इह हि स्वभावे नित्यमवतिष्ठमानत्वात्सदिति द्रव्यम् । स्वभावस्तु द्रव्यस्य ध्रौव्यो- त्पादोच्छेदैक्यात्मकपरिणामः । यथैव हि द्रव्यवास्तुनः सामस्त्येनैकस्यापि विष्कम्भक्रम- सति सत्तैव द्रव्यं भवतीति प्रज्ञापयति — सदवट्ठिदं सहावे दव्वं द्रव्यं मुक्तात्मद्रव्यं भवति । किं कर्तृ । सदिति शुद्धचेतनान्वयरूपमस्तित्वम् । किंविशिष्टम् । अवस्थितम् । क्व । स्वभावे । स्वभावं कथयति — दव्वस्स जो हि परिणामो तस्य परमात्मद्रव्यस्य संबन्धी हि स्फु टं यः परिणामः । केषु विषयेषु । अत्थेसु
आ प्रमाणे होवाथी (एम नक्की थयुं के) द्रव्य स्वयमेव सत् छे. आम जे मानतो नथी ते खरेखर परसमय ज मानवो. ९८.
हवे उत्पादव्ययध्रौव्यात्मक होवा छतां द्रव्य ‘सत्’ छे एम दर्शावे छेः —
अन्वयार्थः — [स्वभावे] स्वभावमां [अवस्थितं] १अवस्थित (होवाथी) [द्रव्यं] द्रव्य [सत्] ‘सत्’ छे; [द्रव्यस्य] द्रव्यनो [यः हि] जे [स्थितिसंभवनाशसंबद्धः] उत्पादव्ययध्रौव्य सहित [परिणामः] परिणाम [सः] ते [अर्थेषु स्वभावः] पदार्थोनो स्वभाव छे.
टीकाः — अहीं (विश्वने विषे) स्वभावमां नित्य अवस्थित होवाथी द्रव्य ‘सत्’ छे. स्वभाव द्रव्यनो ध्रौव्य -उत्पाद -विनाशनी एकतास्वरूप परिणाम छे.
जेम द्रव्यनुं २वास्तु समग्रपणा वडे (अखंडपणा वडे) एक होवा छतां, विस्तार-
१८६प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. अवस्थित = रहेलुं; टकेलुं.
२. द्रव्यनुं वास्तु = द्रव्यनो स्व -विस्तार; द्रव्यनुं स्वक्षेत्र; द्रव्यनुं स्व -कद; द्रव्यनुं स्व -दळ. (वास्तु = घर;
रहेठाण; निवासस्थान; आश्रय; भूमि.)