अथ पुनरप्यात्मनोऽत्यन्तविभक्तत्वसिद्धये गतिविशिष्टव्यवहारजीवत्वहेतुपर्यायस्वरूप- मुपवर्णयति —
प्राणाः कर्तारः कथमनुचरन्ति कथमाश्रयन्ति । न कथमपीति । ततो ज्ञायते कषायेन्द्रियविजय एव
पञ्चेन्द्रियादिप्राणानां विनाशकारणमिति ।।१५१।। एवं ‘सपदेसेहिं समग्गो’ इत्यादि गाथाष्टकेन
सामान्यभेदभावनाधिकारः समाप्तः । अथानन्तरमेकपञ्चाशद्गाथापर्यन्तं विशेषभेदभावनाधिकारः
कथ्यते । तत्र विशेषान्तराधिकारचतुष्टयं भवति । तेषु चतुर्षु मध्ये शुभाद्युपयोगत्रयमुख्यत्वे-
नैकादशगाथापर्यन्तं प्रथमविशेषान्तराधिकारः प्रारभ्यते । तत्र चत्वारि स्थलानि भवन्ति । तस्मिन्नादौ
नरादिपर्यायैः सह शुद्धात्मस्वरूपस्य पृथक्त्वपरिज्ञानार्थं ‘अत्थित्तणिच्छिदस्स हि’ इत्यादि यथाक्रमेण गाथात्रयम् । तदनन्तरं तेषां संयोगकारणं ‘अप्पा उवओगप्पा’ इत्यादि गाथाद्वयम् । तदनन्तरं शुभाशुभशुद्धोपयोगत्रयसूचनमुख्यत्वेन ‘जो जाणादि जिणिंदे’ इत्यादि गाथात्रयम् । तदनन्तरं
कायवाङ्मनसां शुद्धात्मना सह भेदकथनरूपेण ‘णाहं देहो’ इत्यादि गाथात्रयम् । एवमेकादशगाथाभिः
सुनिश्चळपणे वसे छे तेने – ) उपरक्तपणानो अभाव होय छे. ते अभावथी पौद्गलिक प्राणोनी परंपरा अटके छे.
आ रीतथी पौद्गलिक प्राणोनो उच्छेद करवायोग्य छे. १५१. हवे फरीने पण, आत्मानुं अत्यंत विभक्तपणुं साधवा माटे, व्यवहारजीवत्वना हेतु एवा जे गतिविशिष्ट (देव -मनुष्यादि) पर्यायो तेमनुं स्वरूप वर्णवे छेः —
अन्वयार्थः — [अस्तित्वनिश्चितस्य अर्थस्य हि] अस्तित्वथी निश्चित अर्थनो (द्रव्यनो) [अर्थान्तरे संभूतः] अन्य अर्थमां (-द्रव्यमां) ऊपजतो [अर्थः] जे अर्थ (-भाव) [सः पर्यायः] ते पर्याय छे — [संस्थानादिप्रभेदैः] के जे संस्थानादि भेदो सहित होय छे. प्र. ३८