अथ केवलिनामिव सर्वेषामपि स्वभावविघाताभावं निषेधयति — जदि सो सुहो व असुहो ण हवदि आदा सयं सहावेण ।
यदि खल्वेकान्तेन शुभाशुभभावस्वभावेन स्वयमात्मा न परिणमते तदा सर्वदैव सर्वथा निर्विघातेन शुद्धस्वभावेनैवावतिष्ठते । तथा च सर्व एव भूतग्रामाः समस्तबन्धसाधन- शून्यत्वादाजवंजवाभावस्वभावतो नित्यमुक्ततां प्रतिपद्येरन् । तच्च नाभ्युपगम्यते । आत्मनः कृते सति दूषणद्वारेण परिहारं ददाति ---जदि सो सुहो व असुहो ण हवदि आदा सयं सहावेण यथैव शुद्धनयेनात्मा शुभाशुभाभ्यां न परिणमति तथैवाशुद्धनयेनापि स्वयं स्वकीयोपादानकारणेन स्वभावेनाशुद्धनिश्चयरूपेणापि यदि न परिणमति तदा । किं दूषणं भवति । संसारो वि ण विज्जदि निस्संसारशुद्धात्मस्वरूपात्प्रतिपक्षभूतो व्यवहारनयेनापि संसारो न विद्यते । केषाम् । सव्वेसिं जीवकायाणं सर्वेषां जीवसंघातानामिति । तथा हि --आत्मा तावत्परिणामी, स च कर्मोपाधिनिमित्ते सति स्फ टिकमणिरिवोपाधिं गृह्णाति, ततः कारणात्संसाराभावो न भवति । अथ मतम् ---संसाराभावः
have kevaLIbhagavantonI mAphak badhAy jIvone svabhAvavighAtano abhAv hovAnun niShedhe chhe —
anvayArtha — [यदि] jo em mAnavAmAn Ave ke [सः आत्मा] AtmA [स्वयं] svayam [स्वभावेन] svabhAvathI (-potAnA bhAvathI) [शुभः वा अशुभः] shubh ke ashubh [न भवति] thato nathI (arthAt shubhAshubh bhAve pariNamato ja nathI) [सर्वेषां जीवकायानां] to sarva jIvanikAyone [संसारः अपि] sansAr paN [न विद्यते] vidyamAn nathI em Thare!
TIkA — jo ekAnte em mAnavAmAn Ave ke shubhAshubhabhAvarUp svabhAve (-potAnA bhAve) svayam AtmA pariNamato nathI, to sadAy sarvathA nirvighAt shuddhasvabhAve ja avasthit chhe em Thare; ane e rIte badhAy jIvasamUho, samasta bandhakAraNothI rahit TharavAthI sansAr- abhAvarUp svabhAvane lIdhe nityamuktapaNAne pAme arthAt nityamukta Thare! parantu te to svIkArI shakAtun nathI; kAraN ke AtmA pariNAmadharmavALo hovAthI, jem sphaTikane jAsud-