यथा हि महिलानां प्रयत्नमन्तरेणापि तथाविधयोग्यतासद्भावात् स्वभावभूत एव मायोपगुण्ठनागुण्ठितो व्यवहारः प्रवर्तते, तथा हि केवलिनां प्रयत्नमन्तरेणापि तथाविध- योग्यतासद्भावात् स्थानमासनं विहरणं धर्मदेशना च स्वभावभूता एव प्रवर्तन्ते । अपि चाविरुद्धमेतदम्भोधरदृष्टान्तात् । यथा खल्वम्भोधराकारपरिणतानां पुद्गलानां गमनमवस्थानं गर्जनमम्बुवर्षं च पुरुषप्रयत्नमन्तरेणापि दृश्यन्ते, तथा केवलिनां स्थानादयोऽबुद्धिपूर्वका एव दृश्यन्ते । अतोऽमी स्थानादयो मोहोदयपूर्वकत्वाभावात् क्रियाविशेषा अपि केवलिनां क्रियाफलभूतबन्धसाधनानि न भवन्ति ।।४४।। अनीहिताः । केषाम् । तेसिं अरहंताणं तेषामर्हतां निर्दोषिपरमात्मनाम् । क्व । काले अर्हदवस्थायाम् । क इव । मायाचारो व्व इत्थीणं मायाचार इव स्त्रीणामिति । तथा हि — यथा स्त्रीणां स्त्रीवेदोदय- सद्भावात्प्रयत्नाभावेऽपि मायाचारः प्रवर्तते, तथा भगवतां शुद्धात्मतत्त्वप्रतिपक्षभूतमोहोदयकार्येहापूर्व-
anvayArtha — [ तेषाम् अर्हतां ] te arhantabhagavantone [काले] te kALe [स्थान- निषद्याविहाराः] UbhA rahevun, besavun, vihAr [धर्मोपदेशः च] ane dharmopadesh, [स्त्रीणां मायाचारः इव] strIone mAyAchAranI mAphak, [नियतयः] svAbhAvik ja — prayatna vinA ja — hoy chhe.
TIkA — jem strIone, prayatna vinA paN, tevA prakAranI yogyatAnA sadbhAvathI svabhAvabhUt ja mAyAnA DhAnkaNathI DhankAyelo vyavahAr pravarte chhe, tem kevaLIbhagavantone, prayatna vinA paN ( – prayatna na hovA chhatAn paN), tevA prakAranI yogyatAnA sadbhAvathI sthAn (-UbhA rahevun), Asan (-besavun), vihAr ane dharmadeshanA svabhAvabhUt ja pravarte chhe. vaLI A (prayatna vinA vihAr thavo vagere), vAdaLAnA draShTAntathI aviruddha chhe. jem vAdaLA -AkAre pariNamelAn pudgalonun gaman, avasthAn (-sthir rahevun), garjan ane jaL -varShaN puruSh -prayatna vinA paN jovAmAn Ave chhe, tem kevaLIbhagavantone sthAnAdik ( – UbhA rahevun, besavun vagere vyApAro) abuddhipUrvak ja (arthAt ichchhA vinA ja) jovAmAn Ave chhe. AthI A sthAnAdik ( – UbhA rahevun vagere vyApAro), mohodayapUrvak nahi hovAne lIdhe, kriyAvisheSho ( – kriyAnA prakAro) hovA chhatAn kevaLIbhagavantone kriyAphaLabhUt bandhanAn sAdhan thatAn nathI.
bhAvArtha — kevaLIbhagavantone sthAn, Asan ane vihAr e kAyayogasambandhI kriyAo tathA divya dhvanithI nishchayavyavahArasvarUp dharmano upadesh e vachanayogasambandhI kriyA aghAtI karmanA nimitte sahaj ja thAy chhe. temAn kevaLIbhagavantanI ichchhA leshamAtra
74pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-