पुनरन्यः । तथाहि — यदा नामानादिप्रसिद्धपौद्गलिककर्मबन्धनोपाधिसंनिधिप्रधावितोपराग- रञ्जितात्मवृत्तिर्जपापुष्पसंनिधिप्रधावितोपरागरञ्जितात्मवृत्तिः स्फ टिकमणिरिव परारोपित- विकारोऽहमासं संसारी, तदापि न नाम मम कोऽप्यासीत् । तदाप्यहमेक एवोपरक्तचित्स्वभावेन स्वतन्त्रः कर्तासम् । अहमेक एवोपरक्तचित्स्वभावेन साधकतमः करणमासम् । अहमेक एवोपरक्तचित्परिणमनस्वभावेनात्मना प्राप्यः कर्मासम् । अहमेक एव चोपरक्तचित्परिणमन- स्वभावस्य निष्पाद्यं सौख्यविपर्यस्तलक्षणं दुःखाख्यं कर्मफलमासम् । इदानीं पुनरनादि- रागादिविकल्परहितस्वसंवेदनज्ञानपरिणतिबलेन । कम्मं शुद्धबुद्धैकस्वभावेन परमात्मना प्राप्यं व्याप्यमहमेक एव कर्मकारकमस्मि । फलं च शुद्धज्ञानदर्शनस्वभावपरमात्मनः साध्यं निष्पाद्यं निज- शुद्धात्मरुचिपरिच्छित्तिनिश्चलानुभूतिरूपाभेदरत्नत्रयात्मकपरमसमाधिसमुत्पन्नसुखामृतरसास्वादपरिणति- रूपमहमेक एव फलं चास्मि । णिच्छिदो एवमुक्तप्रकारेण निश्चितमतिः सन् समणो सुखदुःख- जीवितमरणशत्रुमित्रादिसमताभावनापरिणतः श्रमणः परममुनिः परिणमदि णेव अण्णं जदि परिणमति
‘‘ज्यारे अनादिसिद्ध पौद्गलिक कर्मना बंधनरूप उपाधिनी निकटताथी उत्पन्न थयेला १उपराग वडे जेनी स्वपरिणति २रंजित हती एवो हुं — जासुदपुष्पनी निकटताथी उत्पन्न थयेला उपराग (-लालाश) वडे जेनी स्वपरिणति रंजित (-रंगायेली) होय एवा स्फटिकमणिनी माफक — पर वडे ३आरोपायेला विकारवाळो होवाथी, संसारी हतो, त्यारे पण (अज्ञानदशामां पण) खरेखर मारुं कोई पण (संबंधी) नहोतुं. त्यारे पण हुं एकलो ज ४कर्ता हतो, कारण के हुं एकलो ज ५उपरक्त चैतन्यरूप स्वभाव वडे स्वतंत्र हतो (अर्थात् स्वाधीनपणे करतो हतो); हुं एकलो ज करण हतो, कारण के हुं एकलो ज उपरक्त चैतन्यरूप स्वभाव वडे साधकतम ( – उत्कृष्ट साधन) हतो; हुं एकलो ज कर्म हतो, कारण के हुं एकलो ज उपरक्त चैतन्यरूपे परिणमवाना स्वभावने लीधे आत्माथी प्राप्य ( – प्राप्त थवा योग्य) हतो; अने हुं एकलो ज सुखथी विपरीत लक्षणवाळुं, ‘दुःख’ नामनुं कर्मफळ हतो — के जे (फळ) उपरक्त चैतन्यरूपे परिणमवाना स्वभाव वडे निपजाववामां आवतुं हतुं.
२४८प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. उपराग = कोई पदार्थमां, अन्य उपाधिनी समीपताना निमित्ते थतो उपाधिने अनुरूप विकारी भाव; औपाधिक भाव; विकार; मलिनता.
२. रंजित = विकृत; मलिन.
३. आरोपायेला = (नवा अर्थात् औपाधिकरूपे) करायेला. [विकारो स्वभावभूत नहोता पण उपाधिना
निमित्ते औपाधिकरूपे (नवा) थयेला हता.]
४. कर्ता, करण अने कर्मना अर्थो माटे १६मी गाथानो भावार्थ जुओ.
५. उपरक्त = विकृत; मलिन.