rahe? ām stuti karīne koḍh dūr thaī gayo, sharīr suvarṇamay thaī gayun. bhāī! e sharīranī avasthā to puṇyano yog hato to je thavāyogya hatī te thaī. koḍh maṭī gayo e kāī bhaktinā kāraṇe maṭī gayo em nathī. bhaktithī koḍh maṭī gayo em kahevun e to nimittanun kathan chhe. e ā vādirāj muni vairāgyane draḍh karatān kahe chhe-prabhu! chāragatimān paribhramaṇ karatān anantakāḷamān je narak-nigodādinān apār akathya duḥkh veṭhayān tene yād karun chhun to chhātīmān āyudhanā ghā vāge tem thaī āve chhe. ahā! ām vairāgyane draḍh karatā thakā munirāj upayogane svastha karī de chhe. juo, ā gnānanī kriyā-dharmanī kriyā chhe. samajāṇun kāī...?
bhāī! ā to vakhat jāy chhe hon, manuṣhyabhav chālyo jāy chhe hon, emān ā vītarāg sarvagnadeve shuddha gnaptikriyā ne hanan ādi kriyānī bhinnatā batāvī chhe te jāṇī levī joīshe. ahā! gnaptikriyā to nirmaḷ nirdoṣh gnānasvabhāvamay vītarāgī kriyā chhe ane hanan ādi kriyāo to rāgadveṣhamay malin doṣhayukta chhe. banne kriyāo bhinna chhe. jyān hanan ādi kriyāno bhāv chhe tyān gnaptikriyā nathī ane jyān gnaptikriyāno bhāv chhe tyān hanan ādi kriyāno bhāv nathī. ekanī bījāmān nāsti chhe. ahīn kahe chhe-gnapti ja ek jenī kriyā chhe evā ātmāno ane hanan ādi kriyāono je visheṣh-bhed chhe te nahi jāṇavāne līdhe ene bhinna ātmānun agnān hovāthī je hanan ādi kriyānun adhyavasān chhe te agnān chhe.
ahā! e adhyavasān pratham to agnān chhe. juo, ā gnānanī sāme agnān nākhyun. vaḷī te adhyavasān bhinna ātmānun adarshan hovāthī mithyādarshan chhe. parane mārun- jivāḍun, bandh-mokṣha karāvun ītyādi evo paranī ekatvabuddhino adhyavasāy hovāthī te mithyādarshan chhe. ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī te adhyavasān achāritra chhe. ahā! ekalī rāganī kriyā anātmakriyā hovāthī achāritra chhe, te kāī bhagavān ātmānun ācharaṇ nathī.
arere! eṇe anantakāḷamān potānī dayā na karī! hun koṇ chhun? kevaḍo chhun? ne kaī rīte chhun? -em potāne svarūpathī jāṇyo nahi. are bhāī! jevun potānā ātmānun
PDF/HTML Page 2671 of 4199
single page version
svarūp chhe tevun jāṇavun, mānavun ne ācharavun tenun nām ahinsā nām svadayā chhe ane ethī viparīt jāṇavun, mānavun ne ācharavun enun nām hinsā arthāt potānī adayā chhe. have āvo mārag jhīṇo lāge, kaṭhaṇ lāge, eṭale ā to nishchay chhe. nishchay chhe em kahīne ṭāḷe ane virodh kare paṇ bhāī! e tane khūb nukashānakartā chhe. bhagavān! ā jāṇavā- dekhavānī, shraddhānanī ne nirākuḷ ānand ne shāntinī paryāy thāy te tārī kartavyarūp kriyā chhe. ene badale rāganī kriyāthī lābh māne, rāganī kriyāne kartavya māne e to bāpu! rāg sāthenā ekapaṇānun agnān chhe, mithyādarshan chhe ane ātmānun anācharaṇ chhe.
ahā! par jīvone (chhakāyanā jīvone) jivāḍavānī kriyā vagerethī potāne mokṣhamārga mānavo e to rāg sāthe ekatvanī kriyārūp adhyavasān chhe ane te ātmānun anācharaṇ chhe. tene ātmānun ācharaṇ mānavun te moh nām mithyādarshan chhe. aho! āchārya bhagavantoe kāī gajab kām karyān chhe! rāgabhāvane ātmāno haṇanār jāher karīne temaṇe vītarāg māragane khullo mūkī dīdho chhe. ahīn kahe chhe-ātmānun anācharaṇ hovāthī rāg sāthe ekatvanun adhyavasān achāritra chhe. samajāṇun kāī...?
