यत्किल द्रव्यगुणपर्यायस्वभावेनार्हतो ज्ञानादात्मनस्तथाज्ञानं मोहक्षपणोपायत्वेन प्राक् प्रतिपन्नं, तत् खलूपायान्तरमिदमपेक्षते । इदं हि विहितप्रथमभूमिकासंक्रमणस्य सर्वज्ञोपज्ञ- तया सर्वतोऽप्यबाधितं शाब्दं प्रमाणमाक्रम्य क्रीडतस्तत्संस्कारस्फु टीकृतविशिष्टसंवेदन- शक्तिसंपदः सहृदयहृदयानंदोद्भेददायिना प्रत्यक्षेणान्येन वा तदविरोधिना प्रमाणजातेन रागद्वेषौ च ज्ञायेते विवेकिभिः, ततस्तत्परिज्ञानानन्तरमेव निर्विकारस्वशुद्धात्मभावनया रागद्वेषमोहा निहन्तव्या इति सूत्रार्थः ।।८५।। अथ द्रव्यगुणपर्यायपरिज्ञानाभावे मोहो भवतीति यदुक्तं पूर्वं तदर्थमागमाभ्यासं कारयति । अथवा द्रव्यगुणपर्यायत्वैरर्हत्परिज्ञानादात्मपरिज्ञानं भवतीति यदुक्तं तदात्मपरिज्ञानमिममागमाभ्यासमपेक्षत इति पातनिकाद्वयं मनसि धृत्वा सूत्रमिदं प्रतिपादयति — जिणसत्थादो अट्ठे पच्चक्खादीहिं बुज्झदो णियमा जिनशास्त्रात्सकाशाच्छुद्धात्मादिपदार्थान् प्रत्यक्षादि-
अन्वयार्थः — [जिनशास्त्रात्] जिनशास्त्र द्वारा [प्रत्याक्षादिभिः] प्रत्यक्षादि प्रमाणोथी [अर्थान्] पदार्थोने [बुध्यमानस्य] जाणनारने [नियमात्] नियमथी [मोहोपचयः] १मोहोपचय [क्षीयते] क्षय पामे छे, [तस्मात्] तेथी [शास्त्रं] शास्त्र [समध्येतव्यम् ] सम्यक् प्रकारे अभ्यासवायोग्य छे.
टीकाः — द्रव्य -गुण -पर्यायस्वभावे अर्हंतना ज्ञान द्वारा आत्मानुं ते प्रकारनुं ज्ञान मोहक्षयना उपाय तरीके जे प्रथम (८०मी गाथामां) प्रतिपादित करवामां आव्युं हतुं, ते खरेखर आ (नीचे कहेला) उपायान्तरनी अपेक्षा राखे छे. (ते उपायान्तर शो छे ते कहेवामां आवे छेः)
जेणे प्रथम भूमिकामां गमन कर्युं छे एवा जीवने, जे २सर्वज्ञोपज्ञ होवाथी सर्व प्रकारे अबाधित छे एवा शाब्द प्रमाणने ( – द्रव्यश्रुतप्रमाणने) प्राप्त करीने क्रीडा करतां, तेना संस्कारथी विशिष्ट ३संवेदनशक्तिरूप संपदा प्रगट करतां, ४सहृदय जनोना हृदयने आनंदना ५उद्भेद देनारा प्रत्यक्ष प्रमाण वडे अथवा ६तेनाथी अविरुद्ध अन्य प्रमाणसमूह
१. मोहोपचय = मोहनो उपचय. (उपचय = संचय; ढगलो.)
२. सर्वज्ञोपज्ञ = सर्वज्ञे स्वयं जाणेलुं (अने कहेलुं)
३. संवेदन = ज्ञान
४. सहृदय = भावुक; सामाना भावोने के लागणीने समजी शकनार; शास्त्रमां जे वखते जे भावनो
प्रसंग होय ते भावने हृदयमां ग्रहनार; बुध; पंडित.
५. उद्भेद = स्फुरण; प्रगटता; फणगा; झरा; फुवारा.
६. तेनाथी = प्रत्यक्ष प्रमाणथी