paramātmapurāṇamān darshan ane gnān-e bene adbhutarasamān līdhā chhe. tyān kahyun chhe ke ātmānī ek samayanī darshan ane gnān e be paryāyamānthī ek darshananī-darshanopayoganī-paryāy lokālokane arthāt ākhā pūrṇa satne ‘te badhun abhed chhe’ em dekhe chhe. temān ‘ā jīv chhe ne ā ajīv chhe’ evo bhed paṇ nathī. are, ‘ā chhe’ evo bhed paṇ temān nathī. jyāre bījo ek samayano gnānaparyāy badhāne bhinna-bhinna karīne bhedathī jāṇe chhe. dravyabhed, guṇabhed, paryāyabhed ane ek-ek paryāyamān paṇ anant bhed vagere badhāne bhinna-bhinna karīne gnān jāṇe chhe. ā rīte, je samaye darshanano paryāy badhāne bhinna karyā vinā dekhe chhe te ja samaye gnānano paryāy badhāne bhinna-bhinna karīne jāṇe chhe. ane ā ātmāno adbhut ras chhe. jyāre ahīnyā ātmāmān kevo adbhut vaibhav chhe te kahevun chhe. to, kahe chhe ke,
‘अहो आत्मनः तद् इदम् सहजम् अद्भूतं वैभवम् aho! ātmāno te ā sahaj adbhut vaibhav chhe ke- इतः अनेकतां गतम् ek taraphathī jotān te anekatāne pāmelo chhe.’ paryāyathī jotān ātmā anekapaṇe dekhāy chhe ane te evo chhe paṇ kharo. lyo, ā paṇ ātmāno ek svābhāvik adbhut vaibhav chhe em kahe chhe.
‘इतः सदा अपि एकताम् दधत् ek taraphathī jotān sadāy ekatāne dhāraṇ kare chhe.’ vastudraṣhṭithī-dravyadraṣhṭithī jotān ātmā ekarūp chhe. ane ā paṇ ātmāno ek sahaj adbhut vaibhav chhe.
prashnaḥ– jagat to ā bahāranā paisādine vaibhav kahe chhe ne? samādhānaḥ– bhāī! e to dhūḍano vaibhav chhe. te kayān ātmāmān hato? te ekeek (darek) paramāṇu to tenāmān-jaḍamān chhe. tethī te paisādi ātmāno vaibhav chhe em kayānthī āvyun?
ahīn to ātmāno vaibhav ene kahe chhe ke ek bājuthī-paryāyadraṣhṭithī-anekane jovānī draṣhṭithī-joīe to paryāyamān anekatā dekhāy chhe arthāt anant paryāyo dekhāy chhe. kemake anant guṇonī anant paryāyo chhe. ane ek bājuthī-dravyadraṣhṭithī-vastudraṣhṭithī-jotān ātmā ekarūp dekhāy chhe. juo, ā anekatā paryāyamān chhe ane ekatā dravyamān chhe em kahyun chhe. tathā ātmā sadāy एकताम् दधत्–ekatāne dhāraṇ kare chhe, dhārī rākhe chhe em paṇ kahyun chhe.
‘इतः क्षण–विभङगुरम् ek taraphathī jotān kṣhaṇabhaṅgur chhe.’ eṭale? ke krame-krame thatī dashānī draṣhṭithī joīe to ātmā kṣhaṇabhaṅgur dekhāy chhe.
rājakoṭamān ek vedāntī bāvo hato. teṇe ek vār evun sāmbhaḷyun ke jainanā ek sādhu (pū. shrī kānajīsvāmī) adhyātmanī bahu ūñchī vāt kare chhe. tene tethī thayun ke lāv sāmbhaḷavā jāun. te sāmbhaḷavā āvyo. pravachanamān tyāre evun āvyun ke paryāyano nāsh thāy chhe māṭe ātmā paryāyathī anitya chhe. te bāvāne thayun ke shun ātmā anitya hoy? āvo (anitya) ātmā na hoy, e to nitya hoy. avināshī ātmā hoy te barābar ātmā chhe. tethī, ‘māre āvun sāmbhaḷavun nathī’ -em kahīne te chālyo gayo. paṇ bhāī! paryāyathī ātmā nāshavān chhe ane vastuthī avināshī chhe. ane ā to vastunun svarūp chhe.
parantu ā to jainanun chhe? bhāī! jainanun eṭale ke vastunun āvun svarūp chhe. parantu, jo vastumān anityapaṇun na ja hoy to, kārya to anityapaṇāmān thāy chhe? ā dravya dhruv chhe, shuddha chhe evun (nirṇayarūpī) kārya to paryāyamān thāy chhe? pratham paryāyamān sāchun mānyun nahotun ane have tene pheravīne (ṭāḷīne) sāchun mānyun to te paryāyamān manāyun chhe. arthāt anitya nityano nirṇay kare chhe. paṇ kāī nitya nityano ke anityano nirṇay karatun nathī. kāraṇ ke e nitya to nitya ja chhe. (temān pheraphār thato nathī.)
ahīn kahe chhe ke ek taraphathī jotān pote potāthī kṣhaṇabhaṅgur chhe, kṣhaṇe-kṣhaṇe nāsh thavāvāḷī chīj chhe em dekhāy chhe. juo, parane laīne ātmā kṣhaṇabhaṅgur chhe em nathī kahyun. tem ja paravastunī-ke je kṣhaṇabhaṅgur chhe tenī- paṇ