Page 27 of 225
PDF/HTML Page 40 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 27
samayasār gāthā-2 adhikār e chāle chhe ke jīv, jīv kene kahevo? enān ghaṇān visheṣhaṇ āvī gayā chhe pahelān (ṭīkāmān)
ene utpād-vyay-dhruvavāḷo paṇ kahyo chhe ne bhāī ī shun kahyun ī? ke vastu chhe emān paryāy badale chhe. navī navī avasthā thāy jūnī avasthā jāy, badale chhe ne...! ī badale chhe ī ene navī dashā utpanna thāy ne jūnī vyay thāy, ane vastu chhe e dhruv kāyam rahe utpādavyayadhruv sahit te tatva jīv chhe. ane āmey kahyun ne guṇaparyāyavāḷun! e vastu je chhe guṇ eṭale trikāḷ rahenār ā vastu je chhe ātmā andar! e trikāḷ rahenār chhe e apekṣhāe dhruv ane navī navī avasthā palaṭe chhe te paryāy, paryāy eṭale hālat dashā. to guṇaparyāyavāḷun e dravya chhe. e samuchchay atyāre jīvane siddha kare chhe. darshanagnānamay chhe em kahyun. jayasenaāchāryanī ṭīkāmān to evī rīte līdhun chhe. jīv chhe e nishchayathī potānā gnānane ānandathī chhe māṭe nishchay jīv! vastu chhe ne...! asti chhe ne...! chhe to tenā asti-chhe evā guṇ chhe ne...! to ānandane gnān ādi guṇ chhe, e prāṇathī kāyam jīve ṭake māṭe ene ame jīv kahīe.
ane bījī rīte paṇ līdhun ke, ashuddhabhāvaprāṇ (thī) jīve chhe ne ā. bhāv prāṇ! ā āyuṣhya, man, vachan, kāy no yog ādi chhe ashuddhadashā vikārī enā prāṇathī jīve chhe, ṭake chhe e paṇ ek ashuddha nishchayathī kahyun chhe. ane asadbhūt vyavahārathī dashaprāṇathī te jīve chha ā jaḍ nimitta chhe ne ā pāñch indriy ādi e jaḍ par chhe. enāthī jīve em asadbhūtavyavahārathī paṇ kahevāy.
ānhī āpaṇe āvyun chhe ānhī ‘vaḷī te kevo chhe?’ ānhī sudhī āvyun chhe. chhe? ā jīvavastu chhe ne tattva chhe ne padārtha chhe. ā jem jaḍ chhe, enī jem asti chhe tattvo! em chaitanya eno jāṇanāro! jāṇanār jaṇāy chhe, e jāṇanāro judī chīj chhe. e judī chīj chhe enā badhā visheṣhaṇo āpyān chhe. e jīv kevo chhe? e shakti anetrap avasthāvāḷo chhe, utpādavyayadhruvavāḷo chhe, darshanagnānasvarūpe chhe, ānhī vaḷī te kevo chhe? visheṣh vāt kare chhe.
āhā... hā! ‘anya dravyonā je vishiṣhṭa guṇo-vaḷī jīvamān anya bījān dravyo nathī. ā sharīr, vāṇī kāī jīvamān nathī. ‘anya dravyonā’ chhe ne? vishiṣhṭa je khās guṇo, em karīne bījī chījo paṇ siddha karī. ākāsh nāmano padārtha chhe ke je badhā padārthane rahevāne avagāhan āpe. evī ek arūpī chīj (ākāsh) chhe. lāmbī lāmbī vastu siddha karavā jāy to vakhat jāy! ākāsh nāmano ek padārtha chhe. eno guṇ avagāhan chhe. avagāhan eṭale? emān bījā padārtho rahe evā guṇane avagāhan kahe chhe. to ī avagāhan guṇ ākāshano chhe. e ātmāno nathī em siddha karavun chhe. ahā...! chhe? mūḷ vāt chhe sharūātanā shloko ja jhīṇān chhe!
‘dravyonā je vishiṣhṭa (khās) guṇo- avagāhan-gati-sthiti’ dharmāstikāy nāmanun tattva chhe jaḍ-chetan gati kare temān e dharmāsti tattva nimitta chhe. adharmāsti (kāy) chhe. jīv ne jaḍ sthir rahe potānī
Page 28 of 225
PDF/HTML Page 41 of 238
single page version
28 shrī pravachan ratno-1 shaktithī, emān nimittarūpe je dravya chhe ene adharmāstikāy kahe chhe.
‘vartanāhetupaṇun’ kāḷadravya ek chhe. asaṅkhya kālāṇu chhe je darek padārtha badale chhe- pariṇame chhe emān nimittarūp je chhe, ene kāḷadravya kahe chhe. lāmbī vyākhyā bahu moṭī! chhe? ‘ane rūpīpaṇun’ vartanāhetupaṇun te kāḷ ane rūpī te ā jaḍ - ā sharīr, vāṇī, paisā rūpī chhe, jaḍ chhe. (temān) varṇa, gandh, ras, sparsha chhe. rūpīpaṇun te jaḍano guṇ chhe. e guṇ ātmāmān nathī.
āhā...! ‘temanā abhāvane līdhe’ bījān dravyanā je guṇo khās chhe te guṇono ātmāmān abhāvane līdhe. āhā.. āre āvī vātun chhe! tattvanī vastu bahu mondhī paḍī gaī. lokone abhyās na maḷe! ane bahāramān rokāī gyā! mūḷ chīj shu chhe chaitanyavastu, enāthī bījān pāñch padārtha bhinna chhe. e pāñch padārthanā je khāsaguṇ chhe e guṇono āmān (ātmāmān) abhāv chhe. chhe?
