अथ यदि सर्वसावद्ययोगमतीत्य चरित्रमुपस्थितोऽपि शुभोपयोगानुवृत्तिवशतया मोहादीन्नोन्मूलयामि, ततः कुतो मे शुद्धात्मलाभ इति सर्वारम्भेणोत्तिष्ठते — चत्ता पावारंभं समुट्ठिदो वा सुहम्मि चरियम्हि ।
यः खलु समस्तसावद्ययोगप्रत्याख्यानलक्षणं परमसामायिकं नाम चारित्रं प्रतिज्ञायापि शुभोपयोगवृत्त्या बकाभिसारिक येवाभिसार्यमाणो न मोहवाहिनीविधेयतामवकिरति स किल प्रथमज्ञानकण्डिका समाप्ता । अथ शुभाशुभोपयोगनिवृत्तिलक्षणशुद्धोपयोगेन मोक्षो भवतीति पूर्वसूत्रे भणितम् । अत्र तु द्वितीयज्ञानकण्डिकाप्रारम्भे शुद्धोपयोगाभावे शुद्धात्मानं न लभते इति तमेवार्थं
हवे, सर्व सावद्ययोगने छोडीने चारित्र अंगीकार कर्युं होवा छतां जो हुं शुभोपयोगपरिणतिने वशपणे मोहादिकनुं १उन्मूलन न करुं, तो मने शुद्ध आत्मानी प्राप्ति क्यांथी थाय — एम विचारी मोहादिकना उन्मूलन प्रत्ये सर्व आरंभथी ( – उद्यमथी) कटिबद्ध थाय छेः —
अन्वयार्थः — [पापारम्भं] पापारंभ [त्यक्त्वा] छोडीने [शुभे चरित्रे] शुभ चारित्रमां [समुत्थितः वा] उद्यत होवा छतां [यदि] जो जीव [मोहादीन्] मोहादिकने [न जहाति] छोडतो नथी, तो [सः] ते [शुद्धं आत्मकं] शुद्ध आत्माने [न लभते] पामतो नथी.
टीकाः — जे (जीव) समस्त सावद्ययोगना प्रत्याख्यानस्वरूप परमसामायिक नामना चारित्रनी प्रतिज्ञा करीने पण धूर्त २अभिसारिका समान शुभोपयोगपरिणतिथी ३अभिसार ( – मिलन) पामतो थको (अर्थात् शुभोपयोगपरिणतिना प्रेममां फसातो थको) मोहनी सेनाने वश वर्तवापणुं खंखेरी नाखतो नथी, ते (जीव), जेने महा दुःखसंकट
१३४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१.उन्मूलन = जडमूळथी काढी नाखवुं ते; निकंदन.
२.अभिसारिका = संकेत प्रमाणे प्रेमीने मळवा जनारी स्त्री.
३.अभिसार = प्रेमीने मळवा जवुं ते.