सपरत्वात् बाधासहितत्वात् विच्छिन्नत्वात् बन्धकारणत्वात् विषमत्वाच्च पुण्य- जन्यमपीन्द्रियसुखं दुःखमेव स्यात् । सपरं हि सत् परप्रत्ययत्वात् पराधीनतया, बाधासहितं प्रेरिताः जलौकसः कीलालमभिलषन्त्यस्तदेवानुभवन्त्यश्चामरणं दुःखिता भवन्ति, तथा निजशुद्धात्म- संवित्तिपराङ्मुखा जीवा अपि मृगतृष्णाभ्योऽम्भांसीव विषयानभिलषन्तस्तथैवानुभवन्तश्चामरणं दुःखिता भवन्ति । तत एतदायातं तृष्णातङ्कोत्पादकत्वेन पुण्यानि वस्तुतो दुःखकारणानि इति ।।७५।। अथ पुनरपि पुण्योत्पन्नस्येन्द्रियसुखस्य बहुधा दुःखत्वं प्रकाशयति — सपरं सह परद्रव्यापेक्षया वर्तते सपरं भवतीन्द्रियसुखं, पारमार्थिकसुखं तु परद्रव्यनिरपेक्षत्वादात्माधीनं भवति । बाधासहिदं तीव्रक्षुधा- तृष्णाद्यनेकबाधासहितत्वाद्बाधासहितमिन्द्रियसुखं, निजात्मसुखं तु पूर्वोक्तसमस्तबाधारहितत्वाद- व्याबाधम् । विच्छिण्णं प्रतिपक्षभूतासातोदयेन सहितत्वाद्विच्छिन्नं सान्तरितं भवतीन्द्रियसुखं, अतीन्द्रियसुखं तु प्रतिपक्षभूतासातोदयाभावान्निरन्तरम् । बंधकारणं दृष्टश्रुतानुभूतभोगाकाङ्क्षा-
हवे फरीने पण पुण्यजन्य इन्द्रियसुखनुं घणा प्रकारे दुःखपणुं प्रकाशे छेः —
अन्वयार्थः — [यद्] जे [इन्द्रियैः लब्धं] इंद्रियोथी प्राप्त थाय छे, [तद् सौख्यं] ते सुख [सपरं] परना संबंधवाळुं, [बाधासहितं] बाधासहित, [विच्छिन्नं] विच्छिन्न, [बन्धकारणं] बंधनुं कारण [विषमं] अने विषम छे; [तथा] ए रीते [दुःखम् एव] ते दुःख ज छे.
टीकाः — परना संबंधवाळुं होवाथी, बाधासहित होवाथी, विच्छिन्न (तूटक) होवाथी, बंधनुं कारण होवाथी अने विषम होवाथी, इन्द्रियसुख — पुण्यजन्य होवा छतां पण — दुःख ज छे.
इन्द्रियसुख (१) ‘परना संबंधवाळुं’ होतुं थकुं पराश्रयपणाने लीधे पराधीन छे, प्र. १७