तैरुत्पादादिभिर्गुणपर्यायैर्वा सह द्रव्यं लक्ष्यलक्षणभेदेऽपि स्वरूपभेदमुपव्रजति, स्वरूपत एव द्रव्यस्य तथाविधत्वादुत्तरीयवत् । यथा खलूत्तरीयमुपात्तमलिनावस्थं प्रक्षालितममलाव- स्थयोत्पद्यमानं तेनोत्पादेन लक्ष्यते, न च तेन सह स्वरूपभेदमुपव्रजति, स्वरूपत एव तथाविधत्वमवलम्बते; तथा द्रव्यमपि समुपात्तप्राक्तनावस्थं समुचितबहिरङ्गसाधनसन्निधिसद्भावे विचित्रबहुतरावस्थानं स्वरूपकर्तृकरणसामर्थ्यस्वभावेनान्तरङ्गसाधनतामुपागतेनानुगृहीतमुत्तरा- वस्थयोत्पद्यमानं तेनोत्पादेन लक्ष्यते, न च तेन सह स्वरूपभेदमुपव्रजति, स्वरूपत एव तथाविधत्वमवलम्बते । यथा च तदेवोत्तरीयममलावस्थयोत्पद्यमानं मलिनावस्थया व्ययमानं तेन व्ययेन लक्ष्यते, न च तेन सह स्वरूपभेदमुपव्रजति, स्वरूपत एव तथाविधत्वमवलम्बते; तथा करोति, स्वरूपत एव तथाविधत्वमवलम्बते । तथाविधत्वं कोऽर्थः । उत्पादव्ययध्रौव्यगुणपर्यायस्वरूपेण परिणमति, तथा सर्वद्रव्याणि स्वकीयस्वकीययथोचितोत्पादव्ययध्रौव्यैस्तथैव गुणपर्यायैश्च सह यद्यपि संज्ञालक्षणप्रयोजनादिभिर्भेदं कुर्वन्ति तथापि सत्तास्वरूपेण भेदं न कुर्वन्ति, स्वभावत एव तथाविधत्वमवलम्बन्ते । तथाविधत्वं कोऽर्थः । उत्पादव्ययादिस्वरूपेण परिणमन्ति । अथवा यथा वस्त्रं
द्रव्यने ते उत्पादादिक साथे अथवा गुणपर्यायो साथे लक्ष्य -लक्षणभेद होवा छतां स्वरूपभेद नथी, स्वरूपथी ज द्रव्य तेवुं (उत्पादादिवाळुं अथवा गुणपर्यायवाळुं ) छे — वस्त्रनी जेम.
जेवी रीते जेणे मलिन अवस्था प्राप्त करेली छे एवुं वस्त्र, धोवामां आवतां, निर्मळ अवस्थाथी ( – निर्मळ अवस्थारूपे, निर्मळ अवस्थानी अपेक्षाए) ऊपजतुं थकुं ते उत्पाद वडे लक्षित थाय छे; परंतु तेने ते उत्पाद साथे स्वरूपभेद नथी, स्वरूपथी ज तेवुं छे (अर्थात् उत्पादस्वरूपे ज पोते परिणत छे); तेवी रीते जेणे पूर्व अवस्था प्राप्त करेली छे एवुं द्रव्य पण — के जे उचित बहिरंग साधनोनी १संनिधिना सद्भावमां अनेक प्रकारनी घणी अवस्थाओ करे छे ते — २अंतरंगसाधनभूत स्वरूपकर्ताना अने स्वरूपकरणना सामर्थ्यरूप स्वभाव वडे अनुगृहीत थतां, उत्तर अवस्थाए ऊपजतुं थकुं ते उत्पाद वडे लक्षित थाय छे; परंतु तेने ते उत्पादनी साथे स्वरूपभेद नथी, स्वरूपथी ज तेवुं छे. वळी जेवी रीते ते ज वस्त्र निर्मळ अवस्थाथी ऊपजतुं अने मलिन अवस्थाथी व्यय पामतुं थकुं ते व्यय वडे लक्षित थाय छे; परंतु तेने ते व्ययनी साथे स्वरूपभेद नथी, स्वरूपथी ज तेवुं छे; तेवी रीते ते ज द्रव्य पण उत्तर अवस्थाथी ऊपजतुं अने पूर्व अवस्थाथी व्यय
१७२प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. संनिधि = हाजरी; निकटता.
२. द्रव्यमां पोतानामां ज स्वरूपकर्ता अने स्वरूपकरण थवानुं सामर्थ्य छे. आ सामर्थ्यरूप स्वभाव ज
पोताना परिणमनमां (अवस्थांतर करवामां) अंतरंग साधन छे.