‘rūpīpaṇun- temanā abhāvane līdhe ane asādhāraṇ chaitanyarūpatā-svabhāvanā sadbhāvane līdhe’ eno to chaitanya-jāṇavun-dekhavun e svabhāv chhe. kāyamī trikāḷī jāṇavun ane dekhavun evo chaitanyasvabhāv chhe. chetanano-ātmāno chaitanyasvabhāv kāyamī hovāthī bījā padārthanā guṇono emān abhāv chhe. potānā guṇono enāmān sadbhāv chhe.
āhā... hā! ‘chaitanyarūpatā svabhāvanā sadbhāvane līdhe ākāsh, dharma, adharma, kāḷ ane pudgal- e pāñch dravyothī je bhinna chhe’ chaitanyavastu e jagatanā pāñch padārthathī bhinna chhe. enāthī e bhinna judo chhe.
āhā...! e rūpe-sharīrarūpe nathī, vāṇī rūpe nathī, karmarūpe nathī, ākāshane dharma-adharmarūpe paṇ ātmā nathī. āhā... hā! ghaṇun shīkhavun paḍe! anādikāḷanī vāstavik chīj shun chhe! ane ī kaī rīte rakhaḍe chhe ane rakhaḍavānun paribhramaṇ bandh kem thāy? e chījo koī alaukik chhe.
āhā...! ānhī kahe chhe bījān dravyonā je guṇo chhe eno ātmāmān abhāv chhe. ‘e pāñch dravyothī te bhinna chhe’ kemake enān guṇo āmān nathī tethī e dravyothī bhinna chhe. ‘ā visheṣhaṇathī ek brahmavastune ja mānanārano vyavachchhed thayo.’ ek ja ātmā vyāpak chhe em keṭalāk māne chhe, vedānt! sarvavyāpak ek ātmā vedānt māne chhe enun nirākaraṇ thayun.
e māne na māne vastu siddha karīne to kahe chhe ke bījā padārthomān guṇ chhe, to ī guṇavāḷā dravyo chhe. te guṇ āmān (ātmāmān) nathī, te te dravyarūp ātmā nathī, nyāyathī lojikathī to vāt kahe chhe paṇ have abhyās nahīn ne... shun thāy?
āhā...! bahāramān dharamane nāme paṇ bījā raste chaḍāvī dīdhān lokone. tattva andar shun chīj chhe astipaṇe maujudagī chīj andar anādi anant chhe. ane te potānā guṇavāḷī-shaktivāḷī chhe. te bījānā guṇavāḷī nathī tethī te bījān dravyono temān abhāv chhe.
āhā... hā! ‘vaḷī te kevo chhe?’ chhello bol have. ‘anant anyadravyo sāthe atyant ekakṣhetrāvagāharūp rahevā chhatān’ shun kahe chhe? bhagavān ā chetanavastu jāṇan-dekhan, bījān anya- anerān dravyo ek jagyāe rahelān chhe. juone ā sharīr ānhī chhe, vāṇī ānhī chhe, ātmā ānhī chhe, bījān
Page 29 of 225
PDF/HTML Page 42 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 29 tattvo paṇ ānhī chhe. evā ek jagyāe ātmā ane bījān padārtho rahelān hovā chhatān... chhe? ‘ekakṣhetrāvagāh (eṭale) ek kṣhetramān rahelān chhatān paṇ ‘potānā svarūpathī nahi chhūṭavāthī’ pote potānā svarūpathī chhūṭato nathī kadi. e chaitanyasvarūp chhe jāṇan-dekhan jenun svarūp chhe. bījān anya dravyonī sāthe ek jagyāe bhegān rahevā chhatān potānā chaitanyasvarūpathī te chhūṭato nathī.
āhā... hā! jhīṇī vātun ghaṇī bhāī! hajī to kahevun chhe pachhī svasamay ne parasamay enun. ānhī to hajī ‘jīv’ āvo chhe eṭalī vāt siddha kare chhe.
āhā... hā! ‘chhatān potānā svarūpathī nahi chhūṭavāthī je ṭaṅkotkīrṇa chaitanya-svabhāvarūp chhe’ jāṇaksvarūp vasturūpe, satrūpe, shāshvat-sharūāt nahīn ādi nahīn ant nahīn chaitanyasvarūp jeno guṇ chhe. evo ātmā anādithī chhe.
‘chhe’ ene ādi na hoy, ‘chhe’ eno nāsh na hoy. ‘chhe’ ī potānā guṇathī khālī na hoy ā to mahāsiddhānto chhe badhā!! ṭaṅkotkīrṇa eṭale jevo chhe evo anādithī chaitanya svabhāvī chhe. ‘ā visheṣhaṇathī vastusvabhāvano niyam batāvyo’ vastusvabhāv chhe te ām hoy em batāvyun ‘āvo jīv nāmano padārtha samay chhe’ samuchchay vāt karī. andar vastu chaitanyasvarūp ane chaitanyaguṇavāḷun tattva! enāthī bījān tattvo bījān guṇavāḷā-e guṇono āmān abhāv chhe māṭe te dravyano paṇ emān abhāv chhe. ek jagyāe rahevā chhatān potānā sva chaitanyaguṇathī koī di’ chhūṭato nathī. pararūpe thato nathī ne svapaṇun chhoḍato nathī.
āhā... hā! sharīr, sharīrapaṇe rahyun chhe e sharīr ātmāpaṇe thatun nathī, ane sharīrano sharīrapaṇāthī abhāv thato nathī. em ātmā, ātmāpaṇe rahe chhe e sharīrapaṇe thato nathī, potānā svabhāvathī rahit thato nathī. chhe to lojikathī paṇ jhīṇun bahu bāpu! atyāre to... doḍ chāle ekalī... mārag jhīṇo bahu bāpu! janam-maraṇ rahit thavāno mārag-panth, bahu alaukik chhe!
have āvo je jīv! ‘sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha evā kevaḷagnān’ shun kahe chhe have! ātmāmān kevaḷagnān jayāre utpanna thāy chhe- pūrṇa gnān! kemake pūraṇagnānasvarūp prabhu (ātmā) chhe. gnānasvarūp kīdhun ne... chaitanyasvarūp chhe. to chaitanyasvarūp chhe to pūraṇ chaitanyasvarūp chhe. ane pūraṇachaitanyasvarūp chhe eṭale sarvagnasvabhāvī chaitanyasvarūp chhe. enun jeṇe dhyān karīne jenī dashāmān kevaḷ gnan! ekasamayamān traṇakāḷ, traṇalok jaṇāy. evun je kevaḷagnān utpanna thāy.
