तत्कालकलितवृत्तिकमतीतोदर्ककालकलितवृत्तिकं चाप्येकपद एव समन्ततोऽपि सकलमप्यर्थजातं, पृथक्त्ववृत्तस्वलक्षणलक्ष्मीकटाक्षितानेकप्रकारव्यञ्जितवैचित्र्यमितरेतरविरोध- धापितासमानजातीयत्वोद्दामितवैषम्यं क्षायिकं ज्ञानं किल जानीयात् । तस्य हि क्रम- प्रवृत्तिहेतुभूतानां क्षयोपशमावस्थावस्थितज्ञानावरणीयकर्मपुद्गलानामत्यन्ताभावात्तात्कालि- कमतात्कालिकं वाप्यर्थजातं तुल्यकालमेव प्रकाशेत । सर्वतो विशुद्धस्य प्रतिनियत- देशविशुद्धेरन्तःप्लवनात् समन्ततोऽपि प्रकाशेत । सर्वावरणक्षयाद्देशावरणक्षयोपशमस्यान- वस्थानात्सर्वमपि प्रकाशेत । सर्वप्रकारज्ञानावरणीयक्षयादसर्वप्रकारज्ञानावरणीयक्षयोपशमस्य विलयनाद्विचित्रमपि प्रकाशेत । असमानजातीयज्ञानावरणक्षयात्समानजातीयज्ञानावरणीय- तदनन्तरं सर्वपरिज्ञाने सति एकपरिज्ञानं, एकपरिज्ञाने सति सर्वपरिज्ञानमित्यादिकथनरूपेण गाथापञ्चकपर्यन्तं व्याख्यानं करोति । तद्यथा --अत्र ज्ञानप्रपञ्चव्याख्यानं प्रकृतं तावत्तत्प्रस्तुतमनुसृत्य पुनरपि केवलज्ञानं सर्वज्ञत्वेन निरूपयति --जं यज्ज्ञानं कर्तृ जाणदि जानाति । कम् । अत्थं अर्थं
टीकाः — क्षायिक ज्ञान खरेखर एकी वखते ज सर्वतः (सर्व आत्मप्रदेशेथी), तत्काळ वर्तता के अतीत -अनागत काळे वर्तता समस्त पदार्थोने — के जेमनामां *पृथक्पणे वर्ततां स्वलक्षणोरूप लक्ष्मीथी आलोकित अनेक प्रकारोने लीधे वैचित्र्य प्रगट थयुं छे अने जेमनामां परस्पर विरोधथी उत्पन्न थता असमानजातीयपणाने लीधे वैषम्य प्रगट थयुं छे तेमने — जाणे छे. (आ ज वातने युक्तिपूर्वक समजावे छेः) क्रमप्रवृत्तिना हेतुभूत, क्षयोपशम -अवस्थामां रहेलां ज्ञानावरणीय कर्मपुद्गलोनो तेने (क्षायिक ज्ञानने) अत्यंत अभाव होवाथी ते तात्काळिक के अतात्काळिक पदार्थमात्रने समकाळे ज प्रकाशे छे; (क्षायिक ज्ञान) सर्वतः विशुद्ध होवाने लीधे प्रतिनिश्चित देशोनी ( – अमुक नियत प्रदेशोनी) विशुद्धि (सर्वतः विशुद्धिनी) अंदर डूबी जती होवाथी ते सर्वतः पण (सर्व आत्मप्रदेशेथी पण) प्रकाशे छे; सर्व आवरणना क्षयने लीधे देश -आवरणनो क्षयोपशम नहि रह्यो होवाथी ते सर्वने पण प्रकाशे छे; सर्वप्रकारज्ञानावरणना क्षयने लीधे ( – सर्व प्रकारना पदार्थोने जाणनारा ज्ञानने आवरणमां निमित्तभूत कर्मना क्षयने लीधे) असर्वप्रकारज्ञानावरणनो क्षयोपशम ( – अमुक ज प्रकारना पदार्थोने जाणनारा ज्ञानने आवरणमां निमित्तभूत कर्मोनो क्षयोपशम) विलय पाम्यो होवाथी ते विचित्रने पण ( – अनेक प्रकारना पदार्थोने पण) प्रकाशे छे; असमानजातीयज्ञानावरणना क्षयने लीधे ( – असमान जातिना पदार्थोने जाणनारा ज्ञानने आवरणमां निमित्तभूत कर्मना क्षयने लीधे) समानजातीयज्ञानावरणनो क्षयोपशम ( – समान जातिना ज पदार्थोने जाणनारा ज्ञानने आवरणमां निमित्तभूत कर्मोनो
*द्रव्योनां भिन्न भिन्न वर्ततां एवां निज निज लक्षणो ते द्रव्योनी लक्ष्मी – संपत्ति – शोभा छे.