Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 92.

< Previous Page   Next Page >


Page 159 of 513
PDF/HTML Page 190 of 544

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
ज्ञानतत्त्व-प्रज्ञापन
१५९
जो णिहदमोहदिट्ठी आगमकुसलो विरागचरियम्हि
अब्भुट्ठिदो महप्पा धम्मो त्ति विसेसिदो समणो ।।९२।।
यो निहतमोहदृष्टिरागमकुशलो विरागचरिते
अभ्युत्थितो महात्मा धर्म इति विशेषितः श्रमणः ।।९२।।

यदयं स्वयमात्मा धर्मो भवति स खलु मनोरथ एव तस्य त्वेका बहिर्मोहद्रष्टिरेव विहन्त्री सा चागमकौशलेनात्मज्ञानेन च निहता, नात्र मम पुनर्भावमापत्स्यते ततो वीतरागचारित्रसूत्रितावतारो ममायमात्मा स्वयं धर्मो भूत्वा निरस्तसमस्तप्रत्यूहतया नित्यमेव परिणतत्वात् परमवीतरागचारित्रे सम्यगभ्युत्थितः उद्यतः पुनरपि कथंभूतः महप्पा मोक्षलक्षण- महार्थसाधकत्वेन महात्मा धम्मो त्ति विसेसिदो समणो जीवितमरणलाभालाभादिसमताभावनापरिणतात्मा स श्रमण एवाभेदनयेन धर्म इति विशेषितो मोहक्षोभविहीनात्मपरिणामरूपो निश्चयधर्मो भणित इत्यर्थः ।।९२।। अथैवंभूतनिश्चयरत्नत्रयपरिणतमहातपोधनस्य योऽसौ भक्तिं करोति तस्य फलं दर्शयति

जो तं दिट्ठा तुट्ठो अब्भुट्ठित्ता करेदि सक्कारं
वंदणणमंसणादिहिं तत्तो सो धम्ममादियदि ।।“८।।
जो तं दिट्ठा तुट्ठो यो भव्यवरपुण्डरीको निरुपरागशुद्धात्मोपलम्भलक्षणनिश्चयधर्मपरिणतं
आगम विषे कौशल्य छे ने मोहद्रष्टि विनष्ट छे,
वीतराग -चरितारूढ छे, ते मुनि -महात्मा ‘धर्म’ छे. ९२.

अन्वयार्थः[यः आगमकुशलः] जे आगममां कुशळ छे, [निहतमोहदृष्टिः] जेनी मोहद्रष्टि हणाई गई छे अने [विरागचरिते अभ्युत्थितः] जे वीतरागचारित्रमां आरूढ छे, [महात्मा श्रमणः] ते महात्मा श्रमणने [धर्मः इति विशेषितः] (शास्त्रमां) ‘धर्म’ कहेल छे.

टीकाःआ आत्मा स्वयं (पोते) धर्म थाय ते खरेखर मनोरथ छे. तेने विघ्न करनारी तो एक बहिर्मोहद्रष्टि ज छे. अने ते (बहिर्मोहद्रष्टि) तो आगमकौशल्य तथा आत्मज्ञान वडे हणाई गई होवाथी हवे मने फरीने उत्पन्न थवानी नथी. माटे वीतराग- चारित्ररूपे प्रगटता पामेलो (वीतरागचारित्ररूप पर्याये परिणमेलो) मारो आ आत्मा

१. बहिर्मोहद्रष्टि = बहिर्मुख एवी मोहद्रष्टि. (आत्माने धर्मपणे थवामां विघ्न करनारी एक बहिर्मोहद्रष्टि ज छे.)

२. आगमकौशल्य = आगममां कुशळताप्रवीणता.