‘e kevaḷagnānane utpanna karanārī bhedagnānajyotino udayan thavāthī’ āhāhā...! eṭale shun kahe chhe? chaitanyasvarūp je andar chhe e ā sharīr, vāṇīthī judo! bhedagnān! ane puṇyane pāpanā vikalpanī vr̥uttio-rāg-dveṣh enāthī judo! evun rāgane parathī bhedagnān pragaṭ thavāthī, parathī judun pāḍavānī bhedagnānanī kaḷā pragaṭ karavāthī ek to jīvadravya siddha karyun, bījān dravyo siddha karyā, bījān dravyonī guṇo nathī emān (ātmāmān māṭe) bījān dravyo paṇ emān nathī. ane potāno chaitanyasvabhāv chhe. ek jagyāe badhān tattvo rahyān hovā chhatān potānā svabhāvane te chhoḍato nathī.
have e svabhāvanī prāpti pūraṇ jayāre thāy chhe tene kevaḷagnān-sarvagnagnān kahe chhe. jem līṇḍīpīparamān chosaṭh porī tīkhāsh bharelī chhe. chhoṭī pīpar-līṇḍīpīpar, kade nānī raṅge kāḷī, paṇ eno
Page 30 of 225
PDF/HTML Page 43 of 238
single page version
30 shrī pravachan ratno-1 tīkho svabhāv chosaṭhaporo chhe. tethī chosaṭh phor ghūṇṭavāthī chosaṭh panhorī tīkhāsh bahār āve chhe. līṇḍīpīparamānthī... paṇ ī andar pūraṇatīkhāsh hatī. ī chosaṭh phorī shakti, chosaṭhaphorī eṭale rūpiyo! soḷ ānā, 64 paisā. e līṇḍīpīparamān paṇ chosaṭhaphorī eṭale pūraṇ tīkhāsh hatī eṭale ghūṇṭavāthī hatī te bahār āvī chhe. lākaḍāne ane kolasāne chosaṭhaphor ghūṇṭe to chosaṭhaphorī tīkhāsh nahi bahār āve kāraṇake emān te chhe nahīn. paṇ ā pīparamān to (tīkhāsh) chhe. chhe chosaṭhaphorī rūpiyerūpiyo pūraṇ. līlo raṅg ane tīkhāshanī pūrṇatā e ek-ek pīparanā dāṇāmān paḍī chhe. to... chhe ī bahār āve chhe. prāptanī prāpti chhe.
em bhagavān ātmā, enāmān sarvagnasvabhāv shakti chhe. sarvagna kaho ke pūraṇagnān kaho chosaṭhaphorun eṭale pūraṇagnān kaho. āhā... hā! (līṇḍī) pīparanī vāt bese paṇ ā vāt...! pūraṇagnān andar chhe (ātmāmān) chosaṭhaphor eṭale rūpiye 1 rūpiyo soḷaānā. evā pūraṇagnānanepūraṇaānand svarūp prabhune jayāre ek vartamānamān kevaḷagnān thāy chhe. traṇakāḷ-traṇalokane jāṇanārun gnān, ‘evā kevaḷagnānane utpanna karanārī bhedagnānajyotino uday thavāthī’ āhā...! hā! bhāṣhā juone keṭalun spaṣhṭa karyun chhe!
āvā badhā siddhānto... bhāre! ā to kolej chhe. adhyātmanun pahelun jāṇavun hoy, to ā samajāy ke jem e pīparamān chosaṭhaphorī tīkhāsh bharī chhe to e ghūṇṭavāthī chhe te bahār āve chhe, em ātmāmān sarvagnasvabhāv, gnasvabhāv pūraṇ paḍayo chhe ene dayā-dānanā vikalpane sharīr, vāṇīthī bhinna-judo karatān, judo pāḍatān, bhed-gnān karatān emān pūraṇ je bharyun chhe te taraphanī ekāgratāthī, parathī judo pāḍī, svamān ekāgra thatān e līṇḍīpīparamān jem vartamānamān kāḷap ane alpa tīkhāsh chhe ene ghūṇṭavāthī alpa tīkhāshane jūdī paḍatān ane andar tīkhāsh pūrī bharī chhe te pragaṭ thatān, bharī chhe ī pragaṭ thatān em ātmāmān rāg ne dayā-dānane-vikalpa je puṇya-pāpanā ke sharīranā, enāthī judo pāḍatān, emān pūraṇasvarūp bharyun chhe emān ekāgra thatān, te kevaḷagnān eṭale paramātma dashā-mokṣhadashā tene utpanna thāy chhe.
āhā... hā! mokṣhanī dashāno utpanna thavāno upāy ke rāgaādi vikalpa chhe te duḥkharūp chhe enāthī mukta thavun ane svabhāvanī pūraṇatāmān ekāgra thavun e duḥkhathī mukta thavun te nāsti ane tenā sthānamān atindrīyagnān pragaṭ thavun te asti!
shabdo paṇ eke ek jhīṇān chhe! khabar chhe duniyānī badhānnī khabar chhe! ā māl judī jātano chhe bhāī!
āhā... hā! ‘kevaḷagnānane utpanna karanārī, bhāṣhā chhe ne...! ‘sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha evun kevaḷagnān.’ pūraṇagnān jayāre pragaṭ thāy chhe. ātmāmān tyāre ī sarva padārthanā svabhāvane prakāshavā samartha chhe. pahelo to ī siddhānt siddha karyo! bījo... e kevaḷagnānane utpanna karanārī bhedagnānajyoti pragaṭ thavāthī’ āhā... hā! vyavahār karatān karatān kevaḷagnān thashe em na āvyun emān bhaī... e dayā, dān, bhakti, vrat, pūjā evā vyavahār sadācharaṇ karo e karatā sarvagnapaṇun-mokṣha thashe em nathī.
