Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 323 of 513
PDF/HTML Page 354 of 544

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
ज्ञेयतत्त्व-प्रज्ञापन
३२३
ते ते कर्मत्वगताः पुद्गलकायाः पुनरपि जीवस्य
संजायन्ते देहा देहान्तरसंक्रमं प्राप्य ।।१७०।।

ये ये नामामी यस्य जीवस्य परिणामं निमित्तमात्रीकृत्य पुद्गलकायाः स्वयमेव कर्मत्वेन परिणमन्ति, अथ ते ते तस्य जीवस्यानादिसंतानप्रवृत्तशरीरान्तरसंक्रान्तिमाश्रित्य स्वयमेव च शरीराणि जायन्ते अतोऽवधार्यते न कर्मत्वपरिणतपुद्गलद्रव्यात्मकशरीरकर्ता पुरुषोऽस्ति ।।१७०।।

अथात्मनः शरीरत्वाभावमवधारयति परिणताः पोग्गलकाया पुद्गलस्कन्धाः पुणो वि जीवस्स पुनरपि भवान्तरेऽपि जीवस्य संजायंते देहा संजायन्ते सम्यग्जायन्ते देहाः शरीराणीति किं कृत्वा देहंतरसंकमं पप्पा देहान्तरसंक्रमं भवान्तरं प्राप्य लब्ध्वेति अनेन किमुक्तं भवतिऔदारिकादिशरीरनामकर्मरहितपरमात्मानमलभमानेन जीवेन यान्युपार्जितान्यौदारिकादिशरीरनामकर्माणि तानि भवान्तरे प्राप्ते सत्युदयमागच्छन्ति, तदुदयेन नोकर्मपुद्गला औदारिकादिशरीराकारणे स्वयमेव परिणमन्ति ततः कारणादौदारिकादिकायानां जीवः कर्ता न भवतीति ।।१७०।। अथ शरीराणि जीवस्वरूपं न भवन्तीति निश्चिनोतिओरालिओ य देहो औदारिकश्च देहः देहो वेउव्विओ य देहो वैक्रियकश्च तेजसिओ तैजसिकः आहारय कम्मइओ आहारकः कार्मणश्च पोग्गलदव्वप्पगा सव्वे एते पञ्च देहाः पुद्गलद्रव्यात्मकाः सर्वेऽपि

अन्वयार्थः[कर्मत्वगताः] कर्मपणे परिणमेला [ते ते] ते ते [पुद्गलकायाः] पुद्गलकायो [देहान्तरसंक्रमं प्राप्य] देहांतररूप फेरफारने पामीने [पुनः अपि] फरी फरीने [जीवस्य] जीवने [देहाः] शरीरो [संजायन्ते] थाय छे.

टीकाःजे जीवना परिणामने निमित्तमात्र करीने जे जे आ पुद्गलकायो स्वयमेव कर्मपणे परिणमे छे, ते जीवने अनादि संततिरूपे (प्रवाहरूपे) प्रवर्तता देहांतररूप (भवांतररूप) फेरफारनो आश्रय करीने ते ते पुद्गलकायो स्वयमेव शरीरो (-शरीरोरूपे, शरीरो थवामां निमित्तरूपे) थाय छे. आथी नक्की थाय छे के कर्मपणे परिणमेला पुद्गलद्रव्यात्मक शरीरनो कर्ता आत्मा नथी.

भावार्थःजीवना परिणामने निमित्तमात्र करीने जे पुद्गलो स्वयमेव कर्मरूपे परिणमे छे, ते पुद्गलो ज अन्य भवमां शरीर बनवामां निमित्तभूत थाय छे अने नोकर्मपुद्गलो स्वयमेव शरीररूपे परिणमे छे. माटे शरीरनो कर्ता आत्मा नथी. १७०.

हवे आत्माने शरीरपणानो अभाव नक्की करे छेः