vīrya, astitva, vastutva ādi anant dharmo-guṇo temān bhegā āvī jāy chhe. gnānamān ā anant guṇanun rūp chhe chhatān te anant guṇ badhā bhinna bhinna chhe; ane anant guṇ pratyek bhinna hovā chhatān badhā maḷī akhaṇḍ abhed ek ātmā chhe. aho! āvun vastunun anekāntamay svarūp koī adbhut alaukik chhe.
ā to vītarāgano mārga chhe bāpu! ā koī sādhāraṇ chīj nathī; antar-anubhavanā mahān puruṣhārtha vaḍe prāpta thāy evī chīj chhe. paṇ are! potānā trikāḷī svarūpane bhūlīne anādithī eṇe paryāy upar lakṣha karyun chhe! ek samayanī paryāyanī pāchhaḷ pūraṇ paramātmatattva andar paḍayun chhe, paṇ are! enī draṣhṭinā abhāve enā bhavanā ant āvyā nahi! ahā! bhāī! pañchamahāvratādinā kriyākāṇḍamān mand rāg kare to devanā bhav maḷe, paṇ bhavanā ant na āve. āvun badhun to eṇe anant kāḷamān anant vār karyun chhe, e pahelun-navun nathī. ahāhā...! andar bhagavān ātmā anant shaktino sāgar chaitanya nidhān prabhu chhe tenī antaḥdraṣhṭi vaḍe ānandano anubhav āve, nirākuḷ shāntino svād āve te apūrva chhe. ahāhā...! antaḥpuruṣhārtha jāgrat karī svarūpamān sphurāyamān vīrya vaḍe anant guṇanī nirmaḷ paryāyanā svarūpanī rachanā kare tene bhavanā ant āvī jāy chhe. āvo mārag chhe.
ahāhā...! andar ātmāmān ek vīryaguṇ chhe, ātmabaḷ nāmano andar ek guṇ chhe. te sphurāyamān thavā vaḍe chetanā guṇanā pariṇamananī sāthe bījā anantā guṇanī nirmaḷ pariṇatinī te rachanā kare chhe. ahā! rāganī rachanā kare te vīryaguṇanun kārya nahi; dayā, dān, vrat, bhakti ityādinā shubharāganī rachanā kare e to napunsakatā chhe. ahā! jem hījaḍāne vīrya nathī to tene prajotpatti thatī nathī tem bhagavān ātmāne bhūlīne shubhāshubh bhāvanī rachanā kare tene (-napunsakane) dharmanī paryāyarūp prajānī utpatti thatī nathī.
bhāī! shubhāshubh bhāv thāy te ātmānī chīj nathī, svabhāvaparyāyanī utpatti thāy te ātmānā vīryaguṇanun kārya chhe, ane te antaḥsanmukh puruṣhārtha vaḍe draṣhṭimān bhagavān ātmāno svīkār karye pragaṭ thāy chhe. ahā! bhagavān ātmāno jyān draṣhṭimān svīkār karyo tyān anant shaktio paryāyamān nirmaḷ uchhaḷe chhe. ā antaḥsanmukh thaī je nij paramātmadravyano svīkār kare tenī vāt chhe hon, mātra upar uparathī hā pāḍe enī ā vāt nathī. are bhāī! nij paramātmadravya to trikāḷ shuddha ek chitsvabhāvapaṇe antaraṅgamān virāje chhe; paṇ agnānīne eno svīkār kayān chhe? e to antaḥsanmukh thaī enī draṣhṭi karatān eno svīkār thāy chhe ane tyāre ene gnānamātra bhāvanī andar jīvatva, chiti, drashi, vīrya ādi anant shaktio paryāyamān pragaṭ thāy chhe. ānun nām dharma ne ā mokṣhamārga chhe. ā sivāy vrat, tap, bhakti ādi badhun thothān chhe.
juo, ahīn bījī chitishaktinun varṇan chāle chhe. ātmadravyane kāraṇabhūt pahelān jīvatvashakti kahīne tenā chār-darshan, gnān, ānand ne vīrya-chaitanyabhāvaprāṇ kahyā. ahāhā...! āvā chaitanyabhāvaprāṇ vaḍe jīv anādithī jīve chhe, jīvato hato ne anantakāḷ jīvashe.
to loko kahe chhe ne ke-‘jīvo ane jīvavā do’-ā bhagavān mahāvīrano sandesh chhe. are jaino paṇ rathayātrā prasaṅge sūtro pokāre chhe ke-
are bhāī! ‘jīvavā do’ eṭale bījā jīvonun jīvan ānā hāthamān chhe-evo bhagavān mahāvīrano sandesh nathī. bījo bījāne jivāḍe, ane bījāno jīvāḍayo bījo jīve e bhagavān mahāvīranī vāṇī nathī. koī koīne jivāḍe ke haṇe e vastusvarūp nathī, ane e bhagavānanī vāṇī nathī. jīvamān trikāḷ jīvatva nāmanī shakti chhe, ane trikāḷ chaitanyabhāvaprāṇ vaḍe anādi-anant jīvanun jīvan chhe. ahā! āvī nij jīvanashaktine oḷakhī antarmukh nirākul jīvan jīv jīve te yathārtha jīvan chhe. ahā! āvun jīvan ‘pote jīvo ne sau koī jīvo’-evo bhagavān mahāvīrano sandesh chhe, upadesh chhe. samajāṇun kāī...?
samayasāranī bījī gāthāmān ‘जीवो’ shabda chhe emānthī āchāryadeve ā jīvatvashakti kāḍhī chhe, ne jīvatvanun chitishakti lakṣhaṇ chhe tethī ahīn bījī chitishakti kahī. ahāhā...’ ā jīvatvashakti, chitishakti ityādi shaktio chhe