परिणमदि सयं दव्वं गुणदो य गुणंतरं सदविसिट्ठं । तम्हा गुणपज्जाया भणिया पुण दव्वमेव त्ति ।।१०४।।
एकद्रव्यपर्याया हि गुणपर्यायाः, गुणपर्यायाणामेकद्रव्यत्वात् । एकद्रव्यत्वं हि तेषां सहकारफलवत् । यथा किल सहकारफलं स्वयमेव हरितभावात् पाण्डुभावं परिणम- त्पूर्वोत्तरप्रवृत्तहरितापाण्डुभावाभ्यामनुभूतात्मसत्ताकं हरितपाण्डुभावाभ्यां सममविशिष्टसत्ताक- विनाशो नास्ति, ततः कारणाद्द्रव्यपर्याया अपि द्रव्यलक्षणं भवन्तीत्यभिप्रायः ।।१०३।। अथ द्रव्यस्योत्पादव्ययध्रौव्याणि गुणपर्यायमुख्यत्वेन प्रतिपादयति — परिणमदि सयं दव्वं परिणमति स्वयं स्वयमेवोपादानकारणभूतं जीवद्रव्यं कर्तृ । कं परिणमति । गुणदो य गुणंतरं निरुपरागस्वसंवेदनज्ञान-
अन्वयार्थः — [सदविशिष्टं] सत्ता -अपेक्षाए अविशिष्टपणे, [द्रव्यं स्वयं] द्रव्य पोते ज [गुणतः च गुणान्तरं] गुणमांथी गुणांतरे [परिणमति] परिणमे छे (अर्थात् द्रव्य पोते ज एक गुणपर्यायमांथी अन्य गुणपर्याये परिणमे छे अने तेनी सत्ता गुणपर्यायोनी सत्ता साथे अविशिष्ट — अभिन्न — एक ज रहे छे), [तस्मात् पुनः] तेथी वळी [गुणपर्यायाः] गुणपर्यायो [द्रव्यम् एव इति भणिताः] द्रव्य ज कहेवामां आव्या छे.
टीकाः — गुणपर्यायो एकद्रव्यपर्यायो छे, कारण के गुणपर्यायोने एकद्रव्यपणुं छे (अर्थात् गुणपर्यायो एक द्रव्यना पर्यायो छे कारण के तेओ एक ज द्रव्य छे — भिन्न भिन्न द्रव्यो नथी). तेमनुं एक द्रव्यपणुं आम्रफळनी माफक छे. (ते आ प्रमाणेः) जेम आम्रफळ पोते ज हरितभावमांथी पीतभावे परिणमतुं थकुं, पहेलां अने पछी प्रवर्तता एवा १हरितभाव अने २पीतभाव वडे पोतानी सत्ता अनुभवतुं होवाने लीधे, हरितभाव अने
२००प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. हरितभाव = लीलो भाव; लीली अवस्था; लीलापणुं.
२. पीतभाव = पीळो भाव; पीळी दशा; पीळापणुं. (पहेलां केरीनी लीली अवस्था होय छे, पछी
पीळी थाय छे.)