पृथक्त्ववृत्तस्वलक्षणैर्द्रव्यमन्यदपहाय तस्मिन्नेव च वर्तमानैः सकलत्रिकालकलितध्रौव्यं द्रव्यमाकाशं धर्ममधर्मं कालं पुद्गलमात्मान्तरं च निश्चिनोमि । ततो नाहमाकाशं न धर्मो नाधर्मो न च कालो न पुद्गलो नात्मान्तरं च भवामि; यतोऽमीष्वेकापवरकप्रबोधितानेक- दीपप्रकाशेष्विव संभूयावस्थितेष्वपि मच्चैतन्यं स्वरूपादप्रच्युतमेव मां पृथगवगमयति । एवमस्य निश्चितस्वपरविवेकस्यात्मनो न खलु विकारकारिणो मोहाङ्कु रस्य प्रादुर्भूतिः स्यात् ।।९०।।
अप्पणो आत्मन इति । तथाहि — यदिदं मम चैतन्यं स्वपरप्रकाशकं तेनाहं कर्ता विशुद्धज्ञानदर्शन-
स्वभावं स्वकीयमात्मानं जानामि, परं च पुद्गलादिपञ्चद्रव्यरूपं शेषजीवान्तरं च पररूपेण जानामि, ततः कारणादेकापवरक प्रबोधितानेकप्रदीपप्रकाशेष्विव संभूयावस्थितेष्वपि सर्वद्रव्येषु मम सहजशुद्ध- चिदानन्दैकस्वभावस्य केनापि सह मोहो नास्तीत्यभिप्रायः ।।९०।। एवं स्वपरपरिज्ञानविषये मूढत्व- निरासार्थं गाथाद्वयेन चतुर्थज्ञानकण्डिका गता । इति पञ्चविंशतिगाथाभिर्ज्ञानकण्डिकाचतुष्टयाभिधानो
द्वितीयोऽधिकारः समाप्तः । अथ निर्दोषिपरमात्मप्रणीतपदार्थश्रद्धानमन्तरेण श्रमणो न भवति,
रीते पृथक्पणे वर्ततां स्वलक्षणो वडे — के जे (स्वलक्षणो) अन्य द्रव्यने छोडीने ते ज द्रव्यमां वर्ते छे तेमना वडे — आकाशने, धर्मने, अधर्मने, काळने, पुद्गलने अने आत्मांतरने ( – अन्य आत्माने) सकळ त्रिकाळे ध्रुवत्व धरतां द्रव्यो तरीके नक्की करुं छुं (अर्थात् जेम चैतन्यलक्षण वडे आत्माने ध्रुव द्रव्य तरीके जाण्यो, तेम अवगाहहेतुत्व, गतिहेतुत्व वगेरे लक्षणो के जेओ स्वलक्ष्यभूत द्रव्य सिवाय अन्य द्रव्योमां वर्ततां नथी तेमना वडे आकाश, धर्मास्तिकाय वगेरेने भिन्न भिन्न ध्रुव द्रव्यो तरीके जाणुं छुं). माटे हुं आकाश नथी, धर्म नथी, अधर्म नथी, काळ नथी, पुद्गल नथी अने आत्मांतर नथी; कारण के १एक ओरडामां प्रगटावेला अनेक दीवाना प्रकाशोनी माफक आ द्रव्यो एकठां थईने रहेलां होवा छतां मारुं चैतन्य (निज) स्वरूपथी अच्युत ज रह्युं थकुं मने पृथक् जणावे छे.
आ प्रमाणे जेणे स्व -परनो विवेक निश्चित (नक्की) कर्यो छे एवा आ आत्माने विकारकारी मोहांकुरनो प्रादुर्भाव थतो नथी ( – विकार करनारो मोहांकुर प्रगट थतो नथी).
भावार्थः — स्व -परना विवेकथी मोहनो नाश करी शकाय छे. ते स्व -परनो विवेक, जिनागम द्वारा स्व -परनां लक्षणो यथार्थपणे ओळखवाथी करी शकाय छे. ९०.
१. जेम घणा दीवाना प्रकाशो एक ज ओरडामां भेगा रह्या होय तो स्थूल द्रष्टिथी जोतां तेओ
एक -बीजामां मळी गयेला भासे छे, तोपण सूक्ष्म द्रष्टिथी विचारपूर्वक जोतां तो ते प्रकाशो भिन्न
भिन्न ज छे (कारण के एक दीवो बुझाई जतां ते ज दीवानो प्रकाश नष्ट थाय छे, अन्य
दीवाना प्रकाशो नष्ट थता नथी); तेम जीवादि अनेक द्रव्यो एक ज क्षेत्रमां रह्यां छे तोपण सूक्ष्म
द्रष्टिथी जोतां तेओ भिन्न भिन्न ज छे, एकमेक थयां नथी.