२१८ ] [ प्रवचन रत्नाकर भाग-२ रहेलुं छे. जेवी रीते ज्ञानगुण छे तेमां अस्तित्वगुणनुं रूप छे. जुओ, ज्ञान छे ए पणे पोताथी छे. ज्ञान छे एम कहेतां ज्ञाननुं अस्तित्व सिद्ध थाय छे. ज्ञानगुण अने अस्तित्व गुण भिन्न छे, पण ज्ञानमां अस्तित्व गुणनुं रूप छे. एवी रीते एक एक गुणमां अनंतगुणनुं रूप छे. आवो ‘सिद्ध समान सदा पद मेरो’-जेनुं सदाय सिद्ध समान पद छे एवा पोताना सच्चिदानंद परमेश्वरने भूली गयो हतो ते ज्यां आत्मानुं भान थयुं त्यां विकार अने परने भुली गयो. पहेलां आत्मा भूली गयो हतो, हवे आत्मामां नजर करतां जे पुण्य-पापने अने परने पोताना मान्या हता तेने भूली गयो. हवे तेणे जाणी लीधुं के पोतानी शांति अने आनंदनो लाभ राग अने परमांथी नहि पण पोताना परमेश्वर आत्मामांथी मळे छे.
‘पोताना परमेश्वर आत्माने भूली गयो हतो तेने जाणीने, तेनुं श्रद्धान करीने तथा तेनुं आचरण करीने जे सम्यक् प्रकारे एक आत्माराम थयो’-अहो! अमृतचंद्राचार्यदेवे अमृत रेडयां छे. तेओश्री एक हजार वर्ष पहेलां भरतक्षेत्रमां बिराजमान हता. तेओ टीकामां कहे छे के पोताना परमेश्वरने भूली गयो हतो तेने जाणीने तेनुं श्रद्धान कर्युं. पोतानी वर्तमान ज्ञाननी पर्यायमां स्वने-पूर्णानंदना नाथ प्रभु आत्माने ज्ञेय बनावीने एने जाण्यो. अहाहा! पोताना परमेश्वरने स्वसंवेदनमां जाणीने एम श्रद्धान कर्युं के हुं एक ज्ञायकभावस्वरूप आत्मा पूर्णानंदनो नाथ छुं. जाण्या विना श्रद्धान कोनुं करे? तेथी जाणीने, श्रद्धान करीने तेनुं आचरण कर्युं अर्थात् तेमां रमणता करी.
भगवान आत्मा अनंत ज्ञान अने आनंदना सामर्थ्यवाळो परमेश्वर छे. तेने जाणीने, तेनुं श्रद्धान करीने तेमां रमणता करवी ते तेनुं आचरण-चारित्र छे. बहारमां वस्त्रनो त्याग करे, नग्नपणुं धारण करे अने पंचमहाव्रत ले तेथी कांई चारित्र प्राप्त थई जतुं नथी. अंदर भगवान आनंदनो नाथ ज्ञाता-द्रष्टा स्वरूपे बिराजे छे तेमां उग्रपणे लीनता करी ठरवुं एनुं नाम चारित्र छे अने त्यां वस्त्रनो त्याग अने नग्नपणुं सहजपणे होय ज छे. वस्त्र राखीने साधुपणुं माने ए तो मिथ्यात्व छे. जैनदर्शनमां वस्त्र सहित साधुपणुं त्रणकाळमां कदीय होतुं नथी. तथा वस्त्र छोडीने नग्न थाय परंतु आत्माना श्रद्धा-ज्ञान-चारित्र रहित होय तो ए पण मिथ्याद्रष्टि छे. भले पंचमहाव्रतने पाळे, पण ए महाव्रतना विकल्पने धर्म माने तो ए मिथ्याद्रष्टि छे. पंचमहाव्रतनो विकल्प ए तो राग छे. रागमां रमे ए चारित्र केम कहेवाय? आत्माना आनंदमां रमणता करे ए चारित्र छे, धर्म छे.
भगवान आत्मामां रमे तेने आत्माराम कहीए. पहेलां राग मारो अने परज्ञेय मारा एम परभावोमां अनेकरूप थई रमतो हतो ते हवे पोताना परमेश्वर आत्माने