Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 240.

< Previous Page   Next Page >


Page 446 of 513
PDF/HTML Page 477 of 544

 

अथागमज्ञानतत्त्वार्थश्रद्धानसंयतत्वयौगपद्यात्मज्ञानयौगपद्यं साधयति

पंचसमिदो तिगुत्तो पंचेंदियसंवुडो जिदकसाओ

दंसणणाणसमग्गो समणो सो संजदो भणिदो ।।२४०।।
पञ्चसमितस्त्रिगुप्तः पञ्चेन्द्रियसंवृतो जितकषायः
दर्शनज्ञानसमग्रः श्रमणः स संयतो भणितः ।।२४०।।

यः खल्वनेकान्तकेतनागमज्ञानबलेन सकलपदार्थज्ञेयाकारकरम्बितविशदैकज्ञानाकार- मात्मानं श्रद्दधानोऽनुभवंश्चात्मन्येव नित्यनिश्चलां वृत्तिमिच्छन् समितिपञ्चकाङ्कुशितप्रवृत्तिप्रवर्तित-

चागो य अणारंभो विसयविरागो खओ कसायाणं
सो संजमो त्ति भणिदो पव्वज्जाए विसेसेण ।।“३५।।

चागो य निजशुद्धात्मपरिग्रहं कृत्वा बाह्याभ्यन्तरपरिग्रहनिवृत्तिस्त्यागः अणारंभो निःक्रियनिज- शुद्धात्मद्रव्ये स्थित्वा मनोवचनकायव्यापारनिवृत्तिरनारम्भः विसयविरागो निर्विषयस्वात्मभावनोत्थसुखे तृप्तिं कृत्वा पञ्चेन्द्रियसुखाभिलाषत्यागो विषयविरागः खओ कसायाणं निःकषायशुद्धात्मभावनाबलेन क्रोधादिकषायत्यागः कषायक्षयः सो संजमो त्ति भणिदो स एवंगुणविशिष्टः संयम इति भणितः पव्वज्जाए विसेसेण सामान्येनापि तावदिदं संयमलक्षणं, प्रव्रज्यायां तपश्चरणावस्थायां विशेषेणेति अत्राभ्यन्तरशुद्धात्मसंवित्तिर्भावसंयमो, बहिरङ्गनिवृत्तिश्च द्रव्यसंयम इति ।।“३५।। अथागमज्ञानतत्त्वार्थ-

हवे आगमज्ञान-तत्त्वार्थश्रद्धान-संयतत्वना युगपदपणानुं अने आत्मज्ञाननुं युगपद- पणुं साधे छे (अर्थात् आगमज्ञान, तत्त्वार्थश्रद्धान अने संयतत्वए त्रिकनी साथे आत्मज्ञाननुं युगपदपणुं साधे छे)ः

जे पंचसमित, त्रिगुप्त, इंद्रिनिरोधी, विजयी कषायनो,
परिपूर्ण दर्शनज्ञानथी, ते श्रमणने संयत कह्यो. २४०.

अन्वयार्थः[पञ्चसमितः] पांच समितियुक्त, [पञ्चेन्द्रियसंवृतः] पांच इंद्रियोना संवरवाळो, [त्रिगुप्तः] त्रण गुप्ति सहित, [जितकषायः] जितकषाय अने [दर्शनज्ञानसमग्रः] दर्शनज्ञानथी परिपूर्ण[श्रमणः] एवो जे श्रमण [सः] तेने [संयतः] संयत [भणितः] कह्यो छे.

टीकाःजे पुरुष अनेकांतकेतन आगमज्ञानना बळथी, सकळ पदार्थोना ज्ञेयाकारो साथे मिलित थतुं विशद एक ज्ञान जेनो आकार छे एवा आत्माने श्रद्धतो अने अनुभवतो थको, आत्मामां ज नित्यनिश्चळ वृत्तिने इच्छतो थको, संयमना साधनरूप बनावेला

४४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-