Page 31 of 225
PDF/HTML Page 44 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 31
āhā... hā! enāthī bhinna pāḍatān ane svabhāv je paripūrṇa chhe temān ekāgra thatān, āmānthī khasatān ane āmān vasatān āhāhā! ‘parathī khas, svabhāvamān vas e ṭūṅkun ṭach, e tāre māṭe bas!’ ākarān siddhānto chhe bāpu! e ānhī kahe chhe parathī khas. bhed kar! rāg chāheto dayā-dānano ho paṇ enāthī bhed-bhinna kar ane svarūp je chhe temān vas! ekāgra thā... to te bhedagnān dvārā kevaḷagnānanī prāpti ke je kevaḷagnān sarva padārthane jāṇanārun chhe evun kevaḷagnān utpanna thashe.
āhā... hā! jem chosaṭhaphorī tīkhāshamānthī, chosaṭhaphorī tīkhāsh bahār āve chhe em andar sarvagnasvabhāvamān ekāgra thatān, rāgathī bhinna paḍatān, sarvagna svabhāv shaktirūpe chhe e avasthāmān paryāyamān pragaṭarūpe thāy chhe. samajāṇun kāī?
āvī vāt chhe bhāī! loko to kyāy bahāramān mathyā (kare chhe) bhagavānanī bhakti karīne īshvaranī bhakti karī ne thaī jāy? have īshvaranī bhakti kare ī to rāg chhe. ane tāro māl tyān kya ān chhe ke tyānthī āve? tāro to ānhī paḍayo chhe andar! je kāī pragaṭ karavānī tārī dharmadashā-shāntadashā pragaṭ karavānī tane bhāvanā hoy, to ī tyān chhe ī shāntadashā! tārī shāntadashā kyān bhagavān pāse chhe? tārī shāntadashā pragaṭ karavānun bharelun sthān tārun tattva andar chhe. e prāptanī prāpti chhe. ‘chhe’ emānthī āvashe. bhagavān pāse chhe ī enī chhe. samajāṇun kāī...?
āhā... hā! ī be līṭīmān to ghaṇun chhe!! āvo je jīv varṇavyo, jav kahetān ātmā chhe. ‘sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha’ āhā... hā... hā! prabhuātmāne jayāre kevaḷagnān thāy chhe-ekalun gnān pragaṭ hoy chhe. vikār nahīn, alpagnatā nahīn. pūrun (pūrṇa) gnān thāy chhe ātmāne jayāre, e kevaḷagnān chhe. e kevaḷagnān, sarva padārthanā svabhāvane jāṇavā samartha chhe. e kevaḷagnān, ane paradravyathī bhinna ātmāne karatān, jemān ī gnān paṇun pūrun bharyun chhe temān ekāgra thatān, parathī ekāgratā chhūṭatān, svamān ekāgratā karatān, e bhedagnānanī jyotithī kevaḷagnān utpanna thāy chhe.
āhā... hā! bhedagnān kaho ke mokṣhamārga kaho, kevaḷagnān kaho ke mokṣha kaho. āhā...! keṭalun yād rahe āmān? badhun ajāṇyā jevun lāge badhun! bāpu! mārag koī judo chhe bhāī! dharam, e dharam pragaṭ thavo, dharam eṭale ātmānī shānti! vītarāgatā! nirdoṣhatā! svachchhatā! e pragaṭ thavun e kyāthī pragaṭ thāy? kahe chhe ke parathī haṭhī, parathī judun pāḍī ane jemān e shaktio paḍī chhe temān ekāgratā thatān, e svachchhatāthī bharelo bhagavān chhe, e atīndriyagnānathī pūro bharyo chhe prabhu! atīndriy ānandanā svabhāvathī paripūrṇa bharelo bhagavān chhe.
je vastu hoy teno svabhāv apūrṇa na hoy. pūraṇ svabhāvathī bharelo bhagavān! (ātmadravya) emān ekāgra thavāthī, ane parathī bhinna paḍavāthī/parathī nāsti ne svathī asti emān ekāgratā, evun je bhedagnān e mokṣha nām pūraṇagnān utpanna karavānun kāraṇ chhe.
āhā... hā! āmān have navarāsh kedi’ maḷe! ākho di’ dhandhā... pāṇī! bāyaḍī-chhokarān sāchavavān, dhandhā karavā, emān dharam to nahīn paṇ puṇyanān ya ṭhekāṇān nahīn. ke be-chār kalāk satya āvī
Page 32 of 225
PDF/HTML Page 45 of 238
single page version
32 shrī pravachan ratno-1 chīj chhe ene vāñchavī-vichāravī-sāmbhaḷavī, evo vakhat na maḷe! bhāī?
ānhī to ekadam bhagavān ātmāne siddha karī ‘जीवो’ āvo, āvo chhe guṇaparyāyavāḷo, utpād-vyay-dhruvavāḷo, darshanagnānajyoti, e jīv (ane) bījān tattvo chhe. bījā tattvo na hoy to bījān tattvone lakṣhe vikār thāy e vikār na hoy. potānā svabhāvanā āshraye vikār na thāy. kemake svabhāvamān vikār chhe nahīn. ethī je vikār thāy chhe puṇya-pāpano, e paradravyanā lakṣhe thāy chhe. tethī paradravya ane paradravyanā guṇono jemān abhāv chhe eṭale ene paradravya upar lakṣha karavānun chhe nahīn.
