ज्ञेयज्ञातृतत्त्वतथाप्रतीतिलक्षणेन सम्यग्दर्शनपर्यायेण, ज्ञेयज्ञातृतत्त्वतथानुभूतिलक्षणेन ज्ञानपर्यायेण, ज्ञेयज्ञातृक्रियान्तरनिवृत्तिसूत्र्यमाणद्रष्टृज्ञातृतत्त्ववृत्तिलक्षणेन चारित्रपर्यायेण च, त्रिभिरपि यौगपद्येन भाव्यभावकभावविजृम्भितातिनिर्भर्रेतरेतरसंवलनबलादङ्गाङ्गिभावेन परिणतस्यात्मनो यदात्मनिष्ठत्वे सति संयतत्वं तत्पानकवदनेकात्मकस्यैकस्यानुभूयमान- तायामपि समस्तपरद्रव्यपरावर्तत्वादभिव्यक्तैकाग्र्यलक्षणश्रामण्यापरनामा मोक्षमार्ग एवाव- मोक्षमार्गो भण्यत इति प्ररूपयति — दंसणणाणचरित्तेसु तीसु जुगवं समुट्ठिदो जो दु दर्शनज्ञानचारित्रेषु त्रिषु युगपत्सम्यगुपस्थित उद्यतो यस्तु कर्ता, एयग्गगदो त्ति मदो स ऐकाग्ऐकाग्र्यगत इति मतः संमतः,यगत इति मतः संमतः, सामण्णं तस्स पडिपुण्णं श्रामण्यं चारित्रं यतित्वं तस्य परिपूर्णमिति तथाहि — भावकर्मद्रव्य- कर्मनोकर्मभ्यः शेषपुद्गलादिपञ्चद्रव्येभ्योऽपि भिन्नं सहजशुद्धनित्यानन्दैकस्वभावं मम संबन्धि यदात्म- द्रव्यं तदेव ममोपादेयमितिरुचिरूपं सम्यग्दर्शनम्, तत्रैव परिच्छित्तिरूपं सम्यग्ज्ञानं, तस्मिन्नेव स्वरूपे निश्चलानुभूतिलक्षणं चारित्रं चेत्युक्तस्वरूपं सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रत्रयं पानकवदनेकमप्यभेदनयेनैकं यत् तत्सविकल्पावस्थायां व्यवहारेणैकाग्रयं भण्यते निर्विकल्पसमाधिकाले तु निश्चयेनेति तदेव च
टीकाः — ज्ञेयतत्त्व अने ज्ञातृतत्त्वनी तथाप्रकारे (जेम छे तेम, यथार्थ) प्रतीति जेनुं लक्षण छे ते सम्यग्दर्शनपर्याय छे; ज्ञेयतत्त्व अने ज्ञातृतत्त्वनी तथाप्रकारे अनुभूति जेनुं लक्षण छे ते ज्ञानपर्याय छे; ज्ञेय अने ज्ञातानी जे १क्रियांतरथी निवृत्ति तेना वडे रचाती द्रष्टृज्ञातृतत्त्वमां परिणति जेनुं लक्षण छे ते चारित्रपर्याय छे. आ पर्यायोने अने आत्माने युगपद् अंग -अंगीभावे परिणत आत्माने, आत्मनिष्ठपणुं होतां, जे संयतपणुं होय छे, ते संयतपणुं, एकाग्रतालक्षणवाळुं श्रामण्य जेनुं बीजुं नाम छे एवो मोक्षमार्ग ज छे — एम जाणवुं, कारण के त्यां (संयतपणामां) ३पीणानी माफक ४अनेकात्मक एकनो अनुभव होवा छतां, समस्त परद्रव्यथी निवृत्ति होवाने लीधे एकाग्रता अभिव्यक्त (प्रगट) छे.
४५०प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
२भाव्यभावकपणा वडे ऊपजेला अति गाढ इतरेतर मिलनना बळने लीधे ए त्रणे पर्यायोरूपे
१. क्रियान्तर = अन्य क्रिया. [ज्ञेय अने ज्ञाता अन्य क्रियाथी निवर्ते तेने लीधे रचाती जे देखनार- जाणनार आत्मतत्त्वमां परिणति ते चारित्रपर्यायनुं लक्षण छे.]
२. भावक एटले थनार, अने भावक जे -रूपे थाय ते भाव्य. आत्मा भावक छे अने सम्यग्दर्शनादि
पर्यायो भाव्य छे. भावक अने भाव्यने परस्पर अति गाढ मिलन (-एकमेकता) होय छे. भावक
आत्मा अंगी छे अने भाव्यरूप सम्यग्दर्शनादिपर्यायो तेनां अंगो छे.
३. पीणुं = पीवानी वस्तु. जेम के — दूधियुं. [दूधियानो स्वाद अनेकात्मक एक होय छे; कारण के अभेदथी
तेमां एक दूधियानो ज स्वाद आवे छे अने भेदथी तेमां दूध, साकर, बदाम वगेरे अनेक वस्तुनो
स्वाद आवे छे.]
४. अहीं अनेकात्मक एकना अनुभवमां जे अनेकात्मकपणुं छे ते परद्रव्यमय नथी. त्यां परद्रव्योथी
तो निवृत्ति ज छे; मात्र सम्यग्दर्शन -ज्ञान -चारित्ररूप स्व -अंशोने लीधे ज अनेकात्मकपणुं छे, माटे
त्यां, अनेकात्मकपणुं होवा छतां, एकाग्रपणुं (एक -अग्रपणुं) प्रगट छे.