तं सब्भावणिबद्धं दव्वसहावं तिहा समक्खादं ।
यत्खलु स्वलक्षणभूतं स्वरूपास्तित्वमर्थनिश्चायकमाख्यातं स खलु द्रव्यस्य स्वभाव एव, सद्भावनिबद्धत्वाद्द्रव्यस्वभावस्य । यथासौ द्रव्यस्वभावो द्रव्यगुणपर्यायत्वेन स्थित्युत्पादव्ययत्वेन च त्रितयीं विकल्पभूमिकामधिरूढः परिज्ञायमानः परद्रव्ये मोहमपोह्य स्वपरविभागहेतुर्भवति, शुद्धात्मस्वरूपं न संभवन्तीति ।।१५३।। अथ स्वरूपास्तित्वलक्षणं परमात्मद्रव्यं योऽसौ जानाति स परद्रव्ये मोहं न करोतीति प्रकाशयति — जाणदि जानाति । जो यः कर्ता । कम् । तं पूर्वोक्तं दव्वसहावं परमात्मद्रव्यस्वभावम् । किंविशिष्टम् । सब्भावणिबद्धं स्वभावः स्वरूपसत्ता तत्र निबद्धमाधीनं तन्मयं
हवे, आत्मानुं अन्य द्रव्य साथे संयुक्तपणुं होवा छतां, *अर्थनिश्चायक अस्तित्वने स्व -परना विभागना हेतु तरीके समजावे छेः —
अन्वयार्थः — [यः] जे जीव [तं] ते (पूर्वोक्त) [सद्भावनिबद्धं] अस्तित्वनिष्पन्न, [त्रिधा समाख्यातं] त्रण प्रकारे कहेला, [सविकल्पं] भेदोवाळा [द्रव्यस्वभावं] द्रव्यस्वभावने [जानाति] जाणे छे, [सः] ते [अन्यद्रव्ये] अन्य द्रव्यमां [न मुह्यति] मोह पामतो नथी.
टीकाः — जे, द्रव्यने नक्की करनारुं, स्वलक्षणभूत स्वरूप -अस्तित्व कहेवामां आव्युं, ते खरेखर द्रव्यनो स्वभाव ज छे; कारण के द्रव्यनो स्वभाव अस्तित्वनिष्पन्न (अस्तित्वनो बनेलो) छे. द्रव्य -गुण -पर्यायपणे तथा ध्रौव्य -उत्पाद -व्ययपणे +त्रयात्मक भेदभूमिकामां आरूढ एवो आ द्रव्यस्वभाव जणातो थको परद्रव्य प्रत्येना मोहने दूर करीने स्व -परना
३००प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
*अर्थनिश्चायक = द्रव्यनो निश्चय करनारुं; द्रव्यने नक्की करनारुं. (द्रव्यनो निर्णय करवानुं साधन जे
स्वरूप -अस्तित्व ते स्व -परनो भेद पाडवामां साधनभूत छे एम आ गाथामां समजावे छे.)
+त्रयात्मक = त्रणस्वरूप; त्रणना समूहस्वरूप. (द्रव्यनो स्वभाव द्रव्य, गुण ने पर्याय एवा त्रण
भेदोवाळो तथा ध्रौव्य, उत्पाद ने व्यय एवा त्रण भेदोवाळो छे.)