āhā... hā! tārāmān ja bharelā/ī pīparamān jem līloraṅg bharelo chhe, kāḷāraṅgano nāsh thaīne e līlo pragaṭ chhe, andar bharyo chhe. līlo (raṅg) bahārathī kāī āvato nathī. līlī thāy chhe ne ā pīpar...! līlo raṅg! emān paḍayo chhe ī bahār āve chhe.
em prabhu ātmāmān līlo nām anantagnān ane tīkho nām anantaānand anant vīrya, anant darshan, anant svachchhatā, anant prabhutā, evī shaktithī bharelun jīvatattva chhe! ene kevaḷagnānane muktiprāpta karanārane paradravyathī bhinna pāḍīne, potānā pūraṇ svabhāvamān, (pūrṇa) paryāy pragaṭ karavā māṭe, potānā pūraṇasvabhāvamān ekāgra thatān te bhedagnānajyotino uday thavāthī kevaḷagnān utpanna thāy chhe) īshvaranī bhakti ne karoḍonā dān ne māḷā jape-māḷā e badhun to shubh rāg chhe- vikalpa chhe enāthī bhed pāḍe judu pāḍe, kemake svarūpamān e rāg nathī svarūp to gnān darshanane ānandathī bharelun chhe.
āhā... hā! ‘sarva padārthonā svabhavane prakāshavāmān samartha evun kevaḷagnān’ e kevaḷagnānanī siddhi karī. koī em kahe ke traṇakāḷanun gnān thāy nahīn ātmāne... sarva padārthonā svabhāvane jāṇavānī shakti ātmāmān chhe ja nahīn, ene ānhī jūṭhṭho ṭharāvyo chhe.
āhā... hā! bhāī...! kharekhar to tāro gnasvabhāv chhe ne ‘hā’ - jāṇavun’ e svabhāv chhe ne...! ī kono svabhāv chhe? sharīrano? rāgano? karmano? ī to ‘jāṇavun’ chaitanyano svabhāv chhe, ātmāno (svabhāv chhe) jeno je svabhāv chhe e gnasvabhāv e apūrṇa na hoy. eno sva.. bhāv chhe potāno bhāv, e apūrṇa na hoy, viparīt na hoy. e pūraṇasvarūp chhe!! e pūraṇ shaktirūpe pūraṇasvarūp chhe. ene... rāg-dayā-dānanā vikalpothī judo pāḍī kemake pūraṇ thavānī shakti enāmān (rāgādimān) nathī, rāgamān-vyavahāramān, pūrṇa thavānī shakti to svabhāvamān chhe. ethī svabhāvamān ekāgra thatān trikāḷī chaitanyasvabhāvamān ekāgra thatān ane rāganī-puṇyapāpanī kriyāthī bhinna paḍatān, je sarvagnasvabhāv, sarvapadārthanā svabhāvane prakāshavān samartha chhe, te bhedagnānajyotithī kevaḷagnān thāy chhe.
āhā... hā! āmān keṭalun yād rākhavun! badhā navā siddhānt lāge! navā nathī bāpu! tārun svarūp ja e chhe. ten jāṇyo nathī tane! e chīj atyāre badhī gūm thaī gaī chhe. ī have bahār āve chhe!
āhā... hā! bhāī... tun koṇ chho? jem pīpar chosaṭhaphorī eṭale rūpiye rūpiyo soḷaānā! soḷaānā eṭale chosaṭh paisā kaho ke rūpiyo kaho (pūraṇ) svabhāvathī bharelī vastu chhe em ā bhagavān ātmā vastu chhe e soḷaānā nām pūraṇ gnānane ānandathī bharelī shaktivāḷun tattva chhe. e shaktimān ekāgra thatān/jyāre e shaktimān ekāgra thavun chhe tyāre parathī khasī javun chhe, parataraphathī bhinna paḍayā vinā,
Page 33 of 225
PDF/HTML Page 46 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 33 svamān ekāgra thavāy nahīn... āhā! ane svamān ekāgra thayā vinā, svamān shakti je chhe emān ekāgra thayā vinā enī dashāmān paripūrṇa gnānane paripūrṇa ānand koī di’ pragaṭ na thāy. samajāṇun kāī...?
e bhāī? āvī vātun chhe! ‘chhe’ duniyāne evun lāge evun chhe! pāgal jevun lāge evun chhe. ākhī lāīn pher! hen? ākho mārag pher chhe bāpu! tane khabar nathī bhāī! anantakāḷano ajāṇyo mārag! ene ānhī jāṇavānun kahīne, pūraṇanī prāpti enāthī thashe. pūraṇ paramātmā dashā-janam- maraṇasahit dashā e rāgathī bhinna, ane pūraṇ svabhāvamān ekāgratā enāthī thashe.
āhā... hā! māṇaso to kanīk māne ne kanīk māne! em agnānī anādithī bhramaṇāmān paḍayā, paribhramaṇ karī, chorāshīnā avatār, kāgaḍānā ne kūtarānnā avatār karī-kīrane, māṇḍ māṇḍ māṇasapaṇun maḷyun hoy, emān jo ā rīte nahīn samaje, pāchhā ī nā ī doṣhe avatār chhe!
āhā... hā! ānhī to ī avatārano abhāv karavānī rīt batāve chhe! ke jemān ī bhav ne bhavano bhāv jenā svarūpamān nathī, jenā svabhāvamān to paripūrṇa gnānaānand chhe. āhāhā! bhāī tun vastu chho! vastu chhe temān shakti ane guṇo vaselān-rahelān chhe. e shakti-guṇ vinānī chīj hoī shake nahīn. ane e shaktine guṇ paripūrṇa-ānandagnānādi paripūrṇa shakti chhe. to... je tārī chījamān nathī evā ā sharīravāṇīman, puṇya-pāpanā bhāv, enāthī judo paḍī ane tārāmān je puraṇ paḍayun chhe temān eno ādar karī, temān ekāgra thaī, tane tārī dashāmān kevaḷagnān muktadashā, duḥkhathī mukta ane ānandane gnānathī (paripūrṇa) dashā thashe tārī.
