Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 75.

< Previous Page   Next Page >


Page 127 of 513
PDF/HTML Page 158 of 544

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
ज्ञानतत्त्व-प्रज्ञापन
१२७
अथ पुण्यस्य दुःखबीजविजयमाघोषयति
ते पुण उदिण्णतण्हा दुहिदा तण्हाहिं विसयसोक्खाणि
इच्छंति अणुभवंति य आमरणं दुक्खसंतत्ता ।।७५।।
ते पुनरुदीर्णतृष्णाः दुःखितास्तृष्णाभिर्विषयसौख्यानि
इच्छन्त्यनुभवन्ति च आमरणं दुःखसंतप्ताः ।।७५।।

अथ ते पुनस्त्रिदशावसानाः कृत्स्नसंसारिणः समुदीर्णतृष्णाः पुण्यनिर्वर्तिताभिरपि जीवाणं देवदंताणं दृष्टश्रुतानुभूतभोगाकाङ्क्षारूपनिदानबन्धप्रभृतिनानामनोरथहयरूपविकल्पजालरहित- परमसमाधिसमुत्पन्नसुखामृतरूपां सर्वात्मप्रदेशेषु परमाह्लादोत्पत्तिभूतामेकाकारपरमसमरसीभावरूपां विषयाकाङ्क्षाग्निजनितपरमदाहविनाशिकां स्वरूपतृप्तिमलभमानानां देवेन्द्रप्रभृतिबहिर्मुखसंसारि- जीवानामिति इदमत्र तात्पर्यम्यदि तथाविधा विषयतृष्णा नास्ति तर्हि दुष्टशोणिते जलयूका इव कथं ते विषयेषु प्रवृत्तिं कुर्वन्ति कुर्वन्ति चेत् पुण्यानि तृष्णोत्पादकत्वेन दुःखकारणानि इति ज्ञायन्ते ।।७४।। अथ पुण्यानि दुःखकारणानीति पूर्वोक्तमेवार्थं विशेषेण समर्थयतिते पुण उदिण्णतण्हा सहजशुद्धात्म- तृप्तेरभावात्ते निखिलसंसारिजीवाः पुनरुदीर्णतृष्णाः सन्तः दुहिदा तण्हाहिं स्वसंवित्तिसमुत्पन्नपारमार्थिक- सुखाभावात्पूर्वोक्ततृष्णाभिर्दुःखिताः सन्तः किं कुर्वन्ति विसयसोक्खाणि इच्छंति निर्विषयपरमात्म-

भावार्थः७३मी गाथामां कह्युं तेम अनेक प्रकारनां पुण्यो विद्यमान छे, तो भले हो. तेओ सुखनां साधन नथी पण दुःखना बीजरूप तृष्णानां ज साधन छे. ७४.

हवे, पुण्यमां दुःखना बीजनो विजय जाहेर करे छे (अर्थात् पुण्यमां तृष्णाबीज दुःखवृक्षरूपे वृद्धि पामे छेफाले छे एम जाहेर करे छे)ः

ते उदिततृष्ण जीवो, दुःखित तृष्णाथी, विषयिक सुखने
इच्छे अने आमरण दुःखसंतप्त तेने भोगवे. ७५.

अन्वयार्थः[पुनः] वळी, [उदीर्णतृष्णाः ते] जेमने तृष्णा उदित छे एवा ते जीवो [तृष्णाभिः दुःखिताः] तृष्णाओ वडे दुःखी वर्तता थका, [आमरणं] मरणपर्यंत [विषयसौख्यानि इच्छन्ति] विषयसुखोने इच्छे छे [च] अने [दुःखसंतप्ताः] दुःखथी संतप्त थया थका (दुःखदाहने नहि सही शक्ता थका) [अनुभवन्ति] तेमने भोगवे छे.

टीकाःवळी, जेमने तृष्णा उदित छे एवा ते देवपर्यंत समस्त संसारीओ, तृष्णा