ahīn pahelān gnaptikriyā-gnānanī kriyā em paryāyathī vāt līdhī chhe. pachhī gnāyak- dravya ne gnānaguṇanī vāt leshe. em dravya, guṇ, paryāyathī-traṇethī vātamān leshe. sampradāyamān to pachīs-pachīs varṣhathī muṇḍāvyun hoy toy dravya-guṇ-paryāy kone kahevāy enī khabar na maḷe. mātra sāmāyik, paḍikamaṇ ādi bahāranī kriyā karīne ame dharmī chhīe mānatā. koī to vaḷī em kaheto hato ke utpād-vyay to vedāntamān hoy, jainamān nahi. āvun ne āvun! are bhāī! jain sivāy bīje kyāy utpād-vyayanī vāt nathī. vastu dravya trikāḷī dhruv chhe, ne emān paryāyanun utpād-vyayarūp pariṇaman thāy chhe; tyān pūrvanī paryāyano vyay, uttar navī paryāyano utpād e dravyanun trikāḷī ṭakī rahevun-em utpād- vyay-dhrauvya traṇe thaīne sat nām dravya chhe. bhāī! ā vāt jain parameshvaranā mārga sivāy bīje kyāy nathī.
gnānamayapaṇāne līdhe satrūp ahetuk gnāyak ja jeno ek bhāv chhe evā ātmāno ane karmodayajanit nārak ādi bhāvono visheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe.’
PDF/HTML Page 2672 of 4199
single page version
mokṣhanun kāraṇ chhe. paṇ bhāī! manuṣhyapaṇun to karmodayajanit paranī avasthā chhe. e to gney tarīke parachīj chhe prabhu! e manuṣhyapaṇun mane maḷyun ane te bhalun, lābhakārī chhe evo adhyavasāy chhe te, kahe chhe ke, agnān chhe. ā hun nārakī chhun, ḍhor chhun, manuṣhya chhun, dev chhun- evo je adhyavasāy chhe te agnān chhe.
chhe te karmodayajanit bhāvo sāthe bhagavān gnāyakasvabhāvī ātmānun ekapaṇun karatī hovāthī agnān chhe. bhagavān ātmā sachchidānand prabhu sadā ek gnāyakabhāvasvarūp ja chhe. emān nar, nārakādi bhāvo kyān chhe? nathī. tathāpi hun manuṣhya chhun, tiryañch chhun ītyādi evo jene adhyavasāy chhe tene, bhagavān gnāyakanun ane karmodayajanit nar-nārakādi bhāvonun bhinnapaṇun nahi jāṇavāthī, te adhyavasān agnān chhe. lyo, āvī vāt! janma-maraṇanā pherā ṭāḷavāno mārag bahu judo chhe bāpā!
nāmakarmanā udayanā nimitte jīvanī je avasthāvisheṣh-bhāvavisheṣh chhe te manuṣhyapaṇun chhe. ahā! te udayajanit paravastu chhe, ane ātmā to trikāḷī ek gnāyakabhāvarūp chhe. āmā be vastu bhinna chhe. e bannenī bhinnatā nahi jāṇavāne līdhe hun manuṣhyādi chhun evun adhyavasān kare te adhyavasān, bhinna ātmānun agnān hovāthī agnān chhe, vaḷī te bhinna ātmānun adarshan hovāthī mithyādarshan chhe, ane te bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī achāritra chhe. ahā! je bhagavān gnāyakano ne manuṣhyādi gatinā bhāvono visheṣh nathī jāṇato te agnānī, ashraddhāvān ne achāritrī chhe. bhāī! ā manuṣhyadehathī kanīk karī levun evo je dehanā ekatvano adhyavasāy chhe te agnān, adarshan ane achāritra chhe. samajāṇun kāī...?