āhā... hā! be līṭīmān to bahu bharyun chhe! ekalā siddhānto chhe! āhāhā! ‘jayāre ā jīv’ em kīdhun ne... jīvanī vyākhyā to (pahelān) karī. have jayāre ā jīv have pote kare tyāre! ko’ ka karī de ne ko’ ka karāvī de ne? em chhe nahīn. āhā... hā! ‘jayāre ā ātmā, sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha evā kevaḷagnān-sarvagnagnān’ e pūraṇagnān pragaṭ kare to eno artha chhe ke andar pūraṇ gnān chhe. āhā... hā! andar kevaḷ... ek... kevaḷ ek gnānasvarūp ja prabhu chhe. āhā...! asti chaitanyasvarūp pūraṇ, gnānane ānandathī pūraṇ chhe. te chījamān jene eno ādar karavo hoy, ene rāvādino ādar chhoḍī devo, eṭale enāthī bhinna paḍavun. āhā... hā! chāhe to dayā-dān-vratane bhakti-pūjā (nā bhāv) ho! e paṇ ek rāg chhe vikalpa chhe vr̥utti chhe. (shrotāḥ) ā sāmbhaḷavun ya rāg? (uttaraḥ) ī e rāg chhe ne kahevun ī e rāg chhe.
āhā... hā! ā to... janam-maraṇ rahit thavānī vātun chhe prabhu! janam-maraṇane chorāshīnā avatār karī-karīne anantā avatār karyān! vastu chhe ne pote! te rahī kyān atyār sudhī? chhe to chhe ātmā. e rahī chār gati rakhaḍavāmān rahī atyārasudhī ā kāgaḍāmān ne kūtarāmān ne bhav karī-karī narakanāne nigodanā ne manuṣhyanā ane ek gatimān game tyān jāy duḥkh ja chhe! duḥkh ja chhe svarga hoy to chhe parādhīnatā abajopati, ā sheṭhiyāv dhūḷanā dhaṇī! e badhā duḥkhī bachārā chhe. āhā... hā... hā! duḥkhī chhe bichārān!
(shrotāḥ) paisā joīene bichārā! (uttaraḥ) paisā joīe chhe ne ene! ātmā joto nathī ene
Page 34 of 225
PDF/HTML Page 47 of 238
single page version
34 shrī pravachan ratno-1 ā dhūḷ joīe chhe. ā lāvo... ā lāvo... ā mārun e māgaṇ bhikhārī chhe. andaramān anantagnānane anantaānand bharyo chhe. evī lakṣhmīvāḷo prabhu chhe andar. enī pāse jāto nathī! jyān maḷe evun chhe tyān jāto nathī. jemān āve evun nathī tyān jaīne māgyā kare chhe. ane te paṇ paisā āve to enī pāse āvato nathī. enī pāse to mamatā āve chhe ke paisā āvyā te mārā! mamatā (chhe) paiso, paisāmān rahe chhe jaḍamān āhā... hā... hā! ā to evī chīj chhe! vastu chhe ne...! ānhī puraṇagnān pragaṭ karavāno upāy kahe chhe ne...! pūraṇagnān pragaṭ karavānī samayanī dashā evī to anantīshakti jenāmān hoy, emān akāgra thāy to kevaḷagnān thāy. e kemake kevaḷagnān ek ja paryāy ekasamaye āve te bījun shun thāy? āhā.. hā! ek sekanḍanā asaṅkhyabhāgamān-nānāmān nānā sūkṣhma kāḷamān traṇakāḷ-traṇalokane jāṇe evī enī shakti paryāyamān pragaṭ thāy, ene kevaḷagnān kahe chhe dashāmān chhe kevaḷagnān. evī to anantī-anantī shaktio andaramān paḍī chhe (ātmāmān) jo ek ja paryāy bahār āvī ne khālī thaī jāy evun hoy to to khalās thaī jāy pachhī shun rahyun! em koī di’ bane nahīn.
āhā... hā! satyanā siddhānto bahu kaṭhaṇ chhe bāpu! āhā... hā! atyāre to lokoe, guru e ne dharamanā guruoe kaīkanun kanīk chalāvīne chalāvī māryun chhe! (amane) badhī khabar chhe duniyānī!
āhā... hā! sat prabhu! ... ‘chhe’ ane je ‘chhe’ ī shakti vināno na hoy, eṭale enā guṇ vināno-svabhāv vināno na hoy. jem ‘chhe’ em enā guṇo paṇ, shakti paṇ trikāḷ chhe. jem dravya pūraṇ chhe em enān guṇo paṇ pūraṇ chhe. evo bhagavān ātmā,
āhā...! are, ene kem vishvās bese?! ānhī pāñch-pachās hajār paisā maḷe tyān rājī-rājī thaī jāy! chhe dhūḷ... emān...!
mūḍh chhe tethī khushī thāy. mūḍh chhe ne mūḍh! sādhāraṇ kone kahevun? prabhuto andar ānandathī bharelo chhe. enī lakṣhmīno pār nathī! amāp ne amāp... amāpane... aparimit! aparimit nām maryādā jemān nathī evo svabhāv chhe bāpu! je svabhāv hoy ene maryādā hoy nahīn. e shun? āhā...!
evun je ātmatattva! jemān aparimit, maryādā vinānā svabhāv ne shaktio paḍī chhe. eno vishvās lāvī ane puṇya-pāpanā bhāv ane enān phaḷ bahāranān eno vishvās ūṭhāḍī daī āhāhā... hā! emān hun nathī, emān mane kāī lābh nathī āhā... hā! ane jemān hun chhun tenāthī mane lābh chhe, evo potāno svabhāv svabhāvavān jem chhe anādi... em eno svabhāv, svabhāvavān hoy ne svabhāv na hoy? sākar hoy ne gaḷapaṇ na hoy? em bane?
em ātmā svabhāvavān chhe ane eno svabhāv anand ne gnānano (na hoy) em bane nahīn traṇakāḷamān! āhā... hā! ane jeno svabhāv chhe e paripūrṇa chhe. sva... bhāv! potāno bhāv, potānun sattva, potānī shakti, potāno guṇ potāno svabhāv! āhā...! evā ātmāmān ekāgra thavāthī ane rāgane sharīranī kriyāthī bhinna paḍavāthī ene kevaḷagnānajyoti sarvapadārthane prakāshavāmān samartha evī pragaṭ thāy chhe.
olā-shubharāg! dayā-dān ne vrat shubharāg! vr̥utti ūṭhe chhe vr̥utti, vikalpa e rāg chhe.
