अथ जीवस्य द्रव्यत्वेनावस्थितत्वेऽपि पर्यायैरनवस्थितत्वं द्योतयति — जायदि णेव ण णस्सदि खणभंगसमुब्भवे जणे कोई ।
इह तावन्न कश्चिज्जायते न म्रियते च । अथ च मनुष्यदेवतिर्यङ्नारकात्मको जीवलोकः
प्रतिक्षणपरिणामित्वादुत्संगितक्षणभङ्गोत्पादः । न च विप्रतिषिद्धमेतत्, संभवविलययोरेकत्व-
कोमलशीतलनिर्मलादिस्वभावं न लभते, तथायं जीवोऽपि वृक्षस्थानीयकर्मोदयपरिणतः सन्परमाह्लादैक- लक्षणसुखामृतास्वादनैर्मल्यादिस्वकीयगुणसमूहं न लभत इति ।।११८।। अथ जीवस्य द्रव्येण नित्यत्वेऽपि पर्यायेण विनश्वरत्वं दर्शयति – जायदि णेव ण णस्सदि जायते नैव न नश्यति
द्रव्यार्थिकनयेन । क्व । खणभंगसमुब्भवे जणे कोई क्षणभङ्गसमुद्भवे जने कोऽपि । क्षणं क्षणं प्रति
अनुपलब्धि छे, कर्मादिक बीजा कोई कारणथी नहि. ‘कर्म जीवना स्वभावनो पराभव करे छे’ एम कहेवुं ते तो उपचारकथन छे, परमार्थे एम नथी. ११८.
हवे जीवनुं द्रव्यपणे १अवस्थितपणुं होवा छतां पर्यायोथी २अनवस्थितपणुं प्रकाशे छेः —
अन्वयार्थः — [क्षणभङ्गसमुद्भवे जने] क्षणे क्षणे उत्पाद ने विनाशवाळा जीवलोकमां [कश्चित्] कोई [न एव जायते] उत्पन्न थतुं नथी ने [न नश्यति] नाश पामतुं नथी, [हि] कारण के [यः भवः सः विलयः] जे उद्भव छे ते ज विलय छे; [संभवविलयौ इति तौ नाना] वळी उद्भव अने विलय एम तेओ अनेक (अर्थात् भिन्न) पण छे.
टीकाः — प्रथम तो अहीं कोई जन्मतुं नथी ने मरतुं नथी (अर्थात् आ लोकमां कोई उत्पन्न थतुं नथी ने नाश पामतुं नथी). वळी (आम छतां) मनुष्य -देव -तिर्यंच- नारकात्मक जीवलोक प्रतिक्षण परिणामी होवाथी क्षणे क्षणे थता विनाश अने उत्पाद
१. अवस्थितपणुं = स्थिरपणुं; टकी रहेवुं ते.
२. अनवस्थितपणुं = अस्थिरपणुं; नहि टकवुं ते.