असिद्धसंयमस्य तु सुनिश्चितैकाग्र्यगतत्वरूपं मोक्षमार्गापरनाम श्रामण्यमेव न सिद्धयेत् । अत आगमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वानां यौगपद्यस्यैव मोक्षमार्गत्वं नियम्येत ।।२३६।।
ण हि आगमेण सिज्झदि सद्दहणं जदि वि णत्थि अत्थेसु ।
स्थितमेतत् – परमागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वत्रयमेव मुक्तिकारणमिति ।।२३६।। अथागमज्ञानतत्त्वार्थ- श्रद्धानसंयतत्वानां यौगपद्याभावे मोक्षो नास्तीति व्यवस्थापयति — ण हि आगमेण सिज्झदि आगमजनित- परमात्मज्ञानेन न सिद्धयति, सद्दहणं जदि वि णत्थि अत्थेसु श्रद्धानं यदि च नास्ति परमात्मादिपदार्थेषु । सद्दहमाणो अत्थे श्रद्दधानो वा चिदानन्दैकस्वभावनिजपरमात्मादिपदार्थान्, असंजदो वा ण णिव्वादि विषय- कषायाधीनत्वेनासंयतो वा न निर्वाति, निर्वाणं न लभत इति । तथाहि – यथा प्रदीपसहितपुरुषस्य कूपपतनप्रस्तावे कूपपतनान्निवर्तनं मम हितमिति निश्चयरूपं श्रद्धानं यदि नास्ति तदा तस्य प्रदीपः किं करोति, न किमपि । तथा जीवस्यापि परमागमाधारेण सकलपदार्थज्ञेयाकारकरम्बितविशदैकज्ञानरूपं होवाथी ज्ञानरूप आत्मतत्त्वमां एकाग्रतानी प्रवृत्तिनो अभाव छे. (आ रीते तेमने संयम सिद्ध थतो नथी.) अने (-ए रीते) जेमने संयम सिद्ध नथी तेमने +सुनिश्चित ऐकाग्र्य- परिणतपणारूप श्रामण्य ज — के जेनुं बीजुं नाम मोक्षमार्ग छे ते ज — सिद्ध थतुं नथी.
आथी आगमज्ञान-तत्त्वार्थश्रद्धान-संयतत्वना युगपदपणाने ज मोक्षमार्गपणुं होवानो नियम थाय छे. २३६.
हवे, आगमज्ञान-तत्त्वार्थश्रद्धान-संयतत्वना अयुगपदपणाने मोक्षमार्गपणुं घटतुं नथी एम सिद्ध करे छेः —
अन्वयार्थः — [आगमेन] आगमथी, [यदि अपि] जो [अर्थेषु श्रद्धानं नास्ति] पदार्थोनुं श्रद्धान न होय तो, [न हि सिद्धयति] सिद्धि (मुक्ति) थती नथी; [अर्थान् श्रद्दधानः] पदार्थोने श्रद्धनारो पण, [असंयतः वा] जो असंयत होय तो, [न निर्वाति] निर्वाण पामतो नथी.
४४०प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
+सुनिश्चित = द्रढ. (द्रढपणे एकाग्रतामां परिणमवुं ते श्रामण्य छे.)