पगरणचेट्ठा कस्स वि ण य पायरणो त्ति सो होदि।। १९७।।
प्रकरण तणी चेष्टा करे पण प्राकरण ज्यम नहि ठरे. १९७.
सेवते] नथी सेवतो अने [असेवमानः अपि] कोई नहि सेवतो छतां [सेवकः] सेवनारो छे- [कस्य अपि] जेम कोई पुरुषने [प्रकरणचेष्टा] १प्रकरणनी चेष्टा (कोई कार्य संबंधी क्रिया) वर्ते छे [न च सः प्राकरणः इति भवति] तोपण ते २प्राकरणिक नथी.
टीकाः–जेम कोई पुरुष कोई प्रकरणनी क्रियामां प्रवर्ततो होवा छतां प्रकरणनुं स्वामीपणुं नहि होवाथी प्राकरणिक नथी अने बीजो पुरुष प्रकरणनी क्रियामां नहि प्रवर्ततो होवा छतां प्रकरणनुं स्वामीपणुं होवाथी प्राकरणिक छे, तेवी रीते सम्यग्द्रष्टि पूर्वसंचित कर्मना उदयथी प्राप्त थयेला विषयोने सेवतो होवा छतां रागादिभावोना अभावने लीधे विषयसेवनना फळनुं स्वामीपणुं नहि होवाथी असेवक ज छे (अर्थात् सेवनारो नथी) अने मिथ्याद्रष्टि विषयोने नहि सेवतो होवा छतां रागादिभावोना सद्भावने लीधे विषयसेवनना फळनुं स्वामीपणुं होवाथी सेवक ज छे.
भावार्थः–कोई शेठे पोतानी दुकान पर कोईने नोकर राख्यो. दुकाननो बधो वेपारवणज-खरीदवुं, वेचवुं वगेरे सर्व कामकाज-नोकर करे छे तोपण ते वेपारी नथी कारण के ते वेपारनो अने वेपारना लाभ-नुकसाननो स्वामी नथी; ते तो मात्र नोकर छे, शेठनो कराव्यो बधुं कामकाज करे छे. जे शेठ छे ते वेपार संबंधी कांई कामकाज करतो नथी, घेर बेसी रहे छे तोपण ते वेपारनो अने वेपारना लाभ- _________________________________________________________________ १. प्रकरण = कार्य, २. प्राकरणिक = कार्य करनारो