जं तक्कालियमिदरं जाणदि जुगवं समंतदो सव्वं ।
सांख्यानां दूषणं न भवति, भूषणमेव । नैवम् । संसाराभावो हि मोक्षो भण्यते, स च संसारिजीवानां
न दृश्यते, प्रत्यक्षविरोधादिति भावार्थः ।।४६।। एवं रागादयो बन्धकारणं, न च ज्ञानमित्यादि-
व्याख्यानमुख्यत्वेन षष्ठस्थले गाथापञ्चकं गतम् । अथ प्रथमं तावत् केवलज्ञानमेव सर्वज्ञस्वरूपं,
पुष्पना अने तमालपुष्पना रंगरूप स्वभाववाळापणुं प्रकाशे छे तेम, तेने (आत्माने) शुभाशुभस्वभाववाळापणुं प्रकाशे छे (अर्थात् जेम स्फटिकमणि लाल अने काळा फूलना निमित्ते लाल अने काळा स्वभावे परिणमतो जोवामां आवे छे तेम आत्मा कर्मोपाधिना निमित्ते शुभाशुभ स्वभावे परिणमतो जोवामां आवे छे).
भावार्थः — जेम शुद्धनयथी कोइ जीव शुभाशुभ भावे परिणमतो नथी तेम जो अशुद्धनयथी पण न परिणमतो होय तो व्यवहारनये पण समस्त जीवोने संसारनो अभाव थाय अने सौ जीवो सदाय मुक्त ज ठरे! परंतु ते तो प्रत्यक्ष विरुद्ध छे. माटे जेम केवळीभगवानने शुभाशुभ परिणामोनो अभाव छे तेम सर्व जीवोने सर्वथा शुभाशुभ परिणामोनो अभाव न समजवो. ४६.
हवे फरीने पाछा प्रकृतने ( – चालु विषयने) अनुसरीने अतीन्द्रिय ज्ञानने सर्वज्ञपणे अभिनंदे छे (अर्थात् अतीन्द्रिय ज्ञान सर्वनुं जाणनार छे एम तेनी प्रशंसा करे छे)ः —
अन्वयार्थः — [यत्] जे ज्ञान [ युगपद् ] युगपद् [ समन्ततः ] सर्वतः (सर्व आत्म- प्रदेशेथी) [ तात्कालिकं] तात्कालिक [ इतरं ] के अतात्कालिक, [ विचित्रविषमं ] विचित्र ( – अनेक प्रकारना) अने विषम (मूर्त, अमूर्त आदि असमान जातिना) [ सर्वं अर्थं ] सर्व पदार्थोने [जानाति] जाणे छे, [ तद् ज्ञानं ] ते ज्ञानने [ क्षायिकं भणितम् ] क्षायिक कह्युं छे.
७८प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-