अथास्य भगवतोऽतीन्द्रियज्ञानपरिणतत्वादेव न किंचित्परोक्षं भवतीत्यभिप्रैति — णत्थि परोक्खं किंचि वि समंत सव्वक्खगुणसमिद्धस्स ।
पातनिका । तद्यथा – अथातीन्द्रियज्ञानपरिणतत्वात्केवलिनः सर्वं प्रत्यक्षं भवतीति प्रतिपादयति — पच्चक्खा सव्वदव्वपज्जाया सर्वद्रव्यपर्यायाः प्रत्यक्षा भवन्ति । कस्य । केवलिनः । किं कुर्वतः । परिणमदो परिणममानस्य । खलु स्फु टम् । किम् । णाणं अनन्तपदार्थपरिच्छित्तिसमर्थं केवलज्ञानम् । तर्हि किं क्रमेण जानाति । सो णेव ते विजाणदि उग्गहपुव्वाहिं किरियाहिं स च भगवान्नैव तान् जानात्यवग्रहपूर्वाभिः क्रियाभिः, किंतु युगपदित्यर्थः । इतो विस्तर : – अनाद्यनन्तमहेतुकं चिदानन्दैकस्वभावं निज- शुद्धात्मानमुपादेयं कृत्वा केवलज्ञानोत्पत्तेर्बीजभूतेनागमभाषया शुक्लध्यानसंज्ञेन रागादिविकल्प- जालरहितस्वसंवेदनज्ञानेन यदायमात्मा परिणमति, तदा स्वसंवेदनज्ञानफलभूतकेवलज्ञान- परिच्छित्त्याकारपरिणतस्य तस्मिन्नेव क्षणे क्रमप्रवृत्तक्षायोपशमिकज्ञानाभावादक्रमसमाक्रान्तसमस्त- द्रव्यक्षेत्रकालभावतया सर्वद्रव्यगुणपर्याया अस्यात्मनः प्रत्यक्षा भवन्तीत्यभिप्रायः ।।२१।। अथ सर्वं सर्व घातिकर्मोनो क्षय थई जाय छे अने ते क्षय थवाना समये ज आत्मा स्वयमेव केवळज्ञानरूपे परिणमवा लागे छे. ते केवळज्ञानी भगवान क्षायोपशमिक ज्ञानवाळा जीवोनी माफक अवग्रह, ईहा, अवाय अने धारणारूप क्रमथी जाणता नथी परंतु सर्व द्रव्य, क्षेत्र, काळ, भावने युगपद् जाणे छे; ए रीते तेमने बधुंय प्रत्यक्ष वर्ते छे. २१.
हवे, अतीन्द्रिय ज्ञानरूपे परिणमेला होवाथी ज, आ भगवानने कांई पण परोक्ष नथी एवो अभिप्राय कहे छेः —
अन्वयार्थः — [सदा अक्षातीतस्य] जे सदा इन्द्रियातीत छे, [समन्ततः सर्वाक्ष- गुणसमृद्धस्य] जे सर्व तरफथी (-सर्व आत्मप्रदेशे) सर्व इन्द्रियगुणो वडे समृद्ध छे [स्वयम् एव हि ज्ञानजातस्य] अने जे स्वयमेव ज्ञानरूप थयेला छे, ते केवळीभगवानने [किंचिद् अपि] कांई पण [परोक्षं नास्ति] परोक्ष नथी.
३८प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-