वृत्तिस्वरूपसम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रपरिणतिप्रवृत्तद्रशिज्ञप्तिवृत्तिरूपात्मतत्त्वैकाग्र्याभावात् शुद्धात्म- तत्त्वप्रवृत्तिरूपं श्रामण्यमेव न स्यात् । अतः सर्वथा मोक्षमार्गापरनाम्नः श्रामण्यस्य सिद्धये भगवदर्हत्सर्वज्ञोपज्ञे प्रकटानेकान्तकेतने शब्दब्रह्मणि निष्णातेन मुमुक्षुणा भवितव्यम् ।।२३२।।
अथागमहीनस्य मोक्षाख्यं कर्मक्षपणं न सम्भवतीति प्रतिपादयति — श्रमणो भवति । एयग्गं णिच्छिदस्स ऐकाग्ग्ग्ग्ग्ाा ाा ा
टङ्कोत्कीर्णज्ञायकैकस्वभावो योऽसौ परमात्मपदार्थस्तत्प्रभृतिष्वर्थेषु । णिच्छित्ती आगमदो सा च
पदार्थनिश्चित्तिरागमतो भवति । तथाहि — जीवभेदकर्मभेदप्रतिपादकागमाभ्यासाद्भभवति, न केवल-
मागमाभ्यासात्तथैवागमपदसारभूताच्चिदानन्दैकपरमात्मतत्त्वप्रकाशकादध्यात्माभिधानात्परमागमाच्च पदार्थ- परिच्छित्तिर्भवति । आगमचेट्ठा तदो जेट्ठा ततः कारणादेवमुक्तलक्षणागमे परमागमे च चेष्टा प्रवृत्तिः ज्येष्ठा श्रेष्ठा प्रशस्येत्यर्थः ।।२३२।। अथागमपरिज्ञानहीनस्य कर्मक्षपणं न भवतीति प्ररूपयति — आगमहीणो
तेथी तेने एक आत्मानी प्रतीति -अनुभूति -वृत्तिस्वरूप सम्यग्दर्शन -ज्ञान -चारित्रपरिणतिए प्रवर्तती जे १द्रशि -ज्ञप्ति -वृत्तिरूप आत्मतत्त्वमां एकाग्रता तेनो अभाव होवाथी शुद्धात्म- तत्त्वप्रवृत्तिरूप श्रामण्य ज (शुद्धात्मतत्त्वमां प्रवृत्तिरूप मुनिपणुं ज) होतुं नथी.
आथी (एम कह्युं के) मोक्षमार्ग जेनुं बीजुं नाम छे एवा श्रामण्यनी सर्व प्रकारे सिद्धि करवा माटे मुमुक्षुए भगवान अर्हंत सर्वज्ञथी उपज्ञ ( – स्वयं जाणीने कहेवायेला) शब्दब्रह्ममां — के जेनुं अनेकांतरूपी २केतन प्रगट छे तेमां — निष्णात थवुं.
भावार्थः — आगम विना पदार्थोनो निश्चय थतो नथी; पदार्थोना निश्चय विना अश्रद्धाजनित तरलता, परकर्तृत्वाभिलाषाजनित क्षोभ अने परभोकतृत्वाभिलाषाजनित अस्थिरताने लीधे एकाग्रता थती नथी; अने एकाग्रता विना एक आत्मानां श्रद्धान -ज्ञान- वर्तनरूपे प्रवर्तती शुद्धात्मप्रवृत्ति नहि थवाथी मुनिपणुं थतुं नथी. माटे मोक्षार्थीनुं प्रधान कर्तव्य ३शब्दब्रह्मरूप आगममां प्रवीणता प्राप्त करवी ते छे. २३२.
हवे, आगमहीनने मोक्षाख्य (‘मोक्ष’ नामथी कहेवातो) कर्मक्षय थतो नथी एम प्रतिपादन करे छेः —
४३२प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
१. द्रशि = दर्शन
२. केतन = चिह्न; लक्षण; ध्वज.
३. शब्दब्रह्म = परमब्रह्मरूप वाच्यनुं वाचक द्रव्यश्रुत. [आ गाथाओमां सर्वज्ञोपज्ञ समस्त द्रव्यश्रुतने
सामान्यपणे आगम कहेवामां आव्युं छे. कोई वार द्रव्यश्रुतना ‘आगम’ अने ‘परमागम’ एवा
बे भेद पण पाडवामां आवे छे; त्यां जीवभेदो तथा कर्मभेदोना प्रतिपादक द्रव्यश्रुतने ‘आगम’
कहेवामां आवे छे अने समस्त द्रव्यश्रुतना सारभूत चिदानंद एक परमात्मतत्त्वना प्रकाशक अध्यात्म-
द्रव्यश्रुतने ‘परमागम’ कहेवामां आवे छे.]