Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 130.

< Previous Page   Next Page >


Page 257 of 513
PDF/HTML Page 288 of 544

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
ज्ञेयतत्त्व-प्रज्ञापन
२५७
नूतनकर्मनोकर्मपुद्गलेभ्यो भिन्नास्तैः सह संघातेन, संहताः पुनर्भेदेनोत्पद्यमानाव-
तिष्ठमानभज्यमानाः क्रियावन्तश्च भवन्ति
।।१२९।।
अथ द्रव्यविशेषो गुणविशेषादिति प्रज्ञापयति
लिंगेहिं जेहिं दव्वं जीवमजीवं च हवदि विण्णादं
तेऽतब्भावविसिट्ठा मुत्तामुत्ता गुणा णेया ।।१३०।।
लिङ्गैर्यैर्द्रव्यं जीवोऽजीवश्च भवति विज्ञातम्
तेऽतद्भावविशिष्टा मूर्तामूर्ता गुणा ज्ञेयाः ।।१३०।।

संबन्धाभावादिति भावार्थः ।।१२९।। एवं जीवाजीवत्वलोकालोकत्वसक्रियनिःक्रियत्वकथनक्रमेण प्रथमस्थले गाथात्रयं गतम् अथ ज्ञानादिविशेषगुणभेदेन द्रव्यभेदमावेदयतिलिंगेहिं जेहिं लिङ्गैर्यैः सहजशुद्धपरमचैतन्यविलासरूपैस्तथैवाचेतनैर्जडरूपैर्वा लिङ्गैश्चिह्नैर्विशेषगुणैर्यैः करणभूतैर्जीवेन कर्तृ- भूतेन हवदि विण्णादं विशेषेण ज्ञातं भवति किं कर्मतापन्नम् दव्वं द्रव्यम् कथंभूतम् जीवमजीवं च जीवद्रव्यमजीवद्रव्यं च ते मुत्तामुत्ता गुणा णेया ते तानि पूर्वोक्तचेतनाचेतनलिङ्गानि मूर्तामूर्तगुणा ज्ञेया


कारण के परिस्पंदस्वभाववाळा होवाने लीधे परिस्पंद वडे नवां कर्म -नोकर्मरूप पुद्गलोथी भिन्न जीवो तेमनी साथे भेगा थता होवाथी अने कर्म -नोकर्मरूप पुद्गलो साथे भेगा थयेला जीवो पाछा भिन्न पडता होवाथी (ते अपेक्षाए) तेओ ऊपजे छे, टके छे ने नष्ट थाय छे. १२९.

हवे, गुणविशेषथी द्रव्यविशेष छे (अर्थात् गुणोना भेदथी द्रव्योनो भेद छे) एम जणावे छेः

जे लिंगथी द्रव्यो महीं ‘जीव’ ‘अजीव’ एम जणाय छे,
ते जाण मूर्त -अमूर्त गुण, अतत्पणाथी विशिष्ट जे.१३०.

अन्वयार्थः[यैः लिडगैः] जे लिंगो वडे [द्रव्यं] द्रव्य [जीवः अजीवः च] जीव अने अजीव तरीके [विज्ञातं भवति] जणाय छे, [ते] ते [अतद्भावविशिष्टाः] अतद्भावविशिष्ट (द्रव्यथी अतद्भाव वडे भिन्न एवा) [मूर्तामूर्ताः] मूर्त -अमूर्त [गुणाः] गुणो [ज्ञेयाः] जाणवा. प्र. ३३

१. ज्ञानावरणादि कर्मरूप अने शरीरादि नोकर्मरूप पुद्गलो साथे भेगो थयेलो जीव कंपन वडे पाछो छूटो पडे छे. त्यां, (ते पुद्गलो साथे) भेगापणे ते नष्ट थयो, जीवपणे ते टक्यो ने (तेमनाथी)
छूटापणे ते ऊपज्यो.