Page 35 of 225
PDF/HTML Page 48 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 3p āhā...! enāthī bhinna paḍatān, svarūpamān abhinnatā thatān ‘parathī vibhakta ne svathī ekatva’ trījīgāthāmān kaheshe. āhā... hā! samajāṇun kāī...?
have āmān dev-guru-shāstrathī ya maḷe evun nathī em ānhī āvyun ānhī to! kemake je ā guṇo chhe ī emān nathī. ane enā guṇo je chhe ī āmān nathī. to... jyān guṇ chhe tyān jāy to vastu maḷe! ā guṇo tyān nathī, enī pāse.
(shrotāḥ) bhale enā guṇo enī pāse nathī paṇ batāvanār to joīe ne? (uttaraḥ) batāvanār joīe paṇ ‘jāṇanāro jāṇe’ tyāre batāvanāre batāvyun em kahevāy ne...! ‘e ā naḷiyān sonānā thayā lyo! (loko) savāramān nathī kahetān? kahevatamān kahe chhe. sūraj ūgī gyone olo ūṭhe nahīn. olā naḷiyān dhoḷān thaī gyā hoy ne sūraj ūgyo’ to... (shrotāḥ) e taḍako thayo hoy! (uttaraḥ) e taḍako thayo to naḷiyān sonānā thayān to te jue ene ke na jue ene? olāe to kahyunḥ elā sonānā naḷiyān thayān have to ūṭh, kyān sudhī sūī rahīsh? eṭale shun? naḷiyān ūjaḷān thayān sūryanā prakāshathī paṇ ‘jonār’ ne khabar paḍe ke āṅkhyun (vīñchīne sūtelāne khabar paḍe?)
oraḍo ek hoy, bāraṇun ek hoy āhī traṇ godaḍān oḍhayān hoy, āṅkhyummān chīpaḍān vaḷyān hoy! have ene shīrīte jovun ī? samajāṇun kāī...?
ā badhā dākhalā chhe, shāstramān chhe ho? eke ek dākhalā. em anādithī mithyādarshanagnān agnānane (bhramanā) emān chīpaḍān to paḍayān chhe andar, āṅkhyun to bandh chhe. ane oraḍo ek ja chhe. bāraṇun khullu karavāne-javāne enī sāmun to joto nathī to naḷiyān dhoḷā kyāthī dekhāy ene āhā... hā! em ā bhagavān ātmā agnānane rāg-dveṣhamān ūṅghe chhe. ene em kahe ke ā chaitanyaprakāshanun pūr andar paḍayun chhe ne...! paṇ batāvanāre batāvyun paṇ jonāretrap joyā vinā āsthā kyāthī bese?
e guṇano tej chhe, chaitanyanā pūranun tej chhe prabhu to. ā sūryanā prakāshanā tejane potānā tejanī khabar nathī (sūryanā) prakāshanī khabar to ā (ātmānā) prakāshane khabar chhe chaitanyaprakāsh jāṇe chhe ke ā jaḍano prakāsh chhe. hun chaitanya prakāsh chhun.
āhā... hā! paṇ enun ene māhātmya āvyun nathī ne...! ātmā eṭale shun ne kevaḍo, kem? ane enī dashā pūraṇ pragaṭ thāy te kevī, kevaḍī hoy? koī di’ sāmbhaḷyun nathī, beṭhun nathī. navaro nathī. bāvīs bāvīs kalāk trevīs kalāk to bāyaḍī, chhokarān dhandho ne pāp-pāp badhun! kalāk-be kalāk maḷe to tene maḷī jāy evā, raste chaḍāvī dye bīje! jyān chhe tyān jāy nahīn, nathī tyān jashe kudevane... e puṇya karo, dānakaro, vratakaro... je emān nathī ātmā, ane emānthī pragaṭe evo nathī. emān chaḍāvī dīdhān ene! āhā...! jhīṇun to paḍe bhāī...!
āhā... hā! ‘bhedagnānajyotino uday thavāthī’ bhāṣhā dekho! bhāī... shrīmadvāpare chhe ne.. ‘uday thāy chāritrano’ uday nām pragaṭ. āhā... hā! asti chhe vastu chhe ātmā! to enī shakti-kāīk svabhāv chhe ke nahīn. to jenī vastusthiti ekarūpe chhe, paranā abhāvasvabhāvasvarūp chhe. em enī
Page 36 of 225
PDF/HTML Page 49 of 238
single page version
36 shrī pravachan ratno-1 shaktio ekarūpe pūraṇ chhe. ane te paṇ paranā bhāvanā abhāvasvabhāvasvarūp chhe.
āhā... hā! evo bhagavān ātmā, sarvotkr̥uṣhṭa pote paramātmā svarūpaj shaktie-svabhāve chhe, emān ekāgra thavāthī ane rāganī kriyā ne sharīranī kriyā ne bahāranī kriyāthī bhedapāḍīne judo pāḍīne, kevaḷagnān utpanna karanārī bhedagnānajyotino uday thāy chhe.
āhā... hā! āvun chhe! ā bahāramān shun karavun āmān? bahāranun kāī karīsh (topaṇ) andaranun maḷe evun nathī le! (shrotāḥ) paṇ bahāranun kyān karī shake chhe? (uttaraḥ) bahāramān chhe paṇ kyān, bahāramān tun chho kyān? sharīramān chhe? vāṇīmān, jaḍamān paisāmān? puṇyapāpanā bhāv thāy shubhaashubh, emān ātmā chhe?
