Pravachansar (Gujarati). Gatha: 62.

< Previous Page   Next Page >


Page 108 of 513
PDF/HTML Page 139 of 544

 

background image
सर्वेष्टोपलम्भाच्च यतो हि केवलावस्थायां सुखप्रतिपत्तिविपक्षभूतस्य दुःखस्य साधनतामुप-
गतमज्ञानमखिलमेव प्रणश्यति, सुखस्य साधनीभूतं तु परिपूर्णं ज्ञानमुपजायते, ततः केवलमेव
सौख्यमित्यलं प्रपञ्चेन
।।६१।।
अथ केवलिनामेव पारमार्थिकसुखमिति श्रद्धापयति
णो सद्दहंति सोक्खं सुहेसु परमं ति विगदघादीणं
सुणिदूण ते अभव्वा भव्वा वा तं पडिच्छंति ।।६२।।
न श्रद्दधति सौख्यं सुखेषु परममिति विगतघातिनाम्
श्रुत्वा ते अभव्या भव्या वा तत्प्रतीच्छन्ति ।।६२।।
सुखप्रतिपक्षभूतमाकुलत्वोत्पादकमनिष्टं दुःखमज्ञानं च नष्टं, यतश्च पूर्वोक्तलक्षणसुखाविनाभूतं
त्रैलोक्योदरविवरवर्तिसमस्तपदार्थयुगपत्प्रकाशकमिष्टं ज्ञानं च लब्धं, ततो ज्ञायते केवलिनां ज्ञानमेव
सुखमित्यभिप्रायः
।।६१।। अथ पारमार्थिकसुखं केवलिनामेव, संसारिणां ये मन्यन्ते तेऽभव्या इति
निरूपयतिणो सद्दहंति नैव श्रद्दधति न मन्यन्ते किम् सोक्खं निर्विकारपरमाह्लादैकसुखम् कथंभूतं
न मन्यन्ते सुहेसु परमं ति सुखेषु मध्ये तदेव परमसुखम् केषां संबन्धि यत्सुखम् विगदघादीणं
विगतघातिकर्मणां केवलिनाम् किं कृत्वापि न मन्यन्ते सुणिदूण ‘जादं सयं समत्तं’ इत्यादि-
पूर्वोक्तगाथात्रयकथितप्रकारेण श्रुत्वापि ते अभव्वा ते अभव्याः ते हि जीवा वर्तमानकाले
(બીજી રીતે કેવળનું સુખસ્વરૂપપણું સમજાવવામાં આવે છેઃ) વળી, કેવળ
અર્થાત્ કેવળજ્ઞાન સુખ જ છે, કારણ કે સર્વ અનિષ્ટનો નાશ થયો છે અને સર્વ ઇષ્ટની
પ્રાપ્તિ થઈ છે. કેવળ -અવસ્થામાં, સુખોપલબ્ધિના વિપક્ષભૂત જે દુઃખ તેના સાધનભૂત
અજ્ઞાન આખુંય નાશ પામે છે અને સુખના સાધનભૂત પરિપૂર્ણ જ્ઞાન ઊપજે છે, તેથી
કેવળ જ સુખ છે. વિશેષ વિસ્તારથી બસ થાઓ. ૬૧.
હવે, કેવળીઓને જ પારમાર્થિક સુખ હોય છે એમ શ્રદ્ધા કરાવે છેઃ
સુણી ‘ઘાતિકર્મવિહીનનું સુખ સૌ સુખે ઉત્કૃષ્ટ છે,’
શ્રદ્ધે ન તેહ અભવ્ય છે, ને ભવ્ય તે સંમત કરે. ૬૨.
અન્વયાર્થઃ[ विगतघातिनां ] જેમનાં ઘાતિકર્મો નાશ પામ્યાં છે તેમનું [ सौख्यं ]
સુખ [ सुखेषु परमं ] (સર્વ) સુખોમાં પરમ અર્થાત્ ઉત્કૃષ્ટ છે’ [ इति श्रुत्वा ] એવું વચન
સાંભળીને [ न श्रद्दधति ] જેઓ તેને શ્રદ્ધતા નથી [ ते अभव्याः ] તેઓ અભવ્ય છે; [ भव्याः
वा ] અને ભવ્યો [ तत् ] તેનો [ प्रतीच्छन्ति ] સ્વીકાર (આદર, શ્રદ્ધા) કરે છે.
૧૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-