त्वेनोपादाय परद्रव्यव्यावृत्तत्वादात्मन्येवैकस्मिन्नग्रे चिन्तां निरुणद्धि, स खल्वेकाग्रचिन्ता- निरोधक स्तस्मिन्नेकाग्रचिन्तानिरोधसमये शुद्धात्मा स्यात् । अतोऽवधार्यते शुद्धनयादेव शुद्धात्म- लाभः ।।१९१।।
त्यजति यः । केन रूपेण । अहं ममेदं ति अहं ममेदमिति । केषु विषयेषु । देहदविणेसु देहद्रव्येषु, देहे
देहोऽहमिति, परद्रव्येषु ममेदमिति । सो सामण्णं चत्ता पडिवण्णो होदि उम्मग्गं स श्रामण्यं त्यक्त्वा
प्रतिपन्नो भवत्युन्मार्गम् । स पुरुषो जीवितमरणलाभालाभसुखदुःखशत्रुमित्रनिन्दाप्रशंसादिपरम-
माध्यस्थ्यलक्षणं श्रामण्यं यतित्वं चारित्रं दूरादपहाय तत्प्रतिपक्षभूतमुन्मार्गं मिथ्यामार्गं प्रतिपन्नो भवति ।
उन्मार्गाच्च संसारं परिभ्रमति । ततः स्थितं अशुद्धनयादशुद्धात्मलाभ एव ।।१९०।। अथ शुद्ध-----
नयाच्छुद्धात्मलाभो भवतीति निश्चिनोति — णाहं होमि परेसिं, ण मे परे संति नाहं भवामि परेषाम्, न मे
परे सन्तीति समस्तचेतनाचेतनपरद्रव्येषु स्वस्वामिसम्बन्धं मनोवचनकायैः कृतकारितानुमतैश्च
एक हुं छुं’ एम अनात्माने छोडीने, आत्माने ज आत्मापणे ग्रहीने, परद्रव्यथी १व्यावृत्तपणाने लीधे आत्मारूपी ज एक २अग्रमां चिंताने रोके छे, ते एकाग्रचिंतानिरोधक ( – एक विषयमां विचारने रोकनारो आत्मा) ते ३एकाग्रचिंतानिरोधना समये खरेखर शुद्धात्मा होय छे. आथी नक्की थाय छे के शुद्धनयथी ज शुद्ध आत्मानी प्राप्ति थाय छे. १९१.
अन्वयार्थः — [अहम्] हुं [आत्मकं] आत्माने [एवं] ए रीते [ज्ञानात्मानं] ज्ञानात्मक, [दर्शनभूतम्] दर्शनभूत, [अतीन्द्रियमहार्थं] अतीन्द्रिय महा पदार्थ, [ध्रुवम्] ध्रुव, [अचलम्] अचळ, [अनालम्बं] निरालंब अने [शुद्धं] शुद्ध [मन्ये] मानुं छुं.
३५४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. व्यावृत्तपणुं = भिन्नपणुं २.अग्र = विषय; ध्येय; आलंबन.
३. एकाग्रचिंतानिरोध = एक ज विषयमां — ध्येयमां — विचारने रोकवा ते. (एकाग्रचिंतानिरोध ते ध्यान छे.)