Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 368 of 513
PDF/HTML Page 399 of 544

 

अहमेष मोक्षाधिकारी ज्ञायकस्वभावात्मतत्त्वपरिज्ञानपुरस्सरममत्वनिर्ममत्वहानोपादान- विधानेन कृत्यान्तरस्याभावात्सर्वारम्भेण शुद्धात्मनि प्रवर्ते तथाहिअहं हि तावत् ज्ञायक एव स्वभावेन; केवलज्ञायकस्य च सतो मम विश्वेनापि सहजज्ञेयज्ञायकलक्षण एव सम्बन्धः, न पुनरन्ये स्वस्वामिलक्षणादयः सम्बन्धाः ततो मम न क्वचनापि ममत्वं, सर्वत्र निर्ममत्वमेव अथैकस्य ज्ञायकभावस्य समस्तज्ञेयभावस्वभावत्वात् प्रोत्कीर्णलिखितनिखात- कीलितमज्जितसमावर्तितप्रतिबिम्बितवत्तत्र क्रमप्रवृत्तानन्तभूतभवद्भाविविचित्रपर्यायप्राग्भारमगाध- स्वभावं गम्भीरं समस्तमपि द्रव्यजातमेकक्षण एव प्रत्यक्षयन्तं ज्ञेयज्ञायकलक्षणसम्बन्धस्या- निर्वाणमार्गाय च ततोऽवधार्यते अयमेव मोक्षमार्गो, नान्य इति ।।१९९।। अथ ‘उवसंपयामि सम्मं जत्तो णिव्वाणसंपत्ती’ इत्यादि पूर्वप्रतिज्ञां निर्वाहयन् स्वयमपि मोक्षमार्गपरिणतिं स्वीकरोतीति प्रतिपादयतितम्हा यस्मात्पूर्वोक्त शुद्धात्मोपलम्भलक्षणमोक्षमार्गेण जिना जिनेन्द्राः श्रमणाश्च सिद्धा जातास्तस्मादहमपि तह तथैव तेनैव प्रकारेण जाणित्ता ज्ञात्वा कम् अप्पाणं निजपरमात्मानम् किंविशिष्टम् जाणगं ज्ञायकं केवलज्ञानाद्यनन्तगुणस्वभावम् केन कृत्वा ज्ञात्वा सभावेण समस्त- रागादिविभावरहितशुद्धबुद्धैकस्वभावेन पश्चात् किं करोमि परिवज्जामि परि समन्ताद्वर्जयामि काम् ममत्तिं समस्तसचेतनाचेतनमिश्रपरद्रव्यसंबन्धिनीं ममताम् कथंभूतः सन् उवट्ठिदो उपस्थितः परिणतः क्व णिम्ममत्तम्हि समस्तपरद्रव्यममकाराहंकाररहितत्वेन निर्ममत्वलक्षणे परमसाम्याभिधाने वीतराग- चारित्रे तत्परिणतनिजशुद्धात्मस्वभावे वा तथाहिअहं तावत्केवलज्ञानदर्शनस्वभावत्वेन ज्ञायकैक- टङ्कोत्कीर्णस्वभावः तथाभूतस्य सतो मम न केवलं स्वस्वाम्यादयः परद्रव्यसंबन्धा न सन्ति, निश्चयेन

टीकाःहुं आ मोक्षाधिकारी, ज्ञायकस्वभावी आत्मतत्त्वना परिज्ञानपूर्वक ममत्वना त्यागरूप अने निर्ममत्वना ग्रहणरूप विधि वडे सर्व आरंभथी (उद्यमथी) शुद्धात्मामां प्रवर्तुं छुं, कारण के अन्य कृत्यनो अभाव छे (अर्थात् बीजुं कांई करवायोग्य नथी). ते आ प्रमाणे (अर्थात् हुं आ प्रमाणे शुद्धात्मामां प्रवर्तुं छुं)ः प्रथम तो हुं स्वभावथी ज्ञायक ज छुं; केवळ ज्ञायक होवाथी मारे विश्वनी (समस्त पदार्थोनी) साथे पण सहज ज्ञेयज्ञायकलक्षण संबंध ज छे, परंतु बीजा स्वस्वामिलक्षणादि संबंधो नथी; तेथी मारे कोई प्रत्ये ममत्व नथी, सर्वत्र निर्ममत्व ज छे. हवे, एक ज्ञायकभावनो सर्व ज्ञेयोने जाणवानो स्वभाव होवाथी, क्रमे प्रवर्तता, अनंत, भूत -वर्तमान -भावी विचित्र पर्यायसमूहवाळां, *अगाधस्वभाव अने गंभीर एवां समस्त द्रव्यमात्रनेजाणे के ते द्रव्यो ज्ञायकमां कोतराई गयां होय, चीतराई गयां होय, दटाई गयां होय, खोडाई गयां होय, डूबी गयां होय, समाई गयां होय, प्रतिबिंबित थयां होय एमएक क्षणमां ज जे (शुद्ध

३६प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-

*अगाध जेमनो स्वभाव छे अने जेओ गंभीर छे एवां समस्त द्रव्योने भूत, वर्तमान तेम ज
भावी काळना, क्रमे थता, अनेक प्रकारना, अनंत पर्यायो सहित एक समयमां ज प्रत्यक्ष जाणवानो
आत्मानो स्वभाव छे.