286 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-9
कर्ता वेदयिता च मा भवतु वा वस्त्वेव सञ्चिन्त्यताम्।
प्रोता सूत्र इवात्मनीह निपुणैर्भेत्तुं न शक्या क्वचि–
च्चिच्चिन्तामणिमालिकेयमभितोऽप्येका चकास्त्वेव नः।। २०९।।
AtmAmAn adhik ashuddhi mAnIne [अतिव्याप्तिं प्रपद्य] ativyAptine pAmIne, [शुद्ध– ऋजुसूत्रे रतैः] shuddha RujusUtranayamAn rat thayA thakA [चैतन्यं क्षणिकं प्रकल्प्य] chaitanyane kShaNik kalpIne, [अहो एषः आत्मा व्युज्झितः] A AtmAne chhoDI dIdho; [निःसूत्र– मुक्ता–ईक्षिभिः हारवत्] jem hAramAnno doro nahi jotAn kevaL motIne ja jonArAo hArane chhoDI de chhe tem.
AtmAne nitya mAnavAmAn Ave to nityamAn kALanI apekShA Ave chhe tethI upAdhi lAgI jashe; em kALanI upAdhi lAgavAthI AtmAne moTI ashuddhatA Avashe ane tethI ativyApti doSh lAgashe.” A doShanA bhayathI teoe shuddha RujusUtranayano viShay je vartamAn samay teTalo ja mAtra (-kShaNik ja-) AtmAne mAnyo ane nityAnityasvarUp AtmAne na mAnyo. Am AtmAne sarvathA kShaNik mAnavAthI temane nityAnityasvarUp- dravyaparyAyasvarUp satyArtha AtmAnI prApti na thaI; mAtra kShaNik paryAyamAn AtmAnI kalpanA thaI; parantu te AtmA satyArtha nathI.
motInA hAramAn, dorAmAn anek motI parovelAn hoy chhe; je mANas te hAr nAmanI vastune motI tem ja dorA sahit dekhato nathI-mAtra motIne ja jue chhe, te chhUTA chhUTA motIne ja grahaN kare chhe, hArane chhoDI de chhe; arthAt tene hAranI prApti thatI nathI. tevI rIte je jIvo AtmAnA ek chaitanyabhAvane grahaN karatA nathI ane samaye samaye vartanApariNAmarUp upayoganI pravRuttine dekhI AtmAne anitya kalpIne, RujusUtranayano viShay je vartamAn-samayamAtra kShaNikapaNun teTalo ja mAtra AtmAne mAne chhe (arthAt je jIvo AtmAne dravyaparyAyarUp mAnatA nathI-mAtra kShaNik paryAyarUp ja mAne chhe), teo AtmAne chhoDI de chhe; arthAt temane AtmAnI prApti thatI nathI. 208.
havenA kAvyamAn AtmAno anubhav karavAnun kahe chhe- shlokArtha– [कर्तुः च वेदयितुः युक्तिवशतः भेदः अस्तु वा अभेदः अपि] kartAno ane bhoktAno yuktinA vashe bhed ho athavA abhed ho, [वा कर्ता च वेदयिता मा