વિષયગાથા
પરોક્ષજ્ઞાનવાળાઓના અપારમાર્થિક
ઇંદ્રિયસુખનો વિચાર૬૩
જ્યાં સુધી ઇંદ્રિયો છે ત્યાં સુધી સ્વભાવથી
જ દુઃખ છે એમ ન્યાયથી નક્કી
કરે છે.૬૪
મુક્ત આત્માના સુખની પ્રસિદ્ધિ માટે,
શરીર સુખનું સાધન હોવાની વાતનું
ખંડન કરે છે.૬૫
આત્મા સ્વયમેવ સુખપરિણામની શક્તિવાળો
હોવાથી વિષયોનું અકિંચિત્કરપણું૬૭
આત્માનું સુખસ્વભાવપણું દ્રષ્ટાંત વડે દ્રઢ
કરીને આનંદ -અધિકાર પૂર્ણ કરે છે. ૬૮
— શુભપરિણામ અધિકાર —
ઇંદ્રિયસુખના સ્વરૂપ સંબંધી વિચાર ઉપાડતાં,
તેના સાધનનું સ્વરૂપ૬૯
ઇંદ્રિયસુખને શુભોપયોગના સાધ્ય તરીકે
કહે છે.૭૦
ઇંદ્રિયસુખને દુઃખપણે સિદ્ધ કરે છે.૭૧
ઇંદ્રિયસુખના સાધનભૂત પુણ્યને ઉત્પન્ન
કરનાર શુભોપયોગનું, દુઃખના સાધન-
ભૂત પાપને ઉત્પન્ન કરનાર અશુભો-
પયોગથી અવિશેષપણું પ્રગટ કરે છે. ૭૨
પુણ્યો દુઃખના બીજના હેતુ છે એમ
ન્યાયથી પ્રગટ કરે છે.૭૪
પુણ્યજન્ય ઇંદ્રિયસુખનું ઘણા પ્રકારે
દુઃખપણું પ્રકાશે છે.૭૬
પુણ્ય અને પાપનું અવિશેષપણું નિશ્ચિત
કરતા થકા (આ વિષયનો) ઉપસંહાર
કરે છે.૭૭
વિષયગાથા
શુભ અને અશુભ ઉપયોગનું અવિશેષપણું
અવધારીને, સમસ્ત રાગદ્વેષના દ્વૈતને
દૂર કરતા થકા, અશેષ દુઃખનો ક્ષય
કરવાનો દ્રઢ નિશ્ચય કરી શુદ્ધોપયોગમાં
વસે છે.
૭૮
મોહાદિકના ઉન્મૂલન પ્રત્યે સર્વ આરંભથી
કટિબદ્ધ થાય છે.૭૯
‘મારે મોહની સેનાને કઇ રીતે જીતવી’ – એમ
ઉપાય વિચારે છે.૮૦
મેં ચિંતામણિ પ્રાપ્ત કર્યો હોવા છતાં
પ્રમાદ ચોર છે એમ વિચારી
જાગૃત રહે છે.૮૧
પૂર્વોક્ત ગાથાઓમાં વર્ણવ્યો તે જ એક,
ભગવંતોએ પોતે અનુભવીને દર્શાવેલો
નિઃશ્રેયસનો પારમાર્થિક પંથ છે – એમ
મતિને વ્યવસ્થિત કરે છે.૮૨
શુદ્ધાત્માનો પરિપંથી જે મોહ તેનો
સ્વભાવ અને પ્રકારો વ્યક્ત કરે છે. ૮૩
ત્રણ પ્રકારના મોહને અનિષ્ટ કાર્યનું કારણ
કહીને તેનો ક્ષય કરવાનું કહે છે.૮૪
રાગદ્વેષમોહને આ લિંગો વડે ઓળખીને
ઉદ્ભવતાં વેંત જ મારી નાખવા
યોગ્ય છે.૮૫
મોહક્ષય કરવાનો ઉપાયાન્તર વિચારે છે.૮૬
જિનેંદ્રના શબ્દબ્રહ્મમાં અર્થોની વ્યવસ્થા
કઇ રીતે છે તે વિચારે છે.૮૭
મોહક્ષયના ઉપાયભૂત જિનેશ્વરના ઉપદેશની
પ્રાપ્તિ થવા છતાં પણ પુરુષાર્થ અર્થ-
ક્રિયાકારી છે.૮૮
સ્વ -પરના વિવેકની સિદ્ધિથી જ મોહનો ક્ષય
થઇ શકે છે તેથી સ્વ -પરના વિભાગની
સિદ્ધિ માટે પ્રયત્ન કરે છે.૮૯
વિષયાનુક્રમણિકા
[ ૧૭