श्रद्धानशून्येनागमजनितेन ज्ञानेन, तदविनाभाविना श्रद्धानेन च संयमशून्येन, न तावत्सिद्धयति । तथाहि — आगमबलेन सक लपदार्थान् विस्पष्टं तर्कयन्नपि, यदि सक ल- पदार्थज्ञेयाकारकरम्बितविशदैकज्ञानाकारमात्मानं न तथा प्रत्येति, तदा यथोदितात्मनः श्रद्धान- शून्यतया यथोदितमात्मानमननुभवन् कथं नाम ज्ञेयनिमग्नो ज्ञानविमूढो ज्ञानी स्यात् । अज्ञानिनश्च ज्ञेयद्योतको भवन्नप्यागमः किं कुर्यात् । ततः श्रद्धानशून्यादागमान्नास्ति सिद्धिः । किञ्च, सकलपदार्थज्ञेयाकारकरम्बितविशदैकज्ञानाकारमात्मानं श्रद्दधानोऽप्यनुभवन्नपि, यदि स्वस्मिन्नेव संयम्य न वर्तयति, तदानादिमोहरागद्वेषवासनोपजनितपरद्रव्यचङ्क्रमणस्वैरिण्या- श्चिद्वृत्तेः स्वस्मिन्नेव स्थानान्निर्वासननिःकम्पैकतत्त्वमूर्च्छितचिद्वृत्त्यभावात्कथं नाम संयतः स्यात् । स्वात्मानं जानतोऽपि ममात्मैवोपादेय इति निश्चयरूपं यदि श्रद्धानं नास्ति तदा तस्य प्रदीपस्थानीय आगमः किं करोति, न किमपि । यथा वा स एव प्रदीपसहितपुरुषः स्वकीयपौरुषबलेन कूपपतनाद्यदि न निवर्तते तदा तस्य श्रद्धानं प्रदीपो द्रष्टिर्वा किं करोति, न किमपि । तथायं जीवः
टीकाः — आगमजनित ज्ञानथी, जो ते श्रद्धानशून्य होय तो, सिद्धि थती नथी; तथा तेना विना ( – आगमज्ञान विना) जे होतुं नथी एवा श्रद्धानथी पण, जो ते (श्रद्धान) संयमशून्य होय तो, सिद्धि थती नथी. ते आ प्रमाणेः
आगमबळे सकळ पदार्थोनी विस्पष्ट *तर्कणा करतो होवा छतां पण, जो जीव सकळ पदार्थोना ज्ञेयाकारो साथे +मिलित थतुं विशद एक ज्ञान जेनो आकार छे एवा आत्माने ते प्रकारे प्रतीत करतो नथी, तो यथोक्त आत्माना श्रद्धानथी शून्य होवाने लीधे जे यथोक्त आत्माने अनुभवतो नथी एवो ते ज्ञेयनिमग्न ज्ञानविमूढ जीव कइ रीते ज्ञानी होय? (न ज होय, अज्ञानी ज होय.) अने अज्ञानीने, ज्ञेयद्योतक होवा छतां पण, आगम शुं करे? ( – आगम ज्ञेयोनुं प्रकाशक होवा छतां पण अज्ञानीने ते शुं करे?) माटे श्रद्धानशून्य आगमथी सिद्धि थती नथी.
वळी, सकळ पदार्थोना ज्ञेयाकारो साथे मिलित थतुं विशद एक ज्ञान जेनो आकार छे एवा आत्माने श्रद्धतो होवा छतां पण, अनुभवतो होवा छतां पण, जो जीव पोतामां ज संयमित (-अंकुशित) थईने रहेतो नथी, तो अनादि मोहरागद्वेषनी वासनाथी जनित जे परद्रव्यमां भ्रमण तेने लीधे जे स्वैरिणी ( – व्यभिचारिणी, स्वच्छंदी) छे एवी चिद्वृत्ति ( – चैतन्यनी परिणति) पोतामां ज रहेली होवाथी, वासनारहित निष्कंप एक तत्त्वमां लीन चिद्वृत्तिनो अभाव होवाथी, ते कई रीते संयत होय? (न ज होय, असंयत ज होय.) प्र. ५६
*तर्कणा = विचारणा; युक्ति वगेरेना आश्रयवाळुं ज्ञान.
+मिलित थतुं = मिश्रित थतुं; संबंध पामतुं अर्थात् तेमने जाणतुं. [समस्त पदार्थोना ज्ञेयाकारो जेमां प्रतिबिंबित थाय छे अर्थात् तेमने जे जाणे छे एवुं स्पष्ट एक ज्ञान ज आत्मानुं रूप छे.]