Pravachan Ratnakar-Gujarati (Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 1968 of 4199

 

समयसार गाथा-१९७ ] [ पप अंतरमां महिमा थवाथी स्वरूप प्रति ढलण-वलण थयुं छे एवा सम्यग्द्रष्टिने ज्ञान अने वैराग्य बन्ने शक्ति होय छे. हवे तेनुं कारण कहे छे के-

‘यस्मात्’ कारण के ‘अयं’ ते (सम्यग्द्रष्टि जीव) ‘स्व–अन्य–रूप–आप्ति–

मुक्तया’ स्वरूपनुं ग्रहण अने परनो त्याग करवानी विधि वडे ‘स्वं वस्तुत्वं कलयितुम्’ पोताना वस्तुत्वनो अभ्यास करवा माटे, ‘इदं स्वं च परं’ ‘आ स्व छे अने आ पर छे’ ‘व्यतिकरम्’ एवो भेद ‘तत्त्वतः’ परमार्थे ‘ज्ञात्वा’ जाणीने ‘स्वस्मिन् आस्ते’ स्वमां रहे छे अने ‘परात् रागयोगात्’ परथी-रागना योगथी ‘सर्वतः’ सर्व प्रकारे ‘विरमति’ विरमे छे.

प्रथम करवानुं होय तो आ छे के स्वरूपनुं ग्रहण अने रागनो त्याग; अने ते बन्ने साथे ज होय छे. श्रीमद् राजचंद्रे टूंकामां कह्युं छे के-‘तारे दोषे तने बंधन छे, ए संतनी पहेली शिक्षा छे. तारो दोष एटलो ज के अन्यने पोतानुं मानवुं, पोते पोताने भूली जवुं.’ पोताना स्वरूपने भूलीने परने पोतानुं मानवुं ए महा अपराध छे अने ते पोतानो अपराध छे, कोई कर्मने लईने छे एम नथी. संवर अधिकारमां आवे छे के-

भेदविज्ञानतः सिद्धाः सिद्धा ये किल केचन।
अस्यैवाभावतो बद्धा बद्धा ये किल केचन।।

जेओ मुक्तिपदने पाम्या छे ते रागथी भिन्न पडीने भेदविज्ञानथी (मुक्ति) पाम्या छे अने जेओ बंधायेला छे तेओ भेदविज्ञानना अभावने लीधे ज बंधायेला छे. (कर्मने कारणे बंधायेला छे एम नहि).

भेदविज्ञानथी मुक्ति पाम्या छे एनो अर्थ ए आव्यो के व्यवहारना रागथी भिन्न पडीने मुक्ति पाम्या छे, पण व्यवहारना रागथी मुक्ति पाम्या छे एम नहि. भाई! राग छे; अने तेने जाणनार व्यवहारनय पण छे. व्यवहारनयनो विषय ज नथी एम कोई कहे तो ते यथार्थ नथी; परंतु ते आश्रय करवा लायक नथी एम वात छे, तेने हेय तरीके जाणवालायक छे. पूर्णानंदनो नाथ प्रभु आत्मा ज एक आश्रय करवा लायक उपादेय छे.

भगवान आत्मा अतीन्द्रिय आनंदथी ठसोठस भरेलो सच्चिदानंदस्वरूप प्रभु छे; ते सदाय वीतरागस्वभावी अकिंचनस्वरूप छे. दश धर्ममां आकिंचन्य धर्म आवे छे ने? ए तो प्रगट अवस्थानी वात छे. ज्यारे आ तो आत्मानुं स्वरूप ज अकिंचन छे एम वात छे. आवा निजस्वरूपनुं ग्रहण अने परना त्याग करवानी विधि वडे सम्यग्द्रष्टि स्वमां टके छे अने परथी-रागथी विरमे छे. जुओ! आ विधि! पूर्णानंदस्वरूपनुं ग्रहण अने दुःखरूप रागनो-अशुद्धतानो त्याग ए विधि छे. एकली बहारनी चीज त्यागी