यतः खल्वतीतकालानुभूतक्रमप्रवृत्तयः समस्ता अपि भगवन्तस्तीर्थकराः, प्रकारान्तर- स्यासंभवादसंभावितद्वैतेनामुनैवैकेन प्रकारेण क्षपणं कर्मांशानां स्वयमनुभूय, परमाप्ततया परेषामप्यायत्यामिदानींत्वे वा मुमुक्षूणां तथैव तदुपदिश्य, निःश्रेयसमध्याश्रिताः । ततो नान्यद्वर्त्म निर्वाणस्येत्यवधार्यते । अलमथवा प्रलपितेन । व्यवस्थिता मतिर्मम । नमो भगवद्भयः ।।८२।। इत्येतावान् विशेषः ।।८१।। अथ पूर्वं द्रव्यगुणपर्यायैराप्तस्वरूपं विज्ञाय पश्चात्तथाभूते स्वात्मनि स्थित्वा सर्वेऽप्यर्हन्तो मोक्षं गता इति स्वमनसि निश्चयं करोति — सव्वे वि य अरहंता सर्वेऽपि चार्हन्तः तेण विधाणेण द्रव्यगुणपर्यायैः पूर्वमर्हत्परिज्ञानात्पश्चात्तथाभूतस्वात्मावस्थानरूपेण तेन पूर्वोक्तप्रकारेण खविदकम्मंसा क्षपितकर्मांशा विनाशितकर्मभेदा भूत्वा, किच्चा तधोवदेसं अहो भव्या अयमेव निश्चय- रत्नत्रयात्मकशुद्धात्मोपलम्भलक्षणो मोक्षमार्गो नान्य इत्युपदेशं कृत्वा णिव्वादा निर्वृता अक्षयानन्तसुखेन तृप्ता जाताः, ते ते भगवन्तः । णमो तेसिं एवं मोक्षमार्गनिश्चयं कृत्वा श्रीकुन्दकुन्दाचार्यदेवास्तस्मै निजशुद्धात्मानुभूतिस्वरूपमोक्षमार्गाय तदुपदेशकेभ्योऽर्हद्भयश्च तदुभयस्वरूपाभिलाषिण; सन्तो ‘नमोस्तु तेभ्य’ इत्यनेन पदेन नमस्कारं कुर्वन्तीत्यभिप्रायः ।।८२।। अथ रत्नत्रयाराधका एव पुरुषा दानपूजा- गुणप्रशंसानमस्कारार्हा भवन्ति नान्या इति कथयति —
टीकाः — अतीत काळमां क्रमशः थई गयेला समस्त तीर्थंकरभगवंतो, १प्रकारांतरनो असंभव होवाने लीधे जेमां द्वैत संभवतुं नथी एवा आ ज एक प्रकारथी कर्मांशोनो क्षय पोते अनुभवीने, (तथा) २परमाप्तपणाने लीधे भविष्यकाळे के आ (वर्तमान) काळे अन्य मुमुक्षुओने पण ए ज प्रकारे तेनो ( – कर्मक्षयनो) उपदेश करीने, निःश्रेयसने प्राप्त थया छे; माटे निर्वाणनो अन्य (कोई) मार्ग नथी एम नक्की थाय छे. अथवा, प्रलापथी बस थाओ; मारी मति व्यवस्थित थई छे. भगवंतोने नमस्कार हो.
भावार्थः — ८० अने ८१मी गाथामां कह्या प्रमाणे सम्यग्दर्शन प्राप्त करीने वीतरागचारित्रना विरोधी रागद्वेषने टाळवा अर्थात् निश्चयरत्नत्रयात्मक शुद्धात्मानुभूतिमां लीन थवुं ते ज एक मोक्षमार्ग छे; त्रणे काळे बीजो कोई मोक्षनो मार्ग नथी. समस्त अर्हंतभगवंतो ए ज मार्गे मोक्ष पाम्या छे अने अन्य मुम़ुक्षुओने पण ए ज मार्ग उपदेश्यो छे. ते भगवंतोने नमस्कार हो. ८२.
१. प्रकारांतर = अन्य प्रकार. (कर्मक्षय एक ज प्रकारथी थाय छे, अन्य प्रकारे थतो नथी; तेथी ते कर्मक्षयना प्रकारमां द्वैत अर्थात् बे -पणुं नथी.)
२. परमाप्त = परम आप्त; परम विश्वासपात्र. (तीर्थंकर भगवंतो सर्वज्ञ अने वीतराग होवाथी परम आप्त छे, यथार्थ उपदेष्टा छे.)