ātmānī to ek gnapti-gnānakriyā ja chhe. emān shraddhā ādi anantaguṇanī kriyā
bhegī āvī jāy chhe. gnānanī pradhānatāthī ene gnapti kahī chhe. have ene badale parane mārun-jivāḍun ītyādi adhyavasān chhe te rāgadveṣhamay vikār chhe. have e bannenī bhinnatāne nathī jāṇato paṇ bannene je vaḍe ekarūp kare chhe te adhyavasān agnān chhe, adarshan chhe, achāritra chhe.
nārakādi gatinā udayabhāvone ekapaṇe kare te adhyavasān agnān chhe, adarshan chhe, achāritra chhe. hun dev chhun, hun manuṣhya chhun- em māne te agnān chhe.
PDF/HTML Page 2673 of 4199
single page version
chālī gayā. have trījo gnānaguṇano bolaḥ-
jīvane paṇ, gnānamayapaṇāne līdhe satrūp ahetuk gnān ja jenun ekarūp chhe evā ātmāno ane gneyamay evān dharmādik rūpono visheṣh nahi jāṇavāne līdhe bhinna ātmānun agnān hovāthī, te adhyavasān pratham to agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan hovāthī (te adhyavasān) mithyādarshan chhe ane bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī (te adhyavasān) achāritra chhe.’
ahetuk svabhāv chhe, enun koī bījun kāraṇ chhe em nathī. svarūpathī ja ātmā gnānamay chhe. ām gnān ja jenun ek rūp chhe evā ātmāno ane paragneyarūp evān jīv-pudgal, dharma-adharma ādi dravyono bhed nahi jāṇavāne līdhe, ene ā hun anya jīv, dharma, adharma ādine jāṇun chhun evo je adhyavasāy chhe te agnān chhe. gnānasvarūpī bhagavān ātmā ane ‘dharmādine hun jāṇun chhun’ evo adhyavasāy e banne judī chīj chhe. paṇ ā bannene ek kare chhe te agnān chhe. bahu saras adhikār chhe bhāī!
adhyavasānane bandhanun kāraṇ kahyun chhe paṇ pariṇāmane nahi.
kaho, bodhanamātrapaṇāthī buddhi kaho-e badhāy shabdo ekārtha chhe. have māṇas sarakhun vāñchey nahi ne potānī mati-kalpanā doḍāve te kem chāle? bāpu! ā to bhagavān sarvagna vītarāg parameshvarano mārag chhe. jyān sudhī svaparanun bhedagnān na hoy tyān sudhī jīvane je potānā ne paranā ekapaṇānā nishchayarūp pariṇām varte chhe te badhāy-ke je ā āṭh bolathī kahyā chhe te-niṣhiddha chhe, kemake te bandhanun kāraṇ chhe. ahā! te par sāthenī ekatvabuddhinā saghaḷā pariṇām-adhyavasāy agnān chhe, adarshan chhe, achāritra chhe ne bandhanā kāraṇarūp chhe.
adhyavasāy thāy chhe ke- ‘parane hun mārun-jivāḍun chhun, hun manuṣhyādi chhun, ne hun dharmādine jāṇun chhun.’ - e niṣhiddha chhe. paṇ ethīy visheṣh āgaḷ kaḷashamān (kaḷash 173 mān) kaheshe ke -hun em mānun chhun ke je parāshrayabhāvarūp chhe te badhāy vyavahārano bhagavāne niṣhedh karyo chhe. matalab ke svāshray te nishchay ne parāshray te vyavahār. tyān
PDF/HTML Page 2674 of 4199
single page version
svāshrayamān svano artha ekalun shuddha dravya levun, paṇ dravya-guṇ-paryāy em traṇ nahi. ‘sva’ eṭale anantaguṇamay abhed ek trikāḷī ātmadravya; eno āshray karavo te ‘svāshrito nishchayaḥ’ chhe. ahāhā...! ek svanā āshraye ja dharma pragaṭ thāy chhe. ane rāg, nimitta ne bhedano āshray karavo te ‘parāshrito vyavahāraḥ’ chhe. sadbhūt vyavahār paṇ vyavahār chhe. guṇ, paryāy sadbhūt hovā chhatān tene vyavahār gaṇīne tenā ālambanano niṣhedh karyo chhe. bhāī! jene dharma karavo chhe tene ek svano āshray līdhā vinā bījo koī āro nathī; svāshray vinā traṇakāḷamān kyāy dharma thāy em nathī. samajāṇun kāī...?
