Pravachansar-Gujarati (Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 490 of 513
PDF/HTML Page 521 of 544

 

शुद्धस्य च श्रामण्यं भणितं शुद्धस्य दर्शनं ज्ञानम्
शुद्धस्य च निर्वाणं स एव सिद्धो नमस्तस्मै ।।२७४।।

यत्तावत्सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रयौगपद्यप्रवृत्तैकाग्र्यलक्षणं साक्षान्मोक्षमार्गभूतं श्रामण्यं तच्च शुद्धस्यैव यच्च समस्तभूतभवद्भाविव्यतिरेककरम्बितानन्तवस्त्वन्वयात्मकविश्वसामान्यविशेष- प्रत्यक्षप्रतिभासात्मकं दर्शनं ज्ञानं च तत् शुद्धस्यैव यच्च निःप्रतिघविजृम्भितसहजज्ञानानन्द- मुद्रितदिव्यस्वभावं निर्वाणं तत् शुद्धस्यैव यश्च टङ्कोत्कीर्णपरमानन्दावस्थासुस्थितात्मस्व- भावोपलम्भगम्भीरो भगवान् सिद्धः स शुद्ध एव अलं वाग्विस्तरेण, सर्वमनोरथस्थानस्य मोक्षतत्त्वसाधनतत्त्वस्य शुद्धस्य परस्परमङ्गाङ्गिभावपरिणतभाव्यभावकभावत्वात्प्रत्यस्तमित- स्वपरविभागो भावनमस्कारोऽस्तु ।।२७४।। शत्रुमित्रादिसमभावपरिणतिरूपं साक्षान्मोक्षकारणं यच्छ्रामण्यम् तत्तावत्त्त्त्त्क स्य सुद्धस्स य शुद्धस्य च शुद्धोपयोगिन एव सुद्धस्स दंसणं णाणं त्रैलोक्योदरविवरवर्तित्रिकालविषयसमस्तवस्तुगतानन्तधर्मैक----- समयसामान्यविशेषपरिच्छित्तिसमर्थं यद्दर्शनज्ञानद्वयं तच्छुद्धस्यैव सुद्धस्स य णिव्वाणं अव्याबाधानन्त- सुखादिगुणाधारभूतं पराधीनरहितत्वेन स्वायत्तं यन्निर्वाणं तच्छुद्धस्यैव सो च्चिय सिद्धो यो

अन्वयार्थः[शुद्धस्य च] शुद्धने (शुद्धोपयोगीने) [श्रामण्यं भणितं] श्रामण्य कह्युं छे, [शुद्धस्य] शुद्धने [दर्शनं ज्ञानं] दर्शन अने ज्ञान कह्युं छे, [शुद्धस्य च] शुद्धने [निर्वाणं] निर्वाण होय छे, [सः एव] ते ज (शुद्ध ज) [सिद्धः] सिद्ध होय छे; [तस्मै नमः] तेने नमस्कार हो.

टीकाःप्रथम तो, सम्यग्दर्शन -ज्ञान -चारित्रना युगपदपणारूपे प्रवर्तती एकाग्रता जेनुं लक्षण छे एवुं जे साक्षात् मोक्षमार्गभूत श्रामण्य, ते ‘शुद्ध’ने ज होय छे; समस्त भूत -वर्तमान -भावी व्यतिरेको साथे मिलित (मिश्रित), अनंत वस्तुओना अन्वयात्मक जे विश्व तेना (१) सामान्यना अने (२) विशेषना प्रत्यक्ष प्रतिभासस्वरूप जे (१) दर्शन अने (२) ज्ञान, ते ‘शुद्ध’ने ज होय छे; निर्विघ्न -खीलेलां सहज ज्ञानानंदनी मुद्रावाळो (स्वाभाविक ज्ञान अने आनंदनी छापवाळो) दिव्य जेनो स्वभाव छे एवुं जे निर्वाण, ते ‘शुद्ध’ने ज होय छे; अने टंकोत्कीर्ण परमानंद -अवस्थारूपे सुस्थित आत्मस्वभावनी उपलब्धिथी गंभीर एवा जे भगवान सिद्ध, ते ‘शुद्ध’ ज होय छे (अर्थात् शुद्धोपयोगी ज सिद्ध थाय छे). वचनविस्तारथी बस थाओ; सर्व मनोरथना स्थानभूत, मोक्षतत्त्वना साधनतत्त्वरूप ‘शुद्ध’ने, जेमांथी परस्पर अंग -अंगीपणे परिणमेला भावक -भाव्यपणाने लीधे स्वपरनो विभाग अस्त थयो छे एवो भावनमस्कार हो. २७४.

४९०प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-

१. भावक (भावनमस्कार करनार) ते अंग (अंश) छे अने भाव्य (भावनमस्कार करवायोग्य पदार्थ) ते अंगी (अंशी) छे, तेथी आ भावनमस्कारमां भावक तेम ज भाव्य पोते ज छे (भावक पोते अने भाव्य पर एम नथी).