अविदिदपरमत्थेसु य विसयकसायाधिगेसु पुरिसेसु ।
यानि हि छद्मस्थव्यवस्थापितवस्तूनि कारणवैपरीत्यं; ते खलु शुद्धात्मपरिज्ञानशून्य- तयानवाप्तशुद्धात्मवृत्तितया चाविदितपरमार्था विषयकषायाधिकाः पुरुषाः । तेषु शुभोपयोगा- त्मकानां जुष्टोपकृतदत्तानां या केवलपुण्यापसदप्राप्तिः फलवैपरीत्यं; तत्कुदेवमनुजत्वम् ।।२५७।। णियमज्झयणझाणदाणरदो व्रतनियमाध्ययनध्यानदानरतः । केषु विषये यानि व्रतादीनि । छदुमत्थविहिदवत्थुसु छद्मस्थविहितवस्तुषु अल्पज्ञानिपुरुषव्यवस्थापितपात्रभूतवस्तुषु । इत्थंभूतः पुरुषः कं न लभते । अपुणब्भावं अपुनर्भवशब्दवाच्यं मोक्षम् । तर्हि किं लभते । भावं सादप्पगं लहदि भावं सातात्मकं लभते । भावशब्देन सुदेवमनुष्यत्वपर्यायो ग्राह्यः । स च कथंभूतः । सातात्मकः सद्वेद्योदयरूप इति । तथाहि – ये केचन निश्चयव्यवहारमोक्षमार्गं न जानन्ति, पुण्यमेव मुक्तिकारणं भणन्ति, ते छद्मस्थशब्देन गृह्यन्ते, न च गणधरदेवादयः । तैः छद्मस्थैरज्ञानिभिः शुद्धात्मोपदेशशून्यैर्ये दीक्षितास्तानि छद्मस्थविहितवस्तूनि भण्यन्ते । तत्पात्रसंसर्गेण यद्व्रतनियमाध्ययनदानादिकं करोति तदपि शुद्धात्मभावनानुकूलं न भवति, ततः कारणान्मोक्षं न लभते । सुदेवमनुष्यत्वं लभत इत्यर्थः ।।२५६।। अथ सम्यक्त्वव्रतरहितपात्रेषु भक्तानां कुदेवमनुजत्वं भवतीति प्रतिपादयति — फलदि फलति । केषु । कुदेवेसु मणुवेसु कुत्सितदेवेषु
हवे (आ गाथामां पण) कारणविपरीतता अने फळविपरीतता ज समजावे छेः —
अन्वयार्थः — [अविदितपरमार्थेषु] जेमणे परमार्थने जाण्यो नथी [च] अने [विषयकषायाधिकेषु] जेओ विषयकषाये अधिक छे [पुरुषेषु] एवा पुरुषो प्रत्येनी [जुष्टं कृतं वा दत्तं] सेवा, उपकार के दान [कुदेवेषु मनुजेषु] कुदेवपणे अने कुमनुष्यपणे [फलति] फळे छे.
टीकाः — जे छद्मस्थस्थापित वस्तुओ ते कारणविपरीतता छे; ते (विपरीत कारणो) खरेखर (१) शुद्धात्माना ज्ञानथी शून्यपणाने लीधे ‘परमार्थना अजाण’ अने (२) शुद्धात्म- परिणतिने नहि प्राप्त करी होवाने लीधे ‘विषयकषाये अधिक’ एवा पुरुषो छे. तेमना प्रत्ये शुभोपयोगात्मक जीवोने — सेवा, उपकार के दान करनारा जीवोने — जे केवळ पुण्यापसदनी प्राप्ति ते फळविपरीतता छे; ते (फळ) कुदेव -मनुष्यपणुं छे. २५७.