ahīn kahe chhe-gnān ja jenun ek rūp chhe evo ātmā ane ā gneyapaṇe chhe je dharmādi paradravyo te atyant bhinna chhe. shun kīdhun? ke ā paragneyapaṇe jaṇātā-anantā parajīv, anantā nigodanā jīv, anantā siddho, dev-guruno ātmā ītyādi ane shāstra ādi anantā rajakaṇo, dharma, adharma ādi dravyo, ane gnān ja jenun ek rūp chhe evun nij gnānasvarūp taddan bhinna chhe. ahā! bhagavān gnāyakano gnānaguṇ svagney chhe ane vishvanān anantān bījān dravyo paragneyasvarūp enāthī bhinna chhe. ahā! āvī svagney- paragneyanī bhinnatā nahi jāṇavāne līdhe agnānī je adhyavasāy kare chhe ke hun dharmādine jāṇun chhun te adhyavasāy pratham to bhinna ātmānun agnān hovāthī agnān chhe, bhinna ātmānun adarshan hovāthī mithyādarshan chhe, ne bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī achāritra chhe. āvun jhīṇun bahu paḍe eṭale rāḍo pāḍe ke ā to ekalī nishchayanī vāt chhe, paṇ bhāī! nishchayae ja satya chhe. samajāṇun kāī...?
koī loko rāḍo pāḍe chhe ke ā to ekānt chhe, ekānt chhe paṇ bhāī! ahīn em kahevun chhe ke samyak ekānt evā nij gnānasvarūpamān ja ṭhar ne. bhāī! tāre duḥkhathī mukta thaīne sukhī thavun hoy to e vyavahāranā āshrayanī draṣhṭi chhoḍīne ek shuddha nishchayamān draṣhṭi joḍī de. ahā! andar nirmaḷānandano nāth gnānānandano dariyo sadāy bhagavān gnānasvarūpe rahelo chhe tene bhāḷyā vinā ā badhā moṭā moṭā rājāo, rājakumvaro, sheṭhiyāo ane devatāo duḥkhī chhe bhāī! andar je rīte bhagavān gnāyak (dravya), gnānaguṇ ne gnaptikriyāvāḷo bhagavān ātmā chhe tene te rīte mānyā vinā sarva sansārī jīvo duḥkhī chhe. māṭe bhagavān! tārī draṣhṭine bhagavān gnāyakamān joḍī de.
ahāhā...! bhagavān gnāyakabhāv dravya, gnānaguṇ ane anantaguṇanī nirmaḷ paryāy gnaptikriyā-e potānun sva ne pote eno svāmī chhe. ā gnānanī pradhānatāthī svagneyanī vāt chhe. draṣhṭinī pradhānatāmān to je ekano āshray karavā yogya chhe, tathā je ekamātra dhyey chhe evo trikāḷī dhruv abhed ek shuddha nishchayasvarūp bhagavān gnāyak ja mukhya chhe. ahā! jemān guṇabhed ke paryāyano pravesh nathī evo bhagavān gnāyak ja ānun
PDF/HTML Page 2675 of 4199
single page version
āshrayasthān chhe. āvo mārag bhagavān vītarāgano chhe tene atyāre lokoe rāgathī ragadoḷī dīdho chhe. ahā! āvun param satya bahār āvyun te potāne goṭhatun nahi hovāthī teo virodhano vaṇṭoḷ ūbho kare chhe. paṇ shun thāy? (satya to jem chhe tem ja chhe).
ahīn kahe chhe-ā dharmādi padārtho jāṇavāyogya padārtho chhe. enāthī ā jāṇanāro bhagavān gnāyak bhinna chhe. e paragneyo badhā jaṇāy chhe e to gnānanun potānun sāmarthya chhe. ahā! e paragneyone jāṇanārun gnān kāī paramān jatun nathī (-pararūp thatun nathī), ane paragneyo jaṇāy chhe te kāī gnānamān jatā nathī. (gnānarūp thatā nathī). ā pramāṇe gnān, paragneyothī bhinna ja chhe. chhatān e parapadārtho jāṇavāmān āvyā māṭe te mārā chhe, ke enāthī mārun gnān chhe evī je mānyatā chhe te, bhinna ātmānun agnān hovāthī agnān chhe, te bhinna ātmānun adarshan hovāthī mithyādarshan chhe ane te bhinna ātmānun anācharaṇ hovāthī achāritra chhe.
