अयमात्मा यदैव सहजसौख्यज्ञानबाधायतनानामसार्वदिक्कासकलपुरुषसौख्यज्ञाना- सर्वज्ञः झादि कमट्ठं ध्यायति कमर्थमिति प्रश्नः । अथवा कमर्थं ध्यायति, न कमपीत्याक्षेपः । कथंभूतः सन् । असंदेहो असन्देहः संशयादिरहित इति । अयमत्रार्थः – यथा कोऽपि देवदत्तो विषयसुखनिमित्तं विद्याराधनाध्यानं करोति, यदा विद्या सिद्धा भवति तत्फलभूतं विषयसुखं च सिद्धं भवति तदाराधनाध्यानं न करोति, तथायं भगवानपि केवलज्ञानविद्यानिमित्तं तत्फलभूतानन्तसुखनिमित्तं च पूर्वं छद्मस्थावस्थायां शुद्धात्मभावनारूपं ध्यानं कृतवान्, इदानीं तद्धयानेन केवलज्ञानविद्या सिद्धा तत्फलभूतमनन्तसुखं च सिद्धम्; किमर्थं ध्यानं करोतीति प्रश्नः आक्षेपो वा; द्वितीयं च कारणं – परोक्षेऽर्थे ध्यानं भवति, भगवतः सर्वं प्रत्यक्षं, कथं ध्यानमिति पूर्वपक्षद्वारेण गाथा गता ।।१९७।। अथात्र पूर्वपक्षे परिहारं ददाति — झादि ध्यायति एकाकारसमरसीभावेन परिणमत्यनुभवति । स कः
हवे, जेणे शुद्ध आत्माने उपलब्ध कर्यो छे ते सकळज्ञानी (सर्वज्ञ आत्मा) आने (परम सौख्यने) ध्यावे छे एम सूत्र द्वारा (पूर्वनी गाथाना प्रश्ननो) उत्तर कहे छेः — बाधा रहित, सकलात्ममां संपूर्णसुखज्ञानाढ्य जे, इन्द्रिय -अतीत अनिंद्रि ते ध्यावे परम आनंदने.१९८.
अन्वयार्थः — [अनक्षः] अनिन्द्रिय अने [अक्षातीतः भूतः] इन्द्रियातीत थयेलो आत्मा [सर्वाबाधवियुक्तः] सर्व बाधा रहित अने [समन्तसर्वाक्षसौख्यज्ञानाढयः] आखा आत्मामां समंत (सर्व प्रकारनां, परिपूर्ण) सौख्य तेम ज ज्ञानथी समृद्ध वर्ततो थको [परं सौख्यं] परम सौख्यने [ध्यायति] ध्यावे छे.
टीकाः — ज्यारे आ आत्मा, जे सहज सुख अने ज्ञानने बाधानां १आयतनो छे (एवी) तथा जे २असकल आत्मामां ३असर्व प्रकारनां सुख अने ज्ञाननां आयतनो छे एवी
३६४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. आयतन = रहेठाण; स्थान.
२. असकल आत्मामां = आत्माना सर्व प्रदेशोमां नहि पण थोडा ज प्रदेशोमां
३. असर्व प्रकारनां = बधा प्रकारनां नहि पण अमुक ज प्रकारनां; अपूर्ण. [आ अपूर्ण सुख परमार्थे
सुखाभास होवा छतां तेने ‘सुख’ कहेवानी अपारमार्थिक रूढि छे.]