अधिवासे व विवासे छेदविहूणो भवीय सामण्णे ।
मिति समुदायेन तृतीयस्थले गाथात्रयं गतम् । अथ निर्विकारश्रामण्यच्छेदजनकान्परद्रव्यानु- बन्धान्निषेधयति – विहरदु विहरतु विहारं करोतु । स कः । समणो शत्रुमित्रादिसमचित्तश्रमणः । णिच्चं नित्यं सर्वकालम् । किं कुर्वन्सन् । परिहरमाणो परिहरन्सन् । कान् । णिबंधाणि चेतनाचेतनमिश्र- परद्रव्येष्वनुबन्धान् । क्व विहरतु । अधिवासे अधिकृतगुरुकुलवासे निश्चयेन स्वकीयशुद्धात्मवासे वा, विवासे गुरुविरहितवासे वा । किं कृत्वा । सामण्णे निजशुद्धात्मानुभूतिलक्षणनिश्चयचारित्रे छेदविहूणो
भावार्थः — जो मुनिने स्वस्थभावलक्षण प्रयत्न सहित करवामां आवती अशन- शयन -गमनादिक शरीरचेष्टाओ संबंधी छेद थाय छे, तो ते तपोधनने स्वस्थभावनी बहिरंग सहकारीकारणभूत एवी जे प्रतिक्रमणस्वरूप आलोचनपूर्वक क्रिया तेनाथी ज तेनो प्रतीकार – प्रायश्चित्त थई जाय छे, कारण के ते स्वस्थभावथी चलित थयो नथी. परंतु जो तेने निर्विकार स्वसंवेदनभावनाथी च्युतिस्वरूप छेद थाय छे, तो तेणे जिनमतमां व्यवहारज्ञ – प्रायश्चित्त- कुशळ – आचार्य पासे जईने, निष्प्रपंचभावे दोषनुं निवेदन करीने, ते आचार्य निर्विकार स्वसंवेदनभावनाने अनुकूळ जे कांई प्रायश्चित्त उपदेशे ते करवुं जोईए. २११ – २१२.
हवे, श्रामण्यना छेदनां १आयतनो होवाथी २परद्रव्य -प्रतिबंधो निषेधवायोग्य छे एम उपदेशे छेः —
अन्वयार्थः — [अधिवासे] अधिवासमां वसतां (आत्मवासमां अथवा गुरुओना सहवासमां वसतां) [वा] के [विवासे] विवासमां वसतां (गुरुओथी भिन्न वासमां वसतां), [नित्यं] सदा [निबन्धान्] (परद्रव्यने विषे) प्रतिबंधो [परिहरमाणः] परिहरतो थको [श्रामण्ये] श्रामण्यने विषे [छेदविहीनः भूत्वा] छेदविहीन थईने [श्रमणः विहरतु] श्रमण विहरो.
३९२प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. आयतन = रहेठाण; स्थान.
२. परद्रव्य -प्रतिबंध = परद्रव्योमां रागादिपूर्वक संबंध करवो ते; परद्रव्योमां बंधावुं – रोकावुं – लीन थवुं
ते; परद्रव्योमां रुकावट.