ā bījo jīv (strī-putra-parivār, dev-guru ādi) māro chhe em jāṇavāmān āve te agnān chhe. bhāī! ahā! potānun to sva-parane jāṇavānā svabhāvavāḷun sahaj ek gnān chhe, tyān paragney potānā kyāthī thaī gayā? sva-parane jāṇavānā svabhāvane kāraṇe par jāṇavāmān (gnānamān) āvyā em kahevāy, paṇ kharekhar par kāī jāṇavāmān (gnānamān) āvyā nathī, paṇ potāno sva-parane jāṇavāno svabhāv ja andar jāṇavāmān āvyo-prasaryo chhe. ām chhe chhatān parathī jāṇapaṇun āvyun vā par jāṇavāmān āvatān par mārā thaī gayā em koī māne to te tenun agnān chhe, kemake tene potānā sahaj ek gnānasvabhāvanī khabar nathī.
ahāhā...! bhagavān ātmā sachchidānand prabhu akhaṇḍ ek gnāyakabhāvasvarūp chhe te dravya, gnānasvabhāv te eno guṇ ane tenī vartamān jāṇavā-dekhavānī pariṇati te gnaptikriyārūp paryāy. bas eṭalāmān enun astitva chhe. ahāhā...! satdravya, satguṇ ne satparyāy. e paryāyamān par je sharīr, man, vāṇī, rāg ītyādi jāṇavāmān āve tene mārān māne te agnānī chhe. ahāhā...! sva-parane prakāshavānā behad svabhāvavāḷo bhagavān ātmā shuddha chaitanyaariso chhe. potānā āvā svarūpane bhūlīne je paragneyo jaṇāy chhe tene potānā māne chhe te agnānī chhe. ām āndhaḷe-āndhaḷo e anādithī hālyo jāy chhe. jainano sādhu thayo, bahārathī nagna thaīne rahyo, toy hun koṇ chhun? kevaḍo chhun? ane mārun kartavya shun? -enā bhān vinā eṇe ekalī rāganī kriyāo karyā karī; paṇ ethī shun? andar potānī chidānandamay svarūpalakṣhmīne bhāḷyā vinā (prāpta thayā vinā) e rāṅk- bichāro ja chhe. shāstramān āvā jīvone ‘वराकाः’ – rāṅk-bichārā ja kahyā chhe.
ā pramāṇe sahajānandasvarūp bhagavān gnāyak dravya, gnānādi enī anantashaktio
PDF/HTML Page 2676 of 4199
single page version
guṇ ane ekamātra gnaptikriyā paryāy te hun ātmā chhun. paṇ ethī viparīt ā hun manuṣhya, nārakī ādi chhun, ā dharmādi dravyo jaṇāy chhe te mārān chhe ane hun parane jivāḍun-mārun chhun ītyādi paranī kriyā karī shakun chhun-evān je adhyavasān chhe te agnān chhe, adarshan chhe, bhagavān ātmānān anācharaṇarūp achāritra chhe. have kahe chhe-
‘māṭe ā samasta adhyavasāno bandhanā ja nimitta chhe.’ joyun? hun manuṣhya chhun, hun dev chhun em jāṇe, māne ne varte tathā bījānī dayā karun ne bījāne sukhī karī daun em paranī kriyāno svāmī thaī pravarte e badhuy bhagavān ātmānun agnān, adarshan ane anācharaṇ hovāthī bandhanun nimitta chhe. gnānamān dharmādi par chījo jaṇāṇī tyān te chījo mārāmān chhe em māne te sansāramān rakhaḍavā māṭe chhe. ā pramāṇe agnānīnī avaḷī mānyatānā bol kīdhā. have gnānīnā savaḷā kahe chhe.
‘mātra jemane ā adhyavasāno vidyamān nathī te ja koīk (viral) munikuñjaro (munivaro), satrūp ahetuk gnapti ja jenī ek kriyā chhe, satrūp ahetuk gnāyak ja ek jeno bhāv chhe ane satrūp ahetuk gnān ja jenun ek rūp chhe evā bhinna ātmāne (- sarva anyadravyothī judā ātmāne) jāṇatā thakā, samyak prakāre dekhatā (shraddhatā) thakā ane anusaratā thakā, svachchha ane svachchhandapaṇe udayamān (arthāt svādhīnapaṇe prakāshamān) evī amand antarjyotine agnānādirūpapaṇāno atyant abhāv hovāthī shubh ke ashubh karmathī kharekhar lepātā nathī.’
