Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 7.

< Previous Page   Next Page >


Page 10 of 513
PDF/HTML Page 41 of 544

 

१०प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
सम्पद्यते निर्वाणं देवासुरमनुजराजविभवैः
जीवस्य चरित्राद्दर्शनज्ञानप्रधानात् ।।६।।

सम्पद्यते हि दर्शनज्ञानप्रधानाच्चारित्राद्वीतरागान्मोक्षः; तत एव च सरागाद्देवासुर- मनुजराजविभवक्लेशरूपो बन्धः अतो मुमुक्षुणेष्टफलत्वाद्वीतरागचारित्रमुपादेयमनिष्टफलत्वा- त्सरागचारित्रं हेयम् ।।६।।

अथ चारित्रस्वरूपं विभावयति
चारित्तं खलु धम्मो धम्मो जो सो समो त्ति णिद्दिट्ठो
मोहक्खोहविहीणो परिणामो अप्पणो हु समो ।।७।।

निश्चलशुद्धात्मानुभूतिस्वरूपं वीतरागचारित्रमहमाश्रयामीति भावार्थः एवं प्रथमस्थले नमस्कारमुख्य- त्वेन गाथापञ्चकं गतम् ।।५।। अथोपादेयभूतस्यातीन्द्रियसुखस्य कारणत्वाद्वीतरागचारित्रमुपादेयम् अतीन्द्रियसुखापेक्षया हेयस्येन्द्रियसुखस्य कारणत्वात्सरागचारित्रं हेयमित्युपदिशतिसंपज्जदि सम्पद्यते किम् णिव्वाणं निर्वाणम् कथम् सह कैः देवासुरमणुयरायविहवेहिं देवासुरमनुष्यराजविभवैः कस्य जीवस्स जीवस्य कस्मात् चरित्तादो चारित्रात् कथंभूतात् दंसणणाणप्पहाणादो सम्यग्दर्शन- ज्ञानप्रधानादिति तद्यथा ---आत्माधीनज्ञानसुखस्वभावे शुद्धात्मद्रव्ये यन्निश्चलनिर्विकारानुभूतिरूपम-

अन्वयार्थः[ जीवस्य ] जीवने [ दर्शनज्ञानप्रधानात् ] दर्शनज्ञानप्रधान [ चरित्रात् ] चारित्रथी [ देवासुरमनुजराजविभवैः ] देवेन्द्र, असुरेन्द्र ने नरेन्द्रना वैभवो सहित [ निर्वाणं ] निर्वाण [ सम्पद्यते ] प्राप्त थाय छे. (जीवने सरागचारित्रथी देवेन्द्र वगेरेना वैभवनी अने वीतरागचारित्रथी निर्वाणनी प्राप्ति थाय छे.)

टीकाःदर्शनज्ञानप्रधान चारित्रथी, जो ते (चारित्र) वीतराग होय तो, मोक्ष प्राप्त थाय छे; अने तेनाथी ज, जो ते सराग होय तो, देवेन्द्र -असुरेन्द्र -नरेन्द्रना वैभवक्लेशरूप बंध प्राप्त थाय छे. आथी मुमुक्षुए इष्ट फळवाळुं होवाथी वीतरागचारित्र ग्रहण करवायोग्य (उपादेय) छे, अने अनिष्ट फळवाळुं होवाथी सरागचारित्र छोडवायोग्य (हेय) छे. ६.

हवे चारित्रनुं स्वरूप व्यक्त करे छेः
चारित्र छे ते धर्म छे, जे धर्म छे ते साम्य छे;
ने साम्य जीवनो मोहक्षोभविहीन निज परिणाम छे. ७.