āhā... hā! nyāyathī jarī, lojikathī... pakaḍashe ke nahīn? hen? emane em āndhaḷe-āndhaḷun arere! āṅkhyun vīñchīne... kyāy chālyo jashe! dehanī sthiti pūrī thaī jashe, thaī rahyun! ātmā to avināshī chhe te ātmā bhego nāsh thāy evo nathī. sharīr to nāsh thaī jashe ānhī.
ane (agnānī) mārā, ā mārā e mānīne chālyo jashe, rakhaḍavā chorāshīmān...! āhā...! tyān kāī dharmashāḷā nathī! pāñjarāpoḷ tyān nathī kyāy! tyān ‘māshībā beṭhān nathī ke āvo bhāī!
āhā...! jemān tun chho... tāro svabhāv chhe ane te svabhāthī svabhāvathī khālī hoy nahīn prabhu! e svabhāv pūraṇ chhe. e guṇo anantaguṇonī shī vāto karavī āhā...! jene saṅkhyāe guṇano pār na maḷe! āhā... hā... hā! e darek guṇ paripūrṇa chhe ane evā paripūrṇa guṇano puñj prabhu te ātmā chhe. e ātmāmān rāgathī bhedagnān karīne, mārga ā chhe bāpu! bījā game te rīte chaḍāve bīje raste! jīvan chālyā jashe prabhu! bāpu, manuṣhyapaṇun anant kāḷe maḷavun mushkel chhe prabhu!
āhā... hā! be līṭīmān to ohohoho! pachhī kahe chhe, ‘sarva padārthonā svabhāvane prakāshavāmān samartha evā kevaḷagnān’ ekalī paryāy pūrṇa gnānanī pragaṭ thāy ene ‘utpanna karanārī bhedagnānajyoti’ ene parathī bhinna pāḍavānī bhedagnānadashā te pūraṇaprāptino upāy chhe. e sarva paradravyathī chhūṭī/bhed kahyun ne...? bhedagnān kīdhun ne..! to sarva paradravyathī chhūṭī, puṇyane pāp nā bhāv, dayā-dān ādinā bhāv e paradravya rāg chhe enāthī chhūṭī ‘darshanagnānasvabhāvamān niyat vr̥uttirūp’ āhā.. hā!
‘je darshanagnānasvabhāv chhe emān niyat-nishchay pariṇatirūp, astitvarūp ātmatattva sāthe ekatvagatapaṇe varte chhe’ āhā... hā! jayāre bhagavān ātmā paradravyathī chhūṭī potānā gnānadarshan svabhāvamān sthir rahe-niyatavr̥utti-nishchayavr̥uttirūp chhe evun astitva rūp ātmatattva sāthe ekatvagatapaṇe varte tyāre darshanagnānachāritrapaṇun kahyun chhene pāchhun pāṭhamān ‘चरित्तदंसणणाण’ hatun (ahīnyān) pāchhun laī līdhun hatun ī. (olun to) padyamān goṭhavavā sāṭu!
āhā... hā! ‘sarva paradravyothī chhūṭī’ emān kayun bākī rahyun? paramātmā, dev-guru-shāstra, enāthī chhūṭī! e bhāī...! kevaḷī gurue paradravya? enā bāpe prashna karyo’ to! dasanī sāl, boṭādamān myunisipalamān vyākhyān chālatun hatun ā prashna, devagurushāstra ī par? shuddha chhe ī par? lākhavār par. ānhī paradravya kīdhān ne...! ‘sarvaparadravyo’ kīdhun to emān devagurushāstra bākī rākhyān?
Page 37 of 225
PDF/HTML Page 50 of 238
single page version
shrī pravachan ratno-1 37
āhā... hā! ‘sarva paradravyothī chhūṭī’ darshanagnānasvabhāv potāno... emān gnānadarshan chāritra chhe ne...! ‘niyat vr̥uttirūp evun astitvarūp ātmatattva sāthe ekatvagatapaṇe varte tyāre te darshanagnānachāritramān sthit hovāthī’ āhā... hā... hā! anrta svarūpamān shraddhāmān varte! gnānamān varte ne sthiratāmān varte tyāre te ātmā gnānadarshan-chāritramān āvyo, ethī tene svasamay nām ātmā kahevāmān āve chhe. svasamay ene kahīe! ene ātmā kahīe.
āhā... hā! ‘chhe’ to ‘chhe’ paṇ pariṇatimān shraddhāgnānachāritramān āve tyāre ene ‘chhe’ ātmā ene svasamay kahīe em kahe chhe.
shun kahyun ī...? chhe to chhe āhā...! vastu to chhe anant ātmāo paḍayā chhe ne! paṇ enun- enī taraphanī pratīti, gnān ne ramaṇatā, pūrṇānandanānāthamān shraddhāgnānane chāritranī pariṇati karatān tene ātmā sācho kahevāmān āve chhe. ane te svasamay nām ātmā ātmārūpe thayo em ene kahevāmān āve chhe. ane tene dharmī kahevāmān āve chhe.
visheṣh kahevāshe... (pramāṇavachanagurudev!)
gambhīr vāt chhe. potānī visheṣh paryāyamān je par
jaṇāy chhe te kharekhar potānī paryāy jaṇāy chhe;
eṭale sāmānya ane visheṣhane jonārā em be chakṣhu
kahyān chhe paṇ paranī vāt līdhī nathī.
-sāmānyanun yathārtha gnān thāy to visheṣhanun
līdhī kemake ātmā je parane jāṇe chhe e kharekhar
to potānī paryāyamān paryāyane jāṇe chhe. lyo, āvī
sūkṣhma vāt! parane jāṇe chhe, em kahevun e to
asadbhūt vyavahār chhe. kharekhar to trikāḷ sāmānya
ātmānun je visheṣh chhe te visheṣhamān visheṣhanej
jāṇavānun chhe, parane nahi.