ahāhā...! sant-munivaro kone kahīe? jain sādhu kone kahīe? ke jemane ā adhyavasāno vidyamān nathī te munikuñjaro arthāt uttam munivaro chhe. ahā! to e dharmātmā-santanī kriyā kaī? juo, dehanī kriyā thāy ane vrat, tap, dayā, dān ādi rāganī kriyā thāy te enī-dharmātmānī kriyā nahi. enī to satrūp ahetuk ek gnapti ja kriyā chhe. ā jāṇavā-dekhavānī, shraddhavānī ane antaramān ṭharavānī kriyā e ja ek enī svābhāvik kriyā chhe.
vaḷī satrūp ahetuk gnāyak ja eno ek bhāv chhe. āmān dravya līdhun. bhagavān ātmā pragnābrahma prabhu ekalā chaitanyaras-gnānarasanun sattva pote ek gnāyakabhāv svarūp chhe- em santo anubhave chhe. āmān bījāne (-agnānīne) thāy ke shun hashe ā? koṇ jāṇe kyān hashe āvun? ā badhun-rūpāḷo deh, dhan-sampatti ne kuṭumb-parivār ītyādi bahāramān dekhe eṭale ene man o ho... ho... ho... thaī jāy. paṇ bhāī! e to badhī masāṇanā phospharasanī chamak chhe bāpā! kyāy bhasma thaī jashe. are! ā badhān mārān chhe em karīne eṇe, pote jīvatī-jāgatī gnānānandajyoti chhe tene haṇī nākhī chhe. shun kīdhun? hun gnānānandasvarūp chhun em na mānatān hun dehādisvarūp chhun ane te vaḍe
PDF/HTML Page 2677 of 4199
single page version
hun sukhī chhun em mānīne eṇe potānun vāstavik ānandamay jīvatar paramān ne rāgamān ragadoḷī nākhyun chhe, haṇī nākhyun chhe.
jem bahāramān bījānun jīvatar jem chhe tem rākhe to enun jīvatar kahevāy, e jīve chhe em kahevāy, tem andaramān pote jevo akhaṇḍ ek gnānānandasvarūp chhe tevo potāne māne ane anubhave tyāre potānun jīvatar kahevāy. ahā! āvī tārā gharanī vāt kahīne santo tane jagāḍe chhe. are bhagavān! tun kyān sūto chhun? ā puṇya-pāpanān phaḷ badhān mārān em mānīne tun agnānamān sūto chhun prabhu! jāg re jāg nāth! tun to akhaṇḍ ek gnāyakabhāvasvabhāve chhun to svarūpamān jāgrat thaī tārā jīvataranī rakṣhā kar.
lyo, koī ne thāy ke āvo upadesh! have kāīk dayā pāḷavānun ne dān karavānun kahe to samajāy paṇ kharun.
are bhāī! hun dehādithī bhinna akhaṇḍ ek gnānānandasvabhāvī ātmā chhun em potāne antaraṅgamān jāṇavo, mānavo ne anubhavavo e ja sāchun jīvan hovāthī sāchī dayā chhe ane evun jīvatar potāne arpaṇ karavun e ja sāchun dān chhe. ā sivāy bījānī dayā pāḷavī ane bījāne dān devun e to rāg chhe (jīvatar nahi), ane te mārun kartavya chhe em māne e to mithyātva chhe. samajāṇun kāī...?
ahāhā...! bhagavān! traṇalokano nāth sachchidānand prabhu akhaṇḍ ek gnāyak- bhāvamātra ja tun ātmā chho, ne gnapti ja ek tārī kriyā chhe. gajab vāt chhe bhāī! ā munirājane pañchamahāvratanā ne chhakāyanā jīvanī rakṣhānā vikalpa thāy e kāī ātmānī kriyā nathī. ā sharīr hāle ne vāṇī nīkaḷe ne shāstra lakhavānī kriyā thāy e kāī enī kriyā nathī; e to jaḍ māṭī-dhūḷanī kriyā chhe. dharmīne to antaraṅgamān jāṇavā- dekhavārūp ane vītarāgī ānandarūp je nirmaḷ pariṇati thāy te enī kriyā chhe. ahā! kevī spaṣhṭa chokakhī vāt! ke gnapti ja ek enī kriyā chhe; matalab ke bhegī bījī rāganī (vratādinī) kriyā enī chhe em nahi. aho! āchārya bhagavantoe jagatane nyāl karī dīdhun chhe. bhāī! āvī vāt bīje kyāy maḷe em nathī.
ahā! dharmī sant ene kahīe ke je gnānamay vītarāg pariṇatie pariṇamyo hoy. je rāgamay pariṇatie pariṇame athavā rāganī ne sharīranī kriyā mārī chhe em māne e to adharmī chhe. bhāī! dayā, dānanā vikalpo e dharmīnī kriyā nahi. dharmīne to gnāyak ja ek bhāv chhe, ne gnapti ja ek kriyā chhe. ahā! jenān mahābhāgya hoy tene āvī trilokanāthanī vāṇī kāne paḍe; ane je antaramān hakār lāve tenī to shī vāt! enī to hālat (-mokṣhadashā) ja thaī jāy. samajāṇun kāī...?
PDF/HTML Page 2678 of 4199
single page version
ahā! ‘satarūp ahetuk gnān ja jenun ek rūp chhe evā...’ joyun? ā guṇanī vāt līdhī. pahelī gnaptikriyā-dharmanī kriyā kahī e paryāy līdhī, pachhī ek gnāyakabhāvamātra dravyanī vāt līdhī ane ā trījo gnānasvabhāv guṇ līdho. ahāhā...! dharmīne ek gnāyak ja potāno bhāv chhe, ek gnapti ja potānī kriyā chhe ane ek gnān ja potānun rūp chhe. shun kīdhun? gnānamān anantā gney jaṇāy, paṇ te gney potānun svarūp nathī, paṇ sarva gneyone jāṇavāno jeno svabhāv chhe te gnān ja enun rūp chhe. gnānamān gnānīne shubharāg jaṇāy te shubharāg teno nathī paṇ te shubharāgane jāṇanārun gnān ja enun ek rūp chhe. lyo, āvī vāt chhe!
koīne em thāy ke āvo mārag kayānthī navo kāḍhayo? are bhāī! anādino ā ja mārag chhe. ā to be hajār varṣha pahelānun āchārya kundakundanun banāvelun shāstra chhe ane enā par hajār varṣha pahelānī āchārya amr̥utachandranī ṭīkā chhe. bāpu! ā to anantā kevaḷīonā peṭanī vāt chhe; āmān sonagaḍhanun kāī nathī bhāī! sonagaḍhathī to enun spaṣhṭīkaraṇ thayun chhe, bas eṭalun.
ahāhā...! kahe chhe-gnapti ja jenī ek kriyā chhe, gnāyak ja ek jeno bhāv chhe ane gnān ja jenun ek rūp chhe evā bhinna ātmāne (dharmī puruṣho, munivaro) jāṇatā thakā, dekhatā (shraddhatā) thakā ane anusaratā thakā svarūpamān sthir thāy chhe. juo, ā mokṣhamārga ane ā dharma! bākī lugaḍān kāḍhī nākhyān, bāyaḍī chhoḍī dīdhī ne sharīrathī brahmacharya pāḷyun eṭale māne ke thaī gayo dharma, to emān dhūḷey dharma nathī, sāmbhaḷane. ā sharīrathī brahmacharya pāḷe e kāī dharma nathī. andar brahma nām nirmaḷānandano nāth prabhu ātmā sadā sachchidānandasvarūpe virājī rahyo chhe temān līn thavun, temān ja charavun enun nām brahmacharya chhe. bāpu! brahmacharya e to ātmānī rāgarahit nirmaḷ vītarāgī kriyā chhe ane ene dharma kahyo chhe. samajāṇun kāī...?
puṇya-pāpanā bhāv to bhāī! malin-asvachchha chhe. shun kīdhun? ā dayā, dān, vrat, bhakti ādinā bhāv malin asvachchha chhe; jyāre bhagavān ātmā ek chaitanyamūrti prabhu atyant svachchha chhe. tathā tenā āshraye udayamān nirmaḷ ratnatrayanā-shraddhān-gnānane ramaṇatānā pariṇām paṇ svachchha chhe. vaḷī te svachchhand paṇe udayamān chhe. eṭale shun? ke ātmānī nirmaḷ vītarāg pariṇatinī dashā svādhīnapaṇe pragaṭ thaī chhe, paṇ em nathī ke vyavahāraratnatrayanā kāraṇe pragaṭ thaī chhe. ahīn svachchhand eṭale nirargal-em doṣharūp artha nathī paṇ svachchhand eṭale svādhīn-em guṇanā arthamān chhe. ahāhā...! nirmaḷ ratnatrayanī vītarāgī pariṇati svādhīnapaṇe udayamān chhe. matalab ke nirmaḷ nishchay ratnatrayane vyavahāraratnatrayanī-rāganī apekṣhā nathī. ahā! vastu ātmā svachchhand
PDF/HTML Page 2679 of 4199
single page version
nām svādhīn ane tenā āshraye utpanna nirmaḷ shraddhān-gnān-chāritranī pariṇati paṇ svādhīn. āvī vāt chhe; samajāṇun kāī...?
ahāhā...! kahe chhe-svachchha ane svachchhandapaṇe udayamān evī amand antarjyotine agnānādirūpapaṇāno atyant abhāv hovāthī shubh ke ashubh karmathī (munivaro) kharekhar lepātā nathī.
joyun? bhagavān ātmā antaramān jhaḷahaḷ jhaḷahaḷ amand nām ati ugra chaitanyajyoti chhe. ahāhā...! jāṇag-jāṇagasvabhāve antaramān atyant prakāshamān chaitanyasūrya prabhu ātmā bhinna virājī rahyo chhe. temān antaḥpuruṣhārtha karatān bhinna chaitanyajyoti andar prakāshit-pragaṭ thāy chhe. ahīn kahe chhe-āvī antaraṅgamān prakāshamān chaitanyajyoti jarāpaṇ agnānarūp, mithyātvarūp ne achāritrarūp nahi thatī hovāthī munivaro shubh ke ashubh karmathī lepātā nathī; arthāt munivarone shubhāshubh bandhan hotun nathī. āne bāpā! muni kahevāy. aho! munipaṇun koī asādhāraṇ alaukik chīj chhe! are! lokone bichārāone antaraṅg munidashānī khabar nathī!
‘ā je adhyavasāno chhe te-hun parane haṇun chhun e prakāranān chhe, hun nārak chhun-e prakāranān chhe tathā hun paradravyane jāṇun chhun-e prakāranān chhe.’
joyun? 1. hun parane haṇun chhun-jivāḍun chhun, parane duḥkhī-sukhī karun chhun vagere, 2. hun nārak-dev-manuṣhya-tiryañch chhun, tathā 3. hun dharmādi paradravyone jāṇun chhun-em traṇ prakāre adhyavasāno hoy chhe. teo kayān sudhī hoy chhe? to kahe chhe- ‘teo jyān sudhī ātmāno ne rāgādikano, ātmāno ne nārakādi karmodayajanit bhāvono tathā ātmāno ne gneyarūp anyadravyono bhed na jāṇyo hoy, tyān sudhī pravarte chhe.
kevān chhe teo? ‘bhedagnānanā abhāvane līdhe mithyātvarūp chhe, mithyādarshanarūp chhe ane mithyāchāritrarūp chhe; em traṇ prakāre pravarte chhe.
te adhyavasāno jemane nathī te munikuñjaro chhe.’ ahāhā...! hun parane jivāḍun, sukhī karun ītyādi adhyavasān ja munivarone hotā nathī; kemake parane koṇ jivāḍī shake? koṇ sukhī karī shake? vaḷī par chīj
PDF/HTML Page 2680 of 4199
single page version
mārī chhe; ā guru mārā, ā shiṣhya mārā, ā saṅgh māro ītyādi abhiprāy munivarone hoto ja nathī. ākhun jagat jemān bhinna gneyapaṇe bhāse chhe te gnān ja mārun rūp chhe evun nirmaḷ gnān-shraddhān ne ācharaṇ jemane pragaṭ chhe te munikuñjaro chhe.
‘teo ātmāne samyak jāṇe chhe, samyak shraddhe chhe ane samyak āchare chhe. tethī agnānanā abhāvathī samyakdarshan-gnān-chāritrarūp thayā thakā karmothī lepātā nathī.’
ahāhā...! munivaro ke jemane mithyā adhyavasān vidyamān nathī teo karmothī lepātā nathī jyāre mithyā adhyavasāy jemane chhe te avashya karmothī lepāy chhe